برنامه تلویزیونی دست خط روز جاری از شبکه پنج سیما با حضور دکتر سعید رضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد.
دکتر عاملی در ابتدای این برنامه در پاسخ به سوال مجری در خصوص وضعیت فعالیت شورای عالی در شرایط کرونا گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی در شرایط فعلی شیوع کرونا همچنان اقدامات خود را انجام می‌دهد و از تیر ماه جلسات شورا پس از وقفه‌ای که به‌دلیل کرونا ایجاد شده بود شروع شده به‌صورت متناوب برگزار می‌شود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پاسخ به سوال مجری برنامه درباره اقدامات فرهنگی شورا در ایام شیوع کرونا، گفت: در شورای معین مصوبه سیاست‌های رسانه‌ای در ایام کرونا را داشته‌ایم زیرا رسانه مسئولیت خطیری را بر عهده دارد.
وی افزود: ترساندن در این شرایط حد و مرزی دارد و باید منجر به آگاهی دادن به مردم نیز شود زیرا قرنطینه فشار زیادی را به مردم وارد می‌کند. کرونا باعث ایجاد فاصله اجتماعی شد و در این شرایط استفاده از فضای مجازی 45 درصد افزایش یافت و یا استفاده از رسانه‌های اجتماعی حدود 50 درصد افزایش یافت و زندگی را غیر طبیعی کرده است.
دکتر عاملی گفت: در ستاد راهبری مهندسی فرهنگی مصوبه‌ای برای تدوین سیاست های فرهنگی اجتماعی دوران کرونا و پسا کرونا داریم و در حال تدوین آن هستیم.
سند مهندسی فرهنگی توسط دو رئیس جمهور تصویب شده و حدود 6 سال زمان از تصویب آنها گذشته و هیچ اقدامی برای اجرای آن پیش نرفته بود. اولین اقدامی که در این زمینه باید انجام می‌شد این بود که شورای راهبری سند مهندسی فرهنگی تشکیل شود زیرا این شورا راهبری و اجرایی سازی‌سند را بر عهده دارد.
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران در پاسخ به سوال مجری درباره نوع نگاه به شورای عالی انقلاب فرهنگی قبل از بر عهده کردن پست مدیریتی در این شورا نیز توضیح داد: متاسفانه در نحوه مدیریت ما، مدیر جدید می‌خواهد چرخ را دوباره اختراع کند و درصدد ایجاد نوآوری است که بعضا منجر به نادیده گرفتن کارهای گذشته و اساسا شروع های جدید که منتهی به تغییر مسیر اساسی می شود. این روش مناسب نیست. در واقع باید افتخار کنیم به ادامه دادن تا اینکه افتخار به اولین بودن کنیم. ثبات و سنت اجتماعی یک ارزش بزرگ است که میزان بهره مندی و بهره وری کیفی را افزایش می دهد و جامعه را هم همراه می کند.
وی اضافه کرد: از ابتدای بر عهده گرفتن مسئولیت دبیری شورای عالی انقلاب فرهنگی اسناد شورای عالی را پیگیری کردیم و به‌عنوان دبیر شورا اسناد قبلی را برای اجرایی‌سازی و به‌روز رسانی در دستور کار داشته‌ام.
دکتر عاملی گفت: سند مهندسی فرهنگی توسط دو رئیس جمهور ابلاغ شده و حدود 6 سال از تصویب و ابلاغ آن گذشته بود و هیچ اقدامی برای اجرای آن پیش نرفته بود. اولین اقدامی که در این زمینه باید انجام می‌شد این بود که شورای راهبری سند مهندسی فرهنگی تشکیل شود زیرا این شورا راهبری و اجرایی سازی‌سند را بر عهده دارد. طبق سند مهندسی فرهنگی رئیس جمهوری یا معاون اول رئیس ستاد راهبری مهندسی فرهنگی هستند که با مشورت رئیس جمهور، مقرر شد معاون اول مسئولیت ریاست ستاد مهندسی فرهنگی را بر عهده بگیرند.
وی افزود: اسنادی لازم است در ذیل سند مهندسی فرهنگی تدوین و تصویب شوند و باید در دستور کار قرار می‌گرفت که 7 جلسه شورای مهندسی فرهنگی از ابتدای مسئولیت بنده تاکنون برگزار شده در این شورا 6 وزیر، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس، معاون زنان و خانواده رئیس جمهور، رئیس صدا و سیما و رئیس سازمان برنامه و بودجه همراه با چهار عضو شورای عالی و چند عضو مهم دیگر عضو هستند و معاون اول رئیس جمهور رئیس این شورا هستند.
