۱۶ آذر در کشورمان روز دانشجو نامگذاری شده است؛ در واقع این روز، به یاد سه دانشجویی است که در اعتراض به دیدار رسمی نیکسون معاون رئیس جمهور وقت آمریکا با شاه پهلوی آن هم چندی پس از کودتای ننگین آمریکایی ۲۸ مرداد، توسط رژیم ستمشاهی به شهادت رسیدند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اساتید و دانشجویان در دانشگاه علم و صنعت در روز ۲۴ آذرماه سال ۸۷ تاریخچه‌ای از این واقعه را بیان کردند.
ایشان فرمودند: «جالب است توجه کنید که ۱۶ آذر در سال ۳۲ که در آن سه نفر دانشجو به خاک و خون غلتیدند، تقریباً چهار ماه بعد از ۲۸ مرداد اتفاق افتاده؛ یعنی بعد از کودتای ۲۸ مرداد و آن اختناق عجیب - سرکوب عجیب همه ی نیروها و سکوت همه - ناگهان به وسیله ی دانشجویان در دانشگاه تهران یک انفجار در فضا و در محیط به وجود می آید. چرا؟ چون نیکسون که آن وقت معاون رئیس جمهور آمریکا بود، آمد ایران. به عنوان اعتراض به آمریکا، به عنوان اعتراض به نیکسون که عامل کودتای ۲۸ مرداد بودند، این دانشجوها در محیط دانشگاه اعتصاب و تظاهرات میکنند، که البته با سرکوب مواجه میشوند و سه نفرشان هم کشته میشوند. حالا ۱۶ آذر در همه ی سالها، با این مختصات باید شناخته شود. ۱۶ آذر مال دانشجوی ضد نیکسون است، دانشجوی ضد آمریکاست، دانشجوی ضد سلطه است.»
عبدالله معتمدی رییس دانشگاه علامه طباطبائی نیز معتقد است در شرایط امروز جامعه، دانشجویان باید با شناخت و درک بهتر مسائل همانند دانشجویان آن سال ها راه استکبارستیزی را ادامه دهند.
وی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا درباره این روز گفت: موضوع ۱۶ آذر مربوط به سفر معاون رییس جمهور آمریکا به ایران و دیدار با شاه پهلوی و تظاهرات و اعتراض دانشجویان به این سفر بود که در جریان این اعتراضات سه تن از دانشجویان دانشکده فنی دانشگاه تهران به شهادت رسیدند و از آن روز ۱۶ آذر به نام روز دانشجو نامگذاری شد. ۱۶ آذر در واقع نماد حرکت دانشجویان علیه استکبار و امپریالیزم آمریکا است و هر سال دانشجویان این روز را پاس می دارند.
وی افزود: پیشاپیش روز ۱۶ آذر را به همه دانشجویان تبریک می‌گویم و امیدوارم که در راستای حرکت آرمانی که دانشجویان شهید دانشگاه تهران، در مقابل سفر معاون رییس جمهور آمریکا داشتند، همان آرمان ها و اهداف توسط دانشجویان پیگیری شود.
رییس دانشگاه علامه طباطبائی درباره شرایط حال و وظایف دانشجویان در مقابل جریان های سیاسی گفت: دانشجویان جزو اقشار هوشمند، تحصیل کرده و روشنفکر جامعه هستند و فهم خوبی از محیط اطراف، شرایط اجتماعی و سیاسی داخل و مسائل جهانی دارند و هرچه این فهم و آگاهی بیشتر باشد، مسوولیت دانشجویان در قبال این موضوعات نیز بیشتر خواهد بود.

دانشجویان شرایط اطراف خود را تحلیل کنند
معتمدی افزود: دانشجویان و جوانان امروز با این رشد فکری و فرهنگی که دارند، به خوبی می توانند شرایط اطراف خود را تحلیل کنند؛ این توانایی هم موهبت است و هم مسوولیت زا است. مهمترین نکته که باید به آن توجه شود، این است که بفهمیم کجای کار هستیم و در واقع کجا ایستاده ایم تا بتوانیم شرایطی که در آن به عنوان جمهوری اسلامی قرار داریم، به خوبی تحلیل کنیم.
وی تاکید کرد: مهمترین انتظار این است که دانشجویان به خوبی بتوانند شرایط فعلی را تشخیص دهند، بدانند آنچه که امروز در مملکت خودمان به‌رغم کاستی‌ها، کمبودها و مشکلاتی که وجود دارد توانسته ایم روی پای خود بایستیم و مستقل باشیم و همچنین به عنوان یک کشور تاثیرگذار در دنیا شناخته شویم و به دستاوردهای بزرگی دست پیدا کنیم که مایه افتخار است.
رییس دانشگاه علامه طباطبائی گفت: انقلاب اسلامی نه تنها در سطح ملی بلکه در سطح بین‌المللی تاثیرگذار بوده و نقش داشته است؛ بنابراین باید بدانیم این شرایطی را که به دست آوردیم، به راحتی به دست نیامده و اتفاق نیفتاده است. دشمنان بعد از پیروزی انقلاب اسلامی برای این که نتوانیم به اهداف و آرمان های خود برسیم، انواع و اقسام توطئه ها و دسیسه ها را در کشور پیاده کردند. از همان اوایل انقلاب اغتشاشاتی را در قسمت های مختلف ایران شکل دادند که به نتیجه نرسید؛ بنابراین مجبور شدند تحریم‌ها و جنگ تحمیلی را علیه ما به راه بیندازند.
وی افزود: همه این دشمنی ها ناشی از این است که انقلاب اسلامی برای دنیا پیامی دارد که آن پیام با منافع قدرت های بزرگ در تضاد است و آنها نمی توانند آن را تحمل کنند.

وظیفه امروز دانشجویان؛ مطالعه و درک شرایط کشور است
معتمدی با طرح این سوال که در این شرایط مسوولیت ما چیست که بتوانیم وظایف خود را به خوبی انجام دهیم، گفت: این از آن نکاتی است که نیازمند مطالعه و آگاهی دارد. باید این میراث معنوی، فکری و علمی به دست آمده را ذخیره کنیم و پاس بداریم و در جهت تقویت آن تلاش کنیم.
رییس دانشگاه علامه طباطبائی در ادامه به اولویت های سیاسی و فرهنگی دانشگاه ها و راهکارهای حرکت دانشجویان برای رسیدن به این اولویت ها اشاره کرد و افزود: آنچه مهم است این است که بدانیم مسوولیت های اجتماعی و سیاسی ما چیست و چگونه می توانیم به رشد و پیشرفت کشور کمک کنیم؛ بنابراین یکی از بحث های جدی فراهم کردن شرایطی برای کمک به رشد کشور است.
وی افزود: گاهی اوقات این کمک با مشارکت اتفاق می‌افتد و گاهی اوقات با انتقاد یا با روشنگری ممکن است؛ بنابراین همه اینها دارای شرایط متفاوتی است اما مهم این است که اراده کنیم از آنچه هستیم برای جلو رفتن بهره بگیریم و در مسیر تعالی نظام جمهوری اسلامی گام برداشته و حرکت کنیم.

رشد آگاهی سیاسی در دانشگاه‌ها در گرو مشارکت همه دانشجویان است
معتمدی در ادامه به نظریه رهبر معظم انقلاب اشاره کرد و گفت: رهبری نظریه نظام انقلابی را مطرح می کنند که در این نظریه آمده است کسانی که انقلابی هستند، قرار نیست فقط تاییدکننده باشند و محافظه کاری و ملاحظه کاری کنند بلکه آنها باید هرگونه نابسامانی و مشکل را رصد کرده تا بتوانند آن را گزارش و مطالبه کنند؛ بنابراین این آرمان طلبی همراه با واقع نگری و همراه با این که ما در چه شرایطی هستیم مهمترین مولفه هایی هستند که می توانند در حل مشکلات و پیشرفت کشور به ما کمک کنند.
رییس دانشگاه علامه طباطبائی با اشاره به مشارکت دانشجویان در حل مشکلات کشور و حتی در روند تصمیم گیری مدیریتی دانشگاه ها اظهار داشت: ظرفیتی که برای دانشجویان هم به لحاظ استعداد و هم به لحاظ خلاقیت و هم به لحاظ وقت و فرصتی که وجود دارد، فوق العاده است. این ظرفیت به نسبتی که به کار گرفته شود، می تواند در این مسیر کمک کننده باشد.
وی افزود: امروز در فضای دانشگاه رشد آگاهی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی زمانی در بهترین شکل خود می تواند اتفاق بیفتد که بتوانیم از مشارکت همه دانشجویان کمک بگیریم.

