رئیس ستاد هماهنگی کانون‌های مساجد کشور با اشاره به مزیت رقابتی و ظرفیت کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد در حوزه آموزش قرآن در بین کشورهای اسلامی گفت: تاکنون حدود ۲ هزار کانون در مساجد به صورت تخصصی در حوزه قرآنی فعالیت می‌کنند.
برنامه زنده گفت‌وگوی ویژه اخبار قرآنی امروز جمعه، ۱۹ فروردین‌ماه با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین حبیب‌رضا ارزانی، رئیس ستاد هماهنگی کانون‌های مساجد کشور با موضوع «پیگیری مطالبات قرآنی مقام معظم رهبری در تربیت ۱۰ میلیون حافظ قرآن کریم و بررسی سهم آموزش قرآنی در مساجد» از آنتن شبکه قرآن و معارف سیما پخش شد.
رئیس ستاد هماهنگی کانون‌های مساجد کشور با بیان اینکه در کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد با نام اختصاری «فهما»، فرهنگ و هنر مساجد ایران اسلامی آن را معرفی می‌کنیم فعالیت‌های بسیار متنوع، متعدد و متکثری را داریم، گفت: در این کانون‌ها برای اینکه این فعالیت‌ها بتواند در کنار هم قرار بگیرد و بتواند قابلیت الگوبرداری داشته باشد رواق‌های مختلفی را تعریف کرد‌ایم. ۱۲ رواق داریم ازجمله رواق کتاب، دانش، رسانه، نوآوری و کارآفرینی داریم که یکی از مهمترین آن‌ها «رواق نور» است که فعالیت‌های قرآنی کانون‌های مساجد کشور از طریق این رواق صورت می‌پذیرد.
وی افزود: همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند مساجد بهترین مکان برای انس با قرآن است
در سال گذشته از حدود ۲۶ هزار کانون مساجد کشور، چیزی حدود ۲۰ هزار کانون در رقابت‌های فهما شرکت کردند که از این تعداد بیش از ۱۶ هزار کانون در حوزه فعالیت‌های قرآنی و در رواق نور به طور خاص فعال بودند
و فضای مساجد با این مسئله موضوعیت دارد؛ بر همین اساس رواق نور را برای این فعالیت‌ها تعریف کردیم. در سال گذشته از حدود ۲۶ هزار کانون مساجد کشور، چیزی حدود ۲۰ هزار کانون کشور در رقابت‌های فهما شرکت کردند که از این تعداد بیش از ۱۶ هزار کانون در حوزه فعالیت‌های قرآنی و در رواق نور به طور خاص فعال بودند. در حال حاضر نیز بیش از ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر عضو کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد هستند و مهمترین مسئله در رواق‌هایی است که بچه‌ها فعالیت‌های قرآنی خودشان را در آنجا عرضه می‌کنند.
ارزانی تصریح کرد: شیوه‌ای که مقام معطم رهبری در بحث حفظ قرآن کریم فرمودند رقابتی است؛ و ما این شیوه را در رقابت فهما به این دلیل ایجاد می‌کنیم تا عدالت فرهنگی را جاری و ساری کنیم. البته خود شیوه مسابقه هم روشی قرآنی است. در این رقابت همه شرکت می‌کنند و از آنجایی که همه این فعالیت‌ها در فضای مجازی ثبت می‌شود دقیقا این عدالت محقق می‌شود و افراد از دورترین نقاط کشور تا پایتخت می‌توانند به راحتی در این رقابت‌ها شرکت کنند.
شناسایی استعداد‌های قرآنی در مدهامتان
رئیس ستاد هماهنگی کانون‌های مساجد کشور گفت: یکی دیگر از مواردی که در این مسابقات دقیقا در راستای فرمایش مقام معظم رهبری صورت گرفته است بحث شناسایی استعداد‌های قرآنی کشور است که سال گذشته برای اولین بار در مسابقات مدهامتان صورت گرفت. از این مسابقات تاکنون ۱۴ دوره ویژه نوجوانان و جوانان برگزار شده است و به خوبی در میان جوانان و جامعه جای خود را پیدا کرده است؛ لذا سال گذشته در مدهامتان از بین افراد ۷ تا ۱۶ و ۱۶ تا ۳۰ سال صورت گرفت.
