در مراسم جشن انقلاب دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی در محل تالار اندیشه حوزه هنری، دکتر سعید رضا عاملی دبیر این شورا و دکتر حسن غفوری فرد به سخنرانی پرداختند و از برگزیدگان اولین دوره جایزه پژوهشی مرحوم دکتر فضائلی تقدیر بهعمل آمد.
به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، دکتر سعید رضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در جمع کارکنان این دبیرخانه، طی سخنانی اظهار داشت: امیدواریم خداوند همه ما را در زمره شاکرین انقلاب اسلامی قرار دهد و سپاسگزار و پاسدار این نعمت عظیم الهی باشیم.
وی با بیان اینکه انقلاب اسلامی ایران یک انقلاب بزرگ بود و هست، ادامه داد: انقلاب کبیر مفهومی است که برای بعضی از انقلابها در دنیا به کار گرفته شده ولی برای اینکه انقلاب اسلامی به انقلاب کبیر روسیه و فرانسه شباهت داده نشود از تعبیر انقلاب بزرگ برای انقلاب اسلامی استفاده شده است که البته تفاوت های اساسی بین انقلاب اسلامی و انقلاب های بزرگ جهان وجود دارد که مهمترین وجوه آن محوریت اسلام و نقش فراگیر امت و امام است.
دکتر عاملی ادامه داد: انقلاب اسلامی به دلیل اینکه نظام طاغوت را واژگون کرد و منشاء تحولات بنیادین در ایران شد، یک انقلاب بزرگ است. در تصورات نمیگنجید که قدرتی بتواند نظام طاغوت پهلوی را واژگون کند و تمام کسانی که در آن ایام برای پیروزی انقلاب تلاش میکردند با توکل بر خدا به میدان آمده بودند و حتی در برخی مواقع امیدی به اینکه انقلاب اسلامی در بهمن ۵۷ محقق شود نداشتند. ولی انقلاب اسلامی ایران به لطف خدا به دست رهبری از جنس خدا و توحید یعنی حضرت امام خمینی (ره) به پیروزی رسید.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه جنبه دیگری که انقلاب را یک انقلاب بزرگ میکرد اتفاقاتی بود که بعد از انقلاب به وجود آمد، گفت: انقلاب اسلامی، نظام شاهنشاهی را تبدیل به جمهوری اسلامی ایران کرد. جمهوری اسلامی با همه پهنههای مفهومی و الگووارههایی که در این نظام جدید وجود داشت، در واقع انقلاب اسلامی یک تحول پارادایمی بود که کل الگوواره حکمرانی، نهادهای اجتماعی و روندهای مدیریتی و البته تغییر بزرگ در نظام شناختی رهبران جامعه، روشنفکران و مردم بود.
وی با بیان اینکه انقلاب اسلامی یک پارادایم اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی بود، ادامه داد: پارادایمها زمانی شکل میگیرند که ما زبان را عوض میکنیم و نظاموارهای را به وجود میآورند که نظام کدی، کدگذاری و رمزگشایی را تغییر میدهند و منشاء پایان ها و آغازهای مهم می شوند.. الگووارهای جدید به وجود میآید که چارچوب نگرشی متفاوتی دارد و فقط این نیست که نگاهها را تغییر دهد بلکه بزرگترین تغییر، تغییر در شناخت و هنجارهای اجتماعی است.
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران با بیان اینکه انقلاب اسلامی ایران نظام نگرشی مردم، جامعه، نخبگان، توقعات اجتماعی و هنجارهای اجتماعی را تغییر داد، افزود: در زمان شاه قدرت معنایش ثروت بود اما در ارزشهای انقلاب اسلامی قدرت معنایش توحید است. هر کسی توحیدیتر است، قدرتمندتر است.
وی خاطرنشان کرد: توحیدی بودن ربطی به ثروت و مکنت نداشت و بسیاری از کسانی که در دوران پیروزی انقلاب ثروتمند بودند و از درون دچار تغییر شده بودند از ثروتمند بودن خودشان خجالت میکشیدند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: ممکن است نظامهای سیاسی گرفتار طاغوت شوند. نظام پهلوی، یک نظام طاغوتی شد به این دلیل که طغیان کرد. طاغوت به معنای تجاوز به حقوق دیگران و طغیان نسبت به پروردگار است. نظام پهلوی و در راس آن شاه نماد طاغوت بود. طغیان شاه به آنجا رسید که لقب "خدایگان" گرفته بود.
