نشست خبری دکتر سعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با خبرنگاران رسانههای مختلف، به مناسبت سی و هفتمین سالگرد تاسیس شورای عالی انقلاب فرهنگی روز چهارشنبه 17 آذر ماه، در محل دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد.
در نشست خبری که به مناسبت سالروز تاسیس شورای عالی انقلاب فرهنگی، دکتر سعیدرضا عاملی؛ دبیر عالی شورای انقلاب فرهنگی با اشاره به سالروز تاسیس شورای عالی انقلاب فرهنگی به فرمان امام خمینی (ره) و تبریک میلاد حضرت زینب (س) و روز پرستار به جامعه پزشکی گفت: در ایام کرونا جامعه پزشکی به خصوص پرستاران قهرمانان یزرگ این عرصه اند که جای تقدیر دارد. همچنین استاد دانشگاه تهران با تبریک روز دانشجو ادامه داد: این روز را به جامعه دانشجویی کشور تبریک عرض می کنم و امیدوارم ظرفیت بزرگ جامعه دانشجوئی کشور با روحیه نوآوری ظرفیتی برای حل مسائل کشور در پیشرفت و تعالی جامعه ایران باشد.
به گزارش خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، استاد دانشگاه تهران ادامه داد: 37 سال از تاسیس شورای عالی انقلاب فرهنگی گذشته است؛ حال جای سوال این است که شورای عالی انقلاب فرهنگی در این دوران چه دستاوردهایی داشته است؟ باید گفت رسالت اصلی شورای عالی انقلاب فرهنگی، انفاذ بعد فرهنگی و اسلامی، انقلاب اسلامی ایران بوده و هست. رهبری موکدا تاکید کردند که شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان شورایی فراقوه ای که مشارکت قوای سه گانه و اعضای حقیقی را دارد، ظرفیت بزرگی در زمینه تصمیم سازی و سیاست گذاری در حوزه علم و فرهنگ است. درواقع وظیفه یک نوع رصد دائمی نسبت به وضعیت علم و فرهنگ کشور را دارد تا دو ماموریت اصلی حوزه دانش و فرهنگ را به درستی انجام دهد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ضمن اشاره به حرکت کشور به سمت مدیریت سیستمی اظهار داشت: سیستم های هوشمند با نظام اخطار، رصد، پایش و بازخوردهای هوشمند خطاپذیری کمتری دارد. ایجاد فساد در نظام های هوشمند تحت تاثیر الگوریتمهای عدالتخواه بسیار نادر است.
در رشد علمی، ایران رتبه چهارم جهان را دارد
دکتر عاملی اظهار داشت: ماموریت شورای عالی انقلاب فرهنگی در حوزه دانش، تلاش برای تقویت حوزه علم و دانش برای پیشرفت و تعالی کشور و دستیابی به سطح برتر بین المللی در حوزه علم و دانش است. درحقیقت به لحاظ رشد علمی، ایران رتبه چهارم جهان را دارد. همچنین در نظام های رتبه بندی بین المللی، رتبه شانزدهم مقالات علمی و دستاوردهای علمی کشور را در دنیا دارد، البته این جایگاه علمی، لزوما محصول تصمیم سازی های شورای عالی انقلاب فرهنگی نیست اما قطعا مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی نقش کلیدی در رشد علم و فناوری در کشور داشته است. سند نقشه جامع علمی کشور مسیر حرکت علمی کشور را در عرصه های مختلف با حمایت، ایجاد ظرفیتهای علمی فراهم کرده است و نیز برنامه های اقدام آن، نگاهی همه جانبه به حوزه علم و دانش را سبب شده است.
استاد دانشگاه تهران به ستاد های مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی از جمله ستاد نانو، ستاد بایو، ستاد علوم شناختی، ستاد گیاهان دارویی اشاره کرد و افزود: حدود 10 ستاد علم و فناوری مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی است و به لحاظ ساختاری شورا گنجایشی برای علم و فناوری کشور ایجاد کرده است. آیین نامه ارتقاء در نظام تشویقی ارتقاء در جامعه دانشگاهیِ، آیین نامه مدیریت دانشگاه، شورای گسترش و تاسیس بسیاری از نهادهای علمی مثل بنیاد ملی نخبگان، سازمان استعداد درخشان و سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک از فعالیت های شورای عالی انقلاب فرهنگی بوده است. نزدیک به 80 سازمان مهم، اساسنامه هایشان (بخش اهم آن در حوزه علم و دانش) مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی است.
دکتر عاملی به ادامه حرکت شورای عالی انقلاب فرهنگی در مسیر تعالی و پیشرفت کشور تاکید کرد و گفت: ظهور پدیده هایی مثل اینترنت، هوش مصنوعی، کوانتوم، الگوریتم باعث ایجاد ظرفیت هایی در دنیا شده است که با الهام گرفتن از آنها نظام های سنتی و تجربی را می توان تبدیل به سیستم های مدیریت و حکمرانی در کشور کرد.
باید به سمت مدیریت سیستمی در کشور حرکت کنیم
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ضمن اشاره به حرکت کشور به سمت مدیریت سیستمی اظهار داشت: سیستم های هوشمند با نظام اخطار، رصد، پایش و بازخوردهای هوشمند خطاپذیری کمتری دارد. ایجاد فساد در نظام های هوشمند تحت تاثیر الگوریتمهای عدالتخواه بسیار نادر است.