دوره فعلی مجلس برای طرح افزایش موالید در کشور توجه ویژه‌ای شده است و طرح جمعیت و تعالی خانواده در مراحل نهایی سازی است.
دکتر عاملی در ادامه در پاسخ به سوال مجری درباره برخی انتقادات پیرامون خروجی نداشتن اقدامات این شورا در جهت حل مشکلات جامعه و اینکه آیا وی نیز قبل از ورود به شورا منتقد شورا بوده یا خیر، اظهار داشت: قبل از ورود به شورای عالی برداشت منتقدانه‌ای و اساسا قضاوتی نسبت به آن نداشتم و وقتی به شورا ورود کردم متوجه شدم که شورای عالی را کسی از بیرون نمی‌تواند به سادگی بشناسد و خیلی از قضاوت ها، سطحی هستند. شورای عالی فقط محدود به صحن شورای عالی که اقدام به تصمیم‌سازی می‌کند نیست.
رد پای سیاست‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی را در ستادهای علم و فناوری باید دنبال کرد مثل ستاد نانو، ستاد علوم زیستی، ستاد علوم شناختی، ستاد گیاهان دارویی، فرهنگستان‌های علوم کشور و... که مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی هستند.
وی افزود: ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور بر اساس مصوبه جلسه 700 شورای عالی انقلاب فرهنگی که در سال 1390 بعد از اینکه سند تصویب شده یک آئین نامه راجع به سند نقشه جامع علمی کشور تصویب شده و آنجا به ستاد نقشه که ریاست آن بر عهده دبیر شورای عالی است، اختیار داده‌اند که این ستاد در چارچوب برنامه‌های اقدام سند نقشه جامع علمی کشور تصمیم‌سازی کند و تصمیمات را به شوراها ابلاغ کند و مصوبات در حکم قانون است و در روزنامه رسمی ثبت می شود. آخرین جلسه این ستاد، جلسه 139 بوده که نشانگر طول دوره راهبری سند است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: اگر کسی این ستاد را با سه کمیسیون وابسته‌ای که مرتب جلسه برگزار می‌کنند نشناسد مشخص است که تصور می‌کند شورا در حوزه علم و فناوری اقدامی انجام نمی‌دهد. در حالی که در این ستاد اقدامات زیادی در حال انجام است و به‌عنوان مثال درباره کنکور ساعت ها کار کارشناسی در کمیسیون ها انجام می‌شود.
وی ادامه داد: در ستاد نقشه جامع علمی کشور، وزیر علوم، وزیر بهداشت و درمان، وزیر آموزش و پرورش، معاونت علم و فناوری رئیس جمهور و روسای کمیسیون های آموزش و تحقیقات و بهداشت و درمان مجلس و اعضا حقیقی شورای عالی عضو هستند وقتی شورای بین‌الملل نقشه جامع علمی تشکیل می‌شود که بر اساس سندی که راجع به سیاست‌های بین‌المللی علم و فناوری کشور تصمیم‌سازی می‌شود وزیر امور خارجه و وزیر اطلاعات هم در این جلسه جزو اعضا هستند و این جلسات با حضور پنج وزیر تشکیل می‌شود یا به‌عنوان مثال کمیته فرهنگ و تمدن که به ریاست دکتر ولایتی تشکیل می‌شود وقتی گزارش می‌دهند اعلام می‌کنند که در هزار و 200 کتاب برش‌هایی از تمدن اسلام و ایران را جای‌گذاری کردیم که کار بزرگی است.
دکتر عاملی با اشاره به فعالیت‌های شورای تحول و ارتقای علوم انسانی و کارگروه‌های آن که در اصل متعلق به وزارت علوم هستند گفت: شورای عالی از طریق این 17 کارگروه در برنامه ریزی آموزش عالی کشور دخالت محتوای تخصصی دارد که تمام اعضای کارگروه‌ها هم از متخصصان دانشگاهی هستند.
نمی‌خواهیم بگوییم تمام موسسات کنکور بی‌خاصیت هستند و به‌دنبال پول هستند بلکه خیلی‌ها به آموزش و پرورش کشور کمک می‌کنند. این موسسات می‌توانند در دوره‌های تقویتی به دانش‌آموز کمک کنند
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه در تشریح سوال مجری برنامه پیرامون فرایندهای تصمیم‌سازی در کشور و نقایص آن بیان کرد: دقیقا در راستای همین مسیر بوده است که اعلام کردیم نظام سیاست‌گذاری شورای عالی انقلاب فرهنگی باید تغییر کند هم‌اکنون بحث‌های سند ملی موسیقی در صحن شورای عالی وارد می‌شود، اگر قرار باشد من در این سند دخالت کنم چون تخصص آن را ندارم نتیجه خوبی نخواهد داشت مگر از منظر فقهی یا ارتباطی و رسانه ای در آنها ورود کنم. در این زمینه باید یک کمیته تخصصی تشکیل شود و این کمیته بررسی کند که در جلسه طرح گزارش تخصصی شود و سپس در آن ورود کنیم.
