به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی دکتر عاملی در این جلسه ضمن تشکر از وزیر محترم کشاورزی، جناب آقای دکتر خاوازی که با نهایت همکاری و همدلی بر تدوین سند ملی کشاورزی و امنیت غذایی دانش بنیان اهتمام دارند، از حضور موثر جناب آقای دکتر مخبر که از ظرفیت و تجربه طولانی در تدوین اسناد ملی دانش بنیان برخوردار هستند و دکتر زند که دارای دانش و تجربه مفید در بخش کشاورزی هستند و دکتر خیام نکوئی تشکر کرد.
وی ضمن اظهار رضایت از پیشرفت کار تدوین سند ملی کشاورزی دانش بنیان و امنیت غذای گفت: باید جدول زمان‌بندی کار را حداقل برای نسخه اولیه داشته باشیم و قبل از اتمام دولت این سند را به سرانجام برسانیم که ان‌شاءالله سند در مسیر اجرایی‌سازی قرار گیرد.
دکتر عاملی خاطرنشان کرد: کشاورزی و غذا یک موضوع چندبخشی؛ بین کشاورزی، صنعت و خدمات و از همه مهمتر بخش اقتصاد کشور است که باید نهادهایی مانند سازمان برنامه و بودجه، بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و دارایی و... را نیز در طراحی کار ببینیم و جایگاه معاونت علم و فناوری در مشارکت شرکت های دانش بنیان بسیار کلیدی است.
رئیس ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی ضمن تأکید بر اهمیت مشارکت دانشگاه‌ها در تدوین سند که به خوبی نیز تاکنون از آن استفاده شده است، افزود: گزارش سیل دانشگاه تهران در شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها ارائه شد و در آن چند دانشگاه کشور مشارکت کردند که به یک سری دستورالعمل که دولت آنها را ابلاغ کرد منجر شد؛ که بخشی از آن ناظر به کوتاه مدت و بخشی از آن ناظر به کارهای بلندمدت است
دکتر عاملی ادامه داد: مشارکت سازمان یافته دانشگاه نشان می ده دکه گره خوردن دانشگاه و دولت بسیار کارساز است. خصوصاً اسناد ملی نیازمند پشتوانه دانشگاهی و پشتوانه ذی نفعان و در این سند مشارکت جامعه کشاورزی کشور بسیار اهمیت دارد.
وی تصریح کرد: برگزاری نشست و جلسه با روسای دانشگاه‌ها این حس حمایت و مسئولیت را در دانشگاهیان ایجاد می‌کند و موجب می‌شود که دانشگاهیان آن را کار خود بدانند و باید یک مکانیزم برای مشارکت مناسب‌تری از دانشگاه و بخش کشاورزی در کار دیده شود و ان‌شاءالله نسخه اول سند که آماده شد باید آن را در معرض خبرگان فکری و عملی قرار دهیم.
دکتر عاملی همچنین با اشاره به راهبردهای هفت گانه مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب و اینکه سند دانش‌بنیان کشاورزی و غذا با چند راهبرد آن مرتبط است؛ گفت: راهبرد اول رهبر مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب علم و پژوهش و تآکید بر همه اقدامات مبتنی بر علم و پژوهش است و همچنین راهبرد سوم که اقتصاد با تاکید بر اقتصاد مقاومتی است و همچنین راهبرد چهارم که عدالت و مبارزه با فساد است و راهبرد پنجم که ناظر بر تامین استقلال و آزادی به عنوان شعار محوری انقلاب اسلامی اهمیت بسیار زیادی دارد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی همچنین با بیان اینکه هدف‌گذاری بیانیه گام دوم انقلاب دستیابی به تمدن نوین اسلامی است که دوران ظهور و جامعه مهدوی (عج) است، گفت:
هدف‌گذاری این سند نیز باید دستیابی به تمدن نوین اسلامی و تامین شاخص امنیت غذایی است که در روایات ناظر بر دوره ظهور به این مهم اشاره شده است و وفور نعمت و غذا و میوه پاک و فراوان به عنوان مشخصه‌های آن دوره و همچنین استقرار فراگیر عدالت که منشاء آرامش اجتماعی است از نشانه های مهم این دوره است.
دکتر محمد رضا مخبر دزفولی رئیس کمیسیون دانش‌بنیان کشاورزی و غذا نیز در این جلسه اظهار داشت: اتفاقات خوبی برای سند افتاده است و جلسات به صورت هفتگی تشکیل می‌شود از کارشناسان در موضوع امنیت غذا و کشاورزی و حوزه دانش‌بنیان از دانشگاه‌ها، مدیران اجرایی و صاحب‌نظر در حوزه سیاستگذاری دعوت به‌عمل می‌آید.
