اوایل هفته جاری و در آستانه شروع سال تحصیلی دانشگاهها و مراکز آموزش عالی، دکتر سعیدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با حضور در خبرگزاری دانشجویان ایران، از بخشهای مختلف تحریریه سرویسهای خبری ایسنا بازدید کرد و از نزدیک در جریان روند فعالیت این خبرگزاری قرار گرفت.
دکتر سعیدرضا عاملی در حاشیه بازدید از بخشهای مختلف خبری خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) با اشاره به در پیش بودن بیستمین سالگرد فعالیت ایسنا تاکید کرد: واقعیت این است که ایسنا همیشه در دوره فعالیتهای خود با افت و خیزهای کمی همراه بوده و از نظر اعتبار خبری جزء خبرگزاریهای مهم کشور است و میشود در این زمینه به این خبرگزاری نمره برتر را داد. از نظر اعتبار و تنوع خبری نیز خبرگزاری ایسنا ویژگیهای قابل توجهی دارد بطوریکه همه عرصههای کار و زندگی را اعم از حوزههای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و... را پوشش میدهد.
ایسنا در حوزه علم و فناوری خبرگزاری موفقی تعریف شده است
وی در ادامه گفت: در حوزه علم و فناوری نیز ایسنا به دلیل ماهیت خبرگزاری و جایگاهی که این خبرگزاری داشته است و خاستگاه آن از حوزه علم و دانش بوده و بدنه اصلی آن را که دانشجویان و پژوهشگران تشکیل میدهند، خبرگزاری موفقی تعریف شده است. زیرا اینها مزیتهایی است که هر خبرگزاری در کشور ندارد؛ اگر چه در نوع عملکرد همه خبرگزاریها از ظرفیتهای دانشگاهی بهره میبرند.
وی در ادامه تصریح کرد: به نظر من ایسنا اهمیت زیادی در زمینه توجه به عرصههای فرهنگی و تمدنی دارد و تمرکزی که این خبرگزاری در حوزه فرهنگ عمومی دارد جای تقدیر و تشکر دارد.
این استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران گفت: این خبرگزاری جزء مستقلترین خبرگزاریها است زیرا توجه این خبرگزاری به منافع ملی و تقویت حوزه ملی است.
رئیس ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور تاکید کرد: در حوزه خبر وابستگیهای سیاسی و حزبی در دنیا یک امر پذیرفته شدهای است اما اگر یک خبرگزاری فلسفه وجودی خود را کمک در عرصه ملی بدون تفکیک سیاسی، حزبی، قومی و جمعیتی تعریف کند و به دنبال تقویت عضویت ملی باشد، در عین حال بخواهد که به جایگاه جمهوری اسلامی ایران در سطح جهانی کمک کند؛ یقیناً باید حوزه استقلال برای آن اهمیت بیشتری داشته باشد که خوشبختانه خبرگزاری ایسنا از این مزیت بزرگ برخوردار است.
دکتر عاملی ایسنا را فرزند انقلاب توصیف کرد و گفت: این خبرگزاری در بدنه انقلاب به وجود آمده و رشد کرده است. توقعی که از این خبرگزاری بوده و هست این است که این خبرگزاری صدای انقلاب و ارزشهای انقلاب باشد و بتواند راهبردهای کلان انقلاب و رهبری را دنبال کند و منافع ملی را از طریق توجه روسای سه قوه و ایجاد نکردن هزینه برای پذیرفتن یکی و زیر پانهادن دیگری پیگیری نماید.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه با تبریک آغاز سال تحصیلی جدید به جامعه علمی کشور گفت: این روزها، روزهای شادی است و وقتی مدارس باز میشوند و ما دانش آموزان و سال اولیها را مشاهده میکنیم و خانوادهها با امیدهای فراوان آنها را تا مدرسه و حتی تا دوره دانشگاه بدرقه میکنند این یک فرهنگ بسیار زیبا است.
