دکتر سعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با توجه به اهمیت و ضرورت عفاف و حجاب در جامعه اسلامی، در یادداشتی که در اختیار خبرگزاری صدا و سیما قرار داد، حجاب را قانونی ارتباطی و اجتماعی دانست و گفت: برای برخورداری از جامعه الهی و تحقق آرمان الهی همراه با مواجهه با نیرنگ‌های دشمنان اسلام و جامعه اسلامی نیازمند وحدت آحاد ملت ایران و هوشیاری اجتماعی هستیم.
به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، متن یادداشت به این شرح است:
همزمان با توسعه فراگیر اسلام خواهی و استقلال طلبی همراه با عدالت خواهی در جهان، متاسفانه امروز در عرف جهانی به تبعیت از فرهنگ غرب، بسیاری از ناهنجاری‌های اجتماعی، تبدیل به جریان عادی زندگی شده است و با یک جابجایی ارزشی روبه‌رو شده‌ایم که خیر، جای شر و شر، جای خیر را گرفته است. داشتن پدر و مادر، فرزندان سالم، صالح و متعهد و در یک کلمه خانواده با نشاط، یک ارزش بزرگ زندگی است که امروز سبک زندگی غربی، نقص جدی نسبت به آن ایجاد کرده است. اگر قوانین جمهوری اسلامی ایران بر رعایت حجاب و عفاف تأکید و حجاب را تبدیل به یک قانون کرده است، برای تأمین سلامت و سعادت فردی و اجتماعی همه جامعه ایران می‌باشد. این روزها بلندگوهای استعمار و استثمار دوباره روشن شده است و به‌صورت آشکار و پنهان برطبل جدایی دین از مسیر زندگی و غیراجتماعی شدن دین و مبارزه با حجاب و عفاف قیل و قال راه می‌اندازند و ابهام‌آفرینی‌ها و برجسته‌سازی‌های خبری درخصوص واکنش‌ها به حجاب ایجاد می‌کنند که اغراق‌آمیز است و بعضاً وجود خارجی ندارد. به‌استناد مطالعات اجتماعی صورت گرفته، عموم ملت شریف ایران بر مسیر زندگی اسلامی و استقرار جامعه اسلامی اصرار دارند و این مسیر را مسیر برگزیده زندگی می‌دانند بر این مبنا، در خصوص حجاب و سلامت فردی و اجتماعی نکات ذیل را مورد تأکید قرار می‌دهم:
شاید در شرایط عادی و عاری از دشمنی فراگیر فرهنگی نسبت به ملت شریف ایران، بدحجابی، بی‌حجابی و ضعیف شدن رفتار متوازن و متواضع اخلاق اجتماعی گروه کوچکی از جامعه در قالب پوشش‌های ناهنجار، بدن‌نمایی‌های خشونت‌آفرین، پارتی‌های شبانه، مصرف مشروبات الکلی و گرفتار شدن در گرداب اعتیاد، فقط معنای نگران‌کننده‌ای به نام «فساد فردی و اجتماعی» تلقی شود. اما امروز دشمنان ملت مؤمن، مسلمان، توانمند و باهوش، به‌دنبال فروریختن یک ملت بزرگ، از مسیر تخریب فراگیر ارزش‌های والای اجتماعی هستند.
1- اکثریت جامعه ایران اعم از نوجوانان و جوانان و خانواده‌های محترم، بدنبال ایمان و جامعه اسلامی هستند. نمادهای ایمان الهی و اسلامی را در حضور اجتماعات مردمی اعم اجتماع بزرگ عید سعید غدیر و یا پیوند خوردن با ارزش‌های الهی در سرود مردمی و چندملیتی «سلام فرمانده» بوضوح می‌توان دید. نسل انقلابی که محصول بیش از چهار دهه تراکم آگاهی و عشق به آستان دین الهی اسلام است، رو به گسترش و نهادینه‌شدن است؛ در عین حال در این مسیر چالش‌هایی مثل فرهنگ کم‌حجابی و بی‌حجابی نیز نشو و نما دارند و نگرانی‌های جدی را بوجود می‌آورند.
2. شاید در شرایط عادی و عاری از دشمنی فراگیر فرهنگی نسبت به ملت شریف ایران، بدحجابی، بی‌حجابی و ضعیف شدن رفتار متوازن و متواضع اخلاق اجتماعی گروه کوچکی از جامعه در قالب پوشش‌های ناهنجار، بدن‌نمایی‌های خشونت‌آفرین، پارتی‌های شبانه، مصرف مشروبات الکلی و گرفتار شدن در گرداب اعتیاد، فقط معنای نگران‌کننده‌ای به نام «فساد فردی و اجتماعی» تلقی شود. اما امروز دشمنان ملت مؤمن، مسلمان، توانمند و باهوش، به‌دنبال فروریختن یک ملت بزرگ، از مسیر تخریب فراگیر ارزش‌های والای اجتماعی هستند.