وی افزود: در ابتدای کار مروری بر اسناد گذشته داشتیم و کارهایی که در کشور در این زمینه انجام شده بود در جلسه ارائه شدند که نقطه مشترک کارهای انجام شده در کشور نگاه جزء نگر و مقطعی بود و یک استراتژی با ثبات برای پیگیری در آنها دیده نشده است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: این اسناد به عنوان پیشینه موضوع در جلسات بررسی می‌شوند و کارهای دیگری که انجام شده است نیز در جلسه ارائه خواهند شد.
وی افزود: مباحث مفصلی نیز روی ظرفیت‌های کشور در حوزه غذا و کشاورزی در سه جلسه اخیر داشته‌ایم و در زمینه آب که بسیار کلیدی و حیاتی است در جلسه گزارش که بسیار کلیدی و حیاتی است و همچنین در موضوع خاک و تنوع زیستی، ذخایر ژنتیکی و قابلیت‌های تولید در بخش‌های باغی، زراعی و پروتئینی با منشا دامی در جلسه گزارش‌هایی ارائه شده است.
دکتر مخبر دزفولی گفت: چالش‌های پیش‌رو مانند کود، سم، آفت‌کش‌ها، واکسن، خوراک دام وطیور و... نیز در مباحث دیگر مطرح شده در کمیسیون دانش‌بنیان کشاورزی و غذا بوده‌اند.
وی افزود: خوش‌بین هستیم که در صورت هماهنگی تا آخر سال بتوانیم نسخه اولیه سند را آماده‌سازی کنیم و البته در این طراحی نباید تعجیل کرد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به تجربه تدوین و تصویب سند نقشه جامع علمی گفت: تدوین این سند از سال ۱۳۸۶ یک سال بعد از فرمایش مقام معظم رهبری مطرح شد که در سال 1390 به تصویب نهایی رسید.
وی افزود: اجزای اسناد راهبردی در صحن شورا همگی به تصویب رسیدند که تک تک مواد در صحن شورا نهایی شود و اگر هم‌آوایی و هماهنگی در مسیر بین صاحب‌نظران و نخبگان باشد در ادامه راه مسیر هموارتر خواهد بود.
دکتر مخبر دزفولی گفت: غیر از وزارتخانه‌ها، دستگاه‌ها و اعضای صاحب‌نظر از مجلس شورای اسلامی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت صمت، اتاق بازرگانی و... که در جلسه عضو هستند در خصوص مشارکت دانشگاه‌ها می‌شود که از دانشگاه‌های برتر تقاضای معرفی نماینده برای حضو در جلسات داشت.
رئیس کمیسیون دانش‌بنیان کشاورزی و غذا افزود: همچنین دفتر فناوری‌های ریاست جمهوری، جهاد دانشگاهی، معاونت علمی و فناوری و... علاقه مند به مشارکت هستند که از همه آنها استقبال می‌کنیم و جوهره کار ما در تدوین و طراحی این سند باید علم و فناوری و دانش بنیان شدن کشاورزی و غذا در کشور باشد که باید در در تک‌تک بخش های سند خودش را ببینند.
دکتر خیام نکویی مشاور رئیس ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور نیز اظهار داشت: تصویب این سند یکی از نقاط عطف شورای عالی انقلاب فرهنگی خواهد بود و در این مقطع حساس، محدودیت‌های کرونایی و تحریم‌ها توجه به این حوزه را حساس تر و بیشتر کرده است.
وی افزود: کشاورزی در همه دولت‌ها مورد بی مهری بوده است ولی بیشترین مقاومت و تاثیرگذاری را در این حوزه شاهد بوده‌ایم و بخش کشاورزی با حمایت‌های کوچک بزرگترین تحولات را رقم زده است.
دکتر خیام نکویی گفت: باید یک ریل‌گذاری حد اقل برای دو دهه آینده نظام را در این سند ببینیم که هر دولتی که هم آمد وزرای جهاد کشاورزی که می‌خواهند از برنامه‌های خود را به مجلس شورای اسلامی اعلام کنند بر اساس آن عمل کنند.
وی با اشاره به اهمیت موضوعات دیگر مانند آب در حوزه کشاورزی و غذا گفت: استفاده بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی و توجه به محدودیت منابع برای آینده بسیار مهم است.
مشاور رئیس ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور گفت: الان یک تصویر از منابع آب خاک و محیط زیست که واقعی هم هست می‌گذارند و جمع‌بندی می‌شود که نمی‌توانیم یک کشور کشاورزی باشیم، در حالیکه با توجه به اینکه کشوری هستیم که برای خرید محصول با مشکل مواجه هستیم، باید بتوانیم از مسیر دانش‌بنیان این چالش را حل کنیم.
دکتر مهدی الیاسی معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز با بیان اینکه اقتصاد کشاورزی بسیاری مهم است و حضور دکتر خاوازی در این حوزه دارای آثار مثبت بوده است و شاهد رفع نیازهای کشور با حضور شرکت‌های دانش بنیان در این حوزه هستیم.
