دکتر سعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگي روز سهشنبه 25 اسفندماه 1399 در دومين روز از همايش ملي هواي نو در راستاي تقويت و نهادينهکردن فعاليتهاي مردمي در تحقق اهداف گام دوم انقلاب اسلامي به ارائه سخنراني پرداخت.
به گزارش مرکز خبر شورای عالي انقلاب فرهنگی در اين همايش دکتر عاملی ضمن تشکر از عوامل برگزاری اين همايش با اشاره به حديث نبو گفت: «نيکی برتر از دو نيکی توحيد و رفع کرب نيست و پليدی بدتر از شرک و گره ايجاد کردن در زندگی مردم نيست»، با همين رويکرد ميتوان هدف متجلی در اين همايش و تلاش عوامل آن را در راستای همان دو نيکی اشاره شده در حديث پيامبر اکرم(ص) دانست.
وي با اشاره به عنوان همایش هوای نو که مبتنی بر بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی است
تشکيل کميته بيانيه گام دوم انقلاب در دبيرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی را مورد توجه قرار داد و تصريح کرد: هدف از تشکيل کميته مذکور يکی دخالت دادن بيانيه گام دوم در برنامههای 5 ساله کشور که بر اساس آن ۸ برنامه آینده ایران باید مبتنی بر گام دوم باشد و هدفگذاری و افق ۴۰ ساله برای برنامهریزی در کشور حرکت تازه است و هدفهای این بیانیه؛ سخت، کلیدی و بزرگ است که به سادگی قابل دستیابی نیست.
وی اضافه کرد: هدف ديگر کمیته گام دوم دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی تدوين شاخصهای بيانيه گام دوم انقلاب اسلامی و در نهايت هدف سوم تدوين برنامهای برای روزآمدسازی اسناد محوری شورای عالي انقلاب فرهنگی بر مبنای اهداف بيانيه گام دوم است.
دبير شورای عالي انقلاب فرهنگی ادامه داد: نگاه مقام معظم رهبری(مدظلهالعالی)
در بيانيه گام دوم انقلاب نگاه تلخ و برجسته کردن ضعفها و کاستیها نیست و نگاهی مبتنی بر توجه به برکات انقلاب است.
وي افزود: برکت به منزله امری است که توسعه پيدا خواهد کرد و همچون بذری خواهد بود که محصولات فراوانی خواهد داشت.
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران در ادامه با اشاره به محورهای موجود در متن بيانيه گام دوم انقلاب يادآور شد: مقام معظم رهبری(مدظلهالعالی) در اين بيانيه برای 40 ساله دوم انقلاب هفت راهبرد پيشنهادی مطرح میکنند که همه اين راهبردها جنبه فعال و پويا دارند.
دکتر عاملی همچنین به تبیین مدلهای مختلف برنامهریزی راهبردی در روشهای سیاستگذاری در جهان پرداخت و گفت: نگاه برنامهريزی در نگاه رهبر حکیم انقلاب نگاهی مطلوبگرا که با روش پسانگر (Back-Casting view) امر مطلوب را تبدیل به برنامه برای امروز و در ادامه مسیر به آینده راهبری میکند.
در این رويکرد فضای تمدن نوين اسلامی بهعنوان يک هدف در نظر گرفته شده است که متوجه بازخوانی اسلام ناب منطبق بر نيازها است.
وی تاکید کرد: عبارت نوین در این هدفگذاری با مفهوم نوین و جدید در تمدنهای غربی متفاوت است و
نوین در تمدن نوین اسلامی ناظر بر اصل استیناف است که امام زمان (عج) در هنگام ظهورشان اسلام ناب را بازخوانی میکنند و آنقدر این اسلام برای همگان جدید است که فکر میکنند اسلام جدیدی آمده است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: حقیقت اسلام به مرور زمان پنهان شده است و کاری که حضرت حجت(عج) میکنند همان بیانی است که امام خمینی(ره) نیز آن را به اسلام ناب محمدی(ص) تعبیر میکردند و نوین در تمدن نوین اسلامی به معنای بازگشت به آن اسلام ناب است.
