به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی متن مصوبه «سند جامع علم و فناوری در حوزه دفاعی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران» به شرح ذیل است:

ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران
دفتر عقیدتی – سیاسی فرماندهی معظم کل قوا
ارتش جمهوری اسلامی ایران
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح
نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران
دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی
دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی
وزارت اطلاعات
وزارت صنعت، معدن و تجارت
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی
معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری
دانشگاه آزاد اسلامی

«سند جامع علم و فناوری در حوزه دفاعی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران» که بنا به پیشنهاد مشترک وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و ستاد علم و فناوری دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، در جلسه 837 مورخ 1399/12/5 شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده است، به شرح ذیل برای اجرا ابلاغ می‌گردد:

مقدمه

نیروهای مسلح انقلابی و قدرت آفرین در چارچوب فکری انقلاب اسلامی و در مسیر تحقق اهداف و آرمان‌های آن، خط مقدم تحرک و نشانه اقتدار ملت است. علم و فناوری به عنوان یکی از پیشران‌های اصلی و موتورهای محرک پیشرفت کشور در گام دوم انقلاب اسلامی است که این امر در حوزه دفاع و امنیت کشور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و نیازمند طرح‌ریزی دقیق و جامع است.
با استناد به سیاست‌های کلی علم و فناوری و سیاست‌های کلی نظام در موضوع خودکفایی دفاعی و امنیتی ابلاغی مقام معظم رهبری^{(حفظه‌الله)} و باتوجه به راهبرد کلان 7 از نقشه جامع علمی کشور، شورای‌عالی انقلاب فرهنگی سند «جامع علم و فناوری در حوزه دفاعی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران» که از این پس به اختصار «سند» نامیده می‌شود به شرح مواد آتی، طراحی و تدوین گردیده است.
در این راستا، «سند» به گونه‌ای تدوین شده است که مجموعه‌ای پویا و یکپارچه جهت دستیابی به اقتدار علمی و فناوری حوزه دفاع و امنیت مهیا شود و با همراهی ذی‌نفعان دخیل در پیشرفت علمی و تربیت انسان‌هایی آزاد­اندیش و برخوردار از قدرت منطق همراه با منطق قدرت، ارتباط گسترده با جامعه علمی و تقویت سرریز متقابل علم و فناوری بین بخش‌های نظامی و ملی را ساماندهی کند.

ماده 1- اصول و ارزش‌ها

با توجه به مبانی ارزشی نظام علم و فناوری مصرح در اسناد راهبردی شورای عالی انقلاب فرهنگی از جمله نقشه جامع علمی کشور، اصول و ارزش‌های بنیادین بخش علم و فناوری دفاعی و امنیتی کشور بدین شرح مقرر می‌گردد:

1. حاکمیت جهان‌بینی دینی و مبانی، اصول و منابع معرفتی و شناختی برگرفته از آن در تمام ساحت­‌ها و شئون اقتداریابی علمی و هماهنگی نظام‌مند همۀ علوم با یکدیگر و با دین مبین اسلام؛

2. قرآن ­محوری در همۀ فرآیندهای تولید، توزیع و کاربست علم و فناوری؛

3. تداوم خط و روش ولایت الهیه به­ عنوان جان­‌مایه حرکت علمی نیروهای مسلح و اعمال آن در مسیر جهان­‌ترازی؛

4. جامعیت و کاملیت اسلام به‌عنوان یک اندیشۀ نظام­‌مند برای پایه­‌گذاری تفکر علمی از سطح نظریه‌­پردازی، تولید علم و فناوری، معماری و طراحی مؤلفه‌ها، الگوها و نظامات علمی؛ 

5. حیات انقلابی و تلاش جهادی در راه پیشرفت علمی انقلاب اسلامی؛

6. همزیستی مسالمت‌­آمیز با غیردشمنان در عین دشمن‏‌ستيزی در مسیر تحقق اهداف علمی دفاعی انقلاب اسلامی؛

7. حداکثر اتکاء، اعتماد و استفاده از ظرفیت‌های ملی دانشگاهی، پژوهشی، دانش­‌بنیان و صنعتی از جمله بخش خصوصی با توجه به صیانت علمی، وفاداری، رازداری و کتمان اسرار علمی؛

8. بهره­‌وری مدیریت علمی با کارآمدی، اثربخشی، هماهنگی و هم‌افزایی بخش‌های مختلف سازمانی و بین‌­سازمانی، ارزش‌آفرین و هدایت­گر؛