وی اضافه کرد: نیاز داریم که اعضای حقیقی شورای عالی از تنوع تخصص برخوردار باشند یعنی اعضایی که در حوزه سیاست‌گذاری علم و فناروی، در حوزه هنرهای تجسمی و در حوزه هنرهای تصویری متخصص و سایر تخصص های مرتبط حضور داشته باشند. از زمانی که به شورای عالی ورود کردم مصوبات 35 سال گذشته را مرور کردم تا جنس این مصوبات را بدانیم. از 2 هزار و 300 مصوبه که شورا در این 35 سال داشت هزار و 400 مورد آن تصویب جایگاه افراد در پست‌های مختلف بوده است یا مثلا تایید روسای دانشگاه های کشور در دستور کار بوده است. بخشی از مصوبات مربوط به سیاست‌ها، اسناد و ستادهای مختلف بوده است.
دکتر عاملی تصریح کرد: رد پای سیاست‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی را در ستادهای علم و فناوری باید دنبال کرد مثل ستاد نانو، ستاد علوم زیستی، ستاد علوم شناختی، ستاد گیاهان دارویی، فرهنگستان‌های علوم کشور و... که مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی هستند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه در پاسخ به سوال حل معضل کنکور و اقداماتی که شورای عالی در دست انجام دارند توضیح داد: کنکور یک مسئله ملی بزرگی است. روش کنکوری که ما داریم روش خاص خودمان است و حدود یک تا دو کشور مثل ما کنکور سراسری به این شکل دارند که تمام سرنوشت دانش‌آموز در چهار ساعت تعیین می‌شود.
وی با بیان اینکه این شیوه کنکور فقط در کشور ما و کوبا اجرایی می‌شود گفت: در خیلی از کشورها بین سنجش و پذیرش تفاوت می‌گذارند و سنجش را یک نهاد ارزیابی و سنجش که تخصصی و استاندارد شده است ارزیابی می‌کند، و داوطلب به مجرد اینکه نتیجه را گرفت برای دانشگاه‌های مختلف اقدام می‌کند و مسئولیت پذیرش بر عهده دانشگاه است.
دکتر عاملی: برای کنکور سراسری سال 1400 اتفاق جدیدی را شاهد نخواهیم بود زیرا قانون سنجش در کشور این است که هر تصمیمی در مورد سنجش گرفته می‌شود باید یک سال بعد اعمال شود. لذا دانش‌آموزانی که هم‌اکنون در حال مطالعه برای کنکور هستند بدانند که کنکور 1400 همانند سال های قبل برگزار می‌شود و تغییر مسیر در شیوه برگزاری نخواهیم داشت
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران در ادامه بیان کرد: هم‌اکنون سنجش ما در ابتدا آموزش و پرورش را تعطیل کرده و از سوی دیگر دانشگاه را هم بی‌اراده کرده‌ایم. دانشگاه توان، جایگاه و قدرت برنامه ریزی دارد. دانشگاه‌ها وضعیت متفاوتی به نسبت یکدیگر دارند و برخی از آنها توان بیشتری به لحاظ ظرفیت هیئت علمی و تنوع رشته و جامعیت برنامه ها دارند و دانشگاه‌ها خودشان می‌توانند برای پذیرش اقدام کنند.
وی افزود: در کشور سنجش و پذیرش را دست سازمان سنجش داده‌ایم و آنجا مسیر را جلو می‌بریم. از سرمایه علمی و اجتماعی ملی خودمان را محروم کرده‌ایم. هم‌اکنون در شرف نهایی‌سازی سیاست‌های کنکور در مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری هستیم. دوره کارشناسی ارشد و دکتری نیازی به کنکور ندارند و دانشگاه باید اقدام به پذرش دانشجو کنند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: در هر کشور پیشرفته دنیا که دانشجو بخواهد پذیرش بگیرد باید درخواست خود را در دوره دکتری تخصصی برای استاد یا دانشگاه بفرستد که اگر استاد یا دانشگاه دانشجو را قبول کند پذیرش می‌شود و در دوره کارشناسی ارشد نیز برای دانشگاه اقدام می‌کند.