وی افزود: برخی محققین غیر ایرانی این موضوع را به عنوان یک مزیت در فردگرایی ایرانیان تعریف کردهاند و اینکه ایرانیها ملتی هستند که شاخصه اجتماعی اصلی آنها بر خانواده بنیان نهاده شده است و توجه به موضوع علم و دانش یکی از محوریترین ارزشهای خانوادگی آنها است.
عاملی یادآور شد: همه خانوادههای ایرانی چه کسانی که از بضاعت مالی بالا، متوسط و یا حتی پائین برخوردار هستند وجه مشترکی دارند و آن این است که حاضر هستند از همه مزیتها چشم پوشی کنند اما فرزندان موفقی داشته باشند که در عرصه علم و دانش رشد کنند.
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران اضافه کرد: به همین جهت بزرگترین سرمایه جمهوری اسلامی ایران سرمایه علمی است و سرمایه انسانی ما با این سرمایه گره خورده است و جامعه ایران جامعه ارزشمندی است.
عاملی تاکید کرد: دانایی سرمایه بزرگی است که نباید به هیچ وجه آن را کم ارزش تلقی کنیم و یا در مقایسهها به سمتی برویم که فکر کنیم کسب و کار موفق بدون دانایی امکانپذیر است. چرا که کسب و کار و پیشرفتهای بزرگ جهان با دانایی گره خورده است. همانطور که حکیم انقلاب در بیانیه گام دوم بیان میکنند، آن سوی دانائی توانائی است. در واقع آن سوی دانائی پیشرفت و حل مسئله و جهان بزرگی از خلاقیت های معطوف به عزت و سلامت است.
ستاد نقشه جامع علمی کشور موضوع سهمیهها را بررسی میکند
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پاسخ به سوال خبرنگار ایسنا درخصوص آخرین وضعیت بررسی اصلاح و یا حذف سهمیهها در کنکور گفت: موضوع سهمیهها در کنکور برای جامعه ما به این دلیل نگران کننده است که پذیرش در برخی از رشتهها بسیار سخت است و داوطلبان احساس میکنند از سهم آنها کم گذاشته میشود و این سهمیه به اقشار خاص اختصاص داده میشود.
عاملی گفت: به همین جهت ستاد نقشه جامع علمی کشور موضوع سهمیهها را بررسی میکند و این موضوع روی میز این ستاد قرار دارد تا جمع بندی نهایی صورت گیرد.
وی ادامه داد: چون ما به صورت ادامهدار این سهمیهها را اضافه کردهایم، امروزه با بخش قابل توجهی از سهمیهها که باید مورد بازنگری قرار بگیرند، مواجه شدیم، اگرچه برخی از این سهمیهها مازاد بر سهمیههای اعلامی هستند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: مثلا سهمیهای که شورای عالی انقلاب فرهنگی برای مناطق سیل زده اختصاص داد یک سهمیه مازاد بر ظرفیت کنکور بود و تاثیری روی ظرفیت دانشگاهی نداشت.
عاملی تاکید کرد: در مورد سهمیه ایثارگران در کنکور به صورت معمول ما سه دهه از جنگ را پشت سر گذشتهایم و با گذشت این سه دهه تعداد داوطلبین این حوزه اساساً کم میشود و به تعدادی که تصور میشود داوطلب وجود ندارد.
وی اضافه کرد: ستاد راهبری نقشه جامع علمی شورای عالی انقلاب فرهنگی این موضوع را بررسی میکند تا به مدلی از پذیرش دانشجوی سهمیهای برسیم که علاوه بر اینکه فرصت را از استعدادهای برتر کشور نگیرد از طرف دیگر نیز این سهمیه را کاملا صفر نکند و بتوانیم یک جایگاهی برای سهمیهها تعریف کنیم. این واقعیت را نباید از نظر دور داشت که همه ما آسایش و آرامش کشور و استقلال و عظمت جمهوری اسلامی ایران را مدیون شهداء، ایثار گران و خانواده های گرامی آنها هستیم.
دکتر عاملی در خصوص نگرانی اعمال سهمیه در رشتههای علوم پزشکی نیز تاکید کرد: نگرانی که وجود دارد این است که فردی که از سهمیه برای ورود به دانشگاه استفاده میکند نتواند تخصص علمی لازم را برای آن رشته کسب کند.
وی افزود: نقطه چالش ما نیز در این موضوع این است که افرادی با بضاعت علمی کم وارد رشتههای با اهمیتی شوند که با سلامت جامعه ارتباط دارد و طبیعتا این افراد برای ورود به این رشتهها باید شرایط علمی را داشته باشند که بنابراین ستاد نقشه جامع علمی کشور این موضوع را بازنگری میکند و فعلا نمیتوان حرف قطعی در این حوزه زد.
دبیر عالی شورای انقلاب فرهنگی در پاسخ به سوال دیگری پیرامون نظارت نهادهای بیرونی بر فعالیت فعالان نشریات دانشجویی نیز گفت: نظارت بر محتوای رسانههای دانشگاهی و دانشجویی توسط نهادهای داخل دانشگاه انجام میگیرد.
وی افزود: در صورت دخالت نهادهای بیرونی در این زمینه، باید گزارشی از سوی نهادهای مربوطه به ما ارسال شود که ما از وزارتین بهداشت و علوم گزارشی مبنی بر دخالت در محتوای نشریات دانشجویی را دریافت نکردهایم و این مسئولین باید گزارشهای رسمی ارائه دهند تا مبنای تصمیم گیری شورا باشد.
پیوست فرهنگی و دیپلماسی فناوری
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پاسخ به سوالی در تشریح مصوبات این شورا در خصوص تدوین پیوست فرهنگی برای طرحهای کلان ملی توضیح داد: در جلسه اول ستاد راهبری مهندسی فرهنگی مصوب شد که طرحهای بزرگ کشور در بخشهای صنعتی، توسعه راهها و سایر بخشهای اقتصادی کشور باید پیوست فرهنگی داشته باشند.
وی با تاکید بر اینکه این مصوبه توسط معاون اول رئیسجمهور به همه دستگاهها ابلاغ شد، اظهار کرد: بر اساس این ابلاغیه از دستگاهها خواسته شد گزارشهای پیوست فرهنگی خود را در طرحهای بزرگ حوزههای مرتبط ارائه دهند.
وی با اشاره به چالشهای تراکم بالای جمعیتی، نبودن امکانات فرهنگی را از چالشهای این مناطق دانست و یادآور شد: در برخی موارد توسعههایی را ایجاد میکنیم که در آنها به ارزشهای فرهنگی جامعه توجهی نشده است، این در حالیست که اصولا هر ساز و کاری که در دنیای غرب ایجاد شده را نمیتوانیم در کشور پیادهسازی کنیم.
عاملی تصریح کرد: بعنوان مثال مشاهده میکنیم اگر چه امروز به آپارتماننشینی که در حال حاضر به آن عادت کردیم و چارهای برای توسعه آن به دلیل تراکم جمعیتی نداشتهایم، اما با این اوصاف آیا ما از آپارتماننشینی راضی هستیم؟ یا میتوانستیم بجای توسعه عمودی شهرها به سمت توسعه افقی حرکت کنیم و استقلال بیشتری برای مکان زندگی خانواده ها فراهم کنیم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، تدوین پیوست فرهنگی را ایجاد توسعه متناسب با بومرنگ کشور دانست و ادامه داد: این مسیر در حال حاضر باز شده تا دستگاهها گزارشهای خود را در این زمینه ارائه دهند، این امیدواری را داریم که این گزارشها زمینهای را فراهم کند که اتفاقات جدیدی که در پروژههای بزرگ صنعت، کشاورزی و یا خدمات کشور اجرایی شود و توسعه های جدید با ملاحظات فرهنگی صورت گیرد.
