به گزارش مرکز رسانه و روابط عمومی شورای عالی انقلاب فرهنگی، علی باقر طاهری‌نیا، دبیر ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی، در حاشیه ۲۲۹مین جلسه این ستاد که روز یکشنبه ششم خردادماه ۱۴۰۴ برگزار شد، از آغاز فرآیند طراحی و تدوین الگوی ملی تقسیم کار در حوزه فناوری‌های اولویت‌دار کشور خبر داد.

وی در تشریح محورهای این جلسه، با اشاره به اهمیت استفاده از فرصت‌های مطالعاتی برای اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها، اظهار داشت: اعضای ستاد در ابتدای جلسه تأکید داشتند که فرصت‌های مطالعاتی، نقشی بنیادین در ارتقای سطح علمی و پژوهشی کشور دارد و لازم است حمایت ساختاریافته‌تری از این ظرفیت‌ها صورت گیرد. بر همین اساس، پیشنهاد شد تا تعامل هدفمندی با معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری برای بهره‌گیری از ظرفیت‌های آن نهاد در راستای تقویت فرصت‌های مطالعاتی اعضای هیئت علمی، برقرار شود.
دبیر ستاد علم و فناوری در ادامه با اشاره به ارائه گزارشی از روندهای کلان جهانی در حوزه علم و فناوری گفت: در این جلسه، مرور سیاست‌گذاری علم و فناوری یکی از کشورهای پیشرو در سال ۲۰۲۴ انجام شد. بررسی‌ها نشان می‌داد که تمرکز اصلی آن کشور در سال جاری بر حوزه‌هایی چون زیست‌فناوری، انرژی‌های پاک، هوش مصنوعی، مواد پیشرفته و سایر فناوری‌های راهبردی بوده است. این موضوع مورد توجه اعضای ستاد قرار گرفت؛ چراکه جهت‌گیری‌های کلان شورای عالی انقلاب فرهنگی در حوزه علم و فناوری نیز با چنین روندهایی هم‌راستاست.

وی با بیان اینکه «اطلاع از تحولات جهانی الزاماً به معنای الگوگیری نیست»، تأکید کرد: ما اولویت را به اقتضائات زیست‌بوم علم و فناوری کشور می‌دهیم. با این حال، در حوزه‌های رقابتی، آگاهی از اقدامات کشورهای پیشرو و رقیب می‌تواند به ارتقای جایگاه علمی کشور کمک کند.

دکتر طاهری‌نیا موضوع اصلی جلسه را بررسی تجربه ستاد توسعه زیست‌فناوری کشور در زمینه تقسیم کار ملی عنوان کرد و افزود: این تجربه موفق، الگویی قابل تعمیم برای سایر حوزه‌هاست. در این الگو به‌جای تمرکز بر یک نهاد خاص، نگاه زیست‌بوم‌محور حاکم است؛ یعنی تمامی ذی‌نفعان مرتبط، از دستگاه‌های دولتی و دانشگاه‌ها تا بخش خصوصی و انجمن‌های علمی، در قالب یک شبکه هم‌افزا ایفای نقش می‌کنند.

وی یکی از نقاط قوت این الگو را «تمرکز بر توانمندی‌ها» دانست و گفت: به‌جای آنکه تنها از نهادهایی که اعلام آمادگی می‌کنند استفاده شود، باید از ظرفیت‌ افراد، گروه‌ها و نهادهایی بهره‌برداری کرد که عملکردشان، موید توانمندی واقعی آن‌ها در حوزه مورد نظر است.

دبیر ستاد علم و فناوری همچنین به موضوع تأمین منابع مالی در تحقق اسناد راهبردی اشاره کرد و اظهار داشت: تجربه ستاد زیست‌فناوری نشان می‌دهد که منابع مالی لازم را نباید صرفاً از محل بودجه‌های انباشته دولتی تأمین کرد، بلکه باید هم از ظرفیت‌های مردمی و خیرین علمی بهره گرفت و هم منابع دولتی را با مدیریت بهینه و هدفمند تخصیص داد. همکاری اثربخش با سازمان برنامه و بودجه کشور نیز در این زمینه ضروری است.

دکتر طاهری‌نیا در پایان خاطرنشان کرد: بر اساس جمع‌بندی این جلسه، مقرر شد که الگوی تقسیم کار ملی در فناوری‌های اولویت‌دار، با استفاده از تجربیات موفق گذشته، تدوین و به چارچوبی قابل تعمیم تبدیل شود؛ به‌گونه‌ای که هم در سایر حوزه‌های فناورانه و هم در عرصه علوم انسانی کاربرد داشته باشد. این اقدام می‌تواند گامی مؤثر در جهت انسجام‌بخشی به سیاست‌گذاری علم و فناوری در کشور باشد.