به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، در ابتدای این پژوهش که به سفارش شورای عالی انقلاب فرهنگی و توسط دانشگاه بهشتی و تحت نظارت علمی دکتر سید حمید طالب زاده _ دبیر شورای تخصصی تحول و ارتقاء علوم انسانی و مدیر گروه فلسفه دانشگاه تهران_  انجام شده است؛ عنوان شده:  هدف از پژوهش حاضر، بررسی تطبیقی ساختار اجتماعی و فرهنگی در دانشگاه­های دولتی و غیر دولتی است.
همچنین در این پژوهش در تعریف مفهوم "ساختار اجتماعی" چنین آمده است: ساختار اجتماعی، هنجارهاي نهادینه شده و چارچوب‌های شناخته شده ‌ای است که ساختار اقدامات بازیگران در نظام اجتماعی را تعیین میکنند.ارتباط اشخاص معین یا گروه با یکدیگر و یا الگوهاي پایدار رفتاري توسط شرکت کنندگان در یک سیستم اجتماعی در ارتباط با یکدیگر را نیز ساختار اجتماعی می‌نامند.
ضمنا مفهوم "ساختار فرهنگی" نیز چنین تعریف شده است: ساختار فرهنگی عبارت است از چگونگی در کنار هم بودن و تعامل نهادهاي یک جامعه  )نهاد، سازمان، موسسه و...( که برون داد کارکردي آنان نیز متأثر از عواملی از جمله همین چگونگی است.
در بخش مربوط به "اهمیت و ضرورت انجام پژوهش" نیز محققان انجام دهنده این پژوهش چنین نگاشته‌اند:
در دهه‌هاي اخیر با توجه به نقش حیاتی نظام آموزش عالی در تربیت نیروي انسانی متخصص، تولید دانش
و ارائه خدمات تخصصی و از طرف دیگر با توجه به چالش‌هاي پیش روي آن از قبیل توسعه روز افرزون
دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی جهت پاسخگویی به تقاضاي اجتماعی، دانش محور شدن اقتصاد و توسعه فناوري اطلاعات و ...، توجه به دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی بیش از پیش ضرورت یافته است تا با توجه به محدودیت منابع، موفقیت در دستیابی به اهداف و حداکثر کارآیی و اثر بخشی تحقق یابد.
از دوران ظهور انقلاب صنعتی و فرو ریختن دیوار بلند میان آموزش عالی و جامعه، دانشگاه‌ها برای ارائه خدمات آموزشی و پژوهشی متناسب با نیازها و خواست جامعه، مصدر تحولات عظیم صنعتی، اقتصادي و اجتماعی و ... شدند.
این تحولات، علاوه بر افزایش تولیدات و رشد اقتصادي و بهبود نسبی سطح رفاه، موجب افزایش بیش از پیش استفاده از منابع، تخریب محیط زیست، فقر، نابرابري‌هاي اجتماعی، ظهور جنگ‌ها و ناآرامی‌ها نیز گردیده است که به نوبه خود، موجبات ناپایداري توسعه جوامع را فراهم ساخته است.
هم اکنون دانشگاه‌هاي بسیاري در سطح جهان به دنبال تجدید نظر و اصلاح سیاست‌هاي پیشین و ساختارهاي خود براي اعمال اصول پایداري در سیاست‌ها و مدیریت خود می‌باشند تا قابلیت‌هاي ناپایداري را که سال‌ها توسط آموزش عالی ترویج شده را بررسی کرده و در نوع رابطه خود با جامعه تجدید نظر کنند.
در ادامه تشریح "اهمیت و ضرورت" پژوهش فوق‌الذکر نیز چنین آمده است: علی‌رغم این که از کشورها معتقد هستند که آموزش از حقوق اولیه افراد است، مشکلات ناشی از گسترش سریع آموزش عالی به میزان مشکلاتی که که حل شده ، بی‌شمار است و  می‌توان نخستین مشکل را فقدان انطباق محتوا و ساختار آموزش عالی با نیاز کشور دانست.
این پژوهش می‌افزاید: دانشگاه نماد آموزش عالی کشور و نهادي اثرگذار در جامعه است و فرهنگ و اجتماع دانشگاه و به تبع آن ساختار فرهنگی و اجتماعی از مهمترین عوامل پایه و اثر گذار بر کارآیی و اثر بخشی دانشگاه ها و به دنبال آن جامعه است.
