به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، دکتر عاملی در ابتدای این جلسه ضمن تشکر از وزیر آموزش و پرورش و اعضای شورای تحول و نوسازی نظام آموزشی کشور برای تشکیل منظم جلسات این شورا، پیشاپیش اعیاد مبارک ماه ذی‌الحجه را گرامی داشت و گفت: امیدواریم به برکت این اعیاد شرایط کرونا هم در کشور تنزل و سپری شود.


دکتر عاملی با تأکید بر اینکه بنیان سند تحول بنیادین آموزش و پرورش بر منابع انسانی است، گفت: اگر منابع انسانی سالم و متعهد در اختیار داشته باشیم، می‌توانیم مسیر اجرایی‌سازی سند را  طی کنیم.
وی پیشنهاد داد: خانم دکتر علم‌الهدی و دکتر نوید ادهم در کمیته‌ای با همکاری متخصصین مربوطه لایحه‌ای در قالب یک بسته سیاستی برای حل موضوع نیروی انسانی آموزش و پرورش آماده کنند و در جلسه آینده شورای تحول و نوسازی نظام آموزشی کشور بررسی شود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تأکید کرد: وزارت آموزش و پرورش برای حل مشکل نیروی انسانی آموزش و پرورش از یک مسیر اقدام کند.


دکتر جمیله علم الهدی دبیر شورای تحول و نوسازی نظام آموزشی کشور نیز در این جلسه گفت: موضوع نیروی انسانی دستور اول جلسه است که قبل از دستور، گزارش آموزش و پرورش در این زمینه ارائه خواهد شد و سپس گزارش تهیه شده در دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی در این زمینه نیز ارائه خواهد شد.
وی افزود: برخی نکات مربوط به هماهنگی‌های بین دستگاهی است و مناسب است مسائلی در این جلسه مطرح شود که کمک و همکاری شورای تحول و نوسازی را نیاز دارد چرا که برخی مسائل در شورای عالی آموزش و پرورش قابل حل است.

وزیر آموزش و پرورش: معلم جایگزین همه نداشته‌ها در تعلیم‌وتربیت است
همچنین دکتر محسن حاجی میرزایی وزیر آموزش و پرورش در ادامه به اهمیت موضوع نیروی انسانی در آموزش و پرورش تأکید کرد و گفت: اگر مسئله نیروی انسانی در آموزش و پرورش به سامان برسد گام بلندی برای اجرایی‌سازی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش را برداشته‌ایم.
وی افزود: برای تهیه گزارش وضعیت نیروی انسانی در آموزش و پرورش ابتدا برنامه‌های توسعه آموزش و پرورش قبل و بعد از انقلاب مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت.
وزیر آموزش تأکید کرد: طبق بررسی‌های انجام شده قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی همواره موضوع نیروی انسانی در آموزش و پرورش به عنوان یک مسئله مهم و اولویت‌دار مطرح بوده است که متأسفانه همچنان این موضوع به طور کامل حل نشده است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به تأکید سند تحول بنیادین به جایگاه و نقش مهم معلم در تعلیم‌وتربیت گفت: در واقع معلم جایگزین همه نداشته‌ها در تعلیم‌وتربیت است و در صورت حل مشکل نیروی انسانی در آموزش‌وپرورش، قطعاً شاهد تحول در آموزش‌و‌پرورش خواهیم بود.

