صد و سی و پنجمین جلسه مجمع مشورتی شورای توسعه فرهنگ قرآنی در حالی برگزار شد که در آن به اصلاح جزئی منشور توسعه فرهنگ قرآنی با نگاه «مساجد؛ پایگاه قرآنی» و افزایش ۲۰ درصدی کمک هزینه دانشجویی حافظان و قاریان اشاره شد.
صد و سی و پنجمین جلسه مجمع مشورتی شورای توسعه فرهنگ قرآنی صبح روز دوشنبه ششم آذرماه، با حضور حجت الاسلام والمسلمین محمد قمی، رئیس شورای توسعه فرهنگ قرآنی، رضا سلامت‌پناه، دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی و سایر اعضای و نمایندگان این مجمع در ساختمان شورای فرهنگ عمومی (خیابان فسلطین) برگزار شد.
در ابتدای این جلسه به موضوع ادبیات توسعه فرهنگ قرآنی و همچنین گزارشی از طرح «پایگاه قرآنی مساجد کشور» پرداخته شد. در این بخش ابتدا رضا سلامت‌پناه، دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی با بیان اینکه پیرو مطالبه رمضانیه مقام معظم رهبری در دیدار جامعه فعالان قرآنی در خصوص پایگاه قرآنی مساجد در جلسه مورخ ۲۹ فروردین‌ماه امسال مجمع مشورتی و اعلام آمادگی سازمان بسیج، تدوین اولیه طرح این موضوع به بسیج واگذار شد، گفت: طی ۳ جلسه مجمع مشورتی و نیز جلسه مشترک دستگاه‌ها مرتبط گروه کاری تشکیل و سوابق و مستندات امور قرآنی مساجد گردآوری شد و نهایتاً طرح تشکیل هسته قرآنی در هر مسجد تهیه شد.
وی افزود: در نهایت با توجه به مرجعیت و واگذاری امور مساجد کشور به دبیرخانه ائمه جمعه این طرح طی جلساتی به مدیران این نهاد ارائه و قرار شد تا مذاکرات داخلی لازم انجام و تصمیم نهایی را اتخاذ کنند و چنانچه نیاز به مصوبه شورا است، از طرف دبیرخانه ائمه جمعه ارائه شود. همچنین در جلسه ۶۴ مورخ ۸ مردادماه ۱۴۰۲ کمیسیون فعالیت‌های تبلیغی، ترویجی قرآنی این موضوع با عنوان «مساجد؛ پایگاه محوری قرآن» نخستین دستور قرار گرفت و نیز متعاقب آن جلسه‌ای مورخ ۱۴۰۲/۶/۱ در دبیرخانه کمیسیون برگزار شد. در تحقق این مطالبه مقام معظم رهبری تأخیر داشته‌ایم، لذا از هر ظرفیتی در این عرصه استقبال می‌کنیم.
حجت‌الاسلام حسین نظری، نماینده مرکز رسیدگی به امور مساجد در ادامه این دستور، درباره وضعیت فعلی طرح «مساجد؛ پایگاه محوری قرآن» گفت: امروز امور مساجد کشور نداریم و مقام معظم رهبری اساساً با این مخالف هستند که یک مرکز در تهران مسئولیت رسیدگی به امور مساجد در کشور را بر عهده بگیرد؛ لذا نگاهشان این است که ائمه جمعه و نمایندگان ولی فقیه در استان‌ها به این امر رسیدگی داشته باشند.
نماینده مرکز رسیدگی به امور مساجد ادامه داد: مقام معظم رهبری تأکید داشته‌اند که دولت نباید حضور مستقیم در امر اداره مساجد داشته باشد و دستگا‌ه‌هایی مانند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و حتی سازمان اوقاف و امور خیریه هم حق ورود مستقیم ندارند، بلکه باید تنها پشتیبانی کنند. با این نگاه طبعاً همه چیز مشخص است و با توجه به نگاه مقام معظم رهبری بایستی امر اداره امور مساجد را به امام جماعت مساجد واگذار کنیم و ایشان تنها یک استثنا داشتند و آن هم بسیج بود که با عنوان مرید و دستیار همیار مساجد بازوی نقش‌آفرینی در این عرصه باشد.