9. تحول‌گرایی، شکستن انگاره­‌ها، سنت‌ها و الگوهای رفتاری نادرست و ناکارآمد و عدم ایستایی و روزمر­گی؛

10. شجاعت علمی، نوآوری، ابتکار و درنوردیدن راه­‌های جدید و میان‌­بر و رویش‌­های نوبه‌نو با بهره­‌مندی از آخرین دستاوردهای علمی و تجارب موفق گذشته؛

11. جامعیت و توازن علم، فناوری و محصول به شکل هم­‌افزا، منسجم و یکپارچه؛

12. بها دادن و ارزش­‌گذاری در گزینش، انتصابات و حمایت از انسان‌های اندیشمند، نخبۀ جوان و مبتکر.

ماده 2- چشم‌انداز

در افق ۱۴۱۴ جمهوری اسلامی ایران یکی از قدرت‌های برتر علمی و فناوری در حوزه دفاعی و امنیتی جهان با ویژگی‌های زیر است:

1. الهام‌­بخش، تأثیرگذار و زمینه­‌ساز وحدت و همکاری­‌های علمی و ترویج فرهنگ مهدوی^(عج) در مقیاس جهانی؛

2. توانا در شکستن مرزهای دانش و تولید‌کننده علوم و فناوری‌های بومی نرم، نیمه‌سخت و سخت دفاعی و امنیتی مورد نیاز؛ 

3. پشتیبان علمی پیشرفت همه­‌جانبه کشور در گام دوم انقلاب اسلامی و برخوردار از نقش کلیدی در تحقق مرجعیت علمی جمهوری اسلامی ایران در جهان؛

4. سازمان و نیروی انسانی فعال، ولایت‌مدار، مسئولیت‌­پذیر، ایثارگر، شهادت‌طلب، مؤمن، رضایت‌مند، برخوردار از خودباوری، وجدان کاری و انضباط، دشمن‌­شناس، با روحیۀ تعاون و مشارکت علمی، متعهد به نظام و عظمت ایران اسلامی؛

5. برخوردار از بالاترین سطح اثربخشی در ارتقای نوآوری ملی؛

6. مؤثر در تقویت دیپلماسی دفاعی و امنیتی و عمومی کشور.

ماده 3- اهداف کلان

1.  استحکام‌بخشی ساخت درونی قدرت بر پایة مؤلفه علم و فناوری دفاعی و امنیتی؛ 

2. جهان­‌ترازی و کسب اقتدار علمی دفاعی و امنیتی و پیشتازی و پیش‌­برندگی علمی کشور؛

3. دستیابی به علوم و فناوری‌های برترساز دفاعی با حداکثر همکاری‌های اثربخش با بخش ملی و بین‌المللی

4. توانایی در تولید سامانه‌­ها، تجهیزات و محصولات بدیع و نوظهور دفاعی با شكستن مرزهای دانش؛

5. همکاری در کسب مرجعیت علمی و فناوری کشور و افزایش سهم نخبگان و استعدادهای برتر در همکاری‌های علمی؛

6. افزایش سهم دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی، شرکت‌های دانش بنیان و صنعتی بخش ملی با تاکید بر بخش خصوصی در پژوهش‌های توسعۀ فناوری در حوزۀ دفاع و امنیت و کمک به تحقق اهداف نقشة جامع علمی کشور؛

7. برخورداری از اشراف هوشمند بر محیط متغیر، پرفراز و نشیب و پرشتاب جهان معاصر، پیچیدگی­‌ها، عدم قطعیت‌­ها و ابهامات و تهدیدات نوپدید؛

8. گشایش عرصه‌های جدید از علوم تحولی و تغییر انگاره‌­ها و نهادینه شدن خلاقیت و نوآوری قابلیت‌­ساز و مزیت­‌آفرین در حوزۀ دفاعی و امنیتی؛

9. افزایش سهم صادرات محصولات دفاعی از صادرات کل کشور و افزایش همکاری‌های علمی و فناوری با کشورهای همسوی گفتمان انقلاب اسلامی در عرصۀ بین‌الملل؛

10.  دستیابی به سرمایه‌­های انسانی علمی تراز انقلاب اسلامی و ارتقاء توانمندی­‌ها و آمادگی­‌های کارکنان نیروهای مسلح در پیشبرد امور علمی.