وی افزود: باید با نگاه ارزش افزوده فناوری به این حوزه نگاه کرد و در معاونت علمی و فناوری اکوسیستم‌های مختلف مرتبط با غذا، امنیت غذا و کشاورزی را در نظر گرفته‌ایم و هر مجموعه را با هدف ارزش‌گذاری و تاب‌آوری طراحی کرده‌ایم که این دو هدف با جدیت در معاونت علمی پیگیری می شود.
معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی و فناوری تصریح کرد: حمایت از مرغ لاین آرین که برای حل مشکل گوشت مرغ بود و به بازار عرضه شد نیز در این راستا بود و خوشبختانه وزارت جهاد کشاورزی با خبرگان و نخبگان علمی توانستند این مشکل را رفع کنند.
دکتر الیاسی گفت: در معاونت علمی سه کار روی کشاورزی و امنیت غذایی و 9 کارگروه برای کل زنجیره داریم که تاب‌آوری و رقابت‌پذیری هدف این کارگروه‌ها هستند.
وی با بیان اینکه الان یک نسخه اولیه برای برش فناوری در سند وجود دارد، گفت: دو راه حل برای اقتصاد دانش بنیان باید پیگیری کنیم یکی اینکه باید در صنایع پیچیده‌تر ورود کنیم و دیگری اینکه باید قطع وابستگی در نقاط زنجیره را دنبال کنیم.
دکتر اسکندر زند دبیر کمیسیون دانش‌بنیان کشاورزی و غذا نیز با بیان اینکه وزارت جهاد کشاورزی چند وظیفه مهم دارد گفت: امنیت غذایی، کشاورزی پایه و بهبود وضعیت کشاورزان از اهم این وظایف هستند.
وی اضافه کرد: برای طراحی سند دانش‌بنیان کشاورزی به این جمع‌بندی رسیدیم که در کشور اتاق بازرگانی سالی یک بار گزارش امنیت غذایی می‌دهد، یک شورای عالی مرتبط نیز در حوزه وزارت بهداشت داریم و همچنین یک گزارش از وضعیت امنیت غذایی در دانشگاه گرگان تهیه شده است که در سه جلسه کمیسیون این اسناد ارائه شدند.
وی افزود: برای تدوین این سند یک دبیرخانه داریم که 10 جلسه برگزار کرده است و یک کمیسیون داریم که مطالب دبیرخانه در آن مطرح می‌شود و کارگروه‌هایی که در این زمینه فعال هستند.
دکتر زند گفت: همچنین چارچوب سند دانش‌بنیان کشاورزی و غذا در یک ویراست مشخص شده و در کمیسیون ارائه شده است و در زیر مجموعه کارهای دبیرخانه و کمیسیون سه گروه تخصصی برای سه موضوع تامین، دسترسی، مصرف فعال هستند.
وی افزود: در حوزه تامین سه نکته تولید داخل، واردات و ذخایر را داریم که در زمینه دسترسی؛ وزارت صمت، درخصوص مصرف؛ وزارت بهداشت، متولی امر هستند.
دبیر کمیسیون دانش‌بنیان کشاورزی گفت: کاری که اینها می‌کنند در تامین آنرا به پارامترهای لازم می‌شکنند، سپس وضع مطلوب، وضع موجود، اقدامات، الزامات، چالش‌ها و راهبردها را احصا می‌کنند.
وی با بیان اینکه در امنیت غذایی مشکل فرماندهی داریم، گفت: در مسیر تدوین سند هر کسی که ادعای کمک داشته است را دعوت کردیم و امیدوارم که طی برنامه شش ماهه و حتی تا قبل از عید نسخه اول سند دانش‌بنیان کشاورزی را در کمیسیون به تصویب برسانیم.
دکتر زند با اشاره به چالش‌های پیش رو گفت: در بخش مصرف با وزارت بهداشت و همچنین برای موضوع آب باید جلسه کارشناسی بین وزارت کشاورزی و وزارت نیرو برگزار شود.
وی ضمن تاکید بر اینکه باید کشاورزی از منبع وابستگی کاهش داد و به دانش اتکا کند، خاطرنشان کرد: کشاورزی می‌تواند محور توسعه باشد چرا که این بخش تولید کننده اصلی موارد خام برای بسیاری از صنایع است که ما در این سند در نظر داریم که به آن توجه کنیم و تولید را از مسیر کشاورزی تقویت کنیم.
به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، دکتر کاظم خاوازی وزیر جهاد کشاورزی نیز در این جلسه با تاکید بر اینکه یک مجموعه عظیمی از قوانین را در کشور مانند قانون بهره‌وری و... داریم که به هیچ وجه عملیاتی نمی شوند و چرایی آن را باید بررسی کنیم و علت عدم اجرای آنها را شناسایی و در این سند لحاظ کنیم.