مشارکت بیشتر دانشجویان در حل مسائل نیازمند توجه بیشتر به تشکل‌های سیاسی دانشجویی است
معتمدی درباره اهمیت انجمن ها و تشکل های سیاسی دانشجویی گفت: تشکل های مختلف هر کدام کارکردی دارند. تشکل‌های سیاسی، مجموعه های علمی و کانون های فرهنگی و حتی مجموعه های صنفی هر کدام کارکرد خود را دارند. مجموعه های صنفی عمدتا مربوط به مسایل صنفی دانشجویان هستند و عمدتا در زمینه رفاهیات آنها فعالیت می کنند اما مجموعه هایی که در واقع می توانند به توسعه سیاسی دانشجویان کمک کنند، تشکل‌های سیاسی هستند. آنها که اطلاعات علمی را تامین می کنند، انجمن های علمی هستند و مجموعه های فرهنگی، ادبی و هنری و اجتماعی استعدادهای دانشجویان را در زمینه های مختلف شکوفا می کنند؛ بنابراین همه این ظرفیت ها به نسبتی که برای دانشجویان فعال شود، می توانند از همه استعدادها و ظرفیت ها استفاده کنند.
رییس دانشگاه علامه طباطبائی افزود: کانون‌ها و انجمن‌های علمی و تشکل‌ها در واقع ظرفیتی هستند که زمینه مشارکت فعال دانشجویان را برای حرکت های علمی و فرهنگی و اجتماعی فراهم می کنند؛ بنابراین به هر نسبتی که بتوانیم از این ظرفیت ها استفاده کنیم، به همان نسبت هم مشارکت را می توانیم گسترش دهیم و کمک کنیم که فضای موثر و خلاقانه و برانگیزاننده به وجود بیاید.
وی ادامه داد: آنها ظرفیت های فوق العاده ای هستند که اگر مورد توجه قرار نگیرند، به معنای این است که دانشگاه از همه ظرفیت خود استفاده نکرده است. در واقع آنها توانایی هایی دارند که مجموعه های کارمندی یا حتی مجموعه های علمی دانشگاه ندارند؛ بنابراین اگر از آنها درست استفاده شود قطعا توفیقات بیشتری برای دانشگاه حاصل خواهد شد.

ارتقای سطح کیفی و کمی دانشگاه‌ها
معتمدی درباره ارتقای کمی و کیفی دانشگاه های کشور هم گفت: بعد از پیروزی انقلاب هم ارتقای کمی و هم ارتقای کیفی خیلی خوبی در سطح دانشگاه ها داشتیم. تعداد دانشجویان ما نسبت به گذشته قابل مقایسه نیستند. به لحاظ کمی الان بیش از سه میلیون دانشجو داریم و از لحاظ کیفی هم همه رشته‌های تخصصی چه در حوزه پزشکی، فنی مهندسی، علوم انسانی و کشاورزی که در ایران وجود دارند، امکان تحصیل آنها در کشور فراهم است. ما در حوزه های مختلف در همه زمینه ها دانشجوی دکتری و پسادکتری داریم و همه اینها به معنای کیفیت بالای آموزش عالی است.
وی به رمز موفقیت دانشجویان اشاره کرد و افزود: البته جواب به این سوال نیازمند زمان مفصلی است اما خیلی خلاصه باید بگویم که یکی از رمزهای موفقیت دانشجویان این است که هدف‌های ارزشمندی در زندگی داشته باشند. در واقع متناسب با آن تلاشگر و فعال باشند و به نسبتی که بتوانند در فضای اجتماعی مشارکت داشته و نقش آفرین باشند، به همان نسبت هم می توانند توفقیاتی در زندگی داشته باشند.