نگاشت سند ملی «ترویج فرهنگ مهدویت و انتظار» با تلاش حوزه علمیه در حال انجام است که در جلسه ۱۳۴ شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی پیش نویس آن بررسی شد.
به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی به نقل از خبرگزاری رسا، نشست شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی با دستور جلسه بررسی پیش‌نویس سند ملی ترویج فرهنگ مهدویت و انتظار برگزار شد.
حجت الاسلام والمسلمین حمید پارسانیا عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و رئیس شورای حوزوی این نهاد گفت: از آنجا که قرار است مسائل حوزوی فرهنگی از مجرای حوزوی آن پیگیری شود در این جلسه پیش نویس سند ملی ترویج فرهنگ مهدویت و انتظار مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
حجت الاسلام والمسلمین سیدحسین میرمعزی رئیس کمیته تخصصی تدوین سند «ترویج فرهنگ مهدویت و انتظار» گفت: در مرداد ۹۹ دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، حوزه علمیه را به عنوان متولی پیش نویس سند فرهنگ مهدویت و انتظار که یکی از زیرمجموعه‌های سند فرهنگی کشور است، تعیین کرد؛ این سند باید طبق آیین نامه ابلاغی نوشته می‌شد، اما این آیین نامه یک نواقصی دارد. به عنوان مثال مفهوم ارزش‌ها در آن روشن نیست که در پیش نویس سند ترویج فرهنگ مهدویت و انتظار این کمبود‌ها و ابهامات مشخص و جبران شد.
وی افزود: بر اساس آیین نامه مکلف بودیم همه مراکز فعال را جمع کنیم. در حوزه ۱۳ مؤسسه درگیر بحث علمی، فرهنگی و آموزشی در موضوع مهدویت بودند که شناسایی شدند؛ بخش اول سند شامل مبانی اصول و ارزش‌ها توسط حجج الاسلام و المسلمین جعفری و پورسیدآقایی انجام شد و در بخش دوم شامل اهداف عملیاتی، مسائل، نقاط ضعف، زمان، فرصت و تهدید، سیاست‌ها و اقدامات کلان با محوریت حجت الاسلام دکتر بهروزی لک در شورایی با حضور اساتید مهدوی انجام شد که در این بخش اهداف عملیاتی بر اساس مطالعات در حدود ۲۰ هدف ارائه شد که با همفکری و تجمیع به ۸ هدف رسید؛ در عمر مسؤولیتم این کمیته و شورا، تنها شورایی بود که دیدم همه اعضا مداوم حضور داشتند و اساتید با دغدغه‌مندی حاضر می‌شدند.
رئیس کمیته تخصصی تدوین سند «ترویج فرهنگ مهدویت و انتظار» گفت: علیرغم اینکه بر اساس آیین نامه ابلاغی از یک سری نهاد‌ها جهت حضور در کمیته تخصصی تدوین سند دعوت شد، اما برخی از این نهاد‌ها حضور جدی و مشارکت محتوایی در مسیر تدوین سند نداشتند؛ در حال حاضر سند «مهدویت و انتظار» در مسیر نگاشت نهادی است و تا یک ماه دیگر نگاشت نهادی آن هم تمام می‌شود. مقرر شده این سند با حضور آیت الله اعرافی و مسئولین سایر دستگاه‌های تخصصی ارائه و نهایی شود و سپس پیش نویس نهایی به جهت تصویب به صحن شورا ارائه شود.
وی خاطرنشان کرد: تاکنون ۲۸ جلسه با مشارکت ۵۵ تن از اساتید مهدوی برای تدوین پیش نویس این سند برگزار شده است و هم افزایی مجموعه‌های فعال مهدوی در قالب کمیته تخصصی فرصت بسیار مغتنم و ارزشمندی است.
حجت الاسلام والمسلمین پارسانیا نیز در ادامه گفت: شکل گرفتن ستاد مهندسی فرهنگی کشور و ستاد نقشه جامع علمی کشور یکی از کار‌های خوبی است که در دبیرخانه راه اندازی شده است و مسئولیت راهبری و اجرایی سازی نقشه جامع علمی کشور و نقشه مهندسی فرهنگی را عهده دار است.
وی با اشاره به تأخیر در تنظیم این سند گفت: بعضی تأخیر‌ها دلایل متفاوتی دارد برای مثال ۱۰ سال پس از تکمیل نقشه مهندسی فرهنگی ابلاغ آن صورت گرفت و فقط به علل ساختاری این ابلاغ تأخیر داشت.