در حوزه فرهنگ، شورای عالی انقلاب فرهنگی اقدامات اساسی مثل سند ملی مهندسی فرهنگی داشته است که نزدیک به 300 برنامه اقدام برای آن تعریف شده است. اسناد ملی راهبر حوزه فرهنگ و هنر، رسانه ها و مطبوعات در سند ملی مهندسی فرهنگی پیش بینی شده است.
استاد دانشگاه تهران، تجربه شوراهای عالی را تنها متعلق به کشور ایران ندانست و افزود: کشورهای مختلف با برخورداری از شوراهای عالی منسجم و مستحکم و تعین بخش دستاوردهای بیشتری داشته اند و برخی از کشورها 130 سند ملی دارند.
وی از انتقاد افرادی در حوزه سند نویسی شورای عالی انقلاب فرهنگی سخن گفت و ادامه داد: منتقدین سند نویسی شورای عالی را نقد می کنند و نوشتن سند را خالی از فایده می دانند و خواستار عمل به آن هستند. باید گفت عمل به مسائل باید بر اساس یک مبنایی (سند) صورت گیرد و اگر راه روشنی نباشد، اقدامات دچار تشویش و تشتط می شود البته من به عنوان دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی از اقدامات حوزه فرهنگ راضی نیستم و به همین خاطر مقام معظم رهبری به روشنی در حکم 23 آبان ماه شورای عالی انقلاب فرهنگی، درخواست و دستورشان تحول و نگاه نو بود. حکیم فرزانه انقلاب فرمودند ما نیازمند به یک نگاه نو هستیم. ما نیازمند به یک نوآوری هستیم. ما نیازمند به یک آسیب شناسی هستیم. ما نیازمند به ارتقاء نگاه هستیم. این مباحث تعابیر دقیق ایشان است. ارتقاء نگاه مستلزم تحول در نگاه به جامعه و فرهنگ است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، اتفاقات و وضعیت حاضر جامعه را دارای پیچیدگی دانست و افزود: یکی از نویسندگان حوزه علم و فناوری بیان می کند اتفاقاتی که در دو قرنِ در دوره تجدد افتاد، امروز در دو دهه تحت تاثیر فناوری های نو و تبدیل شدن نظام شیء ای و آنالوگ به نظام رقومی و عددی و رفتارهای فرامحلی و جهانی، در حال اتفاق در دنیا است.
تغییرات جزو ذاتی اتفاقات جهان است
وی افزود: تغییرات بزرگ در جامعه و جنبه های نگران کننده آن، تغییراتی نیست که تنها در کشور ما اتفاق بیفتد بلکه تغییرات جزو ذاتی اتفاقات جهان است لذا بسیاری از دولت ها شعارشان تحول بوده است.
ما با نگاه آرمانی به جامعه اسلامی و تمدن نوین اسلامی دنبال تحول و تغییر هستیم. تحول یعنی حرکت از وضعیت موجود به سمت وضعیت مطلوب با سرعت، برنامه ریزی، عقلانیت، کار علمی و تخصصی و برخورداری از روحیه انقلابی است. تحول بدون این مشخصه ها و عدم وجود هدف متعالی و کمبود پشتوانه علمی به نفع کشور کار نخواهد کرد. تحولی به نفع کشور است که بنیان های علمی تخصصی، فرهنگی و اجتماعی دقیقی داشته باشد.
دکتر سعید رضا عاملی نگاه اصلی شورای عالی انقلاب فرهنگی در دوره تحول را بر مسائل اساسی جامعه بیان کرد و افزود: با شناسایی مشکلات جامعه، درصدد رفع آن ها برآییم. بنیادی ترین عنصر تمدن اسلامی، عدالت است که رهبری معظم در ملاقات خود با دولت تاکید بر پیوست عدالت داشتند. عدالت را باید با سیستم، الگوریتم، هوش مصنوعی و مقدم بر همه اینها با روحیه الهی و انقلابی باید محقق کرد تا بتواند برای همه اقشار جامعه از طریق نظام هوشمند تامین اجتماعی را فراهم نمود و اطمینان حاصل کرد، که نیازمندی در جامعه تنها نیست و مورد حمایت است. لذا شورای عالی انقلاب فرهنگی نگاهش به آسیب های اجتماعی با ایجاد راه حل های مناسب است. مشکلاتی از جمله طلاق، خانواده های تک سرپرست، مواد مخدر و... در جامعه وجود دارد.
وی هفت درصد خانوارها در ایران را تک سرپرست عنوان کرد و گفت: 87 درصد خانوارهای تک سرپرست توسط مادر اداره می شود. در جامعه آمریکا 30 درصد خانوارها تک سرپرست هستند که آمار نگران کننده ای است. با نگاه عدالت گرایانه و توجه به مسائل اساسی مردم در حوزه فرهنگ، سلامت، درمان، مسکن، اشتغال و حوزه آسیب های اجتماعی شورای عالی انقلاب فرهنگی نیاز به ورود جدی دارد.