دکتر عاملی در پاسخ به سوال مجری درباره زمان اجرایی شدن این مصوبات و اینکه آیا امکان عملیاتی سازی تغییر در شیوه برگزاری کنکور 1400 وجود دارد یا خیر؟ گفت: برای کنکور سراسری سال 1400 اتفاق جدیدی را شاهد نخواهیم بود زیرا قانون سنجش در کشور این است که هر تصمیمی در مورد سنجش گرفته می‌شود باید یک سال بعد اعمال شود. لذا دانش‌آموزانی که هم‌اکنون در حال مطالعه برای کنکور هستند بدانند که کنکور 1400 همانند سال های قبل برگزار می‌شود و تغییر مسیر در شیوه برگزاری نخواهیم داشت.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه بیان کرد: اولین سیاستی که مورد بررسی قرار گرفته تفکیک بین سنجش و پذیرش است که دانشگاه را خوشحال می‌کند، به دانشجو قدرت انتخاب بیشتری می‌دهد و می‌تواند برای دانشگاه‌های مختلفی هم‌زمان اقدام کند.
در هر کشور پیشرفته دنیا که دانشجو بخواهد پذیرش بگیرد باید درخواست خود را در دوره دکتری تخصصی برای استاد یا دانشگاه بفرستد که اگر استاد یا دانشگاه دانشجو را قبول کند پذیرش می‌شود و در دوره کارشناسی ارشد نیز برای دانشگاه اقدام می‌کند.
وی افزود: سیاست مهم دیگر این است که وزن آموزش و پرورش را در کنکور بالا می بریم. الان بحث این است که وزن آموزش و پرورش یعنی سوابق تحصیلی 60 درصد شود. برخی از کشورها در دوره متوسطه اول یک امتحان از تمام درس‌های اصلی می‌گیرند و در متوسطه دوم دانش‌آموز نهایتا 5 عنوان درس دارد و این 5 عنوان درس دروسی است که متناسب با انتخاب دانشگاهی خواهد بود. نمراتی که در این درس‌ها می‌گیرد و حتی برآوردی که از نمرات دارد مبنای پذیرش در دانشگاه است.
دکتر عاملی افزود: برخی از کشورها سیستم پذیرش دانشجو را باز گذاشته اند. یک مسئله در رشته های پزشکی و رشته‌های خاص داریم که پرداوطلب هستند. در این رشته‌ها داوطلب مستقیما به دکتری عمومی وارد می‌شود که البته دکتری عمومی کارشناسی ارشد تلقی می‌شود و اگر در تخصص هم موفق شود، در واقع گواهی دکتری تخصصی دریافت می کند. این هم جز سیاست‌هایی است که باید در آن تغییر ایجاد شود و وزارت بهداشت و درمان هم با آن موافق است که به سمت کارشناسی برویم. به این صورت که پذیرفته شدگان رشته های پزشکی ابتدا مدرک کارشناسی بگیرند و بعد از آنجا برای پزشکی عمومی بروند.
دکتر عاملی در ادامه بیان کرد: عزم شورای عالی انقلاب فرهنگی برای اجرایی شدن ساماندهی کنکور در تغییر در شیوه پذیرش برای سال 1401 قطعی است و در این سال علاقه‌مند هستیم که کنکور به نتیجه برسد. تصور می‌کنیم ارزیابی دانش دانش‌آموزان در 4 ساعت خطای ارزیابی و پیامدهای منفی زیادی دارد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پاسخ به معضل فشار مافیای کنکور بری حذف نشدن فرایند فعلی نیز توضیح داد: قطعا این اتفاق خواهد افتاد اما خوشبختانه کسی در شورای عالی انقلاب فرهنگی وابستگی به این موسسات ندارد و هیچ نوع رانتی در شورا برای آنها وجود ندارد و آنها هم می‌توانند برای تقویت دانش‌آموزان تغییر مسیر دهند. نمی‌خواهیم بگوییم تمام موسسات کنکور بی‌خاصیت هستند و به‌دنبال پول هستند بلکه خیلی‌ها به آموزش و پرورش کشور کمک می‌کنند. این موسسات می‌توانند در دوره‌های تقویتی به دانش‌آموز کمک کنند. این موسسات باید تغییر مسیر دهند. تست زدن ارزیابی دقیقی از توانایی‌های دانش‌آموزان نیست.
