کارآمدی نظام بهداشت و درمان در همه کشورها بویژه کشورهای پیشرفته اهمیت خاص داشته و حتی گاه برای کسب آرا و اشتیاق مردم، محل مناقشه جناح‌های رقیب قرار می‌گیرد. چرا که جامعه سالم از نظر جسمی و روحی، در مسیری رو به پیشرفت در همه ابعاد بوده و ضعف در مقابله با بیماری‌ها، علاوه بر مرگ و میر و خسارات انسانی و روانی، هزینه‌های زیادی به نظام‌های بیمه و درمان تحمیل می‌کند. در ایران، طی دهه‌های اخیر نظام بهداشت پایه و درمان، تحولات بزرگی داشته و سبب افزایش دست‌کم ۲۵ سال امید زندگی ایرانیان شده است. مرگ و میر مادران و کودکان به صورت چشمگیری کاهش یافته و با افزودن تخت‌های بیمارستانی و مراکز درمانی دولتی و خصوصی پیشرفته و سرمایه‌گذاری گسترده در جهت تربیت کادر درمان متخصص، کادر درمانی و پزشکان زن و مرد توانسته‌اند بهترین خدمات را ارائه دهند. به همین دلیل ایران تبدیل به قوی‌ترین مرکز خدمات درمانی منطقه شده و توریسم درمانی، ظرفیت‌های بسیاری برای کشور فراهم کرده است. این دستاوردها در دولت‌های یازدهم و دوازدهم با وجود تحریم و پاندمی‌ ارتقا یافته است. بویژه آنکه این عرصه به جهت نوع خدمات و پذیرش بیماران، با زنان و مردان به صورت مساوی و بلکه با توجه به اهمیت بهداشت باروری، رویکردی تأکیدی بر توجه به زنان در نظام بهداشتی و درمانی داشته است. مانند برنامه‌های مختلف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مثل «هرخانه، یک پایگاه سلامت» که با هدف تقویت نقش زنان در اصلاح سبک زندگی و بهبود سلامت خانواده با موفقیت دنبال می‌شود. این اولین مرحله در هر تحول اصلاحی و رویکرد سیاستگذاران و مردم است. مرحله دوم، اصلاح سبک زندگی و رفتار فردی خانوادگی و اجتماعی بوده که هفته «سبا» مصادف با هفته آخر مهر ماه با تأکید بر «سلامت بانوان ایران» و برای انتشار آگاهی در مورد سلامت زنان و مخاطرات فراروی آنها برگزار می‌شود.  در اینجا اشاره‌ای کنم به یکی از گام‌های محکم دولت دوازدهم که تدوین و تصویب نهایی شاخص‌های عدالت جنسیتی از جمله شاخص «سلامت زنان» بوده است. برمبنای این شاخص‌ها و با توجه به وضعیت هر استان، برای اولین بار سند ارتقای وضعیت زنان و خانواده شامل برنامه عملیاتی برای رسیدن به تغییر در کیفیت زندگی، توسط شورای برنامه‌ریزی و توسعه ۳۱ استان تصویب شد. یکی از فصول این اسناد، موضوع سلامت است که خوشبختانه با همکاری دانشگاه‌های علوم پزشکی در استان‌ها، مراحل اجرایی این سند آغاز شده و البته همکاری دانشگاهیان، سازمان‌های مردم نهاد و بخش خصوصی در تحقق این برنامه بسیار کلیدی محسوب می‌شود و تنظیم و ابلاغ سند ارتقای سلامت زنان در سطح ملی حتماً می‌تواند روند بهبود شاخص‌ها را تسریع کند. براساس برنامه مصوب ستاد ملی زن و خانواده و مصوبه دولت، همچنین برنامه نشاط و ورزش برای دستگاه‌های دولتی و گروه‌های مختلف زنان تعریف شده و با تلاش وزارت ورزش و جوانان، وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم مراحل اجرایی را طی می‌کند تا توجه بیشتر به نشاط زنان و دختران را در شرایط فعلی تضمین کند. در این حال، توجه به نشاط و سلامت روانی یکی از مسائل مهم دوران معاصر به خصوص بعد از همه‌گیری کرونا است. معاونت ریاست جمهوری در امور زنان و خانواده در قالب کارگروه مشورتی سلامت، به مسائل مختلف با همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی پرداخته و تلاش دارد در بحران همه‌گیری کووید ۱۹ در کنار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی قرار گیرد. اما در عین حال برای مقابله با این بحران، بدنه اجتماعی و تک تک آحاد ملت نیز نقش مهمی ایفا می‌کنند که اگر نباشد، تلاش‌های دولتی ناقص و حتی گاه بی‌فایده خواهد شد. در این میان رسانه‌ها، چه صدا و سیما و چه رسانه‌های خبری حقیقی و مجازی دارای مسئولیت هستند. در هفته سلامت بانوان ایرانی لازم است از همه زنان و دختران عزیز این مرز و بوم تقاضا کنیم که برای سلامتی خود، جامعه و خانواده، همچنین محافظت از کادر درمان فداکار کشور، دستورالعمل‌های بهداشتی را نه تنها رعایت که مبلغ و مروج آن باشند. نقش این نیمه جامعه در ترویج یک فکر و ایده بر کسی پوشیده نیست و از ازل و در عالم خلقت بر این منوال آفریده شده است؛ تأثیرگذار و تعیین کننده، سرمشق و مربی و فداکار و صف‌شکن. در هفته سبا، با گرامیداشت نقش بی‌بدیل خادمین سلامت و یاد شهدای سلامت تلاشی دوباره کنیم برای نقش‌آفرینی در مقابله با بحران جهانی کرونا...