تحول در شورای عالی انقلاب فرهنگی با سه رویکرد نگرشی، ساختاری و فرآیندی
استاد دانشگاه تهران تحول در شورای عالی انقلاب فرهنگی را در سه رویکرد نگرشی، ساختاری و فرآیندی خلاصه کرد و تصریح کرد: اگر نگاه دقیق و خالی از اختلالی به جامعه نداریم، نیازمند نگاه نوآورانه در مسائل جامعه داریم. همچنین دکتر عاملی، ضمن اشاره به نیازمندی شورای عالی انقلاب فرهنگی به تحول ساختاری و نهادی افزود: با نگاهی به اهمیت تحول ساختاری باید گفت، امروز حجم عظیم مسائل مردم در نظام بروکراسی (نظام آزاردهنده ای برای مردم) کشور خلاصه است. برای احراز یک خدمت، مراحل مختلف کار اداری را ایجاد کرده ایم و برخی از فسادها به خاطر فرآیندهای بسیار پیچیده نظام اداری است و برای کاهش فساد باید این فرآیندها را توسط سیستم هوش مصنوعی و دولت الکترونیک کاهش دهیم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: امروز در دنیای پیشرفته با سخن از دولت، قید الکترونیک را حذف می کنند، چون دولت یعنی دولت هوشمند و الکترونیک که غیر از این دولت مفهومی ندارد. امروز باید دولت بتواند با سامانه ها خدماتش را تامین کند و خوشبختانه در نگاه دولت محترم سیزدهم این موضوع جای جدی دارد.
دکتر عاملی ادامه داد: رییس جمهور محترم در نطق گزارش 100 روزه به بیان یکپارچه سازی سامانه ها پرداختند. وجود سامانه های مستقل به صورت نگاه نهادی خلاء هایی را ایجاد می کند؛ زمانی که گمرگ، نظام مالیاتی، نظام بانکی و خدمات تامین اجتماعی از هم جدا باشند خلاء ها و اتفاقات خاصی شکل می گیرد، لذا یکپارچه سازی سامانه ها اهمیت راهبردی دارد.
نگاه تحول ساختاری شورای عالی انقلاب فرهنگی به معنای ادغام نهادها و ساختارها صرفا نیست بلکه شورای عالی به دنبال ایجاد سازه هایی است که حاق کار را بتواند به انجام برساند.
وی یک کار در نظام های هوشمند را به منزله بی نهایت کار دانست و بیان کرد: زمانی که در یک نظام بانکی، نرم افزار خدماتی شکل می گیرد، بدون مراجعه کارگزار، کارها صورت می گیرد. و نیز تحول فرآیندی را در نگاه تحولی شورای عالی انقلاب فرهنگی یکی دیگر از رویکردهای آن است.
تشکیل 9 جلسه از کارگروه تحولی شورای عالی انقلاب فرهنگی
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به تصویب کارگروه تحول در شورای عالی انقلاب فرهنگی بعد از حکم مقام معظم رهبری تصریح کرد: تا کنون کارگروه تحول شورای عالی انقلاب فرهنگی 9 جلسه برگزار کرده است تا ظرف مدت دو ماه برنامه جامع تحول در شورای عالی انقلاب فرهنگی را برای حیطه فرهنگ، علم و فناوری کشور را نهایی کند.
از سال گذشته تا امروز 17 جلسه در شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شده است البته شوراهای تخصصی مثل ستاد نقشه جامع علمی کشور، ستاد مهندسی فرهنگی، شورای اسلامی شدن دانشگاه ها و همچنین شورای تحول آموزش و پرورش با تشکیل جلسات منظم خود، مصوبات بسیاری داشته اند.
وی ادامه داد: در سال گذشته ماده واحده ای در زمینه یکپارچه سازی مهدکودک های کشور گذراندیم که به دنبال آن سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک مصوب شد. در واقع نظام تعلیم و تربیت کشور با ۱۵ ساله شدن، دوره نظارتی و مسئولیت آموزش و پرورش کشور را افزایش داد. همچنین توفیق تصویب سند جامع علم و فناوری در حوزه دفاعی را داشتیم که ۱۰ سال در مسیر کار و کارشناسی بود. و نیز ستاد علم و فناوری در حوزه دفاعی شکل گرفته است که رییس ستاد مشترک، پنج نفر از وزیران و اعضای حقوقی و حقیقی و فرماندهان نیروی مسلح عضو آن هستند.
دکتر سعیدرضا عاملی ضمن اشاره به تصویب سیاست ها و اقدامات مرتبط با کنکور گفت: نظام سنجش و پذیرش غیر منطقی است، اگرچه نظام مطمئنی محسوب می شود ولی محک ارزیابی و تلاش۱۲ ساله دانشآموزان نیست، اما در مدل جدید 60 درصد ارزیابی و سنجش متقاضی ورود به دانشگاه در دوره دبیرستان صورت می گیرد. همچنین مصوباتی در حوزههای مرتبط با علم و فناوری داشته ایم؛ اساسنامه ستاد نانو نهایی سازی شد و نیز برنامه ریزی در نظام تشویق و ترویج نامگذاری در شورای عالی انقلاب فرهنگی اخیراً مصوب شد و سایر مصوباتی که در این مجال نمی گنجد. امیدوارم مردم عزیز، جامعه نخبگانی، جامعه رسانهای و اساتید دانشگاهی در مسیر تحول شورای عالی انقلاب فرهنگی ما را راهنمایی کنند و از طریق سامانه دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی نظرات خودشان را برای شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال کنند.