۱۲ هزار و ۸۰۰ مسجد فعالیت قرآنی می‌کنند
وی افزود: با توجه به اینکه شورای توسعه فرهنگ قرآنی در استان‌ها امتداد دارد و در امر مسجد هم به صراحت فرمایش مقام معظم رهبری، وظیفه امام جماعت با همراهی بسیج است، لذا از هر طرحی که برای اینکه بتوانند مساجد ما را قرآنی‌تر کند، حمایت می‌کنیم. قطعاً حضور شورا در مسجد در کنار سایر کنشگران ورودی کاملاً حمایتی و پدرانه است تا به جایگاه قرآن در مساجد با محوریت امام جماعت کمک کند.
وی ادامه داد: برهمین اساس طرح اولیه این موضوع آماده شده است. این طرح مبتنی بر این است که نظام ارتباطات مسجد در نظر گرفته شود و با مساجد دیگر و مخاطبان دیگر مسجد در ابعاد مختلف، بتواند نقش دستگاه‌های مختلف در امر قرآن را تقویت و یک هم‌افزایی در این عرصه ایجاد کند تا نهایتاً بتوانیم بضاعت سهم اجتماعی ائمه جماعت را به میدان بیاوریم.
حجت‌الاسلام والمسلمین حمیدرضا لیمویی، مدیر دارالقرآن بسیج کشور در ادامه این طرح گفت: بحث مسجد پایگاه قرآنی را تقریبا از یک سال و نیم پیش شروع و در این زمینه سامانه مسجد پایگاه قرآن را طراحی کردیم که ۱۲ هزار و ۸۰۰ مسجدی که فعالیت قرآنی می‌کنند در این سامانه ثبت‌نام شده‌اند و مربیان و قرآن‌آموزان در آن مشخص شده است. نگاه این سامانه تسهیل‌گری و هویت‌بخشی به فعالیت‌های قرآنی مساجد است.
نظری با بیان اینکه بسیج بودجه بسیار مناسبی در این عرصه هزینه کرده است، گفت: این کار با ارائه تشویق‌هایی به مربیان مسجد دنبال خواهد شد. هماهنگی این طرح انجام شده است تا به صورت ملی طرح هر مسجد یک پایگاه قرآنی شکل گیرد. در این سامانه ظرفیت ایجاد خدمات مختلف به طرح پایگاه قرآنی مساجد وجود دارد.
در ادامه این سخنان حجت‌الاسلام والمسلمین محمد قمی، رئیس شورای توسعه فرهنگ قرآنی گفت: آموزش و پرورش به جهت قرآنی رویکردی که برای فضای نزدیک شدن به مساجد دارد، رکنی برای طرح مسجد؛ پایگاه قرآنی محسوب می‌شود.
شناسایی سه هزار مسجد همجوار مدرسه
در ادامه اصغر باقرزاده، معاون فرهنگی وزارت آموزش و پرورش و دبیر کمیسیون توسعه آموزش عمومی قرآن نیز در این جلسه با بیان اینکه ارتباط آموزش و پرورش با مسجد یک تکلیف قانونی شده است، گفت: در برنامه هفتم هم به این وظیفه اشاره شده است که باید، مدارس به همراه مساجد این ارتباط را برقرار کنند؛ لذا طی آخرین اطلاعات حدود سه هزار مسجد همجوار مدرسه شناسایی شده است که این تعداد در دستور اول کار ما قرار گرفته است و روحانیون و مدیران مدارس این ارتباط را برقرار کرده‌اند.
وی در خصوص پایگاه قرآنی پیشنهاد داد: ما باید اسامی قاریان، حافظان و فعالان فرهنگی که در جوار مساجد زندگی می‌کنند در اختیار دوستان قرار دهیم و این افراد به مساجد دعوت شوند و نشست‌ها و کرسی‌های تلاوت با حضور آن‌ها برگزار شود. بایستی مساجد همجوار این دانش‌آموزان را به‌عنوان فعال قرآنی بشناسند و از آن برای محافل قرآنی دعوت کنند.