دکتر الهیار ترکمن خبر داد: کسری 175هزار نیروی انسانی وزارت آموزش و پرورش در مهرماه 99
دکتر علی الهیار ترکمن معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش در ادامه جلسه به ارائه گزارش "تحلیلی بر وضعیت نیروی انسانی در وزارت آموزش و پرورش" پرداخت و گفت: معلم چه به لحاظ کیفی و چه به لحاظ کمی در آموزش نقش به سزایی دارد و جریان‌های دانش آموزی متأثر از عوامل گوناگون نیازسنجی تعداد معلمان را تغییر می‌دهد.
وی با بیان اینکه روند گذشته نشان می‌دهد که به تعداد معلمان متناسب با ورودی دانش‌آموزان توجه نشده، خاطرنشان کرد: به عنوان مثال در سال 1322 حدود 265هزار دانش‌آموز داشته‌ایم که در سقف خود در سال 1379 این تعداد به نزدیک 18 میلیون دانش‌آموز رسیده است.
معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش یادآور شد: تا سال 1379 با افزایش جمعیت دانش‌آموزی، روند جذب نیروی انسانی نیز در آموزش‌وپرورش افزایشی بوده است اما از اوایل دهه 80 نیروی انسانی آموزش‌وپرورش به سمت بازنشستگی رفته و جمعیت نیروی انسانی کاهشی شده است.
وی افزود: آموزش‌وپرورش متعهد است در مهر ماه  سال 1399 شرایط تحصیل برای 12 میلیون و 850هزار دانش‌آموز در بخش دولتی را فراهم کند که برای تحقق این امر 603 هزار نفر نیروی انسانی نیاز است که تقریباً 175 هزار نفر کسری نیروی انسانی داریم.
به گفته دکتر الهیار ترکمن، عدم تناسب رشته و تحصیل، عدم تناسب سن، عدم تناسب جنسیت، توزیع نامتوازن نیروی انسانی و نارضایتی فرهنگیان به دلیل عدم موافقت با نقل و انتقال آنان از عوامل نابسامانی نیروی انسانی در آموزش‌‌وپرورش است.
معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش تصریح کرد: تعدد  قوانین و مقررات حاکم بر جذب منابع انسانی در آموزش و پرورش دلیل اصلی نابسامانی نیروی انسانی در آموزش‌‌وپرورش است که مهمترین قانونی که مشکل ایجاد کرده قانون مصوب سال 1388 است که 11 بار تعمیم و دامنه آن گسترش داده شده است.
وی ادامه داد: قبل از این قانون استخدام‌های خلاف رویه در آموزش و پرورش خیلی کم بوده است و بیشتر جذب از مسیر دانش‌سراها و مراکز تعلیم معلم بود اما از سال 1388 به بعد با توجه به قانون مصوب مجلس شرایط استخدام تغییر کرد.
دکتر الهیار ترکمن با اشاره به مجوزهای مقطعی برای جذب نیروی انسانی از سال 1388 به بعد گفت: بر اساس این مجوزها تعداد نیروی زن جذب شده آموزش و پرورش بیشتر از نیاز وزارتخانه بوده است که نشان‌دهنده این موضوع است که در این مجوزها به ترکیب جنسیتی و نیاز آموزش و پرورش اهمیت داده نشده است.
معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش تأکید کرد: آموزش‌وپرورش بر اساس سند تحول بنیادین ملزم است که سیاست‌‌گذاری‌های مشخصی در جذب، آماده‌سازی، حفظ و ارتقاء و نظارت و ارزشیابی نیروی انسانی داشته باشد.
به گفته دکتر الهیار ترکمن، "تعریف معلم در طراز سند تحول بنیادین"، "تفکیک نیروها به تمام وقت و پاره وقت"، "جذب نیرو به جز مشاغل اداری از مسیر دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی"، "استفاده از ظرفیت مراکز علمی و دانشگاه‌ها در تربیت دانشی معلمان آینده"، "ملاک قرار دادن نیاز سالانه به نیروی انسانی و صدور مجوز استخدامی بر اساس مصوبه جلسه 886 شورای عالی آموزش و پرورش"، "جذب نیرو برای بوم متناسب با نیاز آموزش‌وپرورش" و "تعریف نرخ ماندگاری مشخص در مناطق آموزشی توسط وزارت آموزش‌وپرورش" از جمله پیشنهادات این وزارتخانه برای سیاست‌های کلی جذب نیروی انسانی در آموزش‌وپرورش است.