حجت الاسلام والمسلمین میرمعزی نماینده مدیر محترم علمیه در ستاد نگارش سند جامع «فرهنگ مهدویت و انتظار» ادامه داد: پیش نویس سند چند بخش دارد که در بخش اول به مبانی و گزاره‌های هستی شناسانه اشاره شده و در بخش دوم نیز اهداف عملیاتی آن به بحث گذاشته شده است؛ ۱۶ اصل نیز به عنوان ارزش‌های این سند قید شده است و در بخش اهداف نیز به سه قسمت غایی، میانی و باور‌های اساسی تقسیم شده است.
وی افزود: برای بخش اول سند نیز، سند پشتیبان در یک تحقیق ۳۰۰ صفحه‌ای گزاره‌های سند، به آیات و روایات و بیانات امامین انقلاب استناد شده است؛ بخش دوم سند مبتنی بر اصول، مبانی و اهداف غایی، اهداف میانی و عملیاتی ترسیم شده است و در واقع در یک چارچوب دقیق علمی بخش‌های مختلف سند انجام شده است.
رئیس مرکز مطالعات راهبردی حوزه و روحانیت اظهار داشت: در اهداف عملیاتی تقویت و تعمیق فعالیت‌های علمی و پژوهش‌های مهدوی، تولید نظریه پردازی در عرصه مهدویت، تعلیم و تربیت نیروی انسانی کافی و مطلوب، مدیریت راهبری کلان فعالیت‌های فرهنگی مهدویت و پیشگیری و مقابله با انحرافات و جریان‌های انحرافی نیز قید شده است.
وی تصریح کرد: در خصوص سیاست‌های کلان به این نتیجه رسیدیم که اگر ۴ سیاست اجرا شود بسیاری از مشکلات را حل می‌کند که اول از آن ایجاد ستاد مدیریت و راهبری کلان فرهنگی مهدویت، دوم گسترش تعلیم و تربیت مهدوی در جامعه، تقویت کمی و کیفی تولید محتوا و در آخر گفتمان سازی تبلیغ و ترویج نظام‌مند در نظر گرفته شده است.
نماینده مدیر محترم حوزه علمیه در نگارش سند جامع و رئیس کمیته تخصصی تدوین سند «ترویج فرهنگ مهدویت و انتظار در پایان خاطرنشان کرد: اقدامات کلان هم در این سند دیده شده است افزون بر اینکه نگاه بین المللی نیز از رویکرد‌های این سند است.
حجت الاسلام غریبی دبیر کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای تخصصی حوزوی در این نشست در تبیین نکات کارشناسی صورت گرفته در خصوص سند اظهار داشت: به نظر می‌رسد که سند رویکرد تحولی ندارد و نگرانی که همه عزیزان در شورا دارند ضمانت اجرایی این اسناد است که اگر غفلت شود تلاش‌های محققین بزرگوار آن به منصه ظهور نمی‌رسد.
سرکار خانم فریبا علاسوند عضو شورای سیاستگذاری حوزه علمیه خواهران گفت: در نگارش این سند نسبت به حضور کارشناسان و محققان و بانوان طلبه غفلت شده است. بانوان فراوانی که سال‌ها به عنوان کنشگر در عرصه تبلیغ و مهدویت فعالیت می‌کنند بسیار توانمند هستند.
وی ادامه داد: بانوان طلبه و محقق می‌توانند در خصوص مهدویت و خانواده فعالیت خوبی صورت بدهند و از لحاظ عملیاتی محتوای سند را به درون خانواده‌ها هدایت کنند.
این استاد حوزه علمیه خواهران تصریح کرد: از سال ۹۲ عضو شورای سیاستگذاری خواهران هستم و هنوز در مواردی در حال سند نویسی هستیم و وقت زیادی در کشور بر روی سند نویسی هزینه می‌شود، اما در اجرا کندی و اختلال ایجاد می‌شود و باید یک جایی کلیات نویسی تمام شود.
وی با اشاره به متن پیش نویس سند مهدویت و انتظار گفت: در متن‌های این سند چیزی به نام تشکیلات نیست و به خانواده هم کم توجهی شده است، اما متاسفانه انجمن حجتیه در تشکیلات نویسی جدید خود به خانواده توجه کردند که در نتیجه بچه در فضای مهدویت رشد می‌کند؛ بعضی مدارس که انقلابی نیستند، اما خانواده‌ها در فضای مهدوی تنفس می‌کنند.
خانم علاسوند گفت: با صرف ستاد درست کردن مشکل حل نمی‌شود تنها فقط مرجع تصمیم گیری مشخص می‌شود.