3. اگر عفت و پاکدامنی به‌عنوان یک ارزش والا شکسته شود، خانواده فرو می‌ریزد و با افزایش گسترده طلاق روبه‌رو می‌شویم و خیانت به‌عنوان یک گناه در دامنه زندگی افزایش می‌یابد. در چنین شرایطی، یک جامعه ضعیف، که منشأ ظهور بیماری‌های آزاردهنده فردی و اجتماعی است را خواهیم داشت. نمونه جامعه عاری از حجاب و عفت اجتماعی، جوامع غربی و کشورهایی است که مسیر غرب را طی کرده‌اند. در کشورهای غربی اعم از آمریکا و اروپا، خانواده ضعیف شده و طلاق امری فراگیر و با هم بودگی بدون ازدواج که 50 درصد آنها در همان 5 سال اول منتهی به جدایی می‌شود و «تنهایی‌های گسترده» را به‌میراث خواهد گذاشت.
4. ازسوی دیگر، باید توجه داشت که از دل رسانه‌های اجتماعی، ارتباطات شبکه‌ای شکل می‌گیرد که در این شبکه یک گره ارتباطی فاسد موجب انتقال فساد به سایر گره‌ها یا حداقل تحت تأثیر قرار دادن آنها می‌شود. درجامعه شبکه‌ای جدید متأسفانه سرعت سرایت پلیدی به اعضا و کل جامعه افزایش پیدا کرده است. به‌همین دلیل است که سرعت تغییرات اجتماعی مشهود و گاهی خیره‌کننده است.
5- تردیدی نیست که اجبار و یا احساس عمل مجبورانه از فضیلت یک عمل می‌کاهد، ولی باید توجه داشت که این نوع ادراک و احساس نسبت به حجاب و عفت عمومی که سرمایه طلایی زندگی است، بخشی از فرهنگ استعماری غرب است که موجب «خشونت نمادین جبر و اجبار» و نشستن در حوزه ناخودآگاه رفتار فردی و اجتماعی شده است. ما امروز ذیل فرهنگ استعماری با «بی‌اراده کردن بخشی از جامعه» و یا نوعی «بی‌حجابی اجباری» از طریق جنگ نرم مواجه شده‌ایم. در چنین حالتی فرد گرفتار یک استعمارزدگی ناخواسته می‌شود که بدی جای خوبی و خوبی جای بدی را می‌گیرد.
گفت: صیاد پی صید دویدن عجبی نیست - صید در پی صیاد دویدن عجب است.
اجبار به‌عنوان یک الزام، در روح همه قوانین فردی و اجتماعی وجود دارد که عدم تمکین نسبت به قانون، در بسیاری از موارد موجب جرائم مالی، جزای کیفری و حتی محرومیت‌های اجتماعی می‌شود. قانون حجاب هم یک قانون اجتماعی و البته قبل از آن یک قانون الهی است که تبعیت از آن ولو اینکه اقناع حقوقی برای فرد به‌وجود نیاورد، پیامد حقوقی دارد.
6- حجاب زن بیشتر به پوشش موی سر شهرت پیدا کرده است، اما دامنه حجاب شامل پوشش عفیفانه همه بدن به استثناء صورت و کف دو دست است. حجاب قبل از آنکه در ظاهر بروز پیدا کند، یک تواضع در مقابل فرمان پروردگار است. در واقع حجاب زمانی موجب تواضع بدن می‌شود که فرد از عبودیت پروردگار بهره‌مند باشد. حجاب در عمق معنایی خود یک پوشش برای بدن همراه با تواضع رفتاری است که به واسطه آن، ارتباط فرد با فرد دیگر و با جامعه با واسطه زبان تحریک‌آمیز بدن نباشد، بلکه شخصیت و اندیشه فرد، واسطه ارتباط با دیگران باشد و تبادل معنا از یک حریت و آزادگی و رهیدگی از فرهنگ اغوا و نیرنگ باشد. بدن اغواکننده، منشأ به هم ریختگی فضای ذهنی و رفتاری افراد و خانواده‌ها می‌شود. البته روشن است که مردان نیز باید از تقوای فردی و اجتماعی برخوردار باشند و تشدید‌کننده روابط منتهی به شکل‌گیری فساد نباشند. این یک امر دو سویه است که منشأ تعامل مناسب یا تعامل غیرمتعارف می‌شود.