از بین ۲۶ هزار کانون، حدود ۲ هزار مورد به صورت تخصصی در حوزه قرآن فعالیت می‌کنند و همه این فعالیت‌ها بر اساس آمایش سرزمینی است و در نوع خود بی‌نظیر است
وی با بیان اینکه در حوزه مساجد ۲ هزار خانه نور داریم که همان رواق نور است افزود: از بین ۲۶ هزار کانون، حدود ۲ هزار مورد به صورت تخصصی در حوزه قرآنی فعالیت می‌کنند و همه این فعالیت‌ها بر اساس آمایش سرزمینی است. در همین حوزه یکی دیگر از دغدغه‌هایی که نسبت به آن کمبود احساس می‌شد بحث مربیان قرآنی است. مربیان قرآنی در سطح عالی داریم که تنه به تنه مربیان بین المللی و حتی بهتر از آن‌ها هستند، اما آیا ما در همه مساجد برای آموزش و حفظ قرآن که یک موضوع تخصصی است مربی کاربلد و متخصص داریم؟ لذا در استان قم به عنوان پایتخت فرهنگ و هنر مساجد کشور، بحث تربیت مربیان قرآنی را از استان‌های مختلف ویژه آقایان و بانوان داشتیم.
ارزانی ادامه داد: یکی دیگر از برنامه‌ها توجه به انس با قرآن از کودکی بود و بر این اساس طرحی را راه‌اندازی کردیم تا از همان ابتدای کودکی انس با قرآن وجود داشته باشد و لذا طرح «هر مادر ایرانی یک مربی قرآنی» را راه‌اندازی کردیم. کار فاخری بود و در ۱۰ استان به صورت آزمایشی انجام شد و امسال این تعداد افزایش پیدا خواهد کرد. در این طرح مادران قرآنی که با فرزندانشان به صورت شبانه‌روز در ارتباط هستند خودشان مربی قرآنی فرزندانشان می‌شوند. طی این طرح بحث حفظ، قرائت و گسترش روح قرآن در منازل مورد توجه قرار گرفت. همچنین پویش‌های مفصل قرائت قرآن را در مساجد کشور داشتیم که در مناسبات مختلف صورت گرفت.
بعد از فرمایش مقام معظم رهبری طی چند روز گذشته ما تقریبا سه جلسه ویژه برای این موضوع برگزار کردیم و در فهمای ۱۴۰۱ یکی از شاخص‌های اساسی و اصلی انتخاب برترین کانون را بحث محافل قرآنی قرار دادیم
رئیس ستاد هماهنگی کانون‌های مساجد کشور در خصوص مطالبه مقام معظم رهبری برای تربیت ۱۰ میلیون حافظ کل قرآن کریم و نقش کلیدی و فعالیت‌های کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد در این عرصه گفت: وظیفه خودمان را بر اساس آنچه که با شورای‌عالی انقلاب فرهنگی داشته‌ایم مشخص کرده‌ایم و آن هم ایجاد فضا برای تحقق این موضوع بوده است. بعد از فرمایش مقام معظم رهبری طی چند روز گذشته ما تقریبا سه جلسه ویژه برای این موضوع برگزار کردیم و در فهمای ۱۴۰۱ یکی از شاخص‌های اساسی و اصلی انتخاب برترین کانون را بحث محفل‌های قرآنی قرار دادیم. البته محافل قرآنی به این معنی که منتخبان مدهامتان ما در مساجد مختلف، بعد از نماز مغرب و عشا تلاوت قرآن انجام می‌دهند و محافل انس با قرآن را برگزار می‌کنند.
محافل قرآنی در مسابقات مدهامتان گنجانده شد
وی با اشاره به اینکه مقام معظم رهبری سال گذشته در محفل قرآنی فرمودند که چقدر خوب است یک نوجوان بیاید و در مسجد بنشیند و قرائت قرآن انجام دهد، گفت: این همان کرسی تلاوت است که ما نیز با اولویت نوجوان این فعالیت را انجام دادیم. بحث محافل قرآنی را هم به طور خاص در مسابقات مدهامتان گنجاندیم تا این موضوع را مهندسی و تقویت کنیم. در داخل این فعالیت‌ها حفظ موضوعی، حفظ کل و حفظ جز ۳۰ قرآن کریم را هم قرار دادیم که جایگاه بسیار بالایی در این مسابقات دارد.