عاملی، فرهنگ را بنیان همه توسعهها در کشور دانست و گفت: ما وارد یک دوران فرهنگ مرکزی شدیم، به دلیل اینکه قدرت اراده افراد نسبت به گذشته نافذتر شده است و امروزه افراد با سلایق مختلف، استقلال رای اجتماعی دارند که این موارد پیچیدگی بیشتری برای پیوست فرهنگی ایجاد میکنند، به این معنی که باید بتوانیم حداقلهای مشترک را در یک جمعیت تامین کنیم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پاسخ به این سوال که چرا این مصوبه تاکید بر پیوست طرحهای داخلی دارد تا فناوریهای وارداتی، توضیح داد: بسیاری از اقدامات توسعه فناوری ما جنبه تقلیدی دارند و مهم این نیست که این توسعه در درون اتفاق میافتد یا از خارج وارد میشود.
وی افزود: بلکه آنچه که حائز اهمیت است، این است که آن فناوریهایی که در داخل رخ میدهد، بخشی از آن فناوریها ادامه تجربیات دیگران است و اگر ما به جنبه اسلامی و ایرانی از آغاز انقلاب توجه میکردیم، وضعیت امروز ما اینگونه نبود.
عاملی به وضعیت ساختمانسازیهای اداری و متروسازی ها اشاره کرد که از سوی دستگاه ها اجرایی شده است و اضافه کرد: کافی بود که بخشهای دولتی و حاکمیتی، معماری ایرانی را در همه آنها اعمال میکرد و امروز ما جلوهای از معماری ایران را در کشور داشتیم، به گونهای که وقتی وارد قطارهای شهری میشدیم، حس میکردیم که وارد حوزه معماری ایرانی شدهایم و معماری ایرانی یکی از شاخصهای فاخر ایران به شمار میرود.
تدوین سند دیپلماسی علم و فناوری
وی در خصوص سند جامع روابط بینالمللی دانشگاهی با تاکید بر اینکه این سند در سال گذشته ابلاغ شد، اظهار کرد: اولین جلسه آن را در اسفند ماه سال ۹۷ برگزار کردیم که اعضای جلسه به غیر از اعضای ستاد نقشه جامع علمی کشور دو وزیر امور خارجه و اطلاعات هم در این جلسات حضور دارند.
وی رویکردهای این سند را رویکردهای توسعهای دانست که تقویت کننده توسعه ارتباطات دانشگاهی و علمی و پژوهشی با جهان است و گفت: قطعا در ارتباطات بینالمللی تاثیرگذار هستیم؛ هم به عنوان کشوری که امروز ظرفیت علمی بسیار بالایی داریم و هم به لحاظ رشد علمی که رتبه چهارم جهان را در اختیار داریم.
عاملی با بیان اینکه بر اساس پایگاه ISI و اسکوپوس، ایران به لحاظ تولید علم در رتبه ۱۶ تا رتبه ۱۸ دنیا قرار گرفته است، افزود: در بسیاری از زمینهها، ایران جزو ۱۰ کشور برتر دنیا قرار دارد که از آن جمله میتوان به حضور ایران در المپیادها و حوزههای نانو فناوری و بیوتکنولوژی اشاره کرد که برتری داریم و بر اساس این موفقیتها میتوانیم صادرکننده علم و دانش در دنیا باشیم.
عاملی در عین حال با بیان اینکه ما نیازمند تجربیات جهانی هستیم، خاطر نشان کرد: به عنوان نمونه در حوزه دفاعی که امروز به سطح برتر در دنیا رسیدهایم، به دلیل این است که ما از تجربیات دنیا بهره بردیم و با مهندسی معکوس توانستیم سپر دفاعی کشور را تقویت کنیم و به مرحلهای رسیدهایم که ابتکار عمل در اختیار ما قرار دارد و تولیدات جدید وارد صنایع دفاعی کشور شده است و کشور با استفاده از تجربیات جهان، خود به یک مرجع خلاق و پیشرفته دفاعی جهانی تبدیل شده است.
