یکی از مهمترین موضوعات در مدیریت راهبردی فرهنگی، که از ماموریت های شورای عالی انقلاب فرهنگی محسوب میشود، ايجاد رابطه منطقي بين پراکنش جمعيت از نظر کمی و کیفی و ویژگی های فضایی مناطق مختلف با انجام فعاليتهای فرهنگی است. در این یادداشت که توسط آقای مختار حسنی سوختهسرایی انجام شده به بررسی نقشه آمایش فرهنگی کشور پرداخته است.
«نقشه آمایش فرهنگی کشور» گویای این خواهد بود که انجام چه فعالیت و ارائه کدام کالا و خدمات فرهنگی، به چه مقدار و حجمی، با بهرهگیری از چه امکانات و نیروی انسانی، در کدام پهنهی جغرافیایی، با چه پراکندگی و برای چه تعداد جمعیت با چه ویژگیهایی، باید وجود داشته باشد تا موجبات رشد شاخص های فرهنگی فراهم شود.
در بیان اهمیت و ضرورت موضوع میتوان گفت مهندسی فرهنگی زمانی به انجام میرسد که اطلس فرهنگی کشور بر محور واحد تحلیل محله ترسیم شده و با توجه به ضعفها و آسیبهای فرهنگی موجود و بر اساس فرهنگ مطلوب و آرمانی، نسبت به ترسیم نقشه آمایش فرهنگی به عنوان نقشه هدف اقدام و مدیریت راهبردی در حوزه فرهنگ صورت پذیرد. بدیهی است پیاده کردن نقشه آمایش فرهنگ مستلزم مهندسی و مدیریت فرهنگی کشور و بویژه مدیریت امور فرهنگی است.
مدیریت راهبردی امور فرهنگی مستلزم آن است که نقشه امور (واحدهای) فرهنگی برای افق 20 ساله ترسیم شده و در قرارگاه فرهنگی کشور به تصویب برسد تا اصلی ترین گام در اجرای نقشه مهندسی فرهنگی کشور برداشته شده باشد.
ترسیم اطلس و نقشه آمایش فرهنگ و امور فرهنگی کشور به دانش و تجربه و همت و عزم جدی در همه دستگاههای فرهنگی نیاز دارد و لازم است به عنوان یک الزام برای آنها از جانب شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب و ابلاغ گردد.
دبیرخانه شورای تخصصی مدیریت کلان دستگاه های فرهنگی در جهت تبیین اهمیت و ضرورت ترسیم نقشه آمایش فرهنگ و نقشه آمایش فرهنگی کشور برای دستگاهها و متولیان امر، این موضوع را از سال 1386 در دستور کار کارشناسی خود قرار داده و با برگزاری جلسات متعدد با حضور نمایندگان دستگاه های فرهنگی، تلاش نموده است که تمهیدات لازم برای انجام این مهم فراهم شود و پیگیریهای زیادی صورت پذیرفت تا ترسیم نقشه آمایش هریک از امور فرهنگی در دستور کار دستگاههای ذیربط قرار گیرد.
همچنین برای آشنایی بیشتر کارشناسان و مدیران دستگاههای فرهنگی دبیرخانه شورای مدیریت کلان دستگاههای فرهنگی، راساً اقدام به تهیه اطلس و نقشه آمایش در برخی موضوعات به شرح زیر بر اساس اطلاعات موجود نمود.
تهیه اطلس واحدهای فرهنگی کشور (بر اساس آمارهای استخراج شده جهاد دانشگاهی)
تهیه اطلس حسینیه ها، مساجد و امامزاده های کشور (بر اساس آمارهای سازمان تبلیغات اسلامی)
تهیه اطلس حوزههای علمیه برادران تهران
تهیه اطلس حوزههای علمیه برادران کشور
تهیه اطلس حوزه های علمیه خواهران تهران
تهیه اطلس حوزه های علمیه خواهران کشور
تهیه اطلس واحدهای فرهنگی شهرستان تفت
تهیه اطلس واحدهای فرهنگی شهرستان اهواز
تهیه اطلس مساجد شهر تهران
جمع آوری اطلس های تهیه شده در دستگاه های مختلف و ارائه آن به نمایندگان دستگاهها
تهیه نقشه آمایش مساجد شهر تهران
تهیه نقشه آمایش کانون های فرهنگی هنری مساجد
بدیهی است ترسیم نقشه آمایش واحدهای سایر نظامهای کشور از جمله نظام اقتصادی کشور چون واحدهای صنعتی، کشاورزی، دامداری، توزیعی هم لازم بوده و بعضاً اقداماتی در این حوزه انجام پذیرفته است ولی ترسیم نقشه آمایش واحدهای فرهنگی کشور با توجه به اینکه اهداف اصلی نظام مقدس جمهوری اسلامی اهداف فرهنگی است و امروزه دشمنان انقلاب اسلامی جنگ نرم بر علیه این نظام را راهبرد اصلی خود قرار دادهاند از اهمیت و ضرورت بیشتری برخوردار میباشد.