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران در ادامه مفهوم اختلال (illusion) در علم ارتباطات را تبیین کرد و اظهار داشت: اختلال برفکی است که بر تصویر و معنا مینشیند و مانع انعکاس واقعی میشود. درک و فهم اسلام نیز در گذر زمان دچار اختلال شده است و در فقه شیعه نیز قائل به مخطئه هستیم و خطا حتی در نزد مجتهدین نیز ممکن است. بخشی از اختلال نسبت به اسلام توسط تحریف اسلام از طریق دشمنان اسلام صورت میگیرد و نسخههای جدیدی از اسلام را برای شکستن مقاومت اسلامی ارائه میدهند.
دکتر عاملی ادامه داد:
مقام معظم رهبری(مدظلهالعالی) در متن بيانيه گام دوم مترصد گشودن فضايی هستند که به دنبال آن بتوانيم به اسلام دوران ظهور نزديک شويم.
وی افزود: عدالت فراگير، فراوانی نعمت، اخلاق و کرامت انسانی، امنيت اجتماعی و ... از موارد و شاخصهايي است که منطبق با فرهنگ مهدويت استخراج شده است و مطابق با فرمايشات مقام معظم رهبری(مدظلهالعالی) بايد در جهت دستيابی به شاخصهای همين فرهنگ مهدويت گام برداريم.
دبير شورای عالی انقلاب فرهنگي ادامه داد: با نگاه به همين رويکرد کلان است که
رهبری دو هدف ميانی را در گام دوم ترسيم کردهاند و آن دو هدف جامعهپردازي و خودسازي است.
وی با تأکيد بر اينکه مفهوم جامعهپردازی با جامعهسازی تفاوت دارد تصريح کرد: اصطلاح جامعهپردازی که به معنای توجه به ظرفیتهای اجتماعی و همچنین توجه به حساسیتهای اجتماعی و البته درک مسائل زمانه جامعه است از ابتکارات مقام معظم رهبری(مدظلهالعالی) تلقی میشود که نوعي ظرافتبينی اجتماعی محسوب میشود.
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران افزود:
اينکه مقام معظم رهبری در بيانيه گام دوم انقلاب بيش از 50 مرتبه از جوانان نام بردهاند هم از طرفی به دليل توان موجود در نسل جوان است و هم از طرفی ديگر به جهت نوع توجهی است که بايد نسبت به نسل جوان صورت گيرد.
وی در ادامه به تبیین مفهوم نسل Z پرداخت و تصریح کرد: اگر یک محور مختصات را در نظر بگیریم گروههای سنی این نسل در دامنه محور مختصات قرار میگیرند و
منظور از نسل Z گروه سنی است که توسط اينترنت اجتماعی شده و توسط فضای مجازی فرهنگی شده است.
دکتر عاملی با بیان اینکه
اولین کاری که فضای مجازی در فرهنگ انجام داده توسعه ارتباطات و کاهش عصبیت است و به نفع ما خواهد بود اگر بتوانیم از آن درست استفاده کنیم و مانند حضرت امام رضا(ع) با استدلال و با بنیان عقلانیت در تعاملات با افراد متفاوت رفتار کنیم، ادامه داد: توسعه ارتباطات اولين کاری که میکند از ميان بردن ذهن مطلق و عصبيتهاست لذا نسل امروزی(نسل Z) برخلاف روحيه عصبی گذشته به سبب آنکه لايه عصبيت در آن ضعیف شده است، امکان پذيرفتن حق را بهتر خواهد داشت و اين به منزله يک مزيت برای جامعه دینی است که با استدلال و تعامل منطقی با این نسل مواجه شود. توجه داشته باشید که وجه مشترک کفار در قرآن به تعبیر شهید مطهری عصبیت است که همواره کفار می گویند لنا دین آبائنا و با تاسی به دین پدر و مادر از پذیرفتن حق سر باز می زنند.
وی با اشاره به فرمایش رهبر حکیم انقلاب مبنی بر ورود به دوره تمدنی جدید افزود: منظور ایشان دوره اینترنت و فضای مجازی است و ظرفیتهای بالایی در این محیط وجود دارد که البته در صورت عدم مديريت صحيح اين فضا پليدیها و فتنههای زيادی را نيز به همراه خواهد داشت.
