جلسه شورای فرهنگ عمومی استان یزد با حضور حجت الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد.
به گزارش مرکز رسانه و روابط عمومی شورای عالی انقلاب فرهنگی، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، در جمع اعضای شورای فرهنگی عمومی استان یزد، با گرامیداشت روز بصیرت و میثاق امت با ولایت و سالگرد شهادت سردار دل‌ها حاج قاسم سلیمانی و ارتحال آیت‌الله مصباح یزدی، سخنان خود را آغاز کرد. وی همچنین به مسئولیت‌های جدید استاندار یزد و فرمانداران شهرستان‌ها اشاره و از تلاش‌های آنان تقدیر کرد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر اهمیت بهره‌گیری از سیره پیامبران و امامان (ع) در مدیریت و حکمرانی، حضرت ابراهیم (ع) را نمونه‌ای برجسته از ایمان و تدبیر دانست و گفت: حضرت ابراهیم (ع) در تنگناهای فراوان، با ایمان قوی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود، توانست حکمرانی گسترده‌ای بر بخش عظیمی از جهان آن زمان داشته باشد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به ظرفیت‌های استان یزد اظهار داشت: یزد با القابی همچون دارالعباده، دارالعلم، و دارالامل شناخته می‌شود. این اسامی نشان‌دهنده بستری تمدنی و فرهنگی است. از معماری بی‌نظیر مسجد جامع یزد گرفته تا قنات‌ها و صنایع دستی، همه بیانگر قدمت و حکمت این سرزمین است.
وی افزود: یزد در حوزه‌های صنعتی، اقتصادی، و گردشگری نیز ظرفیت‌های عظیمی دارد. از نساجی، فرش، و فولاد گرفته تا صنایع کاشی، طلا‌سازی، و صنایع غذایی، این استان پیشرفت‌های چشمگیری داشته است.
حجت‌الاسلام و المسلمین خسروپناه در ادامه به تصویب و ابلاغ سند صنایع دستی اشاره کرد و گفت: این سند که با پیشنهاد بنده آغاز شد و با حمایت شهید رئیسی به تصویب رسید، ظرفیت اقتصادی و فرهنگی بی‌نظیری برای استان یزد ایجاد خواهد کرد. رونمایی از این سند قرار است همین هفته انجام شود.
وی همچنین به ظرفیت‌های علمی، پژوهشی، و حوزوی یزد اشاره کرد و با بیان اینکه خود نیز افتخار طلبگی در یزد را دارد، افزود: یزد از دیرباز مهد علم و دانش بوده و نزدیک به ۱۰۰ درصد مردم این استان دارای سواد پایه هستند.
حجت‌الاسلام و المسلمین خسروپناه با تأکید بر اهمیت برنامه‌ریزی دقیق، اظهار داشت: در شورای عالی انقلاب فرهنگی به دنبال رسیدن به یک الگوی ایرانی-اسلامی پیشرفت هستیم. باید از تمامی ظرفیت‌های موجود بهره‌برداری کنیم و برنامه‌ای جامع برای توسعه استان یزد تدوین کنیم.
حکمرانی در اسلام و ضرورت مشارکت مردم
استاد خسروپناه در ادامه سخنان خود با اشاره به مفهوم حکمرانی، به بررسی این مقوله از منظر دینی و تاریخی پرداخت و اظهار داشت: حکمرانی بحثی نسبتاً جدید است و عمر آن در معنای نوین، بیشتر از ۴۰۰ سال نیست. با این حال، قرآن کریم مفاهیم حکمرانی را به زیبایی بیان کرده است. به عنوان نمونه، واژه «حکم» در قرآن به معنای حکمرانی است و سوره مائده، سوره حکمرانی محسوب می‌شود.
وی با اشاره به آیات قرآن افزود: سوره مائده به‌خوبی روش‌ها و الگوهای حکمرانی را به ما می‌آموزد. تلاش ما در شورای عالی انقلاب فرهنگی این بوده که الگویی برای حکمرانی از قرآن استخراج کنیم. در این مسیر، توجه به روش‌های پیامبران الهی از جمله حضرت ابراهیم (ع) که نمونه‌ای از حکمرانی مبتنی بر ایمان و توکل به خداوند بود، اهمیت بسیاری دارد.
