به گزارش مرکز رسانه و روابط عمومی شورای عالی انقلاب فرهنگی، دکتر سعیدرضا عاملی، رئیس شورای تخصصی تحول و ارتقای علوم انسانی شورای عالی انقلاب فرهنگی در این نشست گفت: برای مشخص شدن وضعیت کنونی علوم انسانی، ساماندهی و آمایش رشته‌ها در کشور نیاز است. داده‌های ما در خصوص رشته‌ها مخدوش است لذا شورا دنبال انجام چنین طرحی است.
وی افزود این اقدام می‌تواند منجر به توقف برخی رشته‌ها، تعدیل تعداد دانشجویان رشته‌های خاص و تأسیس رشته‌های جدید شود.
رئیس شورای تخصصی تحول و ارتقای علوم انسانی با تطبیق معنایی بومی‌سازی و اسلامی‌سازی در تحول علوم انسانی، بومی‌سازی را به عنوان یکی از اقداماتی که می‌تواند اسلامی‌سازی علوم انسانی را تسریع کند، مطرح کرد و گفت: علوم انسانی باید توانایی حل مشکلات ایران اسلامی را داشته باشد.
دکتر عاملی به ارائه طرح‌های دیگر در دست شورا پرداخت و گفت در حال حاضر بازنگری، اصلاح و تکمیل آیین‌نامه ارتقاء اساتید بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی به دست شورای تحول و ارتقای علوم انسانی است. این آیین‌نامه سه‌ بخش دارد که یک بخش آن مختص علوم انسانی و اجتماعی و هنر، بخش دیگر آن مربوط به بهداشت و درمان و بخش سوم آن مربوط به سایر علوم است که در حال بازنگری و اصلاح و تکمیل آن در شورای تحول هستیم.
رئیس شورای تخصصی تحول و ارتقای علوم انسانی ادامه داد: به روزرسانی سند نقشه جامع علمی کشور در دست شورای تحول و ارتقای علوم انسانی است که از مجموع ۱۳ راهبرد، ۱۰ راهبرد آن مختص علوم انسانی و اجتماعی و هنر و هر کدام یک راهبرد مربوط به بهداشت و درمان، علوم پایه و فنی و مهندسی است.
دکتر عاملی عنوان کرد: همچنین شورای تحول و ارتقای علوم انسانی با همکاری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در حال تدوین سند تحول علوم انسانی، اجتماعی و هنر هستیم تا این سند به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی برسد.
وی در بخش پایانی سخنان خود با ارزشمند شمردن اقدامات شورای سیاست گذاری علوم انسانی اسلامی حوزه علمیه بیان داشت: این اقدامات مورد استفاده و استقبال شورای تحول و ارتقای علوم انسانی است؛ لذا می‌توان از توان و ظرفیت ستاد در مدیریت و تحقق رشته‌های علوم انسانی، اصلاح و تکمیل آیین نامه ارتقاء اساتید، سند تحول علوم انسانی و به روزرسانی نقشه جامع علمی کشور استفاده کرد.

علوم انسانی از بارزترین مصادیق شعار وحدت حوزه و دانشگاه است
دکتر غلامعلی حدادعادل رئیس سابق شورای تخصصی تحول و ارتقاء علوم انسانی شورای عالی انقلاب فرهنگی در این نشست، مرحوم آیت‌الله مصباح را به عنوان راهگشای علوم انسانی در حوزه علمیه معرفی کرد و گفت: علوم انسانی از بارزترین مصادیق شعار وحدت حوزه و دانشگاه است؛ بنابراین، تحول در علوم انسانی بدون همکاری این دو نهاد علمی امکان‌پذیر نیست.
وی با بیان اینکه باید از مجموعه توان حوزوی برای تحقق دو امر استفاده شود، گفت: اول، ایجاد ساختاری برای اتصال دانشگاه به حوزه علمیه؛ زیرا متخصصان علوم انسانی در دانشگاه هستند و میدان در دست آنها است. دوم، تألیف کتاب‌ مناسب دانشگاه با عنوان انسان‌شناسی اسلامی. وی همچنین بر اهمیت شنیدن سازمان‌یافته سخنان مخالفان علوم انسانی اسلامی تأکید کرد.