معاون فرهنگی وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: نکته دوم ثبت پایگا‌ه‌های قرآنی مساجد در سامانه دانش‌آموزی و آموزش و پرورش است. از این طریق می‌توان این پایگاه‌ها را معرفی و خدماتشان را به دانش‌آموزان و مخاطبان ارائه کرد. ما امروز دارالقرآن‌ها را به اشتراک گذاشته‌ایم که ۳۰۰ هزار دانش‌آموز را تحت پوشش قرار داده‌اند. هرچه تنوع را در این عرصه بالا ببریم و این اطلاعات داده شود ما هم در فضای شاد و سامانه اطلاعات جامع می‌توانیم بچه‌ها را به این مساجد دعوت کنیم. همچنین تلاش می‌کنیم نماز جماعت و حضور بچه‌ها در مساجد نیز تقویت شود.
در ادامه این سخنان مقرر شد که ظرفیت آموزش و پرورش مخصوصاً ظرفیت مجازی آن در طرح هر مسجد یک پایگاه قرآنی دیده شود.
۲۰ هزار سهیمه بیمه برای معلمان قرآن وجود دارد
در ادامه محمد انجم‌شعاع، مدیرعامل اتحادیه کشوری مؤسسات و تشکل‌های قرآن و عترت به ظرفیت بزرگ مؤسسات قرآنی اشاره کرد و گفت: در یک سال اخیر بیش از ۵ هزار نفر را تحت پوشش بیمه قرار دادیم و برای سال آینده هم ۲۰ هزار سهمیه در این عرصه داریم و در این عرصه در خدمت معلمان قرآنی هستیم.
دیگر سخنران این جلسه میکائیل باقری، مدیرکل قرآن، عترت و نماز وزارت آموزش و پرورش بود که وی درباره پیگیری روند مصوبه گفت: گزارش پیش‌نویسی از سوی این کارگروه تهیه شده و به بخش حقوقی وزارتخانه رسیده است و اگر پیش‌نویس تأیید شود، در گام نخست دارالقرآن‌ها و کانون‌ها و در گام دوم مؤسسات مدنظر است.
محمدحسین محمدزاده، عضو حقیقی شورای توسعه فرهنگ قرآنی، در بخش دیگری از این جلسه با اشاره به اینکه یکی از موارد لازم التبیین، مطالبات قرآنی رهبر معظم انقلاب است که هنوز متأسفانه کار اساسی بر روی آن‌ها نشده است، گفت: حدود ۲۰ مطالبه قرآنی ایشان داشته‌اند که می‌طلبد ضوابط دقیقی برای آن تبیین شود و با این دید که نیاز به خرد جمعی است، به سراغ تک تک مطالبات ایشان برویم. این مطالبات هرکدام منطبق با اندیشه تمدنی ایشان است که انطباقی با یکی از مؤلفه‌های تمدنی ایشان دارد و با این دید باید به سراغ مطالبات قرآنی رهبری برویم.
وی افزود: بر اساس اینکه ایشان یک فقیه جامع‌الشرایط ادیب هستند تمام سخنان و تأکیداتشان باید از منظر یک متن حکیم مقتدر و فقیه مورد بررسی قرار گیرد و تبیین شود. اما احساس می‌کنم امروز برخی از مطالبات رهبری در این موارد را طی نکرده‌ایم. لذا یکی از مکلفینی که رهبری انقلاب در حوزه مسجد کرامت تصریح کرده‌اند به ما بوده است که می‌فرمایند همین شما‌ها بروید و بحث تلاوت و حفظ را توسعه دهید. متأسفانه ما در این تکلیف به درستی عمل نکرده‌ایم. ایشان در مطالباتی بحث مساجد را فرموده‌اند که باید به آن توجه کرد، ولی تبدیل مساجد به پایگاه قرآنی محدوده تکلیف را هم روشن می‌کنند. درخواست ما این است که تمرکز رهبری در بحث تلاوت و حفظ که فرمودند در دغدغه‌ها ذکر شود.
رضا سلامت‌پناه، دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی در ادامه با ارائه پیشنهادی در خصوص این سخنان گفت: باتوجه به اینکه مراکز مختلف به مطالبات رهبری در این حوزه پرداخته‌اند پیشنهاد این است که میز تبیینی از سوی سازمان دارالقرآن برای چنین مجموعه‌ای ایجاد و سایر مجموعه‌ها کمک بکنند که ما یک میز دائمی در این عرصه داشته باشیم که ابعاد مختلف مطالبات قرآنی مقام معظم رهبری را تبیین کنند که قطعاً اقبال اجرایی هم در خصوص مطالبات ایشان بیشتر خواهد داشت.
