حجت‌الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در آئین اختتامیه المپیاد بین‌المللی ترکیبات درباره پیوند علم و اخلاق سخنانی را مطرح کرد.
به گزارش مرکز رسانه و روابط عمومی شورای عالی انقلاب فرهنگی، حجت الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه در چهارمین دوره بین‌المللی ترکیبیات اعلام کرد: سند هوش مصنوعی در شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب و ابلاغ شده است. سازمان مربوطه نیز تأسیس شده و اساسنامه آن در معاونت علمی ریاست جمهوری تدوین و در هیئت دولت تصویب خواهد شد. با توجه به ارتباط هوش مصنوعی با مباحث ترکیبیات، دانش‌پژوهان جوان می‌توانند از ظرفیت‌های این سند بهره‌مند شوند.
وی ادامه داد: یک سال و نیم است که مشغول تدوین سند فناوری‌های کوانتومی هستیم. این امر به دلیل ارتباط نزدیکی که بین مباحث الگوریتم‌ها، ریاضیات و علوم رایانه وجود دارد، بسیار حائز اهمیت است. این سند به ارتقای فعالیت‌های دانشمندان ما در زمینه‌های مختلف فناوری‌های کوانتومی، از جمله سنسورهای کوانتومی، هوش مصنوعی کوانتومی، کامپیوترهای کوانتومی و بیولوژیک کوانتومی کمک خواهد کرد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: دانشمندان این حوزه در سراسر کشور گرد هم آمده‌اند و سندی با عنوان فناوری کوانتومی تدوین کرده‌اند. البته هنوز این سند به صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه نشده است، اما ان‌شاءالله به زودی تصویب خواهد شد. این سند فرصت خوبی برای دانش‌پژوهان جوان است تا از امکانات و ظرفیت‌های آن بهره‌برداری کنند.
استاد خسروپناه گفت: در ادامه، تصمیم‌گیری در مورد مدیریت و راهبری این سند انجام خواهد شد. برای سند هوش مصنوعی، مدیریت و راهبری آن به معاونت علمی ریاست جمهوری واگذار شده است و این سازمان به عنوان یک نهاد مستقل، تحت نظارت ریاست جمهوری فعالیت می‌کند، اما تولیت اصلی این امر به عهده معاونت علمی ریاست جمهوری است. بنابراین، برای فناوری کوانتومی نیز تصمیم‌های لازم اتخاذ خواهد شد. به هر حال، کشور به چنین حوزه‌هایی نیاز دارد چرا که این علوم از جمله رشته‌های پیشرفته و نوین در سطح جهانی محسوب می‌شوند.
وی عنوان کرد: اگر ما بتوانیم در زمینه هوش مصنوعی و فناوری کوانتوم پیشرفت‌های قابل توجهی داشته باشیم، قطعاً حوزه‌های دیگر علمی مانند فناوری نانو، زیست‌فناوری و سایر رشته‌های علمی نیز رشد و بالندگی بیشتری خواهند داشت.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: با توجه به دغدغه‌هایی که دانش‌پژوهان جوان و در ارتباط با المپیادهای علمی داشتند، نگرانی‌هایی درباره برخی مصوبات وجود دارد. تأثیر معدل نیز در این موضوع مطرح بوده است. از جمعی از شما اعضای باشگاه درخواست کردیم که نشستی برگزار کرده و پیشنهادهای خود را ارائه در این زمینه ارائه کنند. ان‌شاءالله در جلسه‌ای که قرار است در صحن شورا این بحث مطرح شود، این نکات را در نظر خواهیم گرفت،
استاد خسروپناه افزود: اصل تأثیر معدل در کنکور یک اصل عقلانی است و به دانش‌آموزان این امکان را می‌دهد که به مدرسه، کتاب و معلمان توجه بیشتری داشته باشند. با این حال، وجود ضوابط و قواعد خاص ممکن است مانعی برای تلاش‌های المپیادی دانش‌آموزان ما ایجاد کند، و از همین رو، این نگرانی باید مرتفع شود. از آقای حسینی ذئیس باشگاه دانش‌پژوهان جوان درخواست کردیم که جمعی را برای بررسی این موضوع تشکیل دهند تا پیشنهادات کارشناسی خود را ارائه دهند. سعی خواهیم کرد که تسهیلاتی در نظر گرفته شود تا دانش‌پژوهان جوان ما بتوانند با سهولت بیشتری در المپیادهای بین‌المللی شرکت کنند.