وی با اشاره به سند ۲۰۳۰ و سرعت پیاده شدن آن در کشور گفت: سند ۲۰۳۰ از جنس اقدام است و دولت سابق با استفاده از ظرفیت‌های عملی سند توانست به سرعت آن را پیاده کند، اما سند تحول آموزش و پرورش پس از ۱۰ سال عملی نشده است، زیرا یکی از مباحث مهم عدم تمرکز در خود مدارس است یعنی جایی که باید اثرات سند دیده شود.
استاد سطح عالی حوزه علمیه خواهران گفت: در برنامه عفاف محور مدارس آمریکا مهم‌ترین برنامه آن نشست در مدارس بود یعنی آخرین جایی که باید برنامه را مصرف کند در خود سند به صراحت آمده است.
وی با اشاره به سرود سلام فرمانده گفت: باید در اسناد و اقدامات آینده بحث شود که ظهور چگونه منسک بشود، زیرا اثرگذاری به «منسک شدن» یک پدیده ربط دارد و «سلام فرمانده» هم وقتی منسک شد اثرگذار شد؛ همچنین باید بحث شود که حضرت حجت چگونه می‌تواند دغدغه مردم بشود و چگونه محتوای مهدوی را به سرعت به دست مخاطب برسانیم.
خانم علاسوند در پایان با اشاره به سند ۲۰۳۰ و اسناد دیگر بین المللی گفت: در اسناد جهانی شهروند جهانی به عنوان یک واحد و هدف در نظر گرفته می‌شود و بحث می‌شود که چگونه به این هدف رسید و شهروند جهانی به عنوان یک واحد به چه کسی اطلاق می‌شود؛ در سند حاضر نیز باید بحث شود که چگونه شهروندی مهدوی می‌توانیم بسازیم و دولت را به آن مفهوم ملزم کنیم و از دستگاهها مطالبه کنیم و بسنجیم که در تحقق شهروندی مهدوی تا چه اندازه موفق بوده اند.
آیت الله اراکی عضو شورای عالی حوزه علمیه بیان داشت: عملگرایی بسیار خوب است، اما باید بدانیم چه چیزی را می‌خواهیم عملی کنیم؛ غربی‌ها در عرصه تئوری همه چیز را برای خود پخته کردند، اما ما در عرصه تئوری هنوز به پختگی لازم نرسیدیم و سند‌ها برای این است تا بدانیم چه چیزی مد نظر داریم؛ وقتی قید می‌کنیم که فرهنگ در عرصه جامعه پیاده و شهروند ما اینگونه تربیت شود باید مشخص شود این فرهنگ مهدوی چیست.
وی ادامه داد: باور، رفتار و گفتمان را چگونه در مقیاس خرد نهادیه کنیم؛ قلب تپنده جامعه حکومت‌ها هستند که رفتار‌های اجتماعی را شکل می‌دهند پیشنهاد من این است که یک ساختار برای این طرح در نظر گرفته شود، زیرا بهتر می‌توان به نتیجه رسید.
حجت الاسلام والمسلمین مدنی نیز در این نشست اظهار داشت: شعاری باید در سند جامع مهدویت و انتظار مطرح بشود که همه منتظران عالم را در بر بگیرد و کلیات مورد توافق همهی مکاتب جمع آوری شود.
وی خاطرنشان کرد: مردمی سازی باید بیش از پیش در همه سند‌ها به خصوص در مباحث مهدویت در نظر گرفته شود و کار به خود مردم سپرده شود.
در پایان نشست حجت الاسلام والمسلمین پارسا نیا تصریح کرد: بخشی از دغدغه‌های دوستان قابل تأمین است و باید در سند لحاظ شود.
حجت الاسلام والمسلمین میرمعزی در پاسخ خانم علاسوند گفت: سند ۲۰۳۰ پشتوانه نظری کاملا مشخصی دارد که بیشتر جنبه عملیاتی آن سند جهانی شده است و در مواردی اسناد پشتیبان اصلا در دسترس نیست و، چون ارزش‌ها برای ما مهم است باید مشخص باشد روی چه چیزی بحث می‌کنیم.
وی افزود: نقد سرکار خانم علاسوند نسبت به مشارکت دادن بانوان در فرآیند تدوین سند به ما وارد است که در ادامه کار و فرآیند نهایی‌سازی سند با همکاری مجموعه هایی، چون حوزه علمیه خواهران جبران خواهد شد. یکی از حضار هم در خصوص رویکرد تحولی سند مواضعی داشتند که باید گفت ایده اصلی تحولی نیز در هدف غایی آمده است.