ماده 4- سیاست‌ها

1.  هم­‌افزایی، پویایی و پایایی اجزای قدرت علمی دفاعی و امنیتی با عناصر و مؤلفه‌های قدرت‌ساز ملی؛

2. به کارگیری ظرفیت‌های علمی و فناورانۀ بخش ملی و خصوصی در راستای قابلیت‌­سازی و ایجاد توانمندی در پاسخگویی به نیازهای دفاعی از جمله بهره‌گیری از اساتید، محققین، دانشجویان، ظرفیت علمی عظیم بسیج و سرباز محققین وظیفه؛

3. سرریز فناوری‌های توسعه‌یافتۀ بخش دفاع به بنگاه­‌های اقتصادی و خدماتی کشور و بهره‌گیری حداکثری از ظرفیت‌های ملی در نظام نوآوری دفاعی پایدار؛

4. افزایش توجه و تمركز بر نوآوری‌های اساسی، با رویکرد خلاقانۀ جدید و کشف راه­‌های میانبر؛ 

5. اهتمام به توسعۀ هم‌زمان و متوازن علوم پایه و علوم کاربردی در حوزه­‌های نرم، نیمه­‌سخت و ­سخت، و جهت‌دار نمودن رشته‌های مورد نیاز نیروهای مسلح در دانشگاه­‌ها با تاکید بر رویکردهای بین رشته‌ای؛

6. بهره‌­برداری از الگوهای علمی و نظریه­‌های اندیشمندان و صاحب‌­نظران، با تقیّد بر اصول، ارزش‌ها و آموزه‌­های اسلامی و تشویق و ترغیب الگوسازی درون‌زای اسلامی - ایرانی پیشرفت در بخش دفاعی؛

7. تقویت گفتمان جنبش­ نرم‌افزاری در حوزه دفاع و امنیت به‌منظور ایجاد ظرفیت تحول­‌ساز در حرکت‌های مبنایی و بنیادین در سطح علوم، منطبق با اصول و منطق اسلامی؛  

8. در دست داشتن نبض تفكر و نیازهای آیندۀ جامعه با اشراف راهبردی بر محیط دفاعی و امنیتی؛

9. تقویت و توسعۀ نظام­مند و هوشمند حکمرانی اسلامی، رهبری و مدیریت راهبردی، مدیریت دانش و پویایی سازمان؛

10.  توقف و یا تغییر جهت فعالیت‌های تحقیقاتی با مزیت اثربخشی پائین؛

11. توسعه کیفی و کمّی سرمایه‌­های انسانی در حوزة علم و فناوری دفاعی و امنیتی و جهت­‌دهی آموزش و پژوهش نیروهای مسلح به‌منظور توسعۀ دانش، مهارت­ها، قابلیت‌ها و فناوری‌های برترساز؛

12. ارتقای سرمایه اجتماعی ولایی با ایجاد فرهنگ­ و فضای گفتمانی در راستای جریان­سازی، تعمیق و پایبندی به منویات فرماندهی معظم کل قوا امام خامنه­ای (مدظله‌العالی) در پیکره آموزش، تحقیقات و توسعه صنایع نرم و سخت نیروهای مسلح.

ماده 5- راهبردها

1. آمایش علمی سرزمینی و توسعۀ متعادل و متوازن قابلیت‌ها و ظرفیت‌های دانش‌­بنیان کشور و بخش دفاع و ایجاد سازوکارهای لازم برای شناسایی و حداکثر بهره‌گیری از ظرفیت‌های خالی معطّل و جدید در سطح ملی؛

2. ایجاد زیرساخت‌های لازم برای استفادۀ همه‌جانبه از قابلیت‌ها و ظرفیت‌های دفاعی و ملی و مشارکت فعال مراکز تحقیق و توسعۀ نیروهای مسلح در پژوهش‌های بنیادی، کاربردی و توسعه‍ای و توسعه حوزه‌های بین رشته‌ای؛

3. ایجاد، یکپارچه‌سازی و به‌­هنگام­سازی نظامات کلان، ساختارها و نهادهای علم و فناوری نیروهای مسلح مبتنی بر صیرورت و در چارچوب معماری نیروهای مسلح آینده؛

