چهل سال از حمله صدام به سرزمین دلیران می گذرد؛ حمله ای که ثابت کرد ایرانیان در مقابل تعرض به خاکشان می ایستند حتی اگر در شرایط سختی باشند. هنوز زمان زیادی از پیروزی انقلاب اسلامی نگذشته و قوای نظامی و انتظامی کشور بازسازی لازم را به انجام نرسانیده بود که کشور در مقابل یک تهدید بزرگ و همه جانبه قرار گرفت. خیلی زود مشخص شد که صدام با وعده های ابرقدرت ها بویژه امریکا و حمایت متحدانش و حتی کشورهای منطقه دست به این حمله زده و طی ۸ سال جنگ نیز از کمک های نظامی و انسانی آنها برخوردار بود و هزینه های سنگینی را به ایران و عراق و مردم دو کشور تحمیل کرد.
اما روحیه بالای معنوی حاصل از تحول فرهنگی انقلاب اسلامی و مواضع الهام بخش امام خمینی(ره) که از همان لحظه اول مانع غلبه ترس و شکست بر مردم شد، همچنین حضور گسترده اقشار مختلف از پیر و جوان و زن و مرد، تصویر متفاوتی از جنگ ایران و عراق در میان جنگ های معاصر ارائه داد. همگان در هر سنی و موقعیتی موضوع دفاع را به نوعی در ارتباط با خویش و زندگی شان می دانستند و از خود رفع تکلیف نمی کردند. این چنین روحیه ای بود که با وجود فراز و نشیب ها، کمبودها، خطاهای مدیریتی و اشتباهات بعضا راهبردی در برخی مقاطع که در تصمیم گیری های انسانی به وجود می آید، ایستادگی باشکوه یک ملت با تکیه بر شهادت و ایثار در مقابل قدرت های نظامی مستکبر تا همیشه در تاریخ ایران و منطقه و جهان رقم خورد... و این چنین است که شهدا و جانبازان دوران دفاع مقدس و مادران و پدران و همسران و فرزندان آنها محترم ترین و الهام بخش ترین عناصر جامعه ایران هستند. سرمایه عظیمی که می تواند در شرایط گسست های اجتماعی پیوندهای مجدد و با نسل جوان ارتباطی معنوی و منطقی برقرار کند. همچنین در اوج شرایط سخت جنگ اقتصادی و روانی، روشنی بخش تاریکی ها و روشن کننده مسیر و طریق آینده باشند. البته به شرط آنکه همچنان نورافکن ها بر ابعاد مختلف تلاش ها و فداکاری های آن دوران بتابد و نقاط پنهان را آشکار کند. مانند همه نقش آفرینی های زنان در آن دوران. چنانکه سینما و هنر دفاع مقدس از این زاویه قابل نقد است که رد پای زنان در این وادی جلوه های عینی لازم را ندارد.
 
طی جنگ تحمیلی دست کم ۶۴۲۸ زن در نقاط مرزی یا در بمباران شهرها به شهادت رسیده و ۵۰۰ زن رزمنده نیز شهید شدند. شاید نسل امروز باور نکند که زنان در دفاع از شهرها اسلحه به دست گرفتند و به عنوان مثال در خرمشهر شجاعانه دفاع کردند. ۲۱ نفر از آنان نیز به اسارت گرفته شده که بعضا سال ها در زندان های عراق ماندند.
 
۵۷۳۵ زن جانباز اینک در ایران زندگی می کنند که ۳۰۷۵ نفر آنها بالای ۲۵% جانبازی دارند و ۲۲۷۰۸ امدادگر و ۲۰۰۰ پزشک زن به جبهه ها اعزام شدند. همچنین صدها پایان نامه تحقیق و پژوهش علمی درباره مسائل دفاع مقدس توسط زنان به سرانجام رسید، از جمله پایان نامه اینجانب با موضوع تاثیرات گاز خردل روی سیستم ایمنی که این پژوهش ها تا امروز سهم مهمی در پزشکی جنگ دارد.
 
معاونت ریاست جمهوری در امور زنان و خانواده نیز وظیفه می داند سهم خویش را در زنده نگه داشتن دلاوری ها و قدردانی از بازماندگان روزهای صبوری و استقامت ایفا کند. بنابراین با هدف پاسداشت مقام و منزلت شهیدان، زنده نگه داشتن نام و خاطره آنان و تجلیل و تکریم از زنان مقاوم و ایثارگر، دیدار با همسران، دختران و اعضای خانواده حدود ۱۶۰ شهید و جانباز دوران انقلاب، دفاع مقدس و مدافعان حرم در استان های مختلف کشور شامل شهیدان مسیحی و زرتشتی در سه سال گذشته صورت گرفته است. این دیدارها با حضور نماینده بنیاد شهید یا انتقال مسائل به آن بنیاد برای رفع مشکلات احتمالی بوده و در مواردی پیگیری و مکاتبه برای رفع مشکلات خانواده ها انجام شده است.
 
برگزاری رویدادهای اجتماعی شامل ۵ بزرگداشت در سالروز دفاع مقدس و پیروزی انقلاب اسلامی، برگزاری نمایشگاه ها و همکاری با دستگاه ها از جمله شهرداری و گردهمایی با گروه های مرجع مانند هنرمندان و نمایش فیلم هایی با موضوع دفاع مقدس، هفت نشست برای طرح تجارب زیسته و گفت و گوی بین نسلی به منظور انتقال تجربیات گرانقدر دوران دفاع مقدس و درک دو نسل از شرایط و مقتضیات یکدیگر، نشست با بانوان سردشتی آسیب دیده از بمباران شیمیایی آن شهر، برگزاری نشست های تخصصی با خانواده های ایثارگر، انجام پژوهش، تهیه تاریخ شفاهی و مستندسازی مانند پژوهش کیفی در مورد مسائل همسران جانباز اعصاب و روان، تدوین تاریخ شفاهی زنان فعال در مناطق عملیاتی غرب، جنوب و جنوب غربی از طریق شناسایی آنان در مناطق عملیاتی ۵ استان کردستان، ایلام، آذربایجان غربی، کرمانشاه و خوزستان و انجام مصاحبه با ۳۶۱ بانوی شناسایی شده، اختصاص یک بخش به فرهنگ ایثار و نقش زنان طی دفاع مقدس در گزارش روند ۴۰ ساله تحولات جامعه زنان پس از انقلاب اسلامی به دو زبان از جمله این اقدامات بوده است.
 
در خاتمه یک بار دیگر از مادران و همسران شهدا و جانبازان یاد می کنم که با وجود سختی ها و ناملایمات و انتقاداتی که به شرایط دارند، چشم خود را از افق روشنی که در دوردست برای آنها پدیدار است برنگردانده اند. وقتی به دیدنشان می روید و پای صحبتشان می نشینید منشا امید و الهام بخش زندگی اند... آنها هنوز بر پیمان خویش مانده اند.