دکتر عاملی با بیان اینکه طاغوت از هیچکسسازی دیگران و همهکسسازی خود به وجود میآید که بسیار خطرناک است، افزود: بروز هیچکسسازی دیگران در مرحله اول از نادیده گرفتن دیگران و در قلمرو روشن از نادیده گرفتن مردم شروع می شود. انسان اگر دچار این کبر شود که بودن دیگران را نادیده بگیرد، قدم اول در هیچکسسازی را برداشته است، در واقع هیچکسسازی یکی از مراحل رعایت نکردن حقوق اجتماعی، فردی، سیاسی، فرهنگی است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: قدم بعدی رفتار طاغوتی نظام های سیاسی، زیر پا گذاشتن حقوق فردی و اجتماعی جامعه است. یکی از حقوق مهم اجتماعی حق بهرهمندی از منابع عمومی در قالب خدمات آموزشی، خدمات سلامت، خدمات مرتبط با امنیت و حتی حق اعتراض در قالبهای حقوقی است. اگر انسان دچار روحیهای شود که دیگران در کنار او اظهار وجود پیدا نکنند بسیار خطرناک است. لذا ممکن است انسان در رفتار فردی خود هم گرفتار طاغوت شود.
وی با تأکید بر اینکه طاغوتها اجازه نفس کشیدن فکری و بودن اجتماعی به دیگران نمیدهند، ادامه داد: بیداری مردم نسبت به ذیحق بودن، نسبت به گذشته، افزایش فراگیر و چشم گیر پیدا کرده است و خوشبختانه مردم احساس ذیحق بودن بیشتری دارند.
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران افزود: بُعد دیگر هیچکسسازی این است که فرد یا جمع یا نظام سیاسی به جایی میرسد که دیگران را به خاطر تقاضای حقشان زندان، شکنجه و اعدام میکند. بطور حتم بنیادین ترین وجه طاغوت، طغیان فکری نسبت به پروردگار است که منشاء طغیان نسبت به حقوق مردم و جامعه می شود. لذا منشاء بیماری طاغوت، شرک و طغیان نسبت به خداوند است.
دکتر عاملی خاطرنشان کرد: رژیم پهلوی مانند زمان فرعون مصداق تمام عیار همه نمودهای طاغوت بود. هم گرفتار طغیان نسبت به پروردگار بود و هم در مشی عملی همه ابعاد سه گانه طاغوت که تجاوز به حقوق دیگران است را داشت. رژیم پهلوی به جایی رسید که ارزشی برای زندگی دیگران قائل نبود. در رژیم پهلوی بسیار از نیکان و مومنان روزگار دچار مضیقه های اجتماعی، زندان، شکنجه و کشتار شدند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: انقلاب اسلامی ایران همهکس شدن طاغوت و هیچکس پنداشتن مردم ایران را به اتمام رساند و تلاشها و مجاهدتهای چندین ساله منجر به انقلاب شد. بنیان انقلاب اسلامی که در اندیشههای امام رحمه الله علیه ظهور داشت، توحید و توجه به ارزشهای الهی بود. در پرتو توحید همه کس شدن مردم محقق شد و شاهد شکل گیری نظام مردم سالار جمهوری اسلامی ایران شدیم.
وی با بیان اینکه برخی از جامعه شناسان معتقدند که انقلابها به دلیل اینکه به مرور زمان گرفتار رفتاریهای طاغوتی میشوند و یک نارضایتی جدید شکل میگیرد، پایداری ندارند، تصریح کرد: این عقیده قابل نقد است چرا که وقتی رهبرانی مثل حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری این انقلاب را در دست میگیرند تمام همتها و تدبیرها اعمال میشود تا جلوی شکلگیری طاغوت در انقلاب گرفته میشود. لذا حکمت رهبری و همراهی مردم، کلید ثبات انقلاب اسلامی است.
به گفته دکتر عاملی، طاغوت خطرناک است و پاکترین افراد هم در معرض خطر هستند و مفاسدی که بعد از انقلاب تجربه شده است به دلیل وجود کسانی است که طاغوتی شدهاند و نتوانسته اند در عرصه قدرت، خود را منها کنند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی به بیانیه گام دوم انقلاب اشاره و خاطرنشان کرد: رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم انقلاب از مسیرهایی صحبت میکنند که منجر به استقرار عدالت و جامعه اسلامی میشود.
