پنجاه و یکمین جلسه شورای توسعه فرهنگ قرآنی به ریاست دکتر سعید رضا عاملی، رئیس این شورا و دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی به صورت حضوری و مجازی در محل دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد.
به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی دکتر عاملی در ابتدای این جلسه ضمن تسلیت شهادت حضرت فاطمه زهرا(س) طی سخنانی اظهار داشت: با نگاه و مطالعه تاریخ، سنگینی بار تاریخ بابت احیای قرآن کریم و عمل به قرآن بر دوش ما احساس میشود، زیرا برای حفاظت از دستورات خداوند متعال جانهای زیادی فدا شدند و رنجهای زیادی کشیده شده است، که مهمترین این افراد اهل بیت(ع) بودند که در این راه به شهادت رسیدند.
موضوع پیش از دستور این جلسه، تصویب انتقال مانده و تعهدات برنامهای اعتبارات بودجه سال 98 از اتحادیههای مردم نهاد قرآنی سابق به اتحادیه مدغم بود که سیدعلی سرابی، قائممقام شورای عالی قرآن و عضو هیئت مدیره اتحادیه تشکلهای قرآن و عترت کشور توضیحاتی را در این زمینه ارائه کرد.
وی با بیان اینکه پس از نهاییشدن روند قانونی ادغام دو اتحادیه مؤسسات مردمی قرآنی کشور و اتحادیه تشکلهای قرآن و عترت کشور، اتحادیهای واحد با نام اتحادیه کشوری مؤسسات و تشکلهای قرآن و عترت شکل گرفت، افزود: صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی، قبل از ادغام دو اتحادیه، به هر کدام از دو اتحادیه سابق، ۳۰ میلیارد ریال پرداخت کرده است، لذا اگر مبالغی در حساب اتحادیههای سابق باقی مانده است، باید تعیین تکلیف شود. پیشنهاد بنده این است که تصمیمگیری به گونهای نباشد که مبالغ باقیمانده دوباره به خزانه یا صندوق مشارکت بازگردد، بلکه با نظارت کافی در مسیر اهداف منشور هزینه شود. به این گونه که اعتبارات باقیمانده با نظر وتأیید هیأت مدیره کشوری هزینه شود.
به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، پس از ارائه این گزارش دکتر عاملی در سخنانی اظهار داشت: با توجه به اینکه بودجهای که سال گذشته تخصیص داده شده بود، بودجه خیلی کمی بود لذا با مجلس شورای اسلامی مذاکراتی انجام دادیم تا بودجه صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی افزایش یابد تا بتوانیم با منابع مالی مناسب به وظایف خود در این حوزه عمل کنیم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در خصوص موضوع انتقال مانده و تعهدات برنامهای اعتبارات بودجه سال 98 از اتحادیههای سابق به اتحادیه مدغم اظهار داشت: با توجه به اینکه برگشت مجدد پول به صندوق پیچیدگیهایی دارد، لذا پیشنهاد بنده هم آن است که مبالغ باقیمانده در حساب هر یک از اتحادیه های سابق به طور جداگانه و بر اساس تصمیم هیأت مدیره جدید هزینه شود.
در ادامه دکتر عاملی از دست اندرکاران و مسئولان هر دو اتحادیه سابق موسسات و تشکلهای قرآن و عترت تشکر کرد و گفت: امیدوار هستم جلسات ستاد توسعه فرهنگ قرآنی بتواند وارد کارهای محتوایی شود و به احیا، حفظ و عمل به قرآن کریم کمک کند.
وی با اشاره به اینکه در کتاب شاخصهای توسعه قرآنی، هدف این است که یک مطالعه روندی انجام شود، تاکید کرد: برای اینکه واقعا توسعه فرهنگ قرآنی در کشور اتفاق بیافتد، باید در این شورا، موانع را رفع و اقتضائات جدید را پیدا کنیم.