در ادامه جلسه گزارش بررسی و انطباق «آئین‌نامه اجرایی بند 3 قانون الحاق یک ماده به قانون تعیین تکلیف استخدامی معلمین حق‌التدریس و آموزشیاران سوادآموزی در وزارت آموزش و پرورش» تهیه شده توسط دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه شد.
در این گزارش نکات کلیدی آئین نامه مورد بررسی قرار گرفته است و بندهای مرتبط با سیاست‌های کلی ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش، سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه، سیاست‌های کلی نظام اداری، سیاست‌های کلی نظام قانون‌گذاری، سیاست‌های کلی آمایش سرزمی با آئین‌نامه انطباق داده شده‌اند.
بر اساس این گزارش مغایرت‌های متعددی در «آئین‌نامه اجرایی بند 3 قانون الحاق یک ماده به قانون تعیین تکلیف استخدامی معلمین حق‌التدریس و آموزشیاران سوادآموزی در وزارت آموزش و پرورش» با سیاست‌های کلی فوق وجود دارد که از 34 بند سیاست‌های کلی نظام بررسی شده، نتایج حاکی از آن است که 64 درصد مغایرت و 18 درصد دارای انطباق و همچنین 18 درصد از سیاست‌های کلی مرتبط در این آئین‌نامه مورد غفلت واقع شده‌اند.
در ادامه اعضای جلسه به اظهار نظر درمورد گزارش‌های ارائه شده در جلسه پرداختند.

دکتر علی‌احمدی: برآورد نیازهای آموزش‌وپرورش به تفکیک محل و رشته انجام شود
دکتر علیرضا علی احمدی در مورد گزارش‌های ارائه شده در جلسه گفت: برای اصلاح روند جذب نیروی انسانی در وزارت آموزش‌وپرورش باید آمار همه دولت‌ها و ادوار مجلس در واقع در بازه 41 ساله ارزیابی شود.
وی تأکید کرد: ضرورت دارد که اقدامات لازم برای فرهنگسازی نیاز به معلم حق‌التدریس در آموزش‌وپرورش و دانشگاه انجام شود.
دکتر علی‌احمدی پیشنهاد داد: برآورد نیازهای آموزش‌وپرورش به تفکیک محل و رشته انجام شود و ورودی‌ها و دانشجویان دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی متناسب با آن بررسی شود.

تأکید دکتر فانی بر لزوم توجه به سند راهبردی دانشگاه فرهنگیان
در ادامه جلسه دکتر علی اصغر فانی با بیان اینکه روح تعلیم و تربیت در وجود معلم شکل می‌گیرد، افزود: با این تعداد نیروی انسانی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش قابلیت اجرا ندارد.
وی ادامه داد: برای تأمین نیروی انسانی آموزش و پرورش نیاز به یک لایحه با 4 سرفصل جذب و نگهداشت نیروی انسانی، آموزش و بهسازی نیروی انسانی، ارزیابی حرفه‌ای و رتبه‌بندی معلم و آئین‌نامه استخدامی معلم تدوین شود.
دکتر فانی تصریح کرد: معلم کارمند نیست و ضرورت دارد متناسب با مأموریت و وظایف معلم آئین‌نامه استخدامی برای معلمان تهیه شود.
وی بر لزوم توجه به سند راهبردی دانشگاه فرهنگیان برای حل مشکل تأمین نیروی انسانی آموزش و پرورش تأکید کرد و افزود: باید تنوع در روش‌های تأمین نیروی انسانی با کیفیت همراه باشد.

دکتر مخبر دزفولی تأکید کرد: تهیه آمایش آموزش‌وپرورش با نگاه تأمین منابع انسانی
در ادامه جلسه دکتر محمدرضا مخبر دزفولی به لزوم تعیین دقیق نسبت معلم به دانش‌آموز تأکید کرد و گفت: باید نظام رتبه‌بندی معلمان مشخص شود و تا زمانی که نظام رتبه‌بندی معلمان را با نام‌های زیبا و مشوق‌های لازم ساماندهی نکنیم در اجرای سند تحول بنیادین و ساماندهی نیروی انسانی موفقیتی نخواهیم داشت.
وی تأکید کرد: مسیر جذب نیروی انسانی از مسیر دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی انجام شود و همچنین مجلس به مسائل خارج از سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ورود نداشته باشد.
دکتر مخبر پیشنهاد داد: آمایش آموزش وپرورش با نگاه تأمین منابع انسانی بر اساس مزیت‌های نسبی و جغرافیایی و امکانات منطقه‌ای تسریع شود.