دبير شوراي عالي انقلاب فرهنگي با بیان اینکه ظرفیتهای فضای مجازی و فناوریهای نو، از مقیاس مدیریت جهانی برخوردار است گفت: در این فضا نسل Z احساس کسی بودن دارد و از طرف دیگر با هر نوع استثناء گرای و برتری جوئی افراد و نهادهای اجتماعی مقابله می کند و تاکید بر معمولی بودن همگان دارد، به عبارتی نسل جدید استقلال گراست و شرایط را میفهمد و به دنبال حقوق اجتماعی خود بدون تبعیض اجتماعی است. فهم نسل جدید، بخشی از نگاه جامعه پردازی است که در بیانیه گام دوم بر آن تاکید شده است.
وی در اهمیت فضای مجازی و نحوه استفاده از آن افزود: بسياری از مؤلفههای مربوط به فضای مجازی و فضای فرهنگی بايد از جنس فعاليتهای فرهنگی جهانی یا حداقل ملی باشد و فضای مجازی جای بچهقدرتها نیست و اگر تولیدات فرهنگی در یک ظرفیت پلتفرمی واحد قرار گیرد قدرت متفاوتی دارد تا اینکه هر کس در یک بستر آن را در این فضا منتشر کند.
وي با اشاره به اينکه منطق و تفکر گوگل بر معماری غیر مرکزی اینترنت و چگونگي استفاده از انبوه دادههای کاربران است، خاطرنشان کرد: محيط مجازی محيط ظهور و بروز قدرتهاي بزرگ است و نهادهای متولي فرهنگی و تبليغاتی کشور بايد بتوانند اقدام به نهادينهسازی یک پلتفرم مجازی بزرگ برای کاربران خود کنند تا در جهان تأثیرگذار باشند.
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران در ادامه با اشاره به هدف ميانی دوم يعنی خودسازی گفت:
امکان موفقیت با توجه به پيچيدگی فتنههای روزگار و عظمت مسائل و مشکلات موجود بدون پناه بردن به آستان حضرت حق، توکل بر خدا و البته عمل خالصانه برای رضای خدای متعال، امکانپذير نيست.
وي با تأکید بر ضرورت شناسایی عوامل موثر برای استقرار جامعه اسلامی اضافه کرد: در هفت راهبرد مندرج در بيانيه گام دوم انقلاب اسلامی عوامل مؤثر جهت دستيابي به تمدن نوين اسلامي مشخص شده و بنيان اين عوامل را بايد در علم دانست و باید بهطور خاص در حوزه تعلیم و تربیت بر دوره کودکی و مهد کودکها تمرکز کنیم.
دبير شوراي عالي انقلاب فرهنگی با تأکيد بر اهميت توجه به دورههاي آموزش و پرورش تصريح کرد:
بايد سرمايههای ملی و دقتهای فرهنگی همگی در آموزش و پرورش متمرکز شود و اگر در این حوزه موفق شویم در سایر حوزهها نیز به توفیق دست خواهیم یافت.
دکتر عاملی همچنین ضمن درخواست از گروههای مردمی حوزه فرهنگ برای کمک به شورای عالی انقلاب فرهنگی در انجام وظایف و مأموریتهای خود پیشنهاد داد کمیتهای با عنوان کمیته یاری شورای عالی انقلاب فرهنگی در میان فعالان فرهنگی کشور به صورت سازمان دهی شده تشکیل شود.
وي همچنین
در پاسخ به سوالی پیرامون ضرورت احیای شورای فرهنگ عمومی با اشاره به اينکه در سند مهندسي فرهنگي کشور اجراي سند مذکور بر عهده شوراي فرهنگ عمومي کشور گذاشته شده است، تصريح کرد:
شوراي فرهنگ عمومي نيازمند تقويت قدرت است، ضمن آنکه در حال حاضر امکان مداخله در بودجه براي اين شورا ميسر نيست.
دکتر عاملي ادامه داد: از مصوبات اخير دبيرخانه شوراي عالي انقلاب فرهنگي اين است که در جلسات شوراي فرهنگ عمومي براي اجرايیسازی سند مهندسي فرهنگي کميته فرهنگي شوراي برنامهريزی استان نيز حضور و مشارکت داشته باشد.