ارزانی در خصوص ارتباط کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد با دیگر نهاد‌های متولی ازجمله آموزش و پرورش در خصوص تربیت ۱۰ میلیون حافظ قرآن و نسل قرآنی گفت: برای این طرح، با توجه به دغدغه مقام معظم رهبری جلساتی را دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای توسعه فرهنگ قرآنی داشته است، اما در این حوزه باید کار را روشن‌تر کنند تا مطالبه‌گری هم روشن‌تر صورت گیرد. به این معنی که برای هرکدام از سازمان‌ها، وزارتخانه‌ها، نهاد‌های متولی و مشخص در این حوزه برنامه مشخصی تعریف کنند و سهم هر کدام برای تربیت حافظ قرآن کریم مشخص شود و هرکدام به صورت سالانه گزارشی دقیق از مسئولیت و وظیفه‌ای را که بر عهده داشته‌اند ارئه دهند. متاسفانه هنوز به این موضوع نرسیده‌ایم و جای این موضوع خالی است.
رئیس ستاد هماهنگی کانون‌های مساجد کشور با بیان اینکه امروز مباحثی در خصوص اینکه برخی از بچه‌ها و افراد در ضمن اینکه به عنوان مثال در مسابقات مدهامتان و دوره‌های آموزشی آن شرکت می‌کنند، در دیگر مسابقات قرآنی ازجمله دانش‌آموزی، بسیج، ادارات، مسابقات کشوری و حتی بین المللی هم شرکت دارند، گفت: به دلیل ارتباط و حضور این افراد در مسابقات مختلف آمار این افراد را هر نهادی به طور جداگانه ارائه می‌دهد و بعد شاهد این هستیم که هرکدام یک آمار جداگانه‌ای ارائه می‌دهند. سامانه‌ای را برای این کار تعریف کرده‌ایم که به صورت کاملا مشخص افراد کد ملی خود را در آن ثبت می‌کنند و این کد‌های ملی به صورت مشخص آموزش داده می‌شوند و ما آن‌ها را به عنوان افرادی که تربیت حفظ قرآن کریم آن‌ها برعهده ما گذاشته شده است در نظر می‌گیریم و آن‌ها را حافظ کل می‌کنیم.
سهم هر نهاد در تربیت حافظ به طور مشخص روشن شود
وی اظهار کرد: دبیرخانه شورای توسعه فرهنگ قرآنی نقش مهمی در این شفاف‌سازی دارد. اما کار‌هایی که ما تا امروز در این حوزه انجام داده‌ایم شامل بسترسازی، ایجاد رقابت، حضور بچه‌ها و تفسیر قرآن کریم بوده است. اما به‌عنوان اینکه برای ما یک تکلیف مشخص کنند که سهم ما تا افق ۱۴۱۴ برای تربیت حافظان قرآن چیست و چه تعداد است؟ هنوز از سوی دبیرخانه شورای توسعه فرهنگ قرآنی مشحص نشده است؛ لذا باید این سهم‌بندی در جهت تحقق منویات و تاکید مقام معظم رهبری برای تربیت ۱۰ میلیون حافظ قرآن بین نهاد‌های مختلف مشخص شود و این افراد در یک سامانه متمرکز نام و مشخصاتشان ثبت شود. اینگونه نباشد که یک حافظ کل از سوی چند نهاد مانند آموزش و پرورش، اوقاف، وزارت ارشاد و... معرفی شود و بعد ببینیم خروجی کار ۵۰۰ نفر بیشتر نیست، اما آمار ۱۰ هزار نفر اعلام شده است؛ لذا این خلا را شورای توسعه فرهنگ قرآنی باید پر کند.