4. ایجاد ساختاری واحد، مقتدر و یکپارچه با اعتبار و ضمانت اجرایی و نفوذ لازم برای مدیریت و راهبری جریان تحقیق و توسعه و تمرکز بر اجرای طرح‌های کلان پژوهش و فناوری متناسب با نیازهای حال و آیندۀ کشور و طراحی و اجرای نظام احصاء و شکست مسائل در حوزه دفاعی و امنیتی؛ 

5. ایجاد سازوکار انتقال الگوهای موفق و فناوری‌های نرم مدیریت تحقیقات و فناوری از بخش دفاعی به بخش ملی و خصوصی به‌منظور گسترش شبکة توانمند علمی کشور؛

6. ایجاد جریان گسترده و پویای ایده‌­زایی بدیع در راستای استقرار نظام نوآوری دفاعی و ترویج و ارتقای فرهنگ نوآوری جهشی و خلاقیت در کشور؛

7. توسعه و تقویت همکاری‌ها و شبكه‌های علمی پژوهشی فناورانه دفاعی و امنیتی با بخش ملی شامل دانشگاه‌ها، مراكز علمی، دانشمندان و پژوهشگران و بنگاه‌های توسعه‌دهنده فناوری و نوآوری خصوصی با تاکید بر ایجاد انعطاف و سهولت در همکاریهای متقابل؛

8. ایجاد صنایع نوین و دانش‌بنیان دفاعی و امنیتی به‌منظور توسعه تجهیزات و محصولات بدیع و نوظهور دفاعی و پشتیبانی از شركت­‌های نوآور و تجاری‌ساز محصولات دو یا چندمنظوره در بخش ملی؛

9. ایجاد نظام دیپلماسی علمی انقلابی در پاسداری از اقتدار جمهوری اسلامی ایران و گسترش همكاری‌های بین‌المللی در حوزه دفاعی و امنیتی در چارچوب سند جامع روابط علمی بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران؛

10.  ایجاد و پیاده­‌سازی سازوکار بهره­‌برداری حداکثری از ظرفیت‌های حوزه­‌های علمیه در علوم انسانی و در موضوعات مرتبط با حوزۀ دفاعی و امنیتی؛

11.  طرح‌­ریزی مبانی تحول­ساز علوم و انگاره‌­های نوین دفاع و متحول­سازی و ارتقای كمّى و كیفى علوم انسانی بر اساس مکتب دفاعی و امنیتی اسلام؛

12.  ایجاد دانشگاه تراز انقلاب اسلامی (حکمت­‌بنیان) در سازمان‌های نیروهای مسلح و طراحی سازوکارهای لازم برای بکارگیری و پرورش استعدادهای برتر و نخبگان در حوزۀ دفاعی و امنیتی و توانمندسازی ایشان؛

13.  یكپارچگی در آموزش‌های نیروهای مسلح به‌منظور شکل‌­گیری پیکرۀ دانشی، مهارتی و بینشی هم‌افزا و جامع، با تأكید بر ایجاد تحول در سطح اندیشه، عوامل معنوی، آموزه‌های کلیدی و مهارت‌محوری و تربیت و تعالی مدیران، مدرسان و پژوهشگران حوزة علمی در تراز انقلاب اسلامی؛

14.  طراحی و پیاده‌سازی رویکردهای مدیریت یکپارچه و تفکر راهبردی و نهادینه‌سازی مدیریت هوشمند دانش در حوزه دفاعی و امنیتی

15.  طراحی و پیاده سازی سازوکار استفاده از ظرفیت سرباز محققین کشور با امکان توانمندسازی و مهارت آموزی ایشان در تحقیقات و توسعه علوم و فناوریهای دفاعی و امنیتی با رویکرد آینده سازی نیروهای جوان و نخبه

ماده 6- حوزه‌های اولویت‌دار دفاعی و امنیتی

حوزه‌های اصلی و فرعی علوم و فناوری‌های اولویت‌دار علم و فناوری دفاعی و امنیتی به شرح زیر است. تشریح جزئیات مورد نظر، پس از تصویب این سند در قالب تعاملات با دستگاه‌ها و مراکز دانشگاهی بخش ملی انجام خواهد شد.

ماده 7- چارچوب اجرایی سازی

الف) سیاست‌گذاری کلان و نظارت و ارزیابی

سیاست‌گذاری و نظارت کلان «سند» در بخش ملی بر عهدۀ شورای عالی انقلاب فرهنگی است. 