این عضو هیات علمی دانشگاه تهران در ادامه درباره اقدامات شورای عالی برای رفع انحصار از زبان انگلیسی در مدارس نیز خاطرنشان کرد: زبان دوم در کشور ما در یک غلبه گفتمانی به سوی زبان انگلیسی رفته است در صورتی که نباید به این صورت باشد و باید قدرت انتخاب به دانش‌آموز داده شود. در کشورهای اروپایی زبان دوم یا سوم فرانسه، آلمانی، چینی، فارسی، عربی و غیره انتخاب می‌شود.
وی افزود: باید به سمت این برویم که دانش‌آموز برای رایج‌ترین زبان‌های دنیا قدرت انتخاب داشته باشد. این زبان‌ها در کشور هست. اولویت اول ما برای آموزش و پرورش محورهای سند تحول است. یکی از مهمترین و کانونی‌ترین محورهای و راهکارهای در سند تحول آموزش و پرورش که بر همه راهکارهای 27 گانه تاثیر می‌گذارد منابع انسانی و معلم است. خیلی تلخ است که آموزش و پرورش کشور با یک میلیون معلم قاعده رقابتی برای جذب نداشته باشد.
زبان دوم در کشور ما در یک غلبه گفتمانی به سوی زبان انگلیسی رفته است در صورتی که نباید به این صورت باشد و باید قدرت انتخاب به دانش‌آموز داده شود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: معلمین ما که واقعا شرافت و کرامت داشته‌اند باید درآمدشان بالا باشد و این قشر جز یقه سفیدهایی باشند که حقوق خوب بگیرند نه اینکه حقوقی پرداخت کنیم که معلم مجبور شود کنار آن کارهای دیگری را نیز انجام دهد. اما باید به لحاظ توانایی و تخصص هم بالا باشند. در کشور 400 هزار معلم از طریق حق التدریس از مسیر مصوبات مجلس جذب شده اند که وقتی نگاه می‌کنیم می‌بینیم در دوره ابتدایی 31 درصد آنها مدرک تحصیلی مرتبط با حوزه تدریس ندارند و بعضا معلم چیزی را درس می دهد که تخصص او نیست.
وی اضافه کرد: در این شرایط انتظار داریم که در آموزش و پرورش چه اتفاقی بیافتد. دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه شهید رجایی منحصرا برای جذب معلم در نظر گرفته شده اند اما یک ماده 28 در اساسنامه دانشگاه فرهنگیان و ماده 1 اساسنامه دانشگاه شهید رجایی هست که آنها می‌توانند از فارغ التحصیلان دوره لیسانس دانشگاه‌های دولتی دیگر جذب کنند ولی برای آنها دوره تکمیلی آموزشی در نظر گیرند.
دکتر عاملی در پاسخ به این سوال که اعلام کرده بودید آمار موالید 12 درصد کاهش پیدا کرده و لایحه آن از سال 91 در مجلس باقی مانده است توضیح دهید؟ ادامه داد: خوشبختانه در دوره فعلی مجلس برای طرح افزایش موالید در کشور توجه ویژه‌ای شده است و طرح جمعیت و تعالی خانواده در مراحل نهایی سازی است. اما به‌دلیل بار مالی این مصوبه که تا 15 هزار میلیارد تومان هم برای سیاست‌های حمایتی از خانواده دیده شده اجرایی شدن آن مشکلاتی دارد که خوشبختانه در لایحه بودجه دولت برای سال 1400 پیش بینی منابع مالی شده است.
وی افزود: یکی از دلایل اصلی بچه‌دار نشدن برخوردار نبودن از امکانات مالی است. منابع مالی حمایتی پیش‌بینی شده است که با همکاری دولت و مجلس در حال بررسی است و برای اجرایی شدن آن این رقم را مجلس کمی پایین آورده تا اگر منابع تامین شود اجرایی شود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: جمعیت در حال گذار هستیم و یکی از نشانه‌های در حال گذار بودن توسعه دسترسی‌های ما به دیگر رسانه‌ها است. البته باید توجه داشت که تلویزیون های فارسی زبان کشورهای خارجی برای تخریب جامعه ایران طراحی شده است تا بتوانند مسیر اجتماعی ایران را عوض کنند. این شبکه‌ها با نیت به کمک ایران برنامه های خود را تدوین نکرده‌اند. فضای مجازی باز بودگی را در جامعه به وجود می‌آورد که جامعه را در شرایط انتقال به وضعیت های جدید و متفاوت قرار می دهد.
وی در ادامه در پاسخ به سوال دیگر مجری درباره قانون عفاف و حجاب و آخرین اقدامات برای اجرای آن نیز اظهار داشت: شورای عالی سه مصوبه درباره حجاب داشته که اخرین مصوبه شهریور سال گذشته بود که یک تقسیم کار ملی بین 32 نهاد مسئول درباره حجاب بود. مسئول اجرایی‌سازی این سند وزارت کشور و شورای اجتماعی وزارت کشور است. درباره حجاب اقدامات ریشه‌ای و تقویت نگرش اجتماعی لازم است. حجاب یک امر قانونی است و عمل به قانون لازم است.
استثناءگرایی در بنیان نگاه آمریکایی ها وجود دارد. مذاکره آمریکایی‌ها برای فرصت‌گیری برای سلطه است
دکتر عاملی در پاسخ به سوال مجری درباره سند 2030 و عدم توجه آن به آموزه‌های ادیان نیز توضیح داد: توسعه پایدار و سند 2030 دارای 17 هدف است که در کشور روی هدف 4 حساسیت به خرج دادیم. توسعه پایدار برخلاف توسعه متعالی است و به نوعی اهداف توسعه پایدار در دکترین لیبرال و منهای خدا تنظیم شده است. باید توجه داشته باشید که یونسکو هیچ نوع مصوبه الزام آور برای کشورها ندارد. دولت ها هم نباید برای خود الزامی ایجاد کنند. خوشبختانه امروز وزیر محترم آموزش و پروش و بدنه مدیریتی آموزش و پرورش سمت و سویی برای سند 2030 ندارند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی: مقام معظم رهبری مسیر روشن را بیان کردند که باید قطع نظر از اینکه چه اتفاقی نسبت به تحریم می‌افتد، مدیریت کشور را به‌خصوص در حوزه اقتصادی انجام دهیم. اگر اتفاق افتاد که این حق مردم ایران است که تحریم از روی دوش آنها برداشته شود که تحریم یکی از غیرحقوقی‌ترین اتفاقاتی است که در عرصه بین‌المللی افتاده است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پاسخ به این سؤال مجری برنامه که گفته بودید “برخی در کشور فکر می‌کنند می‌شود با دشمن مذاکره کرد و من فکر نمی‌کنم بتوانیم چون دشمن ما مذاکره را با هدف سلطه دنبال می‌کند” اظهار داشت: آمریکایی‌ها در قرن 18 و 19 همین تعبیری که بوش پسر بکار برد، آن زمان بکار می‌بردند. مستندات تاریخی وجود دارد که می‌گویند «یا با ما هستید، یا باید بمیرید»! این نگاه آنها به صاحب‌خانه‌شان بود که صاحب‌خانه آمریکای امروز مردم بومی آمریکا بودند و دیدیم که در هالیوود چه تصویری از مردم بومی آمریکا که صاحب هزاره‌های تمدنی هستند، نشان می‌دهند؟ آنها را تبدیل به موجوداتی کردند که انگار روح ندارند و انسان‌هایی هستند که صاحب‌فکر و روح نیستند و شبیه حیوان هستند.
وی اضافه کرد: اوباما، یک بار آن اوایل ریاست جمهوری گفت ما آمریکایی‌ها باید بپذیریم ما مردم استثنائی نیستیم و مثل بقیه مردم دنیا هستیم. برای اینکه استثناءگرایی در بنیان نگاه تمدنی آمریکا وجود دارد و شهردار سابق نیویورک به ایشان اعتراض کرد که چه حرف غلطی بیان کردید! که اوباما در ادامه مسیر این حرف را پس گرفت یعنی اوباما این حرف خود را پس گرفت که نه، ما استثنائاتی داریم.
دکتر عاملی همچنین با بیان اینکه الگور که معاون اول بود دکترین کلینتون را در کتاب «تعادل زمین» تعیین کرد و در آن نکته‌ای را مطرح می‌کند، گفت: آن نکته در کتاب این بود که امروز تخریب محیط زیست از هر نقطه‌ای به نقطه دیگر ممکن است، اتفاق بیفتد. یعنی می‌گوید ما در یک اکوسیستم زندگی می‌کنیم.
وی افزود: در جمله بعدی می‌گوید تخریب محیط زیست در هر نقطه‌ای از جهان، تخریب محیط زیست آمریکا است. ادعای مالکیت جغرافیای جهان را با این نگاه می‌کند و کسی که در این نگاه است مذاکره هم که می‌کند برای فرصت‌گیری برای سلطه است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تأکید کرد: مقام معظم رهبری مسیر روشن را بیان کردند که باید قطع نظر از اینکه چه اتفاقی نسبت به تحریم می‌افتد، مدیریت کشور را به‌خصوص در حوزه اقتصادی انجام دهیم. اگر اتفاق افتاد که این حق مردم ایران است که تحریم از روی دوش آنها برداشته شود که تحریم یکی از غیرحقوقی‌ترین اتفاقاتی است که در عرصه بین‌المللی افتاده است.