رئیس شورای توسعه فرهنگ قرآنی اضافه کرد: سازمان برنامه و بودجه از ما توقع دارد که مستندات هزینه ارائه شود. باید توجه داشت که بودجه قرآنی به عنوان کمک برای دستگاهها نیست و باید صرف هزینههای مربوطه شود، لذا اعتباری که تخصیص داده شده است باید به هزینه قطعی گرفته شود و صورت هزینه داشته باشد.
وی تصریح کرد: لازم است همه دوستان و اعضا در این راستا همکاری کنند که صندوق توسعه فرهنگ قرآنی بتواند در این خصوص اقدامات لازم را انجام دهد.
در ادامه جلسه با رأی موافق اعضا، پیشنهاد دکتر عاملی مبنی بر اینکه مبالغ باقیمانده در اتحادیههای سابق، بر اساس مصوبات هیئت مدیره اتحادیه مدغم، هزینه شود به تصویب رسید.
به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، دستور اول جلسه ارائه نتایج نظرات و ارزیابی دبیرخانه شورای توسعه از اجراییسازی اسناد راهبردی منشور توسعه فرهنگ قرآنی (در اجرای بند یک چارچوب نهادی و الزامات اجرایی اسناد) بود که حجتالاسلام و المسلمین حمید محمدی قائممقام و دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی کشور گزارشی را در این زمینه ارائه کرد.
وی با بیان اینکه پایش عملکرد دستگاههای قرآنی از مهرماه سال جاری شروع شده است، گفت: تصویب چهار سند منشور توسعه فرهنگ قرآنی در چند سال گذشته انجام شده و در حال حاضر، تلاش اصلی اعضای شورای توسعه، اجراییسازی اسناد است.
حجت الاسلام والمسلمین محمدی ادامه داد: یکی از مهمترین چالشها در شورای عالی انقلاب فرهنگی و شوراهای اقماری آن، ضمانت اجرایی اسناد است، مجلس شورای اسلامی با بازوهایی همچون دیوان محاسبات و قدرت استیضاح میتواند مصوبات خود را اجرایی کند، اما شورای عالی انقلاب فرهنگی از این امکان برخوردار نیست.
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی به فرمایش مقام معظم رهبری که اراده سران قوا و مسئولان بالاترین ضمانت اسناد شورای عالی انقلاب فرهنگی است، اشاره کرد و گفت: نداشتن انگیزه برخی مدیران، ضعف نظارت و غیره، موانع اصلی تحقق اسناد منشور هستند.
وی افزود: کمیسیونهای شورای توسعه فرهنگ قرآنی موظف هستند سیاستهای اجرایی را تدوین کنند و دستگاهها وظیفه دارند بر اساس سیاستهای کمیسیونها، به انطباق برنامههای جاری خود با اسناد و اجرای برنامههای اسناد اقدام کنند و کارگروهها و کمیته راهبری اسناد نیز موظفاند بر عملکرد دستگاهها نظارت کنند و نتیجه را به کمیسیون اطلاع دهند.
حجت الاسلام والمسلمین محمدی درباره آخرین مراحل اجرایی اسناد نیز گفت: سند تبلیغ و ترویج آهسته، ولی پیوسته در حال اجراست، هرچند که کمیت اجرای اقدامات آن کم است، اما تشکیل منظم جلسات کمیسیون و پیگیریهای دستگاهی آن جای تقدیر دارد.
وی ادامه داد: شناسنامه اقدامات سند آموزش عمومی علیرغم تصویب در کمیسیون هنوز ابلاغ نشده است و شناسنامه اقدامات سند پژوهش هنوز تصویب نشده و هرگونه اجراسازی سند متوقف بر آن است، سند سلامت نیز نزدیک پنج ماه از تصویب آن گذشته، اما هنوز شناسنامه اقدامات آن تدوین نشده است، البته سند سلامت هنوز فرصت دارد.