تفاوت حکمرانی و حکومت‌داری
حجت‌الاسلام خسروپناه به تفاوت میان حکمرانی و حکومت‌داری پرداخت و گفت: حکومت‌داری و حکمرانی است. حکمرانی بر باور به مردم و مشارکت آنها استوار است. در کشور ما، امام خمینی (ره) اولین فردی بود که مدل حکمرانی را پیاده کرد و مقام معظم رهبری نیز این مسیر را ادامه داده‌اند.
وی بر اهمیت مشارکت مردم در امور مختلف تأکید کرد و گفت: هر چه مردم بیشتر در امور دخیل شوند، حکمرانی موفق‌تر خواهد بود. به عنوان مثال، در ایام محرم، هیئت‌های مذهبی که کاملاً مردمی هستند، کارهایی بزرگ و ماندگار انجام می‌دهند که دولت به‌تنهایی از عهده آن برنمی‌آید. این نشان می‌دهد که دولت باید تسهیل‌گر باشد و موانع را برطرف کند.
حکمرانی فضای مجازی و هوش مصنوعی
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اهمیت حکمرانی در فضای مجازی گفت: رهبر معظم انقلاب همیشه بر حکمرانی در فضای مجازی تأکید داشته‌اند. تصمیم‌گیری‌ها باید به‌گونه‌ای باشد که این حکمرانی تقویت شود، نه اینکه صرفاً به بحث فیلترینگ محدود شود. تهدید جدی‌تر در آینده، هوش مصنوعی خواهد بود. یکی از اسنادی که در شورای عالی تهیه شد، سند هوش مصنوعی است که اکنون توسط معاونت علمی ریاست‌جمهوری پیگیری می‌شود.
استاد خسروپناه با تأکید بر اهمیت صداقت در حکمرانی گفت: صداقت و شفافیت، اصلی‌ترین ویژگی حکمرانی اسلامی است. به عنوان مثال، رئیس‌جمهور فعلی با دقت و تعهد بالا جلسات را مدیریت می‌کنند و هرگز برای افتتاح پروژه‌ای بدون بهره‌وری واقعی، اقدامی نمایشی انجام نمی‌دهند. این رفتار نشان‌دهنده صداقت و درک عمیق از حکمرانی اسلامی است.
وی بر لزوم حرکت به سوی حکمرانی مبتنی بر مردم‌سالاری دینی تأکید کرد و اظهار داشت: ما باید به سمت حکمرانی‌ای حرکت کنیم که مردم در آن نقش‌آفرین باشند و دولت تنها نقش تسهیل‌گر را ایفا کند. این مسیر قطعاً موجب بهبود وضعیت اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی کشور خواهد شد.
حکمرانی اقتصادی و چالش‌های تولید
در بخش اقتصادی، یکی از موانع اصلی تولید، موانعی است که خود دستگاه‌های دولتی ایجاد کرده‌اند. به‌عنوان مثال، بسیاری از شرکت‌های تولیدی به دلیل بروکراسی پیچیده و دریافت مجوزهای متعدد، با مشکلات جدی مواجه هستند. استاد خسروپناه پیشنهاد داد که سفرهای استانی رئیس‌جمهور و وزرا باید بر رفع موانع تولید تمرکز کند. او تأکید کرد که دولت با کاهش تصدی‌گری و حمایت از تولیدکنندگان، می‌تواند به حکمرانی اقتصادی نزدیک شود و مشکلات اقتصادی را بهبود بخشد.
استاد خسروپناه از راه‌اندازی آزمایشگاه‌های ملی به‌عنوان یکی از اقدامات مهم در حوزه حکمرانی علمی نام برد. این آزمایشگاه‌ها با مشارکت خیرین و مردم، بستری برای رشد علوم پایه و فناوری‌های نوین، از جمله فناوری کوانتوم، فراهم می‌کنند. او تأکید کرد که رشد علمی تنها با مشارکت نخبگان و مردم ممکن است و علوم محض باید در کنار تاریخ علم و کارکردهای عملی خود توسعه یابد.
شوراهای فرهنگ عمومی و نقشه‌برداری فرهنگی
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: در حوزه فرهنگی، شورای عالی انقلاب فرهنگی و شوراهای فرهنگ عمومی نقش قرارگاه را ایفا می‌کنند. هدف این شوراها نه صرفاً تولید اسناد و گزارش‌ها، بلکه اجرای پروژه‌های عملیاتی است که ضعف‌ها را به قوت تبدیل کند. شورای فرهنگ عمومی باید قرارگاه باشد.
استاد خسروپناه توضیح داد که برای تحقق این هدف، باید پروژه‌های مشخصی در حوزه‌های مختلف تعریف و سهم هر دستگاه در اجرای این پروژه‌ها مشخص شود.
حکمرانی حکیمانه، مفهومی است که بر مبنای مشارکت مردم و نخبگان، رفع موانع، و تعریف اولویت‌های عملیاتی بنا شده است. استاد خسروپناه با اشاره به تجربیات شورای عالی انقلاب فرهنگی و تأکید بر الگوهای قرآنی، خواستار تغییر رویکرد از حکومت‌داری به حکمرانی شد تا مسیر پیشرفت کشور هموارتر شود.
ضرورت اقدامات فرهنگی اثربخش در موضوع حجاب و تربیت اجتماعی
استاد خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، در ادامه سخنان خود به اهمیت اقدامات تربیتی و فرهنگی در موضوع حجاب پرداخت و اظهار داشت: ۹۵ درصد مسئله حجاب، تربیتی و فرهنگی است. ما نیازمند طرح‌های عملیاتی اثربخش هستیم که بتوانند به‌طور بنیادین بر نگرش جوانان و خانواده‌ها تأثیر بگذارند.
وی با اشاره به تجربه موفق طرح‌هایی مانند «طرح نیلوفرانه» و «طرح شمسه»، تأکید کرد: این طرح‌ها در برخی مناطق کشور، از جمله یاسوج، توانسته‌اند تحول اساسی ایجاد کنند. طرحی با نام بیت‌الزهرا که توسط یک بانوی متأهل اجرا شد، اکنون در ۸ استان در حال پیاده‌سازی است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی همچنین با اشاره به لزوم مقابله با قاچاق پوشاک نامتعارف گفت: مسئولان باید توجه بیشتری به نظارت بر واردات پوشاک از طریق بنادر داشته باشند. در بازدیدی که از بندر شهید رجایی داشتم، مشخص شد بسیاری از کانتینرها به‌طور مناسب بررسی نمی‌شوند. این مسئله نیازمند توجه فوری مسئولان مربوطه است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود از وزیر آموزش و پرورش به‌عنوان فردی جهادی و دغدغه‌مند یاد کرد و تأکید کرد: حمایت از این‌گونه مدیران که نگاه تربیتی و فرهنگی دارند، ضروری است. همچنین لازم است در سطح استان‌ها با تشکیل قرارگاه‌های فرهنگی، تقسیم کار انجام شود و طرح‌های ملی به استان‌ها معرفی شود.
استاد خسروپناه با اشاره به وحدت حوزه و دانشگاه و حضور چهار وزیر حوزوی در دولت، افزود: این ترکیب نشان‌دهنده توجه ویژه به مباحث فرهنگی و علمی است. ما باید از این فرصت استفاده کنیم و طرح‌های عملیاتی اثربخش را به دولت ارائه دهیم تا در دستور کار قرار گیرند.
در پایان، استاد خسروپناه از اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی و سایر نهادهای مرتبط خواست تا با روحیه‌ای جهادی و تعاملی، در مسیر حل مسائل فرهنگی و تربیتی کشور گام بردارند.
