دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در «اولین نشست هم‌اندیشی و آشنایی با راهبردها، رویکردها، اولویت‌ها و سیاست‌های دانشگاه آزاد اسلامی» با نثار سلام و درود به محضر اهل بیت (ع)، گفت: شغل ما معلمان شغل انبیاست و باید برای بهتر انجام دادن وظایف خود، به مقوله دین توجه جدی داشته باشیم، چرا که تنها دین خاتم بود که توانست انسان کامل را به عالم هستی ارائه دهد.
وی با بیان اینکه افتخار این را داریم در دورانی زندگی ‌کنیم که دوران ظهور و حاکمیت الله، انبیاء و اولیای الهی است، اظهار داشت: در این دوران به همت بزرگمردی نظیر امام خمینی (ره)، یک انقلاب ایجاد شد و با دست باکفایت رهبری بزرگ، این انقلاب در همان مسیری که بنا گذاشته شده بود، ادامه یافته است.
دکتر طهرانچی ادامه داد: انقلاب‌های دنیا در مرحله تثبیت، حرکتی متفاوت با اهداف زمان تأسیس خود داشتند، حتی زمانی که حکومت دین مبین اسلام، توسط پیامبر عظیم‌الشأن حضرت محمد (ص) تأسیس شد، مردم در تثبیت آن راه دیگری انتخاب کردند، اما افتخار ما این است که به گفته امام خمینی (ره) دارای مردمی بهتر از مردم صدر اسلام هستیم و یکی از مزیت‌های ما این بود که در مرحله تثبیت انقلاب اسلامی هم راه تأسیس را دنبال کردیم.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه اساتید دانشگاه و معلمان کار بزرگ و سختی برعهده دارند، گفت: اگر محیط‌های زندگی و تعلیم و تربیت را دسته‌بندی کنیم، شامل محیط خانواده، زندگی، آموزشی، کار، دوستی و جامعه است. محیط آموزشی که در اختیار معلمان و اساتید دانشگاه است، دارای مسئولیت بسیار سنگینی است که باید درست انجام شود.
وی خاطرنشان کرد: یکی از اهداف دانشگاه، تغییر رفتار و رفتارسازی است. این تغییر رفتار از یک پروسه جریان‌سازی، گفتمان‌سازی، شبکه‌سازی، نمادسازی و نهادسازی تشکیل شده و یکباره صورت نخواهد گرفت.
هدف و رسالت اصلی ایجاد نهاد، رسیدن به عمل صالح و سعادت است
عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه در بسیاری از موارد، ایجاد نهاد و نهادسازی به حجاب عمل تبدیل می‌شود، گفت: در بسیاری از اوقات با ایجاد سازمان، خود سازمان تبدیل به حجاب خود خواهد شد. این در حالی است که نهادسازی هدف نهایی ما نبود، بلکه هدف و رسالت اصلی ما ایجاد عمل صالح و سعادت است. در واقع رفتارسازی باید انجام شود اما معمولاً اتفاقی که می‌افتد، این است که در مرحله نهادسازی دچار حجاب می‌شویم.
دکتر طهرانچی با تأکید بر اینکه نهادسازی و سازمان‌سازی در ادامه حرکت مدیریت فرهنگی علم و دانش است، اظهار داشت: بر این اساس، سازمان و نهاد نباید هدف خود را گم کند. هدف اداره کردن صرف سازمان نیست. درواقع تأکید من به رؤسای واحدها این است که سازمان نباید حجاب شما باشد.
وی خطاب به رؤسای واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی گفت: ما براساس رسالتی گردهم آمده‌ایم و آن رسالت گرداندن سازمان نیست، بلکه رسالت بزرگ ما مصداق آیه «و َیُزَکّیهِم وَ یُعَلِّمُهُمُ الکِتابَ وَالحِکمَه» است یعنی رسیدن به عمل صالح. اگر در واحدها به این نگاه توجه نشود، دیگر فرقی نمی‌کند که یک فرد تکنوکرات یا یک فرد انقلابی بر سرکار است. تأکید می‌کنم رؤسای واحدهای دانشگاه باید با تسلط به علم اداره، اجازه ندهند در حجاب اداره متوقف شوند.
شعار و عمل دانشگاه آزاد اسلامی بر مبنای فرمایشات مقام معظم رهبری است
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه شعار، عمل و جوش و خروش­ دانشگاه آزاد اسلامی بر مبنای فرمایشات مقام معظم رهبری معمار و تثبیت‌کننده انقلاب اسلامی است، تصریح کرد: ایشان صریحاً جهت حرکت دانشگاه را ترسیم کرده‌اند. براساس فرموده مقام معظم رهبری؛ نقش ما تربیت قوه عاقله کشور است، لذا باید عقلی حاکم شود تا بتواند تربیت قوه عاقله را برعهده بگیرد.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه خودسازی فردی و سازمانی پایه حرکت ما را در این زمینه شکل می‌دهد، گفت: بر این اساس می‌توانیم جامعه‌پرداز و تمدن‌ساز شویم. دانشگاه آزاد اسلامی اگر می‌خواهد تمدن نوین اسلامی مسئله اصلی او بوده و تمدن‌ساز باشد، باید قبل از آن بتواند جامعه‌پرداز خوبی باشد.
نگاه دانشگاه آزاد اسلامی نگاه تحولی با خلق آینده است
وی با بیان اینکه نوع نگاه ما در دانشگاه آزاد اسلامی نگاه تحولی با خلق آینده است، اظهار داشت: در دانشگاه باید چهار نظام آموزشی، پژوهشی، حل مسئله و تربیتی وجود داشته باشد که در این نظام‌ها، تربیت نیروی انسانی، افزایش دانش مستندشده، حل مسئله و تعالی فردی و اجتماعی و فضای عمومی مد نظر است. یکی از مشکلات ما در ایران این است که در دانشگاه از بکار بردن لغت تربیت و پرورش ابا داریم. این در حالی است که در غرب واژه آموزش و پرورش به کار برده می‌شود اما در ایران آموزش عالی. این موضوع درست نیست، چرا که ما در واقع تربیت نیروی انسانی داریم نه آموزش نیروی انسانی.
دکتر طهرانچی با اشاره به اینکه تربیت دارای ابعاد مختلفی است، گفت: در درون نظام آموزشی ما، تربیت نیز وجود دارد و باید به آن توجه جدی شود. ما تاکنون در دانشگاه‌های فقط نظام آموزشی منزوی از نظام تربیتی داشته‌ایم که باید اصلاح شود و در دانشگاه آزاد اسلامی به دنبال حل این مسئله هستیم.
توجه به فرهنگ و تربیت در واحدهای دانشگاه در دستور کار قرار گیرد
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با تأکید بر لزوم توجه به فرهنگ و تربیت در دانشگاه‌ها، خاطرنشان کرد: دانشگاه نباید فرهنگ خراب‌کن باشد. یکی از مصادیق این موضوع ایجاد تجرد در دختران و پسران جوان جامعه است. به این صورت که دانشگاه‌ها با در اختیار قرار دادن خوابگاه‌های مجردی، از 18 سالگی تا 30 سالگی این روند را به یک روند عادی در نظام تربیتی تبدیل می‌کنند.
وی با بیان اینکه در متن دانشگاه، دانش و فرهنگ قوام‌یافته وجود دارد، گفت: باید علاوه بر دانش، به فرهنگ نیز توجه ویژه شود. اگر علم را از غرب وارد کنیم و دانشگاه را اسلامی نکنیم، کارکرد فرهنگی آن در درون آن علم باقی خواهد ماند. زمانی که دانشگاه آزاد اسلامی تحول خود را شروع کرد، رسانه‌های بیگانه تأکید کردند که نباید این دانشگاه را دست کم گرفت چرا که نظام به این نتیجه رسیده که تربیت جوانان را از ریل غرب خارج کند. این موضوع اهمیت کار فرهنگی در دانشگاه‌ها را دوچندان می‌کند.
عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه اقتصاد، اجتماع و فناوری، زایش‌های دانشگاه هستند، تصریح کرد: این سه مؤلفه در جامعه دیده می‌شود اما در متن و درون دانشگاه فرهنگ و دانش نهفته است که قابل مشاهده برای جامعه نیست ولی باید برای آن وقت و دقت کافی به کار برد.
لزوم تربیت فردی و اجتماعی و آموزش فناوری و مهارت در واحد های دانشگاه آزاد اسلامی
دکتر طهرانچی با تأکید بر اینکه در دانشگاه فقط دانش تخصصی نباید آموزش داده شود، اظهار داشت: دانش تخصصی تنها بخشی از فعالیت دانشگاه است. علاوه بر آن، تربیت فردی و اجتماعی و آموزش فناوری و مهارت باید به دانشجو آموزش داده شود، اما این موضوع تاکنون مورد غفلت واقع شده و ما در دانشگاه آزاد اسلامی به دنبال آموزش همه این ابعاد در واحدها هستیم.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی خطاب به رؤسای واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی گفت: شما انتخاب شده‌اید تا رسالت این دانشگاه را پیش ببرید. در این مسیر هر مدیری که توانمند است، به کار خود ادامه خواهد داد چرا که تربیت جوانان این سرزمین موضوعی نیست که بشود از آن به سادگی عبور کرد.
فعالیت دانشگاه باید مقوم ایمان بوده و فرهنگ‌ساز شود
وی در ادامه با تأکید بر ضرورت اهمیت فرهنگ در واحدهای دانشگاهی، خاطرنشان کرد: فعلی که در دانشگاه انجام می‌شود، باید مقوم ایمان بوده و فرهنگ‌ساز شود. در اسلام، فرهنگ و علم ارتباط بسیار نزدیکی با هم دارند و درواقع علم مقوم ایمان است. از مصادیق این موضوع می‌توان به آیات «سَنُرِیهِمْ آیَاتِنَا فِی الْآفَاقِ وَفِی أَنْفُسِهِمْ حَتَّى یَتَبَیَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ»، «الَّذی خَلَقَ سَبْعَ سَماواتٍ طِباقاً ما تَری‏ فی‏ خَلْقِ الرَّحْمنِ مِنْ تَفاوُتٍ فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَری‏ مِنْ فُطُور. ثُمَّ ارْجِعِ الْبَصَرَ کَرَّتَیْنِ یَنْقَلِبْ إِلَیْکَ الْبَصَرُ خاسِئاً وَ هُوَ حَسیرٌ» و «قُلْ سِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانظُرُوا کَیْفَ بَدَأَ الْخَلْقَ ثُمَّ اللَّهُ یُنشِئُ النَّشْأَةَ الْآخِرَةَ إِنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ» اشاره کرد.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه با توضیح نهاد علم و آموزش عالی، گفت: در نهاد علم، فقط «چیستی» موضوعات مورد بحث ما نیست، بلکه مبحث «چرایی» و «چگونگی» نیز اهمیت دارد و باید به آنها توجه کافی شود.
سیاست‌گذاری از پارادایم، مکتب و نظریه آغاز می‌شود
وی اظهار داشت: سیاست‌گذاری از پارادایم، مکتب و نظریه آغاز می‌شود. گزاره باید از مکتب فکری بیرون بیاید. به خاطر همین است که جنس سخنان مقام معظم رهبری با سخنان سیاست‌گذاران متفاوت است، چون یک مکتب فکری پشت فرمایشات رهبر معظم انقلاب اسلامی است.
برنامه‌ریزی روسای واحد های دانشگاه آزاد باید فعال و به سمت خلق آفرینش و آینده باشد
دکتر طهرانچی خطاب به رؤسای واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی گفت: شما باید یک برنامه‌ریزی در حد تغییر بنیادین در واحدهای خود انجام دهید و باید توجه جدی داشته باشید که برنامه‌ریزی شما نباید انفعالی باشد بلکه باید به صورت فعال و به سمت خلق آفرینش و آینده باشد. اجتماعی که شما با آن سروکار دارید، بزرگ‌مقیاس، پیچیده، انسان‌مدار، دارای اثرات محیطی فرامرزی، چندوجهی و دارای تغییرات محیطی سریع است و شما باید بتوانید متناسب با این جامعه رفتار کنید. سیاست‌های امروز دانشگاه با سیاست‌های چند سال پیش متفاوت است، چون جامعه در حال تغییر است.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با تأکید بر اینکه رؤسای واحدها مدیران برنامه‌ریزی هستند، خاطرنشان کرد: این مسئولان باید بتوانند مأموریت، چشم‌انداز و اهداف دانشگاه را با شهرهای خود همسو کرده و پیوند بزنند. رؤسای واحدهای دانشگاهی باید از جزئیات فرهنگی شهر نظیر میزان درآمد، تناسب اشتغال، برنامه توسعه شهر و استان و... آگاهی کامل داشته باشند چرا که ما به دنبال پیشبرد اقتصاد شهری در تعامل با اهداف دانشگاه هستیم.
وی با اشاره به برگزاری جلسات بررسی و تصویب بودجه در دانشگاه آزاد اسلامی گفت: در این جلسات چندساعته، بودجه هر واحد با ریز جزئیات بررسی می شود تا مسیر حرکت دانشگاه مشخص و روشن باشد. در این جلسات به جزئیات مسائل شهرها نیز پرداخته می‌شود.
عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی با تأکید بر اینکه در این دانشگاه سیاست جدید خلق نمی‌کنیم، تصریح کرد: مقام معظم رهبری در سال 1393 سیاست کلی نظام را ابلاغ کرده‌اند و ما نیز از این سیاست پیروی می‌کنیم. در یکی از بندهای این سیاست‌ها تأکید شده که «جهاد مستمر علمی با هدف کسب مرجعیت علمی و فناوری در جهان با تأکید بر تحول و ارتقای علوم انسانی به ویژه تعمیق شناخت معارف دینی و مبانی انقلاب اسلامی با تقویت جایگاه و منزلت این علوم، جذب افراد مستعد و باانگیزه، صورت گیرد.» این موضوع باید در دستورکار و اولویت اصلی دانشگاه آزاد اسلامی باشد.
شناخت معارف دینی و مبانی انقلاب باید مورد توجه رؤسای واحدهای دانشگاه قرار گیرد
وی افزود: شناخت معارف دینی و مبانی انقلاب اسلامی ازجمله موضوعات بسیار مهمی است که باید مورد توجه رؤسای واحدهای دانشگاهی قرار گیرد. همچنین بهینه‌سازی عملکرد ساختار نظام آموزشی، تقویت عزم ملی و سایر ابعاد سیاست های مورد تأکید مقام معظم رهبری باید در دانشگاه‌ها اجرا شود.
دکتر طهرانچی ادامه داد: مدیریت جهادی، نگاهی نیز به شهدای هسته‌ای دارد و نشان می‌دهد که مدیریت باید در این کشور به صورت جهادی انجام شود و همه باید به آن توجه داشته باشند.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به سیر علم در دنیا، گفت: انفجار هسته‌ای هیروشیما در زمان خود یک نقطه عطف محسوب می‌شد و پس از آن در سال 1975 ، شوروی با پرتاب نخستین ماهواره فضایی جهان « اسپوتنیک» به فضا و آغاز جنگ سرد، نقطه عطف دیگری را رقم زد. امروز می توان گفت نقطه عطف مهم در دنیا ساقط کردن پهپاد امریکایی توسط ایران است که توانست قدرت علم و فناوری خود را به رخ آمریکا بکشاند.
وی با بیان اینکه ما در دانشگاه آزاد اسلامی به دنبال انطباق سیستم با انتظارات رسمی نظام جمهوری اسلامی هستیم، اظهار داشت: در این زمینه تحول و ارتقای علوم انسانی که جزو تأکیدات در سیاست ابلاغی مقام معظم رهبری است نیز مورد توجه ماست که باید در دستورکار قرار گیرد و علوم انسانی باید از منزلت ویژه‌ای برخوردار شود.
دکتر طهرانچی در پایان خطاب به رؤسای دانشگاه آزاد اسلامی گفت: لازم است که شما در جریان ریز مسائل مربوط به واحدها برای ارائه خدمات بهتر قرار بگیرید. یک مدیر باید خصلت جامع مدیر تراز انقلاب اسلامی را به دست آورد.
منبع: دانشگاه آزاد اسلامی