همه در این حوزه مکلف هستند تا ظرفیت و بضاعت خودشان را اعلام کنند. برخی مواقع بعضی از نهاد‌ها اعلام می‌کنند که شورای توسعه فرهنگ قرآنی به ما برای تربیت حافظان قرآن باید اعتباری جداگانه بدهد، اما این اعتبار کلی است و این یک تکلیف است که باید در حوزه تربیت حافظ کل ورود کنیم
ارزانی با اشاره به اینکه همه نهاد‌ها باتوجه به جلساتی که برگزار شده دغدغه فرمایش مقام معظم رهبری را مبنی بر تربیت ۱۰ میلیون حافظ قرآن کریم دارند اما مهندسی این کار با شورای توسعه فرهنگ قرآنی است، گفت: همه در این حوزه مکلف هستند تا ظرفیت و بضاعت خودشان را اعلام کنند. برخی از نهاد‌ها اعلام می‌کنند که شورای توسعه فرهنگ قرآنی به ما برای تربیت حافظان قرآنی باید اعتباری جداگانه بدهد، اما این اعتبار کلی است و به نظر بنده یک تکلیف است که باید در حوزه تربیت حافظ کل ورود کنیم و زمانی که تکلیف ما مشخص شود خودمان هم باید اعتبارش را به دست بیاوریم نه اینکه اگر شورای توسعه به ما اعتبار داد کار را انجام می‌دهیم.
رئیس ستاد هماهنگی کانون‌های مساجد کشور تصریح کرد: اگر نهاد‌ها تکلیف ذاتی‌شان تربیت حافظ قرآن کریم باشد و نهاد بالادستی هم بر این کار تاکید کند وظیفه داریم همچون سایر فعالیت‌ها و اقداماتی که اعتبارشان را تهیه می‌کنیم، اعتبار این فعالیت را هم تهیه و تامین کنیم. برای این کار ضرورت دارد تا ضمن برنامه‌ریزی، ایجاد انگیزه و استعدادیابی، مهندسی کار هم به درستی انجام شود.
تامین اعتبار آموزش قرآن با موقوفه زمانی
وی از ظرفیت جذب خیر در مساجد برای تحقق فرمایش مقام معظم رهبری در خصوص تربیت حافظ کل قرآن گفت: یکی از ظرفیت مساجد جذب خیر است و ما در برخی از کانون‌ها که اعتباری نداشتیم این کار را اینگونه پیش بردیم که از اساتید و مربیان قرآنی و حتی دیگر اساتید در رشته‌های مختلف درخواست کردیم که وقت خودشان را وقف این کار بکنند و همین موقوفه زمانی اعتبار این فعالیت را پوشش داد. سامانه فهما نیز این ظرفیت را گسترش داد و این افراد را به یکدیگر معرفی کرد؛ لذا مهندسی در این عرصه و در حوزه فرهنگ بسیار مهم است. باتوجه به این مهندسی ظرفیت هر نهاد و دستگاه در تربیت حافظ کل قرآن کریم و برنامه‌های آن‌ها مشخص خواهد شد و هر کدام از آن‌ها نیز موظف می‌شوند که تا تاریخ مشخص برنامه‌ها و اقدامات خودشان را در این عرصه تشریح و شفاف‌سازی کنند و از این طریق مطالبه گری به درستی و با دقت بیشتری می‌تواند صورت بپذیرد.
چند ماه قبل وبیناری را با چند کشور اسلامی ازجمله مالزی و سنگاپور داشتیم که طی آن به مزیت رقابتی کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد کشور و ظرفیتی که حاکمیت اسلامی در این عرصه برای ما فراهم کرده تاکید و اذعان داشتند
ارزانی در خصوص اتصال مساجد و فعالیت‌های آنان هم گفت: چند ماه قبل وبیناری را با چند کشور اسلامی ازجمله مالزی و سنگاپور داشتیم که طی آن به مزیت رقابتی کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد کشور و ظرفیتی که حاکمیت اسلامی در این عرصه برای ما فراهم کرده تاکید و اذعان داشتند. ۲۶ هزار کانون فرهنگی و هنری مساجد ما ظرفیت بزرگ جمهوری اسلامی است که بدون هزینه تمامی کسانی را که در مساجد، فعالیت قرآنی می‌کنند به صورت شبکه شناسایی کرده است. همینطور تمامی کسانی که در عرصه رسانه، کارآفرینی و... فعالیت می‌کنند را نیز شناسایی کرده‌ایم و همه این‌ها با هم مرتبط هستند و به صورت شبکه فعالیت می‌کنند. این شبکه ایجاد شده زیرساخت بسیار بزرگ و مهمی است که حدود ۴ سال برای آن زحمت کشیده شده و این از برکات نظام جمهوری اسلامی است که عالی‌ترین مقام آن پای کار قرآن آمده و برای آن بودجه و فعالیت‌های مشخص تعریف شده است.
منبع:ایکنا
