آیت الله اعرافی در ادامه برنامه های خود در سفر به اندونزی در جمع دانشجویان و اساتید دانشگاه تربیت مدرس ملی اندونزی حضور یافت و در جمع آنها سخنانی را با موضوع "نقش تربیت در تمدن نوین اسلامی" ارائه کرد.
ایشان ضمن قدردانی از دولت و ملت اندونزی خاطرنشان کرد که در ایران ذهنیت خوبی از اندونزی و مسلمانان آن وجود دارد و طلاب اندونزیایی شاغل به تحصیل در ایران جزء موفق‌ترین و بانشاط ترین طلاب غیر ایرانی هستند.
مدیر حوزه‌های علمیه ضمن یادآوری دستاوردهای انقلاب اسلامی به برخی دستاوردهای علمی و فرهنگی انقلاب اسلامی اشاره کرد و توسعه ارتباطات علمی و فرهنگی با دنیای اسلام را جزء اولویت‌های فرهنگی جمهوری اسلامی دانست و با اشاره به اسناد بالادستی و سند چشم انداز و نقشه جامع علمی کشور مسیر آینده کشور را بسیار امیدبخش دانست.
وی افزود: تمام پیشرفت‌های علمی ایران در شرایط سخت تحریم و مشکلات متعدد پیش روی نظام جمهوری اسلامی و بدون تکیه به کمک های خارجی به دست آمده است و در ادامه به دانشجویان توصیه کرد از سختی ها نهراسند و منتظر کمک های خارجی نباشند و از همه جوانان خواست با اعتماد به نفس به پیشرف و توسعه دنیای اسلام بپردازند.
آیت الله اعرافی پیشرفت های جمهوری اسلامی را متعلق به تمام دنیای اسلام دانست و افزود: دنیای اسلام ظرفیت همگرایی و انسجام بیشتر در برنامه های مشترک علمی و اقتصادی را دارد و لازم است هرچه بیشتر به همکاری و هم افزایی اقدام کنیم.
مدیر حوزه علمیه در ادامه به پیشرفت های آموزشی حوزه اشاره کرد و افزود: جهت گیری علوم اسلامی به سمت تخصص گرایی به ویژه در عرصه های فقهی و قرآنی و کلامی است و رویکردهای عقلانی و فلسفی نیز از دیکر رویکردهای بنیادین حوزه های علمیه است و ارتقای عقلانیت را موجب فاصله گرفتن از افراط گرایی و جمود دانست.
ایشان گنجینه علمی و فلسفی ایران را بسیار ارزشمند دانست و افتتاح میز فلسفه در دانشگاه تربیت درس ملی اندونزی را تبریک گفت و ابراز امیدواری کرد این مرکز بتواند در تقویت مبانی عقلانی دانشجویان موثر باشد.
آیت الله اعرافی مطالعات تطبیقی و مقایسه ای را از دیگر فعالیت های مهم حوزه علمیه معرفی کرد و افزود: درهای حوزه علمیه به روی نظریات و مکاتب فکری معتبر دنیا باز است.
وی تمرکز بر علوم اسلامی انساین و تلاش برای اسلامی سازی علوم را سیاست دیگر حوزه علمیه دانست و اظهار داشت: متاسفانه در چند قرن اخیر حوزه های علمیه از این قلمروهای علمی فاصله گرفته است و تمرکز بر فلسفه تربیت اسلامی و شاخه های متعدد زیرمجموعه آن و آموزش آن در قالب رشته های علمی و مطالعات رشته قرآن و تربیت و تفسیر تربیتی و آموزش فقه تربیتی به عنوان عرصه جدید فقه نوین برخی از عرصه های جدید تربیت اسلامی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
مدیر حوزه علمیه در بخش دیگر از سخنان خود به مسئله تربیت و تمدن نوین اسلامی اشاره کرد و افزود: امت اسلام از سویی بهره مند از منابع اسلام هستند که توانایی پاسخگویی به نیازهای متنوع دنیای اسلام و بشر امروز را دارد و از سوی دیگر تجربه تاریخی تطبیق آن داشته اند.