سبک زندگی مردم متاثر وضعیت جدید فناوری‌های نوین است
دکتر محمد مهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی نیز با اشاره به تفاوت این ستاد با شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، به تعارض میان گزار‌ه‌های حکمرانی جمهوری اسلامی مبتنی بر نظریه‌های بنیادی مردم‌سالاری دینی و گزاره های ناشی از باورهای مردم به لحاظ سبک زندگی اشاره کرد و گفت: در صورت حل نشدن این تعارض، فاصله‌ای بین مردم و حاکمیت ایجاد خواهد شد.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی برای حل این تعارض پیشنهاد کرد که این ستاد باید بر تولید نظریه‌های مبنایی تمرکز کرد تا این گزاره‌ها به سمت همگرایی سوق داده شوند. لذا اولویت‌های ستاد آن مواردی است که سبک زندگی مردم را متاثر می‌کند و آن‌ها را در مقابل گزاره‌های حاکمیت قرار می‌دهد.
وی سبک زندگی مردم را متاثر وضعیت جدید فناوری‌های نوین و هوشمند دانست که این فناوری‌های هوشمند آن چیزی است که رئیس جمهور جدید آمریکا می‌خواهد از طریق آن نظام سلطه را بازیابی و تحقق بیشتری ببخشد. لذا به صورت آینده‌نگر باید علاوه بر تمرکز روی گزاره‌های اجتماعی سبک زندگی، بر تاثیر گزاره‌های حاصل از این فناوری‌ها و ارتباطات هوش مصنوعی روی سبک زندگی تمرکز کرد.
در پایان دکتر طهرانچی تاکید کرد که ماموریت این ستاد هیچ تعارضی با ماموریت دستگاه‌های رسمی ندارد و قرار نیست کار آن‌ها را انجام دهد بلکه این ستاد مجموعه مسائلی دارد که می‌تواند ببن نهادهای حوزوی و دانشگاه پیش ببرد.

حجت‌الاسلام  والمسلمین حمید پارسانیا، رئیس شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی در این نشست بر لزوم ارتباط دانشگاه‌های علوم اجتماعی با فقه معاصر حوزه علمیه تأکید کرد و افزود: باید برنامه‌ریزی دقیقی برای این ارتباط صورت گیرد.
وی به تعداد 130 هزار دانشجویی که در حوزه علمیه مشغول به تحصیل هستند و تعداد زیادی از طلاب که در دانشگاه ها تحصیل می کنند، اشاره کرد و گفت که این افراد فرصتی برای بهره‌برداری هستند و پیشنهاد کرد که بخشی از تمرکز ستاد بر این موضوع گذاشته شود.
حجت‌الاسلام و المسلمین پارسانیا در بخش پایانی از سخنان خود بیان کرد: نگاه شورای تحول و ارتقای علوم انسانی نباید به حوزه علمیه صرفا استفاده و بهره بردن باشد بلکه باید این گونه بنگرد که حوزه علمیه در علوم انسانی موضوعیت دارد و فرصت مستقل در نقش‌آفرینی در علوم انسانی داده شود.

علوم انسانی اسلامی زمانی جامعه را اقناع می‌کند که کارآمد باشد
دکتر حسین سیمایی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری گفت: علوم انسانی به صورت مستمر نیازمند تحول است و این در حالی است که جوامع علمی ما ایستا هستند.
وی تحول علوم انسانی در کشور را به سه معنای کارآمدی، اسلامی‌سازی و بومی‌سازی تعریف کرد و گفت: قطعا باید به سمت علوم انسانی به معنای بومی یا اسلامی برویم اما نکته‌ای را که باید مورد توجه قرار داد این است که دغدغه حاکمیت اسلامی، حکمرانی دین است و حکمرانی دینی بیش از آنکه به دینی کردن علوم وابسته باشد، به دین‌شناسی نیاز دارد.
وزیر علوم بیان کرد: در حال حاضر، دین‌شناسی و قرائت از دین در جامعه مورد غفلت واقع شده است. علوم انسانی اسلامی زمانی جامعه را اقناع می‌کند که کارآمد باشد.
دکتر سیمایی صراف بیان کرد که ما در وزارت علوم در خدمت همه مجموعه‌های علوم انسانی اسلامی به ویژه این ستاد هستیم و خودمان هم در حال اندیشیدن و تمهید اقداماتی در زمینه تحول علوم انسانی هستیم.
وی در بخش پایانی سخنان خود به ضرورت توجه به کارآمدی علوم انسانی اسلامی اشاره داشت و این علوم انسانی به لحاظ قلمرو قابلیت طرح در سطح جهانی خواهد داشت.
در ابتدای جلسه، حضرت آیت‌الله اعرافی ضمن خوشامدگویی به اعضای شورای عالی ستاد، بر ضرورت تحول در علوم انسانی به‌عنوان یکی از مسائل اساسی کشور تأکید کرد.

آیت الله اعرافی، رئیس شورای عالی سیاستگذاری ستاد راهبری علوم انسانی اسلامی و مدیر حوزه‌های علمیه کشور در ادامه گفت: هدف اصلی این ستاد، هماهنگی نهادهای علوم انسانی اسلامی و همراهی آن‌ها با دستگاه‌ها و بخش‌های رسمی ضروری است.
آیت الله اعرافی بر لزوم توجه به واقعیت‌ها و نیازهای موجود تأکید کرد و بیان داشت که انتخاب‌ها باید به گونه‌ای باشد که بتواند مشکلات نظام حکمرانی را حل کند و گره‌ای را باز کند.
وی در ادامه با تأکید بر وجود دیدگاه‌های متنوع در حوزه علوم انسانی اسلامی، تصریح کرد که نگاه امامین انقلاب به عنوان ملاک اصلی مورد توجه قرار دارد و مطابق با اندیشه‌های بزرگانی مانند علامه طباطبایی، شهید مطهری، علامه مصباح، شهید صدر و آیت‌الله جوادی آملی است.
مدیر حوزه های علمیه در ادامه بیان داشت مهم است که به عنوان حوزویان، مسائل را به درستی شناسایی کنیم و زیرساخت‌های علوم انسانی در حوزه علوم اسلامی را بازسازی کنیم. جهت فقه معاصر که در حوزه علمیه راه اندازی شده نیز همین است؛ یعنی ایجاد تحول در پایه علم فقه به گونه ای که توانایی پاسخ به پرسش‌های جدید را به دست بیاورد.
وی در پایان ضمن تاکید بر اهمیت حرکت به سمت نظریه‌سازی و نظام‌سازی، اشاره کرد که در زمینه هوش مصنوعی و علوم انسانی نیز اقداماتی خوبی صورت گرفته است از جمله تلاشهایی که در مرکز تحقیقاتی نور صورت گرفته است.

دکتر حسنی آهنگر، رئیس دانشگاه جامعه امام حسین(ع) در این نشست نیز با تاکید بر قرائت‌های مختلف در علوم انسانی اسلامی، تاکید بر نگاه و انتظارات امامین انقلاب اسلامی داشت و در ادامه با طرح واقعیات و مسائل اجتماعی در سخنرانی حضرت آقا در بجنورد، هشدار داد که این مسائل ریشه در علوم انسانی دارد و چنانچه حل نشود در آینده دچار مشکل می‌شویم و اغتشاشات ۱۴۰۱ هم ریشه در این مسائل دارند.
در ادامه رئیس دانشگاه جامع امام حسین ع گفت: به منظور تحقق تمدن نوین اسلامی به دو مورد کلیدی در تحول علوم انسانی اشاره کرد: اول، طراحی نظامات انقلابی مبتنی بر اسلام ناب و دوم، تربیت کارگزاران انقلابی. تربیت کارگزاران انقلابی را باید از مدرسه و دانشگاه شروع کرد تا مشکلات اغتشاشات سال ۱۴۰۱ مجدد اتفاق نیفتد. همچنین، وی بر لزوم توجه به حوزه هوش مصنوعی و علوم انسانی تأکید کرد.

حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر محسن جهانگیری، رئیس دانشگاه علوم اسلامی رضوی دو مشکل اصلی در علوم انسانی را عدم حمایت مالی از پژوهشگران و عمیق نبودن پژوهش‌ها عنوان کرد و افزود: با آمدن هوش مصنوعی، مشکل نبود عمق در پژوهشها متأسفانه گسترده‌تر شده است.
سپس حجت‌الاسلام رجایی‌نیا به نمایندگی از دبیرخانه ستاد، توضیحات اجمالی و کلی درباره گزارش اقدامات انجام‌شده در ستاد ارائه داد.
پس از آن، دکتر بالایی نیز به نمایندگی از دبیرخانه، گزارشی مفصل از اقدامات ستاد ارائه داد. دکتر بالایی گزارش بخشی از اقدامات ستاد با محوریت مراکز و نهادهای عضو را شامل تدوین نقشه‌راه تحول علوم انسانی در ۹ راهبرد کلان، ۴۷ اقدام کلان و ۱۸۷ ریزاقدام به همراه سند پشتیبان آن، تدوین برش‌های سالانه اقدام سند نقشه‌راه تحول علوم انسانی، تدوین درختواره رشته‌های علوم انسانی اسلامی در 430 رشته و گرایش، تدوین ۳۲۶ درسنامه برای مواد درسی مصوب رشته‌های علوم انسانی اسلامی توسط اساتید دانشگاه‌های سراسری از جمله تهران، علامه طباطبایی، فردوسی مشهد، حمایت از حدود ۵۰۰ طرح و کتاب پژوهشی از بین حدود ۴۰۰ هزار طرح و کتاب در عرصه علوم انسانی اسلامی، تعریف پروژه‌ها و تحقیقات مسئله‌محور در علوم انسانی اسلامی و واگذاری آن به دانشجویان و فارغ‌التحصیلان ارشد و دکتری در دانشگاه‌های تهران، علامه طباطبایی، تربیت مدرس، بهشتی، راه‌اندازی ۱۰ کتابخانه علوم انسانی اسلامی در سراسر کشور عنوان کرد.
تهیه سامانه مشترک پایان‌نامه‌های مسئله‌محور علوم انسانی اسلامی در سطح ملی، راه‌اندازی کرسی‌های درس خارج مسئله‌محور در عرصه علوم انسانی اسلامی، تدوین و چاپ کتب فقه‌های جدید در مسائل روز در عرصه علوم انسانی اسلامی و تدوین فلسفه مضاف رشته‌های علوم انسانی با رویکرد نقد و بررسی علوم انسانی متعارف و تاسیس رویکرد اسلامی در آن از دیگر اقدامات صورت گرفته در این زمینه است.
حجت الاسلام دکتر علی مصباح یزدی عضو هیأت امنای مؤسسه امام خمینی ره، حجت الاسلام و المسلمین دکتر احمد حسین شریفی رئیس دانشگاه قم، حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید احسان رفیعی علوی رئیس دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام، دکتر اصغر افتخاری رئیس دانشگاه امام صادق‌ علیه الاسلام، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر دکتر محمدباقر سعیدی‌روشن رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه،حجت الاسلام و المسلمین مهدی رجایی مشاور و دستیار ویژه مدیر حوزه های علمیه کشور،حجت الاسلام و المسلمین سیدحسین میرمعزی رئیس پژوهشکده مطالعات راهبردی حوزه های علمیه کشور در این نشست حضور داشتند.