به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ابتدای این جلسه تعدادی از حضار به ارائه پرسش از دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی پرداختند و در پایان نیز دکتر عاملی به سؤالات مربوطه پاسخ داد.
دکتر عاملی
در پاسخ به سؤال حجتالاسلام مهدوینژاد مبنی بر اینکه تشتت نهادهای متولی در عرصه فرهنگ نشاندهنده آنست که شورای عالی انقلاب فرهنگی نتوانسته است نقش خود را به عنوان قرارگاه فرماندهی فرهنگی کشور، مطابق فرمایشات مقام معظم رهبری(مدظلهالعالی) ایفا کرده خاطرنشان کرد:
بسیاری از اوقات امور اجرایی از شورای عالی انقلاب فرهنگی مطالبه میشود حال آنکه شورای عالی انقلاب فرهنگی وظیفه اجرایی نداشته وظیفه نهاد مذکور سیاستگذاری، برنامهریزی، راهبری، مقرراتگذاری و نظارت بر حسن اجرای اسناد است.
وی ادامه داد: در شرایط فعلی کشور نیازمند ثبات و استمرار کارهای سرمایهگذاری شده در گذشته هستیم و از همین رو سند مهندسی فرهنگی کشور که به همت بیش از 3000 نخبه دانشگاهی و کارشناس فرهنگی کشور تدوین شده در حدود 34 جلسه از جلسات شورای عالی انقلاب فرهنگی را به خود اختصاص داده در دوره جدید مورد توجه قرار گرفته است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در
پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر آنکه کتب دانشگاهی منتشره در سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها باید تحول اساسی یافته مطابق با رویکردهای اسلامی تدوین یابد خاطر نشان کرد:
در حال حاضر شورای تحول علوم انسانی توانسته است در هماهنگی با سازمان سمت کتابهایی را که شرح درس آن در شورای تحول به تصویب رسیده را توسط سازمان سمت به چاپ برساند و تاکنون در حدود 400 جلد کتاب مبتنی بر اندیشههای اسلامی در حوزههای مختلف علوم انسانی تالیف و بخشی از آنها به چاپ رسیده است.
به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه
سید حمیدرضا همراه سؤالات خود با این عنوان که دستیابی به مؤلفههای مربوط به شاخصهای تمدنسازی مسیر بسیار طولانی را پیش رو داشته و سرعت کافی در آن دیده نمی شود. وی بر بهرهگیری از تجربیات فعالان فرهنگی مردمی به عنوان دانش فعایتهای فرهنگی برای شورای عالی انقلاب فرهنگی مدنظر است را مطرح کرد و دکتر عاملی در پاسخ گفت:
البته در دستیابی به اهداف فرهنگی مؤلفه سرعت دارای اهمیت است، لکن همانطور که مقام معظم رهبری(مدظلهالعالی) نیز اذعان دارند در بنا گذاشتن پایههای اساسی و بنیانی مؤلفههای فرهنگی ممکن است نتیجه را در دو نسل آینده مشاهده کنیم.
وی افزود: اگر در مسائل فرهنگی بتوانیم در مهدکودک و دوره ها و مقاطع تحصیلی آموزش و پرورش سرمایهگذاری کنیم و به آموزش و پرورش توجه داشته باشیم، حتماً نتایج محسوسی را خواهیم داشت.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد:
از ظرفیت نهادهای مردمی فرهنگی میتوان در جهت اعتلای نسل بعدی کشور و با توجه به آموزش و پرورش نسل آینده استفاده برد.
وی افزود:
دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی در این زمینه دست یاری به سوی تمامی نهادهای فرهنگی مردمی برای تربیت نسل بعدی کشور دراز میکند.
در ادامه
هادی حیدری به ارائه سؤال با این عنوان پرداخت که احساس میشود شورای عالی انقلاب فرهنگی نیازمند نوعی تحول داشته عنوان انقلابی در نام این شورا متبادر کننده انتظار رفتار انقلابی از این نهاد است و عملیاتی شدن مصوبه پیوست فرهنگی شورای عالی انقلاب فرهنگی از جمله مصوبات روی زمین مانده این شوراست.