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی در ادامه به برخی اقدامات دبیرخانه برای اجرای اسناد اشاره کرد و گفت: پیگیری تشکیل جلسه مشترک راهبری اجرای اسناد راهبردی منشور، تشکیل ۱۰ جلسه کمیته کارشناسان کمیسیونها و دبیرخانه، پیگیری تصویب ماده واحده هماهنگی قانون بودجه با مفاد اسناد در ستاد راهبری نقشه مهندسی فرهنگی کشور و دستورگذاری ارائه گزارش اقدامات اسناد در بسیاری از جلسات مجمع و شورا از جمله این اقدامات بوده است.
در ادامه دکتر عاملی در سخنانی با اشاره به اینکه سند نقشه جامع علمی کشور در حال به روزرسانی است اظهار داشت: مقام معظم رهبری بر روزآمدسازی اسناد شورای عالی انقلاب فرهنگی تأکید دارند، و چند سال از تصویب سند منشور توسعه فرهنگ قرآنی گذشته است و امروز باید برای روزآمدسازی آن اقدام کنیم و این مستلزم بررسی دقیق ضعف ها و قوت های منشور توسعه فرهنگ قرآنی است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کرد: بودجههای قرآنی اعم از مواردی که از ناحیه صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی تخصیص داده می شود و یا در ردیف بودجه ای سایر دستگاه ها تامین اعتبار می شود، باید در چارچوب منشور توسعه فرهنگ قرآنی هزینه شود و دبیرخانه بر این امر نظارت کند.
دکتر عاملی تأکید کرد: اعضای اصلی شورای توسعه فرهنگ قرآنی باید در همه جلسات حضور داشته باشند، همچنین کمیسیونها باید نسبت به برگزاری جلسات استانی و کیفیت حضور اعضای خود گزارش دهند.
در ادامه، برخی از اعضای شورای توسعه فرهنگ قرآنی به ارائه نظرات و پیشنهادات خود درباره روند اجرای اسناد پرداختند.
همچنین علی سرابی قائم مقام شورای عالی قرآن در سخنانی اظهار داشت: قبل از تأسیس شورای توسعه در کمیته قرآن شورای عالی انقلاب فرهنگی حضور داشتم و این شورا، از دستاوردهای نظام فرهنگی جمهوری اسلامی محسوب میشود. درباره خروجی مطلوب شورا، نباید مأیوس شویم و کار را رها کنیم، بلکه پیشنهاد میکنم به یک آسیبشناسی علمی بپردازیم تا ببینیم چرا اهداف بلند منشور خیلی کُند اجرایی میشود و وقتی اجرای اسناد را پیگیری میکنیم، بعضی دستگاهها میگویند اعتباری برای اجرای منشور نداشتهایم، درحالی که در سند منشور توسعه اصلاً عبارتی درباره بودجه وجود ندارد و بنای منشور بر این بود که ظرفیت دستگاهها همافزا شوند و حرکتی صورت گیرد، اینجا هم اتاق فکر باشد، نه اتاق تقسیم بودجه.
سرابی تأکید کرد: پیشنهاد دیگر این است که برای سهیمکردن بخش مردمی در اجرای طرحهای ملی قرآنی، باید برنامهریزی جدی انجام دهیم.
در ادامه دکتر سید حمیدرضا میرعظیمی، دبیر کمیسیون و رئیس مرکز هماهنگی و توسعه پژوهش و آموزش عالی قرآنی کشور در سخنانی اظهار داشت: آنچه برای ما در سال 98 تصویب شد بودجه نظام سازی قرآنی بود که در اواخر خرداد به دست ما رسید و در این حوزه برنامهریزی کرده و جلو میرویم و در این خصوص گزارشی نیز در کمیته تخصیص ارائه کردیم.
وی با اشاره به اینکه کار کمیسیون پژوهش با سایر کمیسیونها متفاوت است، گفت: این کمیسیون باید منحصراً در حوزه اسناد، کارهای پژوهشی و طرحها را انجام دهد و این امر بدون تعیین دستگاه مجری و پژوهشگر امکان پذیر نیست.