دکتر صدری پیشنهاد داد: جذب نیروی انسانی آموزش و پرورش با نرخ ثابت سالانه 30 هزار نفر
دکتر عباس صدری عضو شورای تخصصی تحول و نوسازی نظام آموزشی نیز تأکید کرد: زحمات زیادی برای تنظیم سند نیروی انسانی در دانشگاه فرهنگیان کشیده شد و باید چند اصل را در این زمینه در نظر بگیریم که مهم‌ترین اصل این است که نرخ جذب نیروی انسانی به آموزش و پرورش ثابت باشد.
وی خاطرنشان کرد: دانشگاه فرهنگیان در حال حاضر ظرفیت تربیت سالانه 30 هزار نفر برای آموزش و پرورش را دارد.
دکتر صدری با بیان اینکه بازسازی نیروی انسانی در آموزش و پرورش یک اصل مهم است، پیشنهاد داد: بازسازی نیروی انسانی مانند اکثر کشورها در یک دوره 10 ساله انجام شود و نرخ جذب نیروی انسانی نرخ ثابت سالانه 30 هزار نفر تعیین شود.

حجت‌الاسلام والمسلمین صادق‌زاده: جذب نیروی انسانی از مسیر دانشگاه فرهنگیان انجام شود
در ادامه حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا صادق‌زاده عضو شورای تحول و نوسازی نظام آموزشی کشور تأکید کرد: باید علت اقدامات مجلس شورای اسلامی برای جذب نیروی انسانی در آموزش و پرورش آسیب‌شناسی شود.
وی تصریح کرد: مسیر جذب نیروی انسانی باید از طریق دانشگاه فرهنگیان انجام شود که در این صورت دیگر افراد فاقد صلاحیت جذب آموزش و پرورش نمی‌شود.
همچنین در ادامه جلسه دکتر علم‌الهدی خاطرنشان کرد: در حال حاضر قبولی‌های دانشگاه فرهنگیان افراد بسیار با کیفیت هستند و با توجه به امتیاز اشتغال در دانشگاه فرهنگیان خانواده‌ها فرزندان خود را به پذیرش در این دانشگاه تشویق می‌کنند.

دکتر محمدعلی کی نژاد عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه جلسه بر لزوم عدم تقابل مجلس و شورای عالی انقلاب فرهنگی تأکید کرد و گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی وظیفه سیاست‌گذاری دارد و مصوباتی برای دانشگاه فرهنگیان، تربیت مدرس و تربیت معلم را تصویب کرده است.
وی با بیان اینکه عدم جذب نیروی با کیفیت مسیر را برای جذب بخش‌های بی کیفیت فراهم می‌کند، افزود: آموزش و پرورش برای جلوگیری از این اتفاق باید سریع اقدام کند.

دکتر نوید ادهم: شورای عالی انقلاب فرهنگی برای حل مشکل نیروی انسانی به وزارت آموزش و پرورش کمک کند
در ادامه جلسه دکترمهدی نوید ادهم مشاور ارشد وزیر آموزش و پرورش در اجرای سند تحول بنیادین با بیان اینکه تأمین نیروی انسانی آموزش و پرورش از جمله موضوعاتی است که وزارت آموزش و پرورش به تنهایی قادر به حل آن نیست، گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی برای حل این مشکل به وزارت آموزش و پرورش کمک کند.
وی افزود: از تجربه سند تحول بنیادین برای حل مشکل تأمین نیروی انسانی آموزش و پرورش باید کمک بگیریم و استمزاج کنیم که این موضوع در شورای عالی انقلاب فرهنگی سیاست‌گذاری و رسیدگی شود.
مشاور ارشد وزیر آموزش و پرورش در اجرای سند تحول بنیادین تأکید کرد: آموزش و پرورش برای حل موضوع نیروی انسانی نیاز به یک سیاست خاص دارد.
دکتر نوید ادهم تصریح کرد: از منظر فرهنگی و بومی‌گزینی تحولاتی که در آموزش و پرورش در حال اتفاق است که برای حفظ زبان فارسی، انسجام ملی و فرهنگ ملی باید مورد توجه قرار گیرد.
 

گزارش تصویری جلسه چهارم شورای تحول و نوسازی نظام آموزشی