دکتر عاملی: بن‌لادن برابر همه مسلمانان، داعش مساوی با همه مسلمانان، در بازنمایی هراسناک صورت می‌گیرد و اینها از دیگری هراسی چند هدف بنیادی دارند. یک هدفشان جداسازی است. می‌خواهند این جامعه را جدا کنند.
دکتر عاملی همچنین در پاسخ به این سؤال مجری برنامه مبنی بر اینکه در جایی اظهار داشته‌اید “آمریکایی‌ها بیگانه هراسی را علیه ژاپن شروع کردند و نتیجه این شد که بعد از بمباران هیروشیما و ناکازاکی گفتند چرا کل ژاپن را بمباران نکردید و گفتید بیشتر از جنگ اتمی جنگ فرهنگی بود که علیه ژاپن شروع کردند” گفت: در واقع الان آمریکایی‌ها همین کار را مدتی است با ما شروع کرده‌اند واقعاً اینها در عرصه رسانه‌ای بازنمایی می‌کنند که به مراتب قدرتمندتر از واقعیت است؛ چون واقعیت را شما در جامعه‌ای زندگی می‌کنید، ممکن است یکبار هم تجربه تلخ کنید، ولی در عرصه بازنمایی یک اتفاقی که رخ می‌دهد، «یکی مساوی همه» می‌تواند در عرصه قدرت رسانه‌ای اتفاق افتد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی: آمریکایی‌هایی که بزرگ‌ترین سهم را در تولید سلاح‌های نظامی دارند در کجا می‌توانند این سلاح‌ها را بفروشند؟ در شرایطی که مردم دنیا بترسند و به‌عنوان مثال یک دولت ضعیفی مانند عربستان را پیدا کنند که میلیاردی سلاح بخرد به‌جای اینکه محبوبیت جهانی در سطح جهان اسلام برای خود فراهم کند نفرت جهانی را نسبت به خود ایجاد می‌کند.
وی افزود: به‌عبارت دیگر بن‌لادن برابر همه مسلمانان، داعش مساوی با همه مسلمانان، در بازنمایی هراسناک صورت می‌گیرد و اینها از دیگری هراسی چند هدف بنیادی دارند. یک هدفشان جداسازی است. می‌خواهند این جامعه را جدا کنند. هدف دیگرشان مشروعیت دادن به جنگ در شرایطی که ضرورت اقتضا کند، لزوماً نمی‌خواهند جنگ کنند ولی بستر گفتمانی و فکری جامعه را آماده می‌کنند که اگر جنگی اتفاق افتاد، مردم دنیا بگویند از دست اینها راحت شدیم.
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران تأکید کرد: نکته سوم، تقویت کسب‌وکار جنگ است. بالاخره آمریکایی‌هایی که بزرگ‌ترین سهم را در تولید سلاح‌های نظامی دارند در کجا می‌توانند این سلاح‌ها را بفروشند؟ در شرایطی که مردم دنیا بترسند و به‌عنوان مثال یک دولت ضعیفی مانند عربستان را پیدا کنند که میلیاردی سلاح بخرد به‌جای اینکه محبوبیت جهانی در سطح جهان اسلام برای خود فراهم کند نفرت جهانی را نسبت به خود ایجاد می‌کند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پاسخ به سؤال دیگر مجری پیرامون استعمار مجازی توسط آمریکا در دوره جدید گفت: دو استعمار را در گذشته تجربه کردیم. استعمار اول سرزمین‌گشایی و گرفتن خاک ملت‌ها بود که فرانسه دو سوم آفریقا را مستعمره خودش کرد. وقتی در سرزمین‌ها دچار مشکل شدند، سراغ استعمار فرهنگی رفتند. دوره پسا استعمار اول با استعمار فرهنگی شروع شد، یعنی سبک زندگی آمریکایی را در جهان رواج دادند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی: ما نمی‌توانیم فضای مجازی را کنار بگذاریم و بگوییم نمی‌خواهیم از اینترنت استفاده کنیم یا شبکه ملی اطلاعات را مساوی با اینترنت ملی بگیریم؛ نه، باید از اینترنت و از این ظرفیت استفاده کنیم ولی باید چاره‌جویی‌های جدیدی کنیم.