وی افزود: رهبر معظم انقلاب ترسیمی را از مسیر آینده ارائه می دهند و یک برجستهسازی از ظرفیتهای انقلاب کردهاند که از 7 حوزه به عنوان برکات انقلاب یاد کردهاند. استفاده از واژه برکت برای دستاوردهای انقلاب از دقت حکیمانه ایشان نشات می گیرد.
دکتر عاملی با استناد به آیه 155 سوره انعام که خدای متعال می فرماید:
وَ هذا كِتابٌ أَنْزَلْناهُ مُبارَكٌ فَاتَّبِعُوهُ وَ اتَّقُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ، گفت: مبارک ریشه در برکه دارد و برکت به معنای ظرفیت پیدا کردن نعمت و افزایش و تکثیر نعمت است. قرآن مبارک و برکت است به این معنا که اتساع و شیوع و تاثیر گذاری فراگیر پیدا می کند. انقلاب اسلامی هم از باب اتصال به قرآن و پیام الهی منشاء برکات زیادی شده است. با استناد مفردات راغب درباره واژه برکت، برکت، خیری است که متناسب با ظرفیت و کارکرد هر پدیدهای، در آن نهاده میشود؛ مثلاً برکت در نسل، به فراوانی فرزندان است و برکت در وقت، این است که گستردگی کارهای انسان در زمانی خاص، بیشتر از کار کسانی مانند او، در همان مقدار از زمان باشد. بر این مبنا باید گفت برکت انقلاب اسلامی، در استقرار جامعه اسلامی و تمدن نوین اسلامی است.
دکتر عاملی با تأکید بر اینکه انقلاب اسلامی آثاری محسوس و غیر محسوس دارد، تصریح کرد: باید آثار محسوس انقلاب را برجسته و غیر محسوسها را شناسایی و معرفی کنیم. اگر انقلاب اسلامی نبود نظام سرمایهداری و سوسیالیستی امروز جهان را در برگرفته بود و جای امیدی برای تحول و تغییر نبود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: امید برای تحول و تغییر در دنیا به وجود آمده و در خود جامعه آمریکا ۴۰ درصد مخالف این نظام هستند و فرهنگ مخالفت دارند.
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: در جامعه آمریکا کمپینهای برای مخالفت با قمار، الکل، سلاح های کشتار جمعی، حاکمیت یک درصدی ها بر ۹۹ درصدی ها در جامعه شکل گرفته است. این فضای مخالفت در دنیا نسبت به طاغوت و رفتارهای طاغوتی تقویت شده است که به نظر بنده، این روحیه از برکات انقلاب اسلامی است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه سخنان خود تأکید کرد: مخالفت در برابر رفتارهای طاغوتی برگرفته و برخواسته انقلاب است. با نیرنگ های پیچیده تلاش کردند که ارزش های انقلاب اسلامی بروز نکند. تصور کردند با شهادت عارف بزرگ سردار عزیز قاسم سلیمانی که ناجی مردم مظلوم منطقه از ظلم فراگیر و وحشیانه داعش که منجر به امنیت منطقه و حتی دنیا غرب شد، اندیشه انقلابی و ارزش های اسلام انقلابی خاموش می شود بطور حتم دستور دهنده قتل سردار سلیمانی محکوم به مرگ است و زندگی او یک زندگی مرگبار است.
دکتر عاملی ابراز امیدواری کرد: انشاءالله با کنترل آسیبهای انقلاب و توصیههای رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم مسیر به مراتب شکوفاتری را در پیش داریم.
وی افزود: باید به هدف برجسته گام دوم که رسیدن به تمدن نوین اسلامی و استقرار عدالت است توجه کنیم و روی این هدف متمرکز شویم که همه جلوه های زیبای زندگی ذیل تمدن نوین اسلامی، دست یافتنی است.