دکتر عاملی در پاسخ خاطرنشان کرد: شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز متناسب با تغییرات نیازمند تحول خواهد بود که این نوع تغییر را شاید بتوان در مسیر دستورات شورای عالی انقلاب فرهنگی برجسته کرد.
وی افزود: اگر بتوانیم اقدام به استقرار نوعی نظامواره در ساحت فرهنگی کشور اقدام کنیم و شورای عالی انقلاب فرهنگی با نگاهی سیستمی به فرهنگ، مترصد استقرار عدالت سیستمی در کشور باشد، قدم نوینی در این زمینه برداشتهایم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود:
اینکه گفته میشود شورای عالی انقلاب فرهنگی علیرغم نام انقلابی عملکرد انقلابی ندارد برخلاف اظهارات مقام معظم رهبری(مدظلهالعالی) بوده ایشان در طول سالهای عملکردی شورا با توجه ویژهای که به این نهاد دارند، از آن با عنوان یک نهاد کارآمد و مؤثر یاد کردهاند.
وی ادامه داد: مسائل اساسی در حوزه علم و فناوری و فرهنگ از مواردی است که توسط رهبری به شورای عالی انقلاب فرهنگی احاله شده و برخی از آنها نیز نتایج ثمربخشی به همراه داشته است.
دکتر عاملی در ادامه راجع به موضوع پیوست فرهنگی نیز تصریح کرد:
از طریق معاون اول رئیس جمهور نامهای به دستگاههای دارای پروژه اجرایی بزرگ ارسال شده از آنها توضیح خواسته شده تا نسبت به نبود پیوست فرهنگی در برخی از پروژههای بزرگ توضیح دهند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر لزوم بهرهگیری از ظرفیتهای فرهنگی کشور تصریح کرد: اگر جمع 70 مؤسسه حاضر در این همایش بتوانند کمیته همکاری با شورای عالی انقلاب فرهنگی در زمینه فرهنگی تشکیل دهند بنده اعلام آمادگی میکنم که در جلسات آنها مشارکت داشته باشم.
به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه
حجتالاسلام مهدوی ارفع به ارائه سؤالات خود از این قبیل که سرانجام اسناد تدوین شده در شورای عالی انقلاب فرهنگی به کجا رسیده است، نیاز به بازبینی در ضمانت اجرایی و سازوکار نظارت اسناد شورای عالی انقلاب فرهنگی، ضعف تئوریک در جبهه انقلاب، پرداخت و در ادامه دکتر عاملی در پاسخ گفت: متأسفانه در عمل و در بسیاری از اوقات ما گرفتار تصنع در امر فرهنگی شده لذا نتایج مورد انتظار را نیز به دست نیاوردهایم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود:
شورای تحول و نوسازی آموزش و پرورش با حضور چهار وزیر سابق آموزش و پرورش و برخی نخبگان حوزه تعلیم و تربیت مدتی است که در دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی شروع به کار کرده و احیاء شده است که اولین مسأله آن توجه به منابع انسانی آموزش و پرورش بوده مسیر آن به سمت رقابتی شدن پیش رفته است.
وی افزود: اینکه تنها نهاد دارای مجوز جذب آموزش و پرورش توسط دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه شهید رجایی حاصل مصوبات اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی بوده است، ضمن آنکه شاخصهای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در حال احصاء شدن است تا به دنبال آن میزان پیشرفت و اجرایی شدن سند مربوطه مشخص شود.
دکتر عاملی ادامه داد:
در سند نقشه جامع علمی کشور از 224 برنامه اقدام تدوین شده که 75 درصد آن اجرایی شده است، استخراج گزارش ارزیابی فرهنگستانها، سند راهبردی کشور در امور نخبگان، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش از جمله مواردی است که در دوران اخیر شورا صورت گرفته است. در حال حاضر با جدیت کار نظارت و ارزیابی مبتنی بر اسناد مهم شورای عالی انقلاب فرهنگی دنبال می شود و گزارش های ارزیابی متعددی تدوین شده است از جمله در خصوص سند تحول آموزش و پرورش، فرهنگستان های چهار گانه کشور، بنیاد ملی نخبگان و همچنین شورای تحول علوم انسانی و ضمانت اجرائی مصوبات نهاد قضائی کشور است.