وی افزود: پیشنویس شناسنامه اقدامات ملی ۳۲گانه تهیه و تدوین شده است تا متناسب با آن اعتبارات سالیانه و اولویتها در دستور کار جلسات کارگروههای مربوطه قرارگیرد، اما جزئیات منوط به تخصیص اعتبار و بودجه پروژه است.
همچنین جواد شیخ اکبری، مدیر شبکه قرآن و معارف سیما درباره روند اجرای اسناد گفت: یکی از مهمترین مباحث مغفول این است که چرخه مدیریتی برای ابلاغ و اجرای اسناد، بسیار طولانی و بروکراتیک است و فاصله زیاد بین سند و اجرا باعث آسیب است.
دکتر عاملی در پاسخ به وی اظهار داشت: پیشنهاد خوبی است، هرچه فرایند تدوین، ابلاغ و اجرای اسناد کوتاهتر شود، بهتر است.
در ادامه عرفانی نسب سرپرست دبیرخانه کمیسیون آموزش عمومی در خصوص اجرایی سازی اسناد چهارگانه قرآن اظهار داشت: در حال حاضر تمام اقدامات و برنامهریزیهای ما در کمیسیونها معطوف به برنامهریزی جهت اجرایی سازی راهبردها و اقدامات ملی این اسناد است.
در ادامه دکتر لاله افتخاری عضو شورای توسعه فرهنگ قرآنی بر حضور فعال تمام اعضای شورای توسعه فرهنگ قرآنی در جلسات تاکید کرد و گفت: وزاری محترم باید شخصا در این جلسات حضور داشته باشند تا در مواقع لزوم رایزنیهای لازم را در هیئت دولت و مجلس انجام دهند و به رفع موانع کمک کنند.
وی با اشاره به اینکه شورای توسعه باید از حضور موثر افراد گزارش کامل بگیرد و کمیسیونها نیز باید گزارش سازمانها، نهادها و تشکلهای مردم نهاد را بگیرند و ارائه دهند.
وی بر حضور فعال نمایندگان کمیسون فرهنگی و کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی در جلسات شورای توسعه تاکید کرد.
همچنین محمدعلی خواجه پیری عضو شورای توسعه فرهنگ قرآنی، با اشاره به برخی مشکلات کمیسیونها اظهار داشت: دلیل اینکه برنامه کمیسیون ها پیشرفت آنچنانی ندارد به دلیل همین مشکلاتی است که وجود دارد.
وی پیشنهاد داد: کمیتهای با حضور چهار مسئول دبیرخانه، حجت الاسلام والمسلمین محمدی و بنده تشکیل شود و مجددا بررسی شود، اسناد تا چه حد انجام شده است و سپس برنامه برای بعد درست کنیم و بر اساس این برنامه جدید بودجه اختصاص یابد، و باید این قضیه جا بیفتد که این بودجه جهت اجرای اسناد است و برای عملیات برنامه دستگاهها نیست.
دستور دیگر این جلسه انتخاب اعضای حقیقی کمیته تخصیص اعتبارات صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی بود.
بر اساس موافقت با حجتالاسلام و المسلمین احمدپور، نماینده مجلس در شورا، حجتالاسلام و المسلمین حسین میرزایی، نماینده مجلس شورای اسلامی به عنوان نماینده مجلس در کمیته تخصیص اعتبارات صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی انتخاب شد.
همچنین حجتالاسلامو المسلمین مهدی مقامی و حجت الاسلام و المسلمین علیرضا شاهسونی نیز به عنوان اعضای صاحبنظر در امور قرآنی به عضویت این کمیته انتخاب شدند و آقایان سیدمحسن موسوی بلده و حسین خاکساری هرندی نیز به ترتیب به عنوان اعضای علیالبدل انتخاب شدند.
با توجه به اتمام وقت جلسه، دو دستور بعدی جلسه به جلسه آتی شورا موکول شد.