دکتر سعیدرضا عاملی در گفت و گویی به ابعاد سند مهندسی فرهنگی اشاره کرد و اظهارداشت: سند مهندسی فرهنگی فرآیند طولانی را برای تصویب و ابلاغ طی کرد تا در سال ۱۳۹۳ تصویب و ابلاغ شد.
وی افزود: اولین اقدام سند این بود که ستاد راهبری و مهندسی فرهنگی را تشکیل دهد و بر اساس مصوبه این سند، رئیس جمهوری یا معاون اول رئیس جمهوری باید جلسه را اداره می کرد که پنج سال برای راه اندازی این جلسه فاصله افتاد.
وی خاطرنشان کرد: بالاخره در ۲۴ تیرماه امسال اولین جلسه ستاد مهندسی فرهنگی با 6 مصوبه برگزار و اقدام برای تقسیم کار ملی در حوزه مهندسی فرهنگی یکی از مصوبات این ستاد در بخش استانی بود که مسئولیت ها به شورای فرهنگ عمومی واگذار شد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی درمورد یکی از مهم ترین اهداف ستاد مهندسی فرهنگی یادآورشد: ۴۰ سال از وقوع انقلاب اسلامی گذشته و موسسات فرهنگی بسیاری ایجاد کردیم اما جایگاه این موسسات فرهنگی شاید نیازمند بازنگری باشد و تعدادی از آنها ادغام شوند؛ در این زمینه باید تقسیم کاری صورت گیرد که یک وظیفه را ۱۰ مرکز و موسسه به طور موازی انجام ندهند.
دکتر عاملی خانواده را یکی از اولویت های مهندسی فرهنگی دانست و گفت: خانواده یک واحد مهم اجتماعی محسوب می شود که همه نیازهای اجتماعی در آن نهفته است. آموزش در آن وجود دارد و از سوی دیگر نیازمند به بهداشت، درمان و اصلاح روابط اجتماعی است.
استاد علوم ارتباطات دانشگاه تهران اظهار داشت: در ایران و بعد از انقلاب اسامی این انتظار را نداشتیم که شاهد توسعه طلاق در جامعه باشیم که این مساله و موضوع اختلال در روابط اجتماعی و خویشاوندی نیازمند آسیب شناسی  است.
دکتر عاملی خاطرنشان کرد: این مباحث، موضوع نخست ستاد مهندسی فرهنگی است و در واقع این سند اولویت ها را تشخیص می دهد و باید تقسیم کار ملی صورت گیرد.
وی تنوع موضوعات حوزه مهندسی فرهنگی را افزون بر این مسائل دانست و درباره یک بدفهمی در این سند تاکید کرد: برخی تصور می کنند مهندسی کردن فرهنگ یعنی دخالت در حوزه اراده مردم و پیش طراحی کردن برای اینکه اهداف خاصی در حوزه فرهنگ اجتماعی صورت گیرد.
وی ادامه داد: کسی امروزه نمی تواند جامعه ای را که دسترسی گسترده به منابع فرامحلی پیدا کرده به تنهایی مدیریت فرهنگی کند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی یادآور شد: این جامعه نیازمند مردم در مسیر توسعه فرهنگی کشور است و حوزه های حمایتی فرهنگی را باید تقویت کرد؛ در نگاه مهندسی فرهنگی، توجه به ابعاد ارتقای سطح آموزش های مرتبط با فرهنگ است.
وی به هوش مصنوعی اشاره کرد و گفت: هوش فرهنگی یک عنصر خیلی مهم است و بر مبنای توانایی فرد در ارتباط برقرار کردن با دیگران یا ملت ها تحلیل می شود؛ وقتی تفاوت های فرهنگی به وجود می آید هوش فرهنگی اهمیت می یابد و بر مبنای هوش فرهنگی یک فرهنگ در فرهنگ دیگر حل نمی شود بلکه آن فرهنگ را درک می کند و حوزه های اختصاصی خود را تشخیص می دهد.
استاد ارتباطات دانشگاه تهران بر این باور است که نگاه مهندسی فرهنگی، نگاه برنامه ریزی است و برخی به غلط تصور می کنند نمی توان فرهنگ را برنامه ریزی کرد که باید در جواب شان گفت دیگران از بیرون، فرهنگ ایران را مهندسی و برنامه ریزی می کنند چرا که قصد دارند ما را از حوزه فرهنگ اسلامی ایرانی خارج کرده و وارد اقلیم فرهنگی غرب کنند.
دکتر عاملی تصریح کرد: غرب در نقطه پایانی قرار دارد و دچار بحران های اجتماعی است، خانواده با آن نظام گسترده تبدیل به خانواده ای گسسته شده در حال حاضر حاضر بیشتر خانواده ها در غرب به صورت تک سرپرست اداره می شوند.
وی با ذکر مثالی خاطرنشان کرد: سالانه حدود ۱۸۰ هزار فقره طلاق در انگلیس اتفاق می افتد و ۹۰ درصد خانواده های تک سرپرست توسط مادر اداره می شود و پدر احساس مسئولیت نمی کند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: معضلات بزرگ اجتماعی در این خانواده ها وجود دارد و بسیاری از آسیب های اجتماعی در جوامع پیشرفته امروز از ناحیه خانواده های تک سرپرست است. ما نیازمند این هستیم که به این اقلیم فکری و تمدنی ایرانی اسلامی خودمان ببالیم و بتوانیم این قدرت تشخیص را برای جامعه فراهم کنیم.
گفتنی است؛ تشکیل کارگروه رصد فرهنگی با محوریت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهیه گزارش از سازمان برنامه و بودجه و وزارتخانه‌هایی که طرح‌های کلان دارند مثل وزارت صمت، وزارت نفت و سایر دستگاه‌ها در خصوص پیوست فرهنگی طرح های کلان، روز آمد کردن سند مهندسی فرهنگی با مشارکت جامعه نخبگانی، انجمن‌های مردم نهاد و نهادهای فرهنگی، آئین نامه داخلی ستاد هماهنگی و راهبری مهندسی فرهنگی و تاسیس کمیسیون کارشناسی پشتیبان سند مهندسی فرهنگی و کارگروه‌های معین در نهادهای مربوطه با توجه به تقسیم کار ملی، 6 مصوبه ستاد مهندسی فرهنگی است که روز شنبه ۲۴ تیرماه امسال نخستین جلسه آن برگزار شد.
مهندسی فرهنگی به معنای رویکرد علمی، برنامه‌ای با رویکرد مدیریت یکپارچه و منطقی فرهنگ بوده و یکی از زیرساخت‌های مهم اجتماعی ما، زیرساخت فرهنگی است. مهندسی فرهنگی، سند جامعی است که موضوعاتی چون سبک زندگی و خانواده، نشاط اجتماعی، روابط بین المللی و جهانی حوزه فرهنگ و ارتباطات درونی حوزه فرهنگ را مورد توجه قرار می‌دهد.
سند مهندسی فرهنگی، تمامی عرصه فرهنگ و هنر، سبک زندگی و روابط اجتماعی را در بر می گیرد، بنابراین حساسیت بیشتری روی آن وجود دارد. پنج سال از تصویب این سند می گذرد و در این پنج سال نگرانی بابت امکان اجرایی شدن آن مطرح بود.
این سند در سال ۱۳۹۳ توسط رئیس جمهوری برای اجرا ابلاغ و به دنبال آن ستاد راهبری سند مهندسی فرهنگی به عنوان اولین گام اجرایی سازی سند توسط رئیس جمهوری تشکیل شد.
تاکنون نزدیک به سه هزار نفر از کارشناسان در رشته‌های مختلف برای تدوین سند مهندسی فرهنگی مشارکت داشته اند و ۳۴ جلسه از جلسات شورای عالی انقلاب فرهنگی به بررسی و تصویب این سند اختصاص داشته است.
منبع: ایرنا