وی افزود: استعمار سوم گرفتن این فضای مجازی است. فضای مجازی، مجازی نیست؛ بلکه فضای واقعی است. لذا اینها نهادهای بزرگ مجازی را در اختیار گرفتند. اولاً حکمرانی دست آمریکا است، icann هم‌دست آمریکا است، دامنه‌ها توسط آمریکا ثبت می‌شود و به هیچ‌وجه این را قابل مذاکره نمی‌دانند و درباره مدیریت حکمرانی اینترنت آمریکایی‌ها می‌گویند ما این را در ارتش ایجاد کردیم و بعد در فضای واقعی و عمومی وارد کردیم و این اختیار با ماست.
دکتر عاملی تصریح کرد: نهادهای قدرتمندی ایجاد شده است. گوگل با 100 هزار دلار سرمایه در گاراژ خانه آقای لری پیج شروع شده و الان ارزش سهام و سرمایه آن یک تریلیون و چهارصد میلیارد دلار است. درآمد سال 2019 آن 168 میلیارد دلار بوده است. به هر حال به تعبیر مقام معظم رهبری، ما وارد دوره تمدنی جدیدی شده‌ایم.
وی تأکید کرد: ما نمی‌توانیم این عرصه را کنار بگذاریم و بگوییم نمی‌خواهیم از اینترنت استفاده کنیم یا شبکه ملی اطلاعات را مساوی با اینترنت ملی بگیریم؛ نه، باید از اینترنت و از این ظرفیت استفاده کنیم ولی باید چاره‌جویی‌های جدیدی کنیم.
دکتر عاملی: در زمینه فضای مجازی همت و شناخت کافی وجود ندارد. به نظر من شناخت ما درباره فضای مجازی کم است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه اولاً باید دنبال ابرقدرت شدن در محیط مجازی باشیم. بچه قدرت در محیط مجازی، توان عملکردی ندارد گفت: در محیط مجازی یک میلیارد و 800 میلیون وب‌سایت داریم. اینها قدرتی ندارند. یکبار کسی شعار داده بود، هر بسیجی یک وب‌سایت! این غلط است. ما باید توانش زیاد، تراکنش بالا، تراکم داده‌ای بالا، با اتصالات گسترده در محیط مجازی به وجود بیاوریم.
وی افزود: در زمینه فضای مجازی همت و شناخت کافی وجود ندارد. به نظر من شناخت ما درباره فضای مجازی کم است. حتی کسانی که در عرصه سیاست‌گذاری هستند، شناخت عمیق و دقیقی ندارند و خیلی مواقع مفاهیم ساده را جابجا بکار می‌برند.
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران با بیان اینکه فرزندان ایران وقتی می‌روند در مهمترین کمپانی‌های دنیا مشغول به کار می‌شوند و در همین شرکت گوگل، بیش از هزار ایرانی مشغول به کار است گفت: ما هنوز یک ایمیل ایرانی نتوانستیم درست کنیم. روی جیمیل و یاهو ایمیل می‌گیرند و متوجه نیستند داده‌ها را در اختیار آن شرکت قرار می‌دهند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی: هم‌اکنون خیلی از خدمات اجتماعی به اینترنت منتقل شده است. ما نیازمند بدنه کارشناسی جدیدی هستیم. مالکیت داده‌های بزرگ نیازمند قانون گذاری است که دچار ضعف جدی در آن هستیم.
وی اضافه کرد: حرف ما این است که ابتدا باید 4 سکو در ایران برای وزارت بهداشت، وزارت علوم، وزارت آموزش‌وپرورش و معاونت علمی و فناوری به‌خاطر شرکت‌های دانش‌بنیان شکل گیرد و زمانی‌که اینها در یک مکان قرار گرفتند اپلیکیشن‌هایی را ایجاد کنیم تا بتواند مدیریت یکپارچه را برای ارائه خدمات ایجاد کند.
دکتر عاملی در پاسخ به این سؤال که آیا نظر شما این است که وزارت ارتباطات وزارت اینترنت بشود؟ گفت: قطعاً، باید تغییر پارادایم بدهیم. تغییر اسم و ساختار خیلی مهم است. هم‌اکنون خیلی از خدمات اجتماعی به اینترنت منتقل شده است. ما نیازمند بدنه کارشناسی جدیدی هستیم. مالکیت داده‌های بزرگ نیازمند قانون گذاری است که دچار ضعف جدی در آن هستیم.
وی با اشاره به تشکیل وزارت اینترنت در کشور هلند در سال ۱۹۹۴ افزود: اولین شهر مجازی هوشمند دنیا را در آمستردام شروع کردند و الان در رتبه‌بندی‌ها نگاه می‌کنید اول هستند.