مخالفین افزایش ظرفیت پزشکی نگران امکانات و زیرساختهای لازم و تامین منابع مالی برای این امر هستند و البته نکاتی را در مورد پزشکی القائی میگویند که مستلزم اصلاح در حوزه اخلاق حرفهای در نظام پزشکی کشور است. اولا آموزش پزشکی از آموزش عالی جدا شده است اما باید از امکانات هم استفاده کنند مثلا امکانات آزمایشگاهی دانشگاههای دولتی بسیار گسترده و متنوع است که میتواند بعنوان یک زیر ساخت مهم مورد استفاده قرار گیرد. از آن مهمتر ظرفیت علمی دانشگاههای آموزش عالی کشودر علوم پایه، علوم مهندسی و حتی علوم انسانی میتواند مورد استفاده نظام آموزش پزشکی کشور قرار گیرد. علوم پزشکی با علوم پایه با هم ارتباط تنگاتنگی دارند و امروز نزدیک به 28 تله به منظور حضور فناوری در پزشکی بوجود آمده که دایر حضور انواع مهندسیها را در علوم پزشکی فراهم کرده است. بنابراین باید با جنبههای مدیریتی و هم افزایی بین سرمایه آموزش پزشکی و سرمایه آموزش عالی کشور رابطهای شکل بگیرد. با این نگاه مشکل زیرساخت برای جذب دانشجوی بیشتر قابل حل است، اگرچه وضعیت فعلی آموزش پرشکی پاسخگوی افزایش مورد نظر هست. به هر حال سه شنبه هفته آینده در صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی در این خصوص تصمیم گیری خواهد شد.
شورای تحول علوم انسانی نزدیک 90 رشته را بررسی و تصویب کرده است
در ادامه نشست دکتر عاملی در پاسخ سه سوال خبرنگار مهر مبنی بر نحوه و خروجی تشکیل جلسات شورای تحول علوم انسانی، جلسات کارگروه تحول و بازنگری ها و نیز نحوه انتخاب روسای دانشگاه ها اظهار داشت: جلسات شورای تحول علوم انسانی یک هفته در میان توسط دکتر حداد عادل تشکیل می شود. شورای تحول علوم انسانی با 17 کارگروه، به نوعی کارگروه های برنامه ریزی وزارت علوم هم محسوب می شوند؛ یعنی مصوباتشان، مصوبات شورای برنامه ریزی وزارت علوم تلقی می شود و براساس مصوبات شورای تحول علوم انسانی، اجازه اجرای رشته را صادر می کند که نزدیک به 90 رشته را بررسی و تصویب کرده است.
وی ادامه داد: روسای دانشگاهها بر حسب مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، در کارگروه تایید روسای دانشگاه کشور به تصویب می رسد که اعضای آن دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با مسئولیت کارگروه، وزیر علوم، وزیر بهداشت و همچنین رئیس دانشگاه آزاد (در مواردی که موضوع روسای استانهای دانشگاه آزاد مطرح باشد)، رئیس نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه کشور و نیز رییس بخش نظارت و بازرسی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی هستند که دو هفته قبل سه نفر از روسای دانشگاه ها تایید شدند و اگر مصوبه شورای عالی بعد از جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی اعلام می شود به این دلیل است که شورای عالی اختیاراتش را به کارگروه واگذار کرده است و در واقع مصوبه کارگروه، مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی به حساب می آید.
نظرات موافقان و مخالفان افزایش ظرفیت پزشکی در صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی بررسی می شود
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پاسخ سوال خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان درخصوص نتیجه جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره افزایش ظرفیت پزشکی و اقدامات و برنامه ریزی و سیاست گذاری در بازگشت نخبگان به کشور گفت: جلسه دیروز به دستور رئیس جمهور محترم تشکیل شد تا نظرات موافق و مخالف افزایش ظرفیت پزشکی شنیده شود و جنبه تصمیمگیری نداشت. این مصوبه قبلا در ستاد نقشه جامع علمی کشور تصمیم گیری شده اما به دلیل اهمیت موضوع نظرات موافق و مخالف به خصوص در جامعه پزشکی گرفته شد. افراد حاضر در جلسه وزیر محترم بهداشت، ریاست محترم نظام پزشکی کشور، معاون وزارت بهداشت، نمایند فرهنگستان علوم پزشکی و همچنین از مجلس شورای اسلامی توافق بر کمبود پزشک عمومی و تخصصی و نگرانی بسیار جدی در توزیع پزشک در کشور داشتند. نسبت پزشک در هر 10 هزار نفر در تهران 35 است که نقطه مطلوبی نسبت به کشورهای پیشرفته دنیا است اگرچه در حوزه پزشک تخصصی با نوبت های طولانی در تهران هم دارای معضل هستیم. ولی آمار نشان می دهد در 50 درصد شهرهای کشور نسبت پزشک عمومی به 10 هزار نفر جمعیت 3.8 نزدیک به 4 است.
وی ادامه داد: مخالفین افزایش ظرفیت پزشکی نگران امکانات و زیرساختهای لازم و تامین منابع مالی برای این امر هستند و البته نکاتی را در مورد پزشکی القائی میگویند که مستلزم اصلاح در حوزه اخلاق حرفهای در نظام پزشکی کشور است. اولا آموزش پزشکی از آموزش عالی جدا شده است اما باید از امکانات هم استفاده کنند مثلا امکانات آزمایشگاهی دانشگاههای دولتی بسیار گسترده و متنوع است که میتواند بعنوان یک زیر ساخت مهم مورد استفاده قرار گیرد. از آن مهمتر ظرفیت علمی دانشگاههای آموزش عالی کشودر علوم پایه، علوم مهندسی و حتی علوم انسانی میتواند مورد استفاده نظام آموزش پزشکی کشور قرار گیرد. علوم پزشکی با علوم پایه با هم ارتباط تنگاتنگی دارند و امروز نزدیک به 28 تله به منظور حضور فناوری در پزشکی بوجود آمده که دایر حضور انواع مهندسیها را در علوم پزشکی فراهم کرده است. بنابراین باید با جنبههای مدیریتی و هم افزایی بین سرمایه آموزش پزشکی و سرمایه آموزش عالی کشور رابطهای شکل بگیرد. با این نگاه مشکل زیرساخت برای جذب دانشجوی بیشتر قابل حل است، اگرچه وضعیت فعلی آموزش پرشکی پاسخگوی افزایش مورد نظر هست. به هر حال سه شنبه هفته آینده در صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی در این خصوص تصمیم گیری خواهد شد.
ایرانهراسی، شیعه هراسی و تحریم هراسی از سوی دشمنان نظام جمهوری اسلامی ایران
دکتر عاملی درباره اقدامات و برنامه ریزی در بازگشت نخبگان به کشور گفت: واقعیت این است که سیاه نمایی ظالمانه ای از ایران در زمینه ایرانهراسی، شیعه هراسی و تحریم هراسی توسط دشمن صورت گرفته است که زمینه نگرانی را برای نخبگان فراهم می کند. البته یک رقابت شغلی و امکانات شغلی هم بوجود آمده که امیدوارم به مرور به پیشرفت ایران عزیز و ارتقا اقتصادی ایران عزیز، شاهد جاذبه های رقابتی بهتری باشیم. البته شخصی که دلش برای وطن می تپد، علی رغم سختی ها باید برگردد. به نظرم به مرور زمان که ظرفیت های جذب نخبگان در نظام رقابتی فراهم شود، خودشان برمیگردند. همچنین باید نخبگان داخل را قدر بدانیم و ظرفیت های حمایتی آنها را افزایش دهیم. ظرفیت پزشکی در کشور به گونه ای است که از بعضی از کشورها برای عمل های تخصصی پیچیده به ایران می آیند. نخبگان، جامعه مهندسی و پزشکی به خصوص پزشکان عمومی را قدردان باشیم. پزشکان عمومی زمانی که فارغ التحصیل می شوند تا بخواهند تخصص خود را بگذرانند، زمان می برد. لذا باید نظام های حمایتی را در زمینه پرداختهای فارغ التحصیلان دوره عمومی پزشکی تقویت و قویتر بکنیم.
یکی از مباحث درباره جایگاه شورای عالی انقلاب فرهنگی و الزام آور بودن مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی است. به استناد اصل 5 و 157 و 110 قانون اساسی که جایگاه رهبری معظم جمهوری اسلامی در آن مشخص شده، رهبری معظم بعنوان امام امت و برخوردار از جایگاه ولایت مطلقه فقیه، دارای اختیارات محور در حوز حکمرانی است و دستورات ایشان حکم قانون را دارد و لازم الاجراست. امام خمینی(ره) پایه گذار شورای عالی انقلاب فرهنگی و مقام معظم رهبری، معمار آن است. سازه، ساختار، فرآیندها و مسیرهای اصلی شورای عالی انقلاب فرهنگی را رهبری محقق کردند و ایشان دائماً فرمودند که مصوبات این شورا در حکم قانون و لازم الاجر برای قوای سهگانه است. اگر مصوبه ای را شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب کند و مثلاً مجلس محترم شورای اسلامی، قانونی را برخلاف مصوبات شورای عالی تصویب کند، شورای نگهبان به استناد اصل ۵۷ مغایرت با قانون اساسی قلمداد میکند.
رتبه جهانی ایران در خروج نخبگان 92 است
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی به مبالغه گویی در زمینه خروج نخبگان در کشور اشاره کرد و گفت: رتبه ایران در خروج نخبگان از کشور 92 است. لزوما همه افرادی که خارج می شوند، نخبه نیستند. باید قدردان این ظرفیت حوزه نخبگانی در حوزه ملی باشیم. جامعه نخبه که اولویت خود را علم و دانش قرار داده، در کشور ما بزرگ و گسترده است. در سال 1399 داوطلبین رشته پزشکی معدل 19 تا 20 حدود 73000 نفر بوده اند.
وی با اشاره به جا به جایی جمعیت در کشورهای اروپایی و آمریکا گفت: اساسا جهانی شدن، حرکت جمعیت را تقویت کرده است و از سوی دیگر در عرصه فضای مجازی ظرفیت های بازار رقابتی کار قابل ارزیابی و رصد است. در کشورهای پیشرفته فرد بین شغل و کار؛ شغل را انتخاب می کند چون با تحصیلات بالاتر باید شغل متناسب با تحصیلاتشان را به دست بیاورند.
امام خمینی(ره) پایه گذار شورای عالی انقلاب فرهنگی و مقام معظم رهبری، معمار آن است
دکتر عاملی در پاسخ سه سوال خبرگزاری صدا و سیما مبنی بر اینکه آماری از اجرای مصوبات شورا و نیز ارایه شکل گیری سامانه ارزیابی در سال 1388 در زمینه رصد مصوبات شورای عالی و نیز وضعیت سند هوش مصنوعی اظهار داشت: درباره اجرایی شدن مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، اسناد ملی مثل سند جامع علمی کشور، سند مهندسی فرهنگی، سند اسلامی شدن دانشگاه ها ارزیابی وجود دارد. سند نقشه جامع علمی کشور از ۲۲۴ برنامه اقدام، 70 درصد آن اجرایی شده است. سند مهندسی فرهنگی دو بار در سال 1391 و 1393 توسط روسای جمهور وقت ابلاغ شده است اما تا پنج سال ستاد هماهنگی مهندسی فرهنگی تشکیل نشده است. در این دوره ستاد هماهنگی مهندسی فرهنگی را به ریاست معاون اول رئیس جمهور تشکیل دادیم و به هر حال نزدیک ۳۰ تا مصوبه این شورا داشت و در حال گزارش گیری و رصد میزان موفقیت هستیم.
استاد دانشگاه تهران عنوان کرد: یکی از مباحث درباره جایگاه شورای عالی انقلاب فرهنگی و الزام آور بودن مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی است. به استناد اصل 5 و 157 و 110 قانون اساسی که جایگاه رهبری معظم جمهوری اسلامی در آن مشخص شده، رهبری معظم بعنوان امام امت و برخوردار از جایگاه ولایت مطلقه فقیه، دارای اختیارات محور در حوز حکمرانی است و دستورات ایشان حکم قانون را دارد و لازم الاجراست. امام خمینی(ره) پایه گذار شورای عالی انقلاب فرهنگی و مقام معظم رهبری، معمار آن است. سازه، ساختار، فرآیندها و مسیرهای اصلی شورای عالی انقلاب فرهنگی را رهبری محقق کردند و ایشان دائماً فرمودند که مصوبات این شورا در حکم قانون و لازم الاجر برای قوای سهگانه است. اگر مصوبه ای را شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب کند و مثلاً مجلس محترم شورای اسلامی، قانونی را برخلاف مصوبات شورای عالی تصویب کند، شورای نگهبان به استناد اصل ۵۷ مغایرت با قانون اساسی قلمداد میکند.
تمرکز کارگروه تحول شورای عالی در همراهی دستگاه های نظارتی و حقوقی در اجرای مصوبات
وی تصریح کرد: کارگروه تحول شورای عالی انقلاب فرهنگی بر روی این موضوع متمرکز است که پشتوانه حقوقی دستگاههای نظارتی و حقوقی را با خودش همراه کند تا دچار تاخیر در اجرای مصوبات نشود. در مورد تامین منابع مالی، مصوبات باید با سازمان برنامه و بودجه کارشناسی و هماهنگی های لازم صورت گیرد تا دستورات جلسه از قبل منابع مالی شان تامین شده باشد. موارد زیادی از مصوبات دچار مشکل حمایت مالی شده اند،
استاد دانشگاه تهران درباره سامانه ارزیابی بیان کرد: در سایت دبیرخانه سامانه جمع سپاری، ایده ها و نظرات ایجاد شده اما حوزه نظارت و ارزیابی سایر دستگاه ها هنوز به وجود نیامده است. در یکپارچه سازی داده های حوزه فرهنگ مشکل داریم، یکی از دلایلی که با تشتط و تنوع اطلاعات در کشور همچون داده ها و آمار پزشکی مواجه هستیم عدم یکپارچه سازی دادهها است.
دیدگاه رهبری به شورای عالی انقلاب فرهنگی، نگاه قرارگاهی است
دکتر سعیدرضا عاملی در پاسخ سوال خبرگزاری میزان مبنی بر تعارض کمیسیون آموزشی مجلس با شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: برخی از نمایندگان محترم مجلس تلقی شان از شورای عالی انقلاب فرهنگی این است که شورای عالی فقط نقش تصویب سیاستها را دارد و اگر این مصوبات تبدیل به برنامه های اقدام بشود، نیازمند قانون است. این موضوع خلاف مطالباتی است که در احکام امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری در مورد شورای عالی انقلاب فرهنگی است.
استاد دانشگاه تهران، دیدگاه رهبری به شورای عالی را نگاه قرارگاهی به حوزه فرهنگ و دانش بیان کرد و افزود: قرارگاه باید الزامات اقدام را فراهم کند. با نگاهی به سنت عملی شورای عالی می بینید، اسنادی چون سند تحول آموزش و پرورش، سند مهندسی فرهنگی، سند نقشه جامع علمی کشور ذیلشان برنامه اقدام دارد. اگر بخواهیم به موضوعات ورود نکنیم، باید گفت مصوبات قبلی شورای عالی قانونی نیست. در بعضی از موارد رهبری معظم مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی را در حکم قانون و مر قانون دانسته اند. در جای دیگر ایشان فرمودند من مجلس شورای اسلامی و کار آن را می شناسم، مصوبات شورای عالی در تعارض با کار مجلس نیست لذا درک جایگاه فراقوه ای شورای عالی انقلاب فرهنگی که به دنبال استقرار جامعه اسلامی و الزامات استقرار جامعه پیشرفته اسلامی را دنبال می کند، باید به این حوزه ورود پیدا کند. البته شورای عالی انقلاب فرهنگی مواردی را که نیازمند قانونگذاری فراگیر است، در مصوبه ذکر می کند تا مجلس محترم شورای اسلامی در این زمینه ها اقدام به قانون گذاری کند.
سیاستهای کلان مقام معظم رهبری، ناظر بر جدایی این دو حوزه آموزش پزشکی و آموزش عالی است
دکتر عاملی در پاسخ سوال خبرگزاری فارس مبنی بر اینکه آیا شورای عالی انقلاب فرهنگی براساس گفته دکتر زلفی گل در زمینه بحث ادغام دانشگاه های پزشکی با سایر دانشگاه های آموزش عالی کشور ورود کرده است؟ گفت: سیاست های کلان مقام معظم رهبری، ناظر بر جدایی این دو حوزه است و برای تصمیم گیری در این حوزه، باید در سیاست ها تجدید نظر شود. اما نظر کارشناسی شورا این است که دو قلمروی از هم جدا نباشند و به صورت ساختارمند از ظرفیت های یکدیگر بهره ببرند. با جدایی آموزش پزشکی از آموزش عالی کشور خودمان را محرم از یک سری امکانات در دانشگاه های آموزش عالی کرده ایم؛ بنابراین شورای عالی انقلاب فرهنگی با ورود به این موضوع خواستار پیشنهاد از سمت دو وزارتخانه بهداشت و علوم است تا به نتایجی واقعی دست یابیم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پاسخ خبرنگار ایسنا درخصوص ساماندهی کمیسیون مشترک شورای عالی با مجلس شورای اسلامی در ساماندهی سهمیه های کنکور و نیز مصوبات کنکور و عدم حذف کنکور بیان کرد: درباره همکاری با کمیسیون های محترم شورای اسلامی، در دوره قبلی هم با ریاست محترم مجلس صحبت کردیم و هم جلساتی را ریاست مجلس، بین دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی و روسای کمیسیون های تشکیل داد که همکاری نظام مندی صورت نگرفت. اخیرا در این دوره، ریاست محترم مجلس دستور تشکیل این کارگروه را داده اند.
وی در زمینه حذف کنکور اظهار داشت: کنکور را 40 به 60 گرفتیم. یعنی 40 درصد کنکور در دروس تخصصی و 60 درصد آموزش و پرورش است. این روند سیستم های تجربه شده ای در دنیا است. یکی از بحث های دانشگاه های ما این است که نه در سنجش و نه در پذیرش دخالت ندارند و آموزش و پرورش هم این گونه عنوان می کند. فقط یک نهاد سنجش و پذیرش است که تنها آزمون انجام می دهد البته با یک حراست و استانداردی آزمون ها صورت می گیرد که اطمینان بخشی آن بالاست.
استاد دانشگاه تهران افزود: دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره سیاست های مرتبط با سهمیه ها در ستاد جامع علمی کشور، کار کرده است و مصوبه شورای عالی شش ماه به ستاد نقشه وقت داده است. ما سیاست ها را تصویب و مجلس شورای اسلامی باید قانون را اصلاح کند.
پذیرش کنوانسیون های حقوق بشر یا حقوق کودک لزوما برای ما الزام آور نیست
در این نشست خبرگزاری ایکنا درخصوص لزوم تصویب سند ملی حقوق کودک و نوجوان و امضای بخش هایی از پیمان نامه جهانی حقوق کودک از دکتر عاملی سوال کرد. وی گفت: تصویب سند ملی حقوق کودک و نوجوان در دوره دبیری من نبوده است و قبلا در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب اما ابلاغ نشده بود که ریاست محترم جمهور این سند را در شهریور ماه ابلاغ کردند. طبعا پذیرش کنوانسیون های حقوق بشر یا حقوق کودک لزوما برای ما الزام آور نیست. ما بر مبنای نظام حقوقی اسلام، عمل می کنیم. در مواردی تعارض بین رویه ها و مقررات بین المللی و نظام حقوقی ملی وجود دارد. بسیاری از ابعاد اسناد حقوقی بین المللی در سند ملی کودک و نوجوان لحاظ شده است.
دکتر عاملی افزود: در تعاملات سازمان های بین المللی ضمن احترام به آنها، نوعی نهاد سازی ها با محوریت اروپا و آمریکا صورت می گیرد. در دهه 1990 آمریکایی ها بعد از پایان جنگ سرد، با اروپاییان مسئله ای تحت اتمام دوره تک نگاری در نظام قدرت و شروع مدیریت چند نهادی جهان را مطرح کردند. در واقع مدیریت چند نهادی جهان یعنی نهادهای بین المللی مثل سازمان تجارت جهانی، سازمان بهداشت جهانی، تعیین تکلیف مصوبات سازمان ملل و یونسکو برای رویه های حقوقی دنیا، گات و... جهان را اداره کنند و ما این موضوع را قبول نداریم. چرا سند 2030 را لغو کردیم چون محتوای آن با فرهنگ لاییک غرب تنظیم شده و رنج جامعه غرب هم از این فرهنگ است. بنابراین با نگاهی به قوانین و مقرارت بین المللی که خلاف قوانین و مقررات اسلام، ظرفیت هایی را برای فرهنگ لیبرال غرب ایجاد کرده، ما به این قوانین جامعه عمل نمی پوشیم.
جایگاه، ضمانت اجرایی و کار قرارگاهی شورای عالی در کارگروه مد نظر است
دکتر عاملی در پاسخ سوال خبرگزاری کتاب مبنی بر تشکیل کارگروه تحول شورای عالی انقلاب فرهنگی و بازبینی مصوبات شورا و نیز بررسی مراحل صدور مجوز کتاب تصریح کرد: کار گروه تحول شورای عالی انقلاب فرهنگی، فعلا به بخش های فرهنگی و علمی کشور ورود نمی کند بلکه کارگروه تحولِ ساختار شورای عالی انقلاب فرهنگی و مناسباتش را با سه قوه و شوراهای عالی مثل شورای عالی فضای مجازی و مناسباتش را با دستگاه های مرتبط با دولت را کارسازی می کند. جایگاه، ضمانت اجرایی و کار قرارگاهی شورای عالی در این کارگروه مد نظر است.
وی عنوان کرد: رهبری در دیدار با دولت سیزدهم ششم شهریور فرمودند نیازمند بازسازی ساختار مدیریت کشور و بازسازی انقلابی مدیریت فرهنگی کشور هستیم. باید تنگناها و مشکلات حوزه کتاب و نشر در بازسازی مدیریت فرهنگی کشور حل شود که دستورات شورای عالی انقلاب فرهنگی است اما دیدگاه ما، نگاه به ناحیه ذی نفعان در تنظیم دستورات شورای عالی انقلاب فرهنگی است بنابراین جامعه نشر کشور پیشنهادی برای اصلاحات حوزه نشر (به خصوص با استناد به سند فرهنگی کشور) بدهند تا شورای عالی انقلاب فرهنگی در این مسیر دقیق تر قدم بر می دارد. کما اینکه اسناد سند مهندسی فرهنگی را به خود دستگاه های دولتی ارجاع داده ایم.
نزدیک 20 مصوبه از مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی ابلاغ شد
در این نشست خبرگزاری تسنیم درخصوص عدم ابلاغ برخی از مصوبات شورا در دوره های گذشته و پیش بینی ماده واحده ای در آیین نامه شورا بر الزام آوری ابلاغ مصوبات سوال کرد، دکتر عاملی اظهار داشت: مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی برحسب آیین نامه باید توسط رییس جمهور ابلاغ شود و هیچ راه گریزی نیست. قبل از مصوبه، معمولا دستورات شورای عالی با هماهنگی ریاست شورای عالی انقلاب فرهنگی در دستور قرار می گیرد. باید گفت به پیشنهاد اعضای محترم حقیقی و حقوقی شورای عالی، دستورات جلسه پیشنهاد می شود اما بعد از اینکه دستور جلسه تبدیل به مصوبه شد، باید ابلاغ شود. علت اینکه در بعضی از دوره ها مصوبات ابلاغ نمی شود این است که رییس جمهور بعد از نهایی شدن دستور به دستگاههای دیگر برای نظر خواهی ارجاع می دهد و اگر جایی مخالفت کند، نسبت به ابلاغش اقدامی صورت نمی گیرد. در این دوره نزدیک 20 مصوبه از 30 مصوبه ابلاغ نشده را رییس جمهور محترم ابلاغ کردند اما برخی از اسناد مثل سند انرژی های جایگزین، سند بنیاد علم ایران، سند ذخایر اطلاعات ژنتیکی کشور و... ابلاغ نشده است.
بالاترین ابلاغ بعد از رهبری، ابلاغ رییس جمهوری است
خبرگزاری آنا در زمینه نارضایتی وزارت بهداشت مبنی بر افزایش ظرفیت پزشکی و مخالفت نمایندگان مجلس نسبت بحث مصوبه کنکور و اجرایی شدن آن و نیز سردرگمی داوطلبین کنکور نسبت به مصوبه افزایش ظرفیت پزشکی و تغییر در کنکور و... از دکتر عاملی سوال کرد. وی گفت: رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی هم شان رییس جمهوری و هم ریاست بر شورای عالی انقلاب فرهنگی را دارد که ظرفیتی بالاتر از ریاست جمهوری است.
دکتر عاملی تصریح کر: بعد از ابلاغ دستوراتی از جانب رهبری، ابلاغ رییس جمهوری بالاترین سطح ابلاغ است. به نوعی مقام معظم رهبری اختیارات خودشان را هم به شورای عالی واگذار کرده اند که درواقع جایگاه ابلاغ رهبری هم محسوب می شود. ابلاغ مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی توسط رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی، نشان از نافذ بودن مصوبه است. حال اگر پشت سر مصوبه افرادی حرف های متفاوت بزنند، ارزش حقوقی ندارد. مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی باید ترتیب آثار داده شود و قابل پیگیری قانونی و حقوقی است. همچنین نباید دستگاه های دیگر باعث سردرگمی جامعه دانش آموزی و دانشگاهی ما بشوند. در جلسه ستاد نقشه جامع علمی کشور وزیر بهداشت عضو است اما در جلسه تصویب مصوبه افزایش ظرفیت پزشکی، ضمن عدم حضور وزیر بهداشت؛ معاونین وزارتخانه بهداشت حضور داشتند و استدلالهای خود را ارایه دادند و با رای اکثریت مصوبه تصویب شد. همچنین در جلسه اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی از سوی مخالفان و موافقان بحثهایی مطرح شد که در جلسه بعد تصمیمگیری صورت خواهد گرفت.