به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، دستور جلسه کمیته بررسی «علل و عوامل خیزش و انحطاط تمدن‌ها» بود، که دکتر هوشنگ خسرو بیگی معاون دانشگاه پیام نور گزارشی در این زمینه ارائه کرد.

وی با اشاره به عوامل پایداری، خیزش و شکوفایی تمدن‌ها گفت: مقوله‌های فرهنگی، مقوله‌های سیاسی- اداری و امنیتی، مقوله‌های مرتبط با علم و فناوری، مقوله‌های اجتماعی و اقتصادی، مقوله‌های سیاستگذاری و برنامه‌ریزی، از مهمترین عوامل اعتلای تمدن‌ها محسوب می‌شوند که هر کدام زیر شاخه‌های مختلفی را شامل می‌شوند.
دکتر خسروبیگی به برخی از عوامل ضعف، زوال و انحطاط تمدن‌ها اشاره کرد و گفت: انحراف از مسیر و ماهیت اصلی، سست شدن اعتقادات دینی و کفران نعمت‌ها، ضعف نظام دفاعی و امنیتی، ضعف حمیت سیاسی و ملی و خودباختگی فرهنگی، ناپایداری در برابر فرهنگ و تمدن‌های مهاجم، از دست رفتن خلاقیت و نوآوری، رکود علمی و فناوری و سکون روحیه پژوهشگری، از مهمترین دلایل انحطاط تمدن‌ها است.
وی ادامه داد: از بین رفتن ارزش‌های اخلاقی و فضایل و شیوع فساد سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، تجمل گرایی، اسراف گرایی و ضعف روحیه کار و تلاش، استبداد و خودکامگی، ناهمسویی اکثریت جامعه با هیئت حاکمه و ضعف مشارکت سیاسی، اختلافات سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و فقدان وحدت و همبستگی اجتماعی در مجموعه پیکر جامعه، فقدان ثبات اقتصادی و مشکلات اقتصادی از دیگر دلایل افت تمدن‌ها محسوب می‌شوند.

پس از ارائه گزارش دکتر خسروبیگی، دکتر محمود مصدق عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه تمدن دستوری نیست و تمدن همیشه یک فرایند است، گفت: در بحث تمدن، نسل‌های آینده قضاوت می‌کنند که نسل قبلی صاحب اندیشه بوده است.
وی ادامه داد: اگر بنیادی‌تر به قضیه نگاه کنیم، متوجه می‌شویم، سازندگان تمدن‌ها فلاسفه و اندیشمندان بودند و فوندانسیون تمدن بر اندیشه‌های فلسفی و جامعه شناسی بنیان گذاری شده است.
دکتر مصدق با تاکید بر اینکه هیچ تعالی در بستر بی‌انضباظی به وجود نمی‌آید، افزود: در تعالی و رسیدن به تمدن بستر انضباط ضروری است و نسبت جامعه و حاکمیت، نسبت جامعه با تمدن و نسبت حاکمیت با تمدن و جامعه همه باید در قالب نظم و انضباط تعریف شود.

در ادامه دکتر علی وطنی معاون توسعه فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جهوری با تاکید بر اینکه عوامل افت و خیز تمدن‌ها برای ارزیابی بهتر، باید در اختیار متخصصین و اساتید حوزه و دانشگاه قرار گیرد، ادامه داد: هریک از این سرفصل‌های