دکتر عاملی با بیان اینکه تمدن نوین اسلامی ناظر بر مشخصه های دوره ظهور حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف است. بر چند مشخصه دوران ظهور که در واقع مشخصه های تمدن نوین اسلامی است تاکید کرد: خصیصه اول و محوری دوران ظهور، فراگیر و استقرار عدالت است. در روایات متعدد بر استقرار عدالت در دوران حضرت تاکید شده است. پیامبر گرامی اسلام می فرمایند: «او زمین را همچنان که آکنده از ستم و بیداد شده، از عدل و داد می آکند. نه آسمان از فرو ریختن برکاتش دریغ می ورزد و نه زمین از رویاندن گیاهانش». پر شدن زمین از عدالت، شامل همه پدیده های هستی می شود و در واقع رعایت حقوق جامعه انسانی و همه موجودات هستی و حق طبیعت، حق هوا، آب ها و دریاها رعایت می شود. دوران ظهور، دوره بازگشت به فطرت و حقیقت زندگی در پرتو عدالت است.
دکتر عاملی خاطرنشان کرد خصیصه برجسته دیگر این دوران، فراگیر امنیت فردی و اجتماعی و فرآوانی نعمت است. امام علی (ع) در این باره می فرمایند که «اگر قائم ما قیام کند، آسمان برکت های خود را فرو می ریزد و زمین گیاهانش را می رویاند و کینه و دشمنی از دلهای بندگان رخت می بندد و درندگان و چرندگان با هم می سازند تا آنجا که زنِ زیور به سر، عراق را تا شام می پیماید و جز بر سبزه ها گام نمی نهد و هیچ درنده ای آشفته و هراسانش نمی کند» (مجلسی، 1403: 104). در واقع انسان و طبیعت دچار یک ظلم فراگیر شده اند و به همین دلیل هم نعمت ها تخریب شده است و میوه ها آلوده شده است و هم طمع انسان ها را گرفتار یک خیره سری کرده که به حقوق یکدیگر تجاوز می کنند. با آمدن حضرت، شاهد استقرار جدیدی از ظرفیت های جامعه و هستی خواهیم بود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان خصیصه سوم تمدن نوین اسلامی بر ظرفیت علم و بلندنگری عقول تاکید کرد و افزود: امام صادق (ع) در اینباره می فرمایند که «علم 27 جزء دارد، امامی آنچه رسولان آورده اند، 2 جزء بوده و مردم تا به امروز به جز این 2 جزء چیزی نمی دانند. وقتی قائم قیام فرماید، 25 جزء دیگر علم را خارج ساخته در بین مردم منتشر می سازد و این 2 جزء را هم بدان می افزاید تا به 27 جزء می رسد» (قطب الدین راوندی، 1378: 573).
دکتر عاملی تأکید کرد: علم نگاه ما را به حقایق هستی باز میکند و با ظهور حضرت مهدی(عج) بینایی عمیق و وسیع و دانایی بلند نگر حاصل میشود و ابعاد نادیده بسیاری از جهان آشکار میشود. این بدین معناست که علم جامع برای دانشمندان و مردم حاصل می شود و خطاهای ناشی از علم ناقص به پایان میرسد و چشم بشر به حقیقت هستی باز میشود. امروز علوم تجربی ما با هم ظرفیت های ارزش مندی که دارند ولی علم متجزی و خطاپذیر هستند. علم خطا پذیر جای خود را به علم قطعی و همه جانبه نگر میدهد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پایان سخنان خود تصریح کرد:
انقلاب اسلامی در همه تلاش های خود باید هدف راهبردی تمدن نوین اسلامی را دنبال کند و همه تلاش های مرتبط با سیاست گذاری در حوزه علم و فناوری و فرهنگ را برای رسیدن به یک جامعه شکوفا و تمدنی که مردم در آن بهره بی نظیری از کیفیت زندگی را تجربه کنند، اختصاص دهد.
وی افزود: ما باید نسل تحول و نسل آماده سازی آن دوران باشیم. این هدفی بزرگ است. امیدواریم خداوند به همه ما توفیق دهد که کارگزار رسیدن به این هدف مهم و اساسی یعنی استقرار تمدن نوین اسلامی باشیم. علم الله علم جاودانه است و علم مهدی(عج) از جنس علم الله است.
گفتنی است در بخش دیگری از این مراسم دکتر محمد مهدی سیار به شعرخوانی پرداخت.
گزارش تصویری مراسم جشن انقلاب دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی را اینجا مشاهده کنید.