ب) سیاست‌گذاری اجرایی، هماهنگی و اجرایی‌سازی

به منظور سیاست‌گذاری اجرایی، هماهنگی و اجرایی سازی «سند» در بخش ملی و نظارت بر حسن اجرای آن، "شورای راهبردی علم، فناوری و نوآوری دفاعی و امنیتی" توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی با ترکیب زیر تشکیل می‌گردد:

1. رئیس ستاد کل نیروهای مسلح (رئیس شورا)؛

2. دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی؛ 

3. دبیر شورای‌عالی امنیت ملی؛

4. فرماندۀ کل ارتش جمهوری اسلامی ایران؛

5. فرماندۀ کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی؛

6. وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح؛

7. فرماندۀ نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران؛

8. رئیس سازمان بسیج مستضعفین؛

9. وزیر اطلاعات؛ 

10. وزیر صنعت، معدن و تجارت

11. وزیر علوم، تحقیقات و فناوری؛

12. وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی؛ 

13. معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری؛

14. رئیس دانشگاه آزاد اسلامی؛ 

15. رئیس کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس؛

16. رئیس دفتر عقیدتی سیاسی فرماندهی معظم کل قوا؛

17. و 18) دو نفر از اعضای شورای‌عالی انقلاب فرهنگی به انتخاب شورای‌عالی انقلاب فرهنگی؛

19. معاون طرح، برنامه و بودجۀ ستاد کل نیروهای مسلح؛

20. معاون علوم، تحقیقات و فناوری ستاد کل نیروهای مسلح (دبیر شورا)؛

تبصره 1: به اقتضای موضوع جلسات، از رؤسای دستگاه‌ها و سایر افراد ذیصلاح با حق رای دعوت به عمل خواهد آمد.
تبصره 2: از زمان تصویب این «سند»، این شورا به عنوان یکی از شوراهای تخصصی شورای عالی انقلاب فرهنگی محسوب و عنوان آن، به ماده 18 آئین نامه داخلی شورای عالی، اضافه خواهد شد.
تبصره 3: شورا می‌تواند برای پیگیری امور تخصصی خود، نسبت به تشکیل کمیسیون‌های تخصصی اقدام نماید.
تبصره 4: آیین‌نامه داخلی شورا در اولین جلسه شورای مذکور به تصویب خواهد رسید.

ماده 8- وظایف شورا

1. تصویب اسناد، نقشه‌های راه و برنامه‌های 5 ساله توسعۀ علم، فناوری و نوآوری دفاعی و امنیتی کشور در مسیر دستیابی به اهداف «سند»؛

2. نظارت و ارزیابی پیاده‌سازی و تحقق اهداف «سند» و ارائۀ گزارش سالانه به شورای عالی انقلاب فرهنگی؛

3. تصویب نظامات اجرایی، زیرساختی و نظارتی، سازوكارهای اجرا و اصلاح ساختارها و فرآيندهای دانش، آموزش، پژوهش، فناوری و نوآوری دفاعی و امنیتی کشور؛

4. انسجام‌بخشی و ایجاد هماهنگی دستگاه‌­های مرتبط کشور در اجرای «سند»؛

5. ساماندهی و ایجاد قطب‌های علمی و جهت‌دهی منابع و ظرفیت‌های نیروهای مسلح و کشور در راستای دستیابی به علوم و فناوری‌های قدرت­ساز دفاعی و امنیتی ؛

6. بررسی وضع موجود علم و فناوری دفاعی و امنیتی کشور و رصد و پایش محیطی، رقبا و تحولات جهانی؛

7. پیشنهاد روزآمدسازی «سند» به شورای عالی انقلاب فرهنگی؛

تبصره 5: تعیین نقش دستگاه‌ها، دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و شرکت‌های فناور، دانش‌بنیان و تولیدی بخش ملی و خصوصی در پیاده‌سازی اولویت‌ها و نگاشت نهادی و برنامه اجرایی لازم؛ در قالب اسناد و آیین نامه‌های مربوطه، ظرف مدت ۶ ماه از تاریخ تشکیل شورای راهبردی، توسط این شورا به تصویب خواهد رسید

ماده 9 -این «سند» مشتمل بر یک مقدمه و 9 ماده و 5 تبصره، در  جلسه 837 شورای عالی انقلاب فرهنگی، مورخ 5 اسفند 1399 به تصویب رسید و از تاریخ ابلاغ لازم الاجرا است. 

حسن روحانی

رئیس جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی