اولین همایش شبکههای دانشجویی و نخبگانی مرکز مطالعات راهبردی آموزش عالی صبح امروز (پنجشنبه، ۱۹ مهر ۱۴۰۳) با حضور حجت الاسلام عبدالحسین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد.
به گزارش مرکز رسانه و روابط عمومی شورای عالی انقلاب فرهنگی، حجت الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه در این همایش با اشاره به ویژگیهای شبکهسازی اظهار کرد: اگر میخواهیم در حوزه شبکهسازی موفق باشیم، باید به چه ویژگیهایی توجه داشته باشیم؟ همگی میدانیم که هرچقدر کار ما جمعی، شبکهای و جبههای باشد، موفقتر خواهد بود. کار جمعی به نتیجه میرسد و از کار فردی مؤثرتر است. اینکه مقام معظم رهبری از اقدامات جمعی حمایت میکنند، تشکلهای مردمی را تشویق میکنند و حتی به شورای عالی انقلاب فرهنگی توصیه میکنند که علاوه بر راهبری دستگاههای فرهنگی، راهبری تشکلهای مردمی را نیز عهدهدار شوند، نشاندهنده اهمیت کار جمعی، تشکیلاتی، جبههای و شبکهای است.
وی ادامه داد: اولین ویژگی شبکه سازی، داشتن هدف مشترک است. همه ما باید "پیشرفت اسلامی" و "تمدن نوین اسلامی" را هدف قرار دهیم. هدف نباید صرفاً حل مشکلات شخصی مانند اشتغال باشد؛ اگرچه حل این مسائل هم اهمیت دارد، اما نباید هدف اصلی ما باشد. ما باید به فکر پیشرفت ایران اسلامی و تحقق تمدن نوین اسلامی باشیم. اگر این شبکه در این مسیر حرکت کند، مسائل معیشتی و اشتغال نیز بهطور طبیعی حل خواهند شد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: ویژگی دوم شبکه سازی، داشتن مبنای مشترک است که از آن به مبنای توحیدی تعبیر میکنم. انسانهایی که موحد هستند، قطعاً به هدف پیشرفت هم معتقدند. حتی بسیاری از کسانی که در ابتدا شعار الحاد میدادند، در پایان عمر خود به خدا ایمان آوردند. البته این توحید صرفاً فلسفی یا کلامی نیست؛ بلکه توحیدی عرفانی است که انسان همه عالم را تجلی او میبیند و وجود خود را در محضر او میداند. وقتی انسان هستی را از این منظر بنگرد، به سوی پیشرفت و تمدن اسلامی حرکت میکند.
ایمان به کار جمعی و تشکیلاتی
استاد خسروپناه سومین ویژگی شبکه سازی را ایمان به کار جمعی و تشکیلاتی دانست و افزود: اینکه افراد بدانند بدون همکاری و تشکیلات منسجم، موفقیت ممکن نیست. این موضوع در کلام مقام معظم رهبری نیز مورد تأکید قرار گرفته است. چهارمین ویژگی، تعهد و مسئولیتپذیری است. افرادی که در شبکهها فعالیت میکنند باید نسبت به مسئولیتهای خود پایبند باشند و برای تحقق اهداف مشترک تلاش کنند. پنجمین و آخرین ویژگی، استمرار و استقامت در کار است. نباید با مواجهه با مشکلات و سختیها از مسیر منحرف شد. کار شبکهای نیازمند صبر و تلاش مستمر است.
وی عنوان کرد: در نهایت، هدف اصلی شبکه سازی، ایجاد «حیات طیبه» است که در قرآن کریم نیز آمده است. تمام تلاش ما باید معطوف به رسیدن به این حیات طیبه باشد؛ یعنی پیشرفت ایران اسلامی و تحقق تمدن نوین اسلامی.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: اگر به توحید عرفانی برسیم، این همان چیزی است که انسان را رشد میدهد و به جلو میبرد. اگر به علمی، نظریهای، قدرتی یا ظرفیتی میرسیم، نباید آن را از خودمان بدانیم. آنچه امام خمینی (رحمهاللهعلیه) را به پیروزی رساند، توحید عرفانی ایشان بود، نه توحید فلسفی یا کلامی. توحید عرفانی امام(ره) بود که توانست دلها را به هم مرتبط کند. اگر این نوع توحید را داشته باشیم، دیگر دکاندار و کاسب نمیشویم، و هرکسی تشکیلاتی را برای منفعت شخصی خود راه نمیاندازد.
وی افزود: یکی از مهمترین مشکلات دولتها پس از تغییر، چه در دولت اصولگرا و چه در دولت اصلاحطلب، مسئله تقسیم پستها و انتظارات شخصی است. اصولگرایان و اصلاحطلبان هر دو موحد هستند و توحید فلسفی و کلامی دارند، اما توحید عرفانی در میان آنها ضعیف است. این ضعف در توحید عرفانی است که باعث میشود افراد بهجای توجه به منافع عمومی و پیشرفت کشور، به دنبال قدرت و مقام باشند.
استاد خسروپناه ادامه داد: شهید فخریزاده یکی از دانشمندان هستهای کشور و بنیانگذار بسیاری از پیشرفتهای علمی بود. شهید فخریزاده نهتنها یک دانشمند فیزیکدان بود که از پیچیدهترین مباحث فیزیک کلاسیک و فیزیک کوانتومی سررشته داشت، بلکه یک فرد اهل توحید عرفانی بود. آنچه شهید فخریزاده را به این مقام رساند، علم و مدرک نبود، بلکه توحید عرفانی او بود. او هر شب قبل از خواب، اشعار عرفانی میخواند و همیشه قبل از اذان صبح به مناجات با خداوند مشغول میشد. این توحید عرفانی است که انسان را به جلو میبرد و میتواند برای ما شبکه پیشرفت ایجاد کند.
دبیر شورای عالی انقلاب شورای عالی گفت: علاوه بر این، برای شبکه سازی به محبت و اخوت نیاز است. چند نوع اخوت داریم: اخوت ایمانی که بین شیعیان وجود دارد، اخوت اسلامی که بین مسلمانان است و اخوت انسانی که شامل تمام انسانها میشود. اسلام بر هر سه نوع اخوت تأکید دارد. محبت و اخوت، ریشه در توحید عرفانی دارند. نمونه بارز آن، صحنه کربلا است. یاران امام حسین (علیهالسلام) در روز عاشورا در مقابل دشمنان، الگوی محبت و اخوت بودند و هیچیک از آنها در معرکه تنها نماند.
وی افزود: امام رضا (علیهالسلام) در نامهای به حضرت عبدالعظیم حسنی (علیهالسلام) که به شیعیان ابلاغ کرد، نیز بر اخوت تأکید دارد. همچنین در حکمت ۲۸۹ نهج البلاغه، امیرالمؤمنین (علیهالسلام) بر سیمای برادری و محبت تأکید میکند. این محبت است که ریشه در محبت خدا دارد. خداوند در قرآن میفرماید: "قل إن کنتم تحبون الله فاتبعونی."آنچه شبکه بین انسانها را ایجاد میکند، محبت و اخوت است. بسیاری از تفرقهها ناشی از کینهتوزی است. اما انسانهایی که با محبت و اخوت به دیگران نگاه میکنند، حتی از آزار به مورچگان نیز دوری میکنند، چه برسد به آسیبرساندن به دیگر انسانها. کسانی که اکنون زنان و کودکان بیگناه را در غزه به شهادت میرسانند، دیگر از مقام انسانی خارج شدهاند. قرآن به صراحت در مورد چنین افرادی میگوید: "اولئک کالأنعام بل هم أضل." اینها حتی از چهارپایان هم گمراهتر هستند.
وی با تاکید بر ولایتمداری عنوان کرد: قرآن کریم در سوره مائده میفرماید: "إنما ولیکم الله و رسوله." شما اگر به تاریخ ایران نگاه کنید، خواهید دید که هر جا ولایت وجود داشت، اقتدار هم همراه آن بود. شما دوره پهلوی را ببینید؛ آیا اقتداری در کار بود؟ محمدرضا شاه پهلوی، در سال ۱۳۲۰ به پادشاهی رسید، اما با اجازه انگلیسیها و آمریکاییها. حتی اجازه نداشت تاج بر سر بگذارد تا ۲۶ سال بعد، در سال ۱۳۴۶، که به او اجازه دادند جشن تاجگذاری برگزار کند. این چه نوع اقتداری بود؟ حتی خودش هم افسوس میخورد و میگفت: "خاک بر سر مملکتی که پادشاهش من باشم!" چون در بسیاری از تصمیمات مهم کشور، حتی خبر هم نداشت.
وی اضافه کرد: برای مثال، در زمان جنگ ویتنام، هواپیماهای ایرانی به دستور یک کارمند سفارت آمریکا به ویتنام فرستاده شدند و خود شاه هیچ اطلاعی نداشت. حالا جوانان ما بعضی وقتها میگویند پهلوی خوب بود. چطور خوب بود؟ اقتدار ایران به لطف ولایت بود، و اگر ولایت فقیه و رهبری حکیم وجود نداشت، ایران امروز این اقتدار را نداشت.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: طرح تجزیه ایران از هفت یا هشت سال قبل از انقلاب شروع شد. اول بحرین از ایران جدا شد، بعد نوبت به خوزستان و کردستان رسید. اگر انقلاب نمیشد، این دو استان هم از ایران جدا میشدند. ولایت فقیه بود که جلوی تجزیه ایران را گرفت. ولایت اقتدار میدهد و دشمن هم این را میداند. به همین دلیل است که دشمنان بیشترین حملات خود را به ولایت فقیه متمرکز میکنند. اگر ولایت نباشد، کشور به سمت تجزیه خواهد رفت. پهلوی اول هم، که برخی حالا شعارهای حمایتی برایش میدهند، آنقدر ذلیل بود که وقتی به خاطر دلبستگیاش به آلمانها در جنگ جهانی دوم، متفقین تصمیم گرفتند او را تبعید کنند، هیچ مقاومتی نکرد.
امروز به ولایت الهی و حاکمیت انسانهای حکیم نیاز داریم تا اقتدار کشور حفظ شود
استاد خسروپناه بیان کرد: در دوره قاجار هم که فساد و زنبارگی پادشاهان معروف بود. اما هرجا در تاریخ ایران اقتدار داشتیم، این اقتدار ناشی از حکمت و رهبری حکیمانه بود. مثل دوره صفویه که شیخ بهاییها در کنار شاه عباسها بودند. یا دوره هخامنشی، که قبل از اسلام، ایران اقتداری داشت چون حکمرانان دغدغه حکمت داشتند. ما امروز به ولایت الهی و حاکمیت انسانهای حکیم نیاز داریم تا اقتدار کشور حفظ شود.
با اشاره به بصیرت ادامه داد: بصیرت یعنی چه؟ بصیرت با معرفت فرق دارد. معرفت یعنی علم و آگاهی داشتن، اما بصیرت یعنی توانایی تشخیص مصادیق درست و تشخیص دقیق حق از باطل. بصیرت یعنی اینکه آدم بداند در لحظه چه وظیفهای دارد و در میدان حاضر، تکلیفش چیست. ما الان در جنگ شناختی و جنگ ترکیبی هستیم. باید بدانیم که هرچقدر در حوزه علم و فناوری تلاش کنیم، هرچقدر مرزهای دانش را گسترش دهیم و از آنها عبور کنیم، پیشرفت کشور وابسته به همین کارهاست.
وی افزود: دانشجویی که برای تحصیل هزینه کرده، لیسانس، ارشد و دکترا گرفته، اما در نهایت تنها دغدغهاش رفتن به خارج از کشور است، مسئلهاش ایران نیست. در او وطنخواهی وجود ندارد. مشکل او در معرفت نیست، مشکل او در بصیرت است. من مخالف رفتن به خارج از کشور برای تحصیل نیستم، اما مهم این است که اگر کسی میرود، باید برگردد و به کشورش خدمت کند. بسیاری ممکن است به کشورهای دیگر بروند و در آنجا علوم دقیق و پیشرفتهای بیاموزند، اما مهم این است که بعد از آن به ایران برگردند و این علم را در خدمت کشور قرار دهند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی اضافه کرد: چینیها عجیب وابسته به کشورشان هستند، حتی با اینکه چین یک کشور کمونیستی و تکحزبی است و مردم آزادی سیاسی ندارند، اما این غیرت ملی را دارند. اگر به کشورهای دیگر بروند، در نهایت به کشور خود برمیگردند و برای پیشرفت آن کار میکنند. همین روحیه باعث شده که در ۴۰-۵۰ سال اخیر، چین در حوزههای اقتصادی و علمی رشد چشمگیری داشته باشد. این بصیرت است.
تشخیص مصادیق علمی، سیاسی و فرهنگی نیاز به بصیرت دارد
استاد خسروپناه با بیان اینکه تشخیص مصادیق علمی، سیاسی و فرهنگی نیاز به بصیرت دارد، تصریح کرد: انسانی که دغدغه توحید و پیشرفت کشور را دارد، وطنخواه است، نه وطنپرست. ما خداپرستیم و در عین حال وطنخواهی را در دل داریم. با همان نگاه توحیدی و رویکرد ولایتمداری، بصیرت پیدا میکنیم و با بصیرت، امید و ایمان به دست میآید.
وی افزود: بعضیها میگویند دانشجوها به امید نیاز دارند. بله، اما امید از همین بصیرت، ایمان و ولایتمداری به دست میآید. وقتی اینها باشد، در برابر سختیها هم میایستند. شما فکر میکنید دانشمندان هستهای ما که به موفقیت رسیدند یا دانشمندان ماهواره و پهپاد، همه امکانات در اختیارشان بود؟ اولین ماهواره ایران که "امید" نام داشت، توسط دانشگاه علم و صنعت ساخته شد. من این دانشجویان را از نزدیک دیدم. باور کنید نه دانش کافی داشتند، نه فناوری پیشرفتهای در اختیارشان بود، نه ابزار و وسایل مناسب. اما با دست خالی، با تحقیق و تلاش مداوم، توانستند ماهواره امید را بسازند و به فضا بفرستند. ماهواره در مدار ۴۵ درجه قرار گرفت و اطلاعات داد و اطلاعات گرفت. این موفقیتها از کجا میآید؟ از ایمان و بصیرت.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: وقتی این ایمان و بصیرت باشد، تشکلها و شبکهسازیها هم به راحتی شکل میگیرند. چون اخوت، توحید و ایمان وجود دارد. اینهاست که باعث رشد و شکوفایی جامعه میشود. انشاءالله خدای سبحان به همه ما توفیق بدهد که شرمنده شهدا نشویم و اخلاص در نیت و عمل ما جاری شود. خداوند پایان عمر ما را با سعادت قرار دهد.