وی اضافه کرد: علوم بشری، علوم پایه، علوم مهندسی، علوم انسانی و اجتماعی، علوم هنری و حتی علوم دینی در طول تاریخ بشر در کشف طبیعت، شناسایی انسان، مبارزه با بیماری‌ها، بحران‌ها، فقر و بیکاری خدمات زیادی به بشریت ارائه داده‌اند. خدمات علم به انسان غیرقابل انکار است، اما در کنار این خدمات، ما شاهد بروز بحران‌هایی نیز هستیم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی عنوان کرد: امروزه مشکلاتی چون بحران‌های فردی و اجتماعی، بحران شکاکیت، بحران هویت، بیگانگی، بی‌معنایی و تنهایی در جامعه وجود دارد. متأسفانه، نخبگانی که استعداد بالایی دارند و از امکانات مناسبی برخوردارند، حتی اگر مشکل اقتصادی نداشته باشند، به دلیل احساس بی‌معنایی و تنهایی، گاهی دست به خودآزاری و آسیب به خانواده‌هایشان می‌زنند.
استاد خسروپناه بیان کرد: امروزه بشر با بحران‌هایی نظیر بحران هویت، بیگانگی، تنهایی، مصرف‌زدگی، مدگرایی، گسست نسلی، اضطراب، خانواده و محیط زیست روبه‌رو است. بسیاری از این بحران‌ها ریشه در علم دارند. به این معنا که علم نه‌تنها خدمات غیرقابل انکاری ارائه داده، بلکه آسیب‌هایی نیز به همراه داشته است.
وی گفت: امروزه تصرفاتی که با کمک علم بر طبیعت صورت می‌گیرد، که به تجاوز بر طبیعت تبدیل می‌شود. هنگامی که بشر بر طبیعت تجاوز کند، طبیعت به انسان حمله‌ور شده و آسیب‌های جدی به بار می‌آورد. دانش پزشکی که نجات‌دهنده انسان‌ها است، نیز نتیجه کار نخبگان و دانشمندان است، اما از سوی دیگر ساخت بمب‌های میکروبی، شیمیایی و اتمی هم از دستاوردهای همین نخبگان است که به بشریت آسیب می‌زند و جان هزاران انسان را در جاهایی چون ژاپن، ویتنام، غزه و لبنان می‌گیرد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پاسخ به این پرسش که علت این وضعیت چیست؟ گفت: چگونه نخبگانی که از نعمت نخبه بودن بهره‌مندند، می‌توانند چنین جنایاتی را با علم خود انجام دهند؟ پاسخ فیلسوفان علم واضح است، علم زمانی به خدمت بشریت در می‌آید که از اخلاق جدا نشود. در غیر این صورت، علم به جای خدمت، خیانت به بشریت و طبیعت خواهد کرد.
وی ادامه داد: باید بین علم و اخلاق پیوند برقرار شود. عالمان متخلق، علم نافع تولید می‌کنند و از این علم نافع به فناوری‌های نافع دست پیدا می‌کنند. اما سوال دیگری در فلسفه علم مطرح است: ضمانت اخلاق چیست؟ اگر فردی به پوچ‌گرایی، بیگانگی و بی‌معنایی دچار شود، چه ضامنی برای پایبندی به اخلاق وجود دارد؟ به‌ویژه فیلسوفان اگزیستانسیالیسم معتقدند که ایمان نقش حیاتی دارد. کما اینکه ایمان بدون اخلاق نیز خطرناک است؛ مانند جنگ‌های صلیبی و جنایات گروه‌های افراطی که ریشه در ایمان بدون اخلاق دارند. اگر علم بر پایه اخلاق و اخلاق بر مبنای ایمان استوار شود، آنگاه این علم می‌تواند نافع بوده و به فناوری‌های نافع بپوندد و بشریت را از بحران‌هایی که ذکر شد، نجات دهد.
