آیت الله «علی‌اکبر رشاد»، رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در نخستین پیش نشست همایش بین‌المللی «حقوق ملت و آزادی های مشروع در منظومه فکری حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مدظله‌العالی)» با تبریک ماه مبارک رمضان و بهره گیری از ساعات این ماه شریف گفت: آزادی تکوینی مربوط به تکوین انسان ها است و در این مقوله وقتی انسان را آزاده بنامیم ، آزادی یک مفهوم کلان و فلسفی را در برمی‌گیرد.
وی افزود: آزادی تشریعی  مربوط به مقررات و اصول و ارزش‌هایی است که رفتار انسان را مدیریت می کند، آزادی تکوینی به باطن و وجود او مربوط می شود و در آزادی تشریعی یعنی آیا تشریعا مجاز به انجام این کار است یا خیر.
وی گفت: آزادی تشریعی به دو بخش برونی و درونی تقسیم می شود، آزادی درونی مربوط به علم اخلاق، عرفان و کشش های درونی رهایی در آزادی انسان در کشش های درونی است. آزادی برونی به کنش جوارح و رفتار بیرونی انسان مربوط می شود که در چهارچوب چه ضوابطی انسان رفتار کند.
وی افزود: در مورد مفهموم آزادگی که ایهام به درون دارد و اتلاق به آزادی درونی می شود. در آموزه های قرآنی وظایفی را به رسول خدا(ص) نسبت می دهد که از جمله به آزادی بردگان اشاره می کند که پیامبر گرامی اسلام(ص) در زمانی که برده داری بسیار رایج و امری عادی بود، بردگانی را آزاد کردند. پیامبر گرامی اسلام تمام آزادی هایی را که می توان برشمرد برای انسان آوردند و تمام برده دارهایی را که امکانش بود، از انسان برداشتند.
 
آیت الله رشاد ادامه داد: در نگاه دینی تمرکزی که روی آزادی برونی است اینگونه نیست، یعنی آزادی و آزادگی دو مقوله جدا از یکدیگر نیست، آزادی بدون آزادگی درونی حتما به آزادی لطمه می زند و آزادی خود و دیگران را نقض می کند، در تعاریف ما آزادی و آزادگی دو روی سکه هستند.
وی در مورد اصل آزادی اجتماعی و سیاسی گفت: یک اصل اساسی آزادی این است که نمی توان آزادی را از آزادگی جدا کرد و هر یک بدون دیگری معدوم است و تحقق پیدا نمی کند.
وی در مورد آزادی های مشروع و رابطه آن با عدالت با بیان اینکه آزادی و حقوق دو روی سکه هستند، گفت: آزادی از اساسی ترین حقوق است که تکلیف هم به دنبال دارد و هر حقی تکلیفی را برای انسان به ارمغان می آورد و بزرگترین تکلیف انسان عدالت است، عدالت انجام حق و بزرگترین تکلیف انسان است.
وی گفت: از هر زاویه ای که بنگریم توحید ارتباط با آزادی و آزادگی دارد و خداوند انسان را آزاد خلق کرده و عبد غیر نمی تواند باشد حتی در عبادت خداوند نیز آزادی و آزادگی معنا دارد مجموعه آزادی و آزادگی را باید در مفهوم و پیوند توحید ببینیم و اگر در غیر از این باشد محقق نمی شود.