ازسوی دیگر، باید توجه داشت که از دل رسانه‌های اجتماعی، ارتباطات شبکه‌ای شکل می‌گیرد که در این شبکه یک گره ارتباطی فاسد موجب انتقال فساد به سایر گره‌ها یا حداقل تحت تأثیر قرار دادن آنها می‌شود. درجامعه شبکه‌ای جدید متأسفانه سرعت سرایت پلیدی به اعضا و کل جامعه افزایش پیدا کرده است. به‌همین دلیل است که سرعت تغییرات اجتماعی مشهود و گاهی خیره‌کننده است.
7- حجاب یک قانون ارتباطی و اجتماعی است. قوانین اجتماعی که با نقش بازدارندگی برای بهره‌مندی از جامعه سالم در جامعه اعمال می‌شود، بسیار زیاد و گسترده است. مثل قوانین مربوط به جرائم کیفری یا حتی جرائم مدنی و حتی قوانین مربوط به راهنمائی و رانندگی، همه مقرراتی است که برای ایجاد نظم و رعایت حقوق دیگران تنظیم شده است. حجاب هم یک قانون ارتباطی و اجتماعی است که از یک دوره سنی مشخص، برای همه دختر خانم‌ها واجب و لازم الاجراست. مردان نیز ملزم به رعایت ضوابط مشخصی برای لباس پوشیدن و نوع پوشش بدن هستند، که لازم الاجراست.
8. امروز در شرایطی قرار گرفته‌ایم که عده‌ای از نه به «حجاب اجباری» صحبت می‌کنند و نسبت به «بی‌حجابی اجباری» تحت تأثیر سیاست‌های یکپارچه‌سازی در فرانسه و بعضی از کشورهای اروپایی حساسیتی به خرج نمی‌دهند. درواقع بی‌حجابی اجباری تحت تأثیر فضای استعماری را، استعمار و اجبار تحقیرکننده تلقی نمی‌کنند ولی تبعیت از فرمان و قانون خدا را اجبار به حساب می‌آورند. باید بر این امر اذعان کرد که مسیر کامل سعادت را فقط خدای متعال و قادر می‌تواند معرفی کند و این یعنی معرفی حقیقت و مرز گذاشتن با باطل است. پس بر ماست که راه خدا را مورد پویش فردی و اجتماعی قرار دهیم.
9. این درست است که عمل اجباری، ظاهری به اصطلاح سخت دارد، ولی عمل نیکو ولو از روی کراهت، موجب توسعه فضای خیر و رستگاری می‌شود. پس عمل به فضیلت‌ها و واجبات الهی در عرصه اجتماعی ولو به‌عنوان یک قانون اگر به آن توجه شود، منشأ توسعه خیر و جلوگیری از شر می‌شود.
10. اجبار به‌عنوان یک الزام، در روح همه قوانین فردی و اجتماعی وجود دارد که عدم تمکین نسبت به قانون، در بسیاری از موارد موجب جرائم مالی، جزای کیفری و حتی محرومیت‌های اجتماعی می‌شود. قانون حجاب هم یک قانون اجتماعی و البته قبل از آن یک قانون الهی است که تبعیت از آن ولو اینکه اقناع حقوقی برای فرد به‌وجود نیاورد، پیامد حقوقی دارد.
11. در شرایطی قرار داریم که دشمنان ملت ایران برای از بین بردن نظام اخلاقی سالم در جامعه، شکستن استقلال و حیثیت و اعتبار زن مسلمان، شکستن فلسفه وجودی انقلاب اسلامی که تحول به‌سمت استقرار ارزش‌های اسلامی و جامعه والا و تمدنی اسلامی بوده است، مهم‌ترین گام را به یغما بردن «عفت زن» می‌دانند و با ابزارهای گسترده اعم از تلویزیون‌های ماهواره‌ای، ایجاد شبکه‌های فساد، ترویج موسیقی‌های هویت‌زدا از زندگی و ترویج دم‌غنیمی و شادی‌های خستگی‌آفرین، به‌دنبال به‌یغما بردن عفت عمومی و سلامت زندگی هستند.
امروز در شرایطی قرار گرفته‌ایم که عده‌ای از نه به «حجاب اجباری» صحبت می‌کنند و نسبت به «بی‌حجابی اجباری» تحت تأثیر سیاست‌های یکپارچه‌سازی در فرانسه و بعضی از کشورهای اروپایی حساسیتی به خرج نمی‌دهند. درواقع بی‌حجابی اجباری تحت تأثیر فضای استعماری را، استعمار و اجبار تحقیرکننده تلقی نمی‌کنند ولی تبعیت از فرمان و قانون خدا را اجبار به حساب می‌آورند. باید بر این امر اذعان کرد که مسیر کامل سعادت را فقط خدای متعال و قادر می‌تواند معرفی کند و این یعنی معرفی حقیقت و مرز گذاشتن با باطل است. پس بر ماست که راه خدا را مورد پویش فردی و اجتماعی قرار دهیم.
12. حجاب یک قاعده‌گذاری برای تقویت سرمایه شخصی و سرمایه عمومی ایمان است که با حفظ و صیانت از آن اعتبار اجتماعی یک جامعه افزایش پیدا می‌کند. حجاب را به‌عنوان عمود خیمه فضائل اخلاقی تعریف می‌کنند. درواقع زن بی‌حجاب، خود را در معرض دید دیگران قرار می‌دهد و حرمت شخصی و اجتماعی شکسته می‌شود و از این مسیر خشونت رفتاری، روابط با دیگری، حرص و طمع نسبت به یکدیگر افزایش پیدا می‌کند. اگر امروز 30درصد خانواده‌ها در آمریکا، خانواده‌هاd تک سرپرست شده‌اند و «خانواده پدر غائب» به مرور و ناگزیر تبدیل به «خانواده مادر غائب» و به‌دنبال آن «خانواده فرزند غائب» و درنهایت «بی‌خانوادگی» و «تنهایی» محصول این روند معیوب شده است، نتیجه سبک زندگی غیرمؤمنانه است. این امر، دلیلی جز تعریف زندگی برمبنای «میل و آرزوهای شخصی» و خروج از قانوان خدا ندارد. به‌طور حتم یکی از مهم‌ترین متغیرهای اثرگذار بر این فضا، بی‌حجابی و روابط بی‌قاعده و بدون تعهد مبتنی‌بر عقد و ازدواج در شکل مکتب‌گونه‌هایی مانند سکولاریسم و فمنیسم افراطی است. قانون خدا یک پیوستار جامع است که سعادتمندی کامل بستگی به عمل به همه فرامین الهی دارد. به میزانی که مسیر زندگی با مسیر ترسیم‌شده الهی تطبیق بیشتری داشته باشد، سعادتمندی، آرامش و آسایش پررنگ‌تر است.
شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال‌های 76، 84 و 98 مصوبات مهمی برای گسترش فرهنگ عفاف و حجاب داشته است که لازم است نهادهای مسئول در حوزه عفاف و حجاب تمامی تلاش خود را برای اجرایی سازی آنها و تأمین فراگیر سلامت اجتماعی و توجه به همه الزامات آن را سرلوحه خود قرار دهند. مطالعه دقیق و کارشناسانه، رصد و پایش اقدامات سازمان‌یافته دشمنان در جامعه و نیز هم‌افزایی میان دستگاه‌های مسئول نیز امری مهم در اجرایی سازی این سیاست‌ها خواهد بود. بطور حتم برای برخورداری از جامعه الهی و تحقق آرمان الهی همراه با مواجهه با نیرنگ‌های دشمنان اسلام و جامعه اسلامی نیازمند وحدت آحاد ملت ایران و هوشیاری اجتماعی هستیم.
در پایان تأکید می‌شود، در درجه اول همه جوانان عزیز این مرز و بوم به‌مثابه فرزندان ما هستند و همه دردمندی که نسبت به اعضای خانواده داریم نسبت به همه خانواده بزرگ ایران اسلامی احساس می‌کنیم. درعین حال، امروز همه ما نیازمند یک «بیداری اجتماعی» و بیرون آمدن از لاک غفلت و به‌قول عرفا نیازمند یک «یقظه» فردی، خانوادگی و اجتماعی هستیم. سخن بنده فقط با نسل جوان نیست، این سخن با همه ماست. نوجوانان، جوانان، میانسالان و کهنسالان. ما نیازمند تنظیم مسیرزندگی با مسیر الهی هستیم، خیر دنیا و آخرت در گرو چرخش فرهنگی است و هیچ مسیر دیگری ما را به‌سرمنزل آرامش نخواهد رساند، مگر مسیر توحید که پیامبر گرامی صلی‌الله علیه وآله فرمودند: قولوا لااله‌الاالله تفلحوا (بحار، ج ۱۸، ص۲۰۲( و البته پیروی از عترت پاک پیامبر، تأمین‌کننده ولایت الهی بر زندگی ماست. ما اطمینان داریم که آینده جهان و مسیر حرکت جهان به‌سمت استقرار صالحین حرکت می‌کند و خداوند زمین را همواره با حجت خود قوام بخشیده و خواهد بخشید، ان الارض یرثها عبادی الصالحون (انبیاء-105).
سعیدرضا عاملی
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی
