آیت الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه علمیه سراسر کشور در آئین افتتاحیه کتابخانه تخصصی علوم انسانی که عصر امروز در دانشگاه امام صادق (ع) برگزار شد، اظهار داشت: امام باقر (ع) بنیانگذار یک عصر حدیثی و علمی و فرهنگی بودند و اوج این شکوفایی مربوط به دوران امام صادق (ع) می‌شود. ایشان هنگام شهادت می‌فرمایند این سرمایه و محصول بزرگ را به تو فرزندم سپردم و مراقب آن باش و امام صادق (ع) در پاسخ می‌فرمایند من این علم را شکوفا کرده و کاری می‌کنم که عالمان این علم در قله باشند.

مدیر حوزه علمیه سراسر کشور ادامه داد: خروجی این سخن همان آینده‌ای است که برای ما باقی مانده است که شامل چند هزار محدث، عالم و دانشمند می‌شود، احادیث ایشان همه قلمروهای معرفتی را پوشش داده است و حضور بسیار عالمانه و مقتدرانه در تمام قلمروها و مناظرات علمی و بنیان گذاری یک گفتمان نو و اسلامی محسوب می‌شود. همه امت از این گفتمان بهره بردند.

وی به قلمروی علوم انسانی اسلامی اشاره و تصریح کرد: در این کتابخانه هم باید داشته‌ها و هم باید کمبودها و ناداشته ها را نشان دهد. اگر به حوزه علوم انسانی اسلامی و تئوری سازی برسیم و گامی به پیش برداریم یک سلسله شرایطی وجود دارد که باید انجام شود، همچنین یک سری اقدامات در بنیان‌ها و پایه‌های علوم انسانی باید رقم بخورد که کم و بیش انجام شده اما راه درازی در پیش رو است.

تعلیم و تربیت مباحث مهم فقهی دارد که در فقه موجود نیست
اعرافی به اقتضائات و الزامات لازم برای عمق بخشی به نظام سازی و تولید علوم انسانی اسلامی اشاره و بیان کرد: نخست، حوزه فقه است. در فقه که دانش بسیار غنی و تاریخی شیعه به شمار می‌رود افتخارات ما فراوان است. آنچه که در فقه باید رقم بخورد مجموعه ای از مسائل است که می‌توان گفت فقه شیعه در بعضی جهات گیرنده و در برخی بخش‌ها فعال است. در اینجا نیز افراط و تفریط وجود دارد که برخی می‌گویند فقه شیعه پیشرو و عده ای نیز می‌گویند این فقه منفعل است در حالی که چنین افراط و تفریط‌هایی پذیرفته شده نیست.

مدیر حوزه علمیه سراسر کشور ادامه داد: در عرصه فقه نیازمند تطوراتی هستیم تطوراتی که معطوف به حوزه علوم انسانی و مباحث معرفتی دنیای امروز باشد. این تطور باید در کتاب‌های فقهی صورت بپذیرد و مسائل موجود غنی سازی شود، همچنین در همین فصول و ابواب موجود باید مسائل نو شناخته و در این کتاب‌ها گنجانده شود و دیگر اینکه در این کتاب‌ها ابواب نو پایه گذاری شود و آخر اینکه در این کتاب‌ها که شامل بیش از ۶۰ عدد می‌شود باید کتاب‌های جدید افزوده شود.

وی افزود: بخش مهم این چهار لایه باید در یک داد و ستد و تعامل با حوزه علوم انسانی و اجتماعی شکل بگیرد و رقم بخورد با این گام نزدیک می‌شویم به یک علم انسانی اسلامی که بر پایه‌های عمیق اجتماعی استوار است.

نیازمند ۲۰ قلمرو در فقه هستیم

وی با تاکید بر اینکه تعلیم و تربیت مباحث مهم فقهی دارد که در فقه موجود نیست، بیان کرد: منابع ما غنی است. نظام تربیت اسلامی و علم تربیت اسلامی هم لازم است و هم فراتر از فقه تربیت به شمار می‌رود که خشت اول آن فقه تربیتی غنی است و باید اجتهادی تولید شود.

اعرافی با بیان اینکه در حوزه خانواده چند فقه لازم است، تصریح کرد: قریب به ۲۰ قلمرو در فقه نیازمند هستیم؛ کارهایی در این زمینه صورت گرفته اما در منظومه فکری امروز باید به صورت رشته و کتاب در بیاید. ۱۵ کار جدید یا تقویت کارهایی که پایه ریزی شده باید به آن پرداخته شود تا استوارتر و قوی‌تر شود.

وی در پایان خاطرنشان کرد: در حوزه علمیه یکی از اقداماتی که دنبال می‌شود ورود در تعامل با نهادهای علمی است.