ویژگی های تمدن نوین اسلامی
وی در ادامه به برخی از ویژگی های تمدن نوین اسلامی اشاره کرد و اولین ویژگی تمدن نوین اسلامی را جمع میان مادیت و معنویت و ابعاد دنیوی و اخروی زندگی انسانی است و مشکل تمدن های دیگر را تمسک به یک جنبه و غفلت از جنبه دیگر دانست و ویژگی دوم تمدن نوین اسلامی را جمع میان فرد و جمع و ویژگی سوم را ارزش گذاری قرآن نسبت به علم و تحقیق و پژوهش دانست و ویژگی چهارم را ارزشمندی عقل و تفکر فلسفی و ویژگی پنجم را این چنین بیان کرد که همه انسان ها و همه مسلمانان محترم و ارزشمند هستند و هم کرامت انسانی و هم اخوت اسلامی مبنای رویکرد تمدن اسلامی است.
آیت الله اعرافی در بیان ششمین ویژگی تمدن نوین اسلامی گفت: عبادت منحصر در مناسک نیست و دایره عبادت حتی خدمت های اجتماعی و همه فعالیت های فردی و اجتماعی را دربر می گیرد و از این رو تمام ظرفیت های زندگی می تواند بشر را به قرب الهی برساند و ویژگی هفتم نیز اخلاق و سفره گسترده آن در رابطه با انسان های دیگر و با خویشتن و با طبیعت و خداوند است و این جامعیتی است که در نظام فقهی و حقوقی مبنای مهم تمدن اسلام است و ویژگی هشتم جمع میان عدالت و عبادت و جهاد با مهربانی و راستی و اعتدال است.
سه قرائت از اسلام و تبیین قرائت مورد نظر انقلاب اسلامی
وی در بخش دیگر از سخنان خود گفت: در دنیای اسلام سه رویگرد نسبت به اسلام وجود دارد قرائت اول غرب گرایانه است و با نگاهی حداقلی به اسلام که عنصر عدالت و جهاد و دفاع را فراموش می کند و به دنبال تکرار ارزش های غربی و لائیک به اسلام است و در دو قرن گذشته میان مسلمانان گرایش هایی بوده است که اسلام را لیبرالیستی و سکولاریستی تفسیر کرده است که با روح قرآن و اسلام ناسازگار است.
آیت الله اعرافی ادامه داد: قرائت دوم از اسلام قرائتی افراط گرایانه و متحجرانه و اسلام همرام خشونت و جهاد تحریف شده است که فقط تلاش می کند با تکفیر و خشونت و جنگ اسلام را معرفی کند که در این نگاه مهربانی با انسانها فراموش می شود و دوستی و اخوت میان مسلمانان را انکار می شودوی افزود: قرائت سوم قرائت تمدنی است که در آن هم مهرباین و دوستی و گفتگو واخوت موجود است و هم در برابر ظلم و ستم دشمنان مقاومت و عدالت و جهاد می ورزد و این قرائت تمدنی از اسلام مبنای حوزه علمیه و انقلاب اسلامی در ایران است که ریشه در اندیشه امام خمینی و رهبر معظم انقلاب دارد و پیام انقلاب اسلامی این است که دنیای اسلام با نزدیک یک میلیارد و هفتصد میلیون جمعیت و بهره مندی از منابع عظیم طبیعی و ظرفیت های قدرتمند انسانی می تواند پایه گذار تمدنی نوین باشد و ما در ایران نشان دادیم که می توان در برابر ظلم ایستاد و در عین حال در همه زمینه ها پیشرفت کرد به گونه ای که امروز برخی پیشرفت های جمهوری اسلامی موجب حیرت و تعجب همه جهان شده است.
ایشان تاکید کرد: برای رسیدن دنیای اسلام به پیشرفت، بیشترین مسئولیت بیش از حکومت ها بر عهده دانشگاهیان و عالمان و حوزه های علمیه و نخبگان است و این نخبگان و اندیشمندان و دانشجویان هستند که می توانند موتور پیشرفت دنیای اسلام باشند و نظامات علمی و آموزشی و تربیتی نیز باید متحول بشود و اهداف بلندتری را تعقیب کند و نسل های توانمندتری را برای مسلمانان تربیت کند.