وی افزود: نیاز داریم که بخش تقنین داشته باشیم و همه این قوانین دیده شوند و در دل این احکام و قوانین موارد نقیض یکدیگر را شناسایی کنیم و تکلیف را مشخص کنیم.
دکتر خاوازی با بیان اینکه باید بدانیم برای چه شرایطی سند دانش‌بنیان کشاورزی تدوین می‌شود، گفت: باید مشخص شود؛ محور استقلال ایران که در بیانیه گام دوم و هدف‌گذاری تمدن نوین اسلامی با تغییر شرایطی مانند رفع تحریم‌ها با تغییر روبرو می‌شود و شاید این تغییرات کل مسیر و جریان فکری را عوض کند.
وی ضمن تاکید اینکه سند باید قابلیت گزارش‌گیری داشته باشد اضافه کرد: سند باید عملیاتی باشد و احکام آن؛ پشت سر هم یکدیگر را پشتیبانی کند و کار وزیر جهاد کشاورزی و مسئولین را برای اجرا با دیدن همه جوانب راحت کند.
وزیر جهاد کشاورزی گفت: کشاورزها، تولیدکننده‌ها و کسانی که فعال در حوزه کشاورزی هستند با کسانی که در مراکز پژوهشی هستند خیلی دور هستند و سند باید به نحوی بتواند آنها را جذب کنند و البته رویه طراحی شده توسط کشاورزان و دامداران با رویه‌های علمی فرق دارد و باید تکلیف خودمان را مشخص کنیم و واقعیت های بخش کشاورزی را ببینیم.
وی افزود: بسیاری از تجربه‌های دانشی در اختیار شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ هاست.
دکتر خاوازی گفت: باید بخش اشتغال را ببینیم و موانع توسعه را در آن ببینیم و همچنین در کسب آرای صاحب‌نظران به نظرات افراد مختلف باید وزن‌دهی‌های مختلف کنیم چرا که تجربه‌های مدیران در دوره‌های مختلف تفاوت دارد و همچنین مدیران میانی در اجرا بسیار تاثیرگذار هستند و مصاحبه با این مدیران میانی بسیار راهگشا خواهد بود.
دکتر مخبر دزفولی گفت: کشور به نقطه‌ای رسیده که در آینده به این نگاه نیاز دارد و آینده کشور به امنیت ملی و رضایت‌مندی اجتماعی به امنیت غذایی گره خورده است و نقطه‌های امید جدی را می‌توانیم برای آینده کشور متصور باشیم.
وی با بیان اینکه اقتصاد، علم و فرهنگ سه پایه تمدن‌سازی در کشور هستند، گفت: بن مایه اقتصاد کشاورزی است و دانشگاه ظرفیت‌های خیلی خوب دارد و البته همپای نیازهای کشور جلو نیامده‌اند و باید از ظرفیت‌های جدید مانند دانش‌بنیان‌ها استفاده شود.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: اشتغال فارغ‌التحصیلان مهم است و باید تلاش کنیم فارغ‌التحصیلان حوزه کشاورزی به مشاغل متصل شوند و قطعا ثروتی که از این حوزه می‌توانیم به دست بیاوریم چندین برابر نفت و... است.
وی افزود: باید رویکردهای مختلف را در جلسه ای دیگر طرح کنیم و انسجام لازم را پیدا کنیم.
دکتر عاملی در ادامه جلسه گفت:
در حوزه امنیت غذایی نباید دچار آسیب شویم چرا که امنیت ملی ما با آن گره خورده است و طبق فرموده رهبری باید مسیر به گونه‌ای باشد که استقلال کشور تامین شود و سند با رویکرد استقلال کشاورزی تدوین شود.
وی افزود: این به معنای آن نیست که نگاه بیرونی نداریم ولی متغیر اصلی تامین استقلال غذایی در حوزه‌هایی که مردم به طور روزمره با آن سر و کار دارند است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه این جلسه یکپارچه ذهنی را ایجاد کرد، گفت: جلسه دیگر با حضور وزرای مرتبط می‌گذاریم که مسائل دارای حساسیت را در آنجا بحث کنیم.
وی افزود: دکتر الیاسی کارگروه علم و فناوری در معاونت علمی و فناوری ایجاد کنند و چون محدودیت زمانی در این حوزه داریم باید از مجموعه سرمایه ملی استفاده شود و حتما این کارگروه با مشارکت وزارتخانه های مختلف باشد. امیدوارم بتوانیم تا قبل از پایان سال سند جامع را نهایی سازی کنیم.
همچنین مهندس حمیدرضا ذوالفقاری، رئیس گروه تولید، تجاری‌سازی و بازار، ستاد توسعه زیست‌‌فناوری نیز در این جلسه حضور داشت.