وی خاطرنشان کرد: از این رو تعاملات جهانی در همه حوزه ها برای ما بسیار حائز اهمیت است و البته باید مواظب مخاطرات دشمن در این حوزه نیز باشیم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پاسخ به سوال دیگری در خصوص راه اندازی سامانه جامع اشتغال دانش آموختگان، گفت: در ستاد نقشه جامع علمی کشور رصدی انجام شد که ببینیم وضعیت شغل در کشور به چه صورت است و مشاغل کشور چه نسبتی با تحصیلات دانشآموختگان دارند؛ در این رصد مشاهده کردیم که در این زمینه وضعیت خوبی نداریم.
وی ادامه داد: در این ستاد همچنین رصدی انجام شد که ببینیم وضعیت بازارکار دانش آموختگان در کشور به چه صورت است و مشاغل کشور چه نسبتی با تحصیلات دانشآموختگان دارند؛ در این رصد مشخص شد که در این زمینه وضعیت خوبی نداریم و در حال حاضر در بهترین حالت تنها حدود نیمی از دانش آموختگان دانشگاهی در شغل مرتبط با رشته خود مشغول به کار هستند.
شرح دروس متناسب با نیازهای بازار تنظیم شود
عاملی تاکید کرد: این امر نشان میدهد که ما اولا از دانش دانشگاهی در توسعه و پیشرفت کشور کم بهره بردیم و این مقدار پیشرفتی که در کشور داریم، مدیون فعالیت دانشگاهیان کشور و مراکز علمی کشور است. ثانیاً در برخی رشتههای دانشگاهی متناسب با نیاز به تربیت نیرو نپرداختهایم یا آموزش کاربردی لازم را به آنها ندادهایم. در واقع لازم است شرح دروس متناسب با نیازهای بازار تنظیم شود و رشتههای تحصیلی به نیازهای دولت، جامعه و بازار نزدیک شود.
وی خاطرنشان کرد: اگر تناسب میان تخصص و شغل فارغالتحصیلان، توسعه بیشتری یابد، قطعاً موفقیتهای ما در توسعه کشور بیشتر خواهد شد. در این زمینه موضوع ارتباط صنعت با دانشگاه و تغییر شرح دروس متناسب با نیاز بازار کار بسیار مهم است.
عاملی تاکید کرد: این امر نشان میدهد که ما از دانش آکادمیک در توسعه و پیشرفت کشور کم بهره بردیم و این مقدار پیشرفتی که در کشور داریم، مدیون فعالیت دانشگاهیان کشور و مراکز علمی کشور است.
وی خاطرنشان کرد: اگر تناسب میان تخصص و شغل فارغالتحصیلان، توسعه بیشتری یابد، قطعاً موفقیتهای ما در توسعه کشور بیشتر خواهد شد. در این زمینه موضوع ارتباط صنعت با دانشگاه بسیار مهم است.
عاملی، منظور از صنعت را کل بازار دانست و افزود: بخشهای سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و همچنین قلمرو مرتبط با کشاورزی، صنعت و خدمات عرصه بازار و کسب و کار محسوب می شود. اگر ما بتوانیم سامانهای را ایجاد کنیم که این سامانه اطلاعات بهروز را در خصوص اشتغال دانش آموختگان ارائه دهد، شاهد سامان بهتری در مدیریت تعادل بازار و تخصص خواهیم بود.
وی بیان کرد که در حال حاضر بر اساس مطالعات صورت گرفته تناسب شغل و تحصیلات بین ۳۰ تا ۸۰ درصد در نوسان است. در رشته های علوم پزشکی این تناسب به بالای ۸۰ درصد می رسد و در رشته های کشاورزی، علوم پایه و علوم حیاتی پائین است.
منبع: ایسنا