مسائلی مانند رقابتی شدن محیط، کاهش منابع مالی عمومی، تغییرات به وجود آمده پیرامون نقش و تاثیر دانشگاه‌ها در جامعه و احساس نیاز بیشتر به مدیریت دانشگاهی براي پاسخ به مسائلی چون انطباق با محیط، اثربخشی، ارتباطات، پاسخگو ي و هماهنگی خاستگاه پژوهش و تفحص در مورد ساختار فرهنگی و اجتماعی دانشگاه‌ها می‌باشد.
پس اهمیت موضوع را ذیل سه عنوان می‌توان دسته بندی کرد: نخست به دلیل فرهنگی و فرهنگ ساز بودن نهاد دانشگاه، اجتماعی بودن و نقش دانشگاه در جامعه‌پذیري و نهادینه شدن ارزش‌ها ؛ دوم به خاطر تنوع بسیار بالاي مقولات فرهنگی و اجتماعی و سوم به این دلیل که مطالعه پدیده‌هاي فرهنگی و اجتماعی، متضمن بحث‌هاي روش شناختی، معرفت شناختی، رفتار سازمانی، آموزش و توسعه منابع انسانی، برنامه‌ریزي و ... است.
همچنین در این پژوهش و ذیل عنوان "چارچوب و مبانی نظری" مفاهیمی مانند:  سازمان، اهداف و  ارکان آن، تکنولوژی و فناوری، سرمایه اجتماعی و سیر تکوین آن و ارتباط آن با ساختار اجتماعی، فرهنگ سازمانی، سطوح و مفروضات فرهنگ سازمانی و سازمان دانشگاه و تفاوت آن با سایر سازمان‌ها مورد اشاره قرار گرفته است.
 در ادامه و در تشریح روش علمی این پژوهش نیز آمده است: روش پژوهش به لحاظ هدف؛ بنیادی، کاربردی و توسعه­ای و به لحاظ نحوه گردآوری اطلاعات، از نوع آمیخته است و برای بررسی ساختار اجتماعی و فرهنگی در دانشگاه­های دولتی و غیر دولتی، از بررسی اسناد، مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه در سه مرحله برای گردآوری اطلاعات استفاده شده است.
در بخش دیگری از این طرح پژوهشی با اشاره به این مطلب که جهت شناسایی مولفه­های ساختار اجتماعی فرهنگی دانشگاه­ها، در مرحله اول 46 واحد مطالعاتی به روش نمونه­گیری در دسترس، انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفت و همچنین این موضوع نیز مورد اشاره قرار گرفته که در مرحله دوم مصاحبه به صورت نیمه ساختاریافته با 16 نفر از اساتید، مدیران و کارشناسان این حوزه صورت گرفته که این افراد نیز به صورت هدفمند انتخاب شده‌اند.
در ادامه طرح پژوهشی "بررسی تطبیقی ساختار فرهنگی و اجتماعی در دانشگاه‌های دولتی و غیردولتی" آمده است: در مرحله سوم از پرسشنامه­های دانشجویان و کارکنان برای بررسی تطبیقی ساختار اجتماعی و فرهنگی دانشگاه­های دولتی و غیردولتی استفاده شده که در این مرحله 384 دانشجو و 378 کارمند دانشگاه به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای مورد پرسش و پیمایش قرارگرفته‌اند و همچنین پس از جمع‌آوری پرسشنامه‌ها برای تجزیه و تحلیل داده­ها در مرحله اول از روش تحلیل محتوای اسناد به روش مقوله­بندی و در مرحله دوم از آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم­افزار «spss» استفاده شده است.
پس از تحلیل محتوا و همچنین اعتبارسنجی پرسشنامه‌ها از منظر پایایی و روایی نتیجه بدست آمده ذیل 14 مولفه شامل اعتماد، هنجارها و ارزش­های مشترک، درک متقابل، پویایی­ گروهی و کنش­های مشارکتی، کانال­های اطلاعاتی و ارتباطات شبکه­ای، هویت، ریسک­پذیری و نوآوری، رهبری و مدیریت، ساختار، ارزیابی، تکریم و منزلت­دهی، قوانین و مقررات، ماموریت، اعتبار و رسالت، استقلال و آزادی و تعهد دسته بندی شده‌اند.
در این بخش نتایج به دست آمده مربوط به دانشجویان؛ حاکی از پایین بودن اعتماد، پویایی­های گروهی و کنش­های مشارکتی، ارتباطات، ریسک­پذیری و نوآوری، رهبری و مدیریت، ارزیابی، تکریم و منزلت­دهی، استقلال و آزادی در دانشگاه­های دولتی و غیردولتی است.
همچنین مطلوب بودن وضعیت درک متقابل و وضعیت قوانین و مقررات در هر دو نوع دانشگاه، هنجار و ارزش­های مشترک، هویت، اعتبار و رسالت و تعهد در دانشگاه­های دولتی و نامطلوب بودن آن­ها در دانشگاه­های غیردولتی، مطلوب بودن هنجار و ارزش­های مشترک، هویت، اعتبار و رسالت از دیدگاه دانشجویان از دستاوردهای دیگر تحلیل محتوای پرسشنامه‌های جمع آوری از دانشجویان است.
در بخش مربوط به کارکنان نیز نتایج به دست آمده از تحلیل محتوای پرسشنامه‌های پاسخ داده شده توسط آنان حاکی از پایین بودن پویایی­ گروهی و کنش­های مشارکتی، ارتباطات، ریسک­پذیری و نوآوری، رهبری و مدیریت، ارزیابی، تکریم و منزلت­دهی، استقلال و آزادی، مطلوب بون درک متقابل، اعتبار و رسالت، تعهد و بالا بودن قوانین و مقررات، مطلوب بودن اعتماد، هنجار و ارزش­های مشترک و هویت است.
به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، طرح پژوهشی "بررسی تطبیقی ساختار فرهنگی و اجتماعی در دانشگاه‌های دولتی و غیردولتی" در پایان نیز موارد فوق را به عنوان پیشنهاد اجرایی به منظور ارتقای عملکرو و بهبود ساختار در دانشگاه‌های دولتی و غیر دولتی ارائه داده است:
ارائه الگوي ساختار اجتماعی فرهنگی دانشگاه‌هاي کشور به تفکیک نوع دانشگاه،
الگوبرداری از ساختار اجتماعی فرهنگی دانشگاه‌هاي برتر و بومی سازي آن براي دانشگاه براي
کشور،
بررسی رابطه درونی مؤلفه‌هاي ساختار اجتماعی فرهنگی دانشگاه‌ها،
بررسی سهم هر یک از مؤلفه‌هاي شناسایی شده در تبیین ساختار اجتماعی فرهنگی دانشگاه‌ها،
بررسی تأثیر ساختار فرهنگی، سیاسی و اقتصادي بر ساختار اجتماعی فرهنگی دانشگاه‌ها،
بررسی عوامل مؤثر بر اعتماد در دانشگاه‌ها به عنوان یکی از مؤلفه‌هاي ساختار اجتماعی فرهنگی،
شناسایی و تبیین هنجارها و ارزشهاي مشترك آکادمیک براي اعضاي دانشگاه و راهکارهاي
بهبود آن،
تدوین الگوي پویایی‌ گروهی و کنش‌هاي مشارکتی در دانشگاه‌هاي کشور.
همچنین بخش دیگری از پیشنهادهای ارائه شده در این پژوهش نیز به شرح ذیل است:
بررسی راهکارهاي بهبود درك متقابل بین افراد و اعضاي دانشگاه‌ها،
طراحی الگوي ارتباطات شبکه‌اي در دانشگاه‌هاي دولتی و غیردولتی کشور،
بررسی عوامل مؤثر بر شکل‌گیري هویت دانشگاهی و پیامدهاي آن،
مقایسه سبک‌هاي هویت دانشجویان در دانشگاه‌هاي دولتی و غیر دولتی،
بررسی عوامل مؤثر بر ریسک‌پذیري و نوآوري در دانشگاه‌هاي کشور و موانع آن،
تبیین نقش ریسک‌پذیري و نوآوري در توسعه و ترقی دانشگاه‌هاي کشور.
به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، در ادامه این پژوهش نیز موارد ذیل به عنوان پیشنهادهای اجرایی مورد تاکید قرار گرفته است:
ارائه الگوي ساختار سازمانی دانشگاه‌هاي کشور بر حسب نوع دانشگاه،
بررسی ارگانیک ساختار دانشگاه‌ها و نقش آنها در عملکرد کارکنان دانشگاه،
بررسی سبک‌هاي مختلف رهبري و مدیریت در دانشگاه‌هاي دولتی و غیر دولتی،
ارائه الگوي سبک رهبري و مدیریت متناسب با نوع دانشگاه‌ها،
تدوین الگوي تکریم و منزلت‌دهی دانشجویان و کارکنان د انشگاه‌ها،
بررسی راهکارهاي عملی بهبود رسالت اجتماعی و فرهنگی دانشگاه‌ها،
بررسی کم و کیف قوانین و مقررات در دانشگاه‌هاي دولتی و غیر دولتی،
بررسی عوامل و موانع استقلال و آزادي شخصیتی و علمی دانشجویان و کارکنان دانشگاه‌ها،
بررسی عوامل مؤثر بر تعهد دانشجویان به دانشگاه محل تحصیل.

متن پژوهش را می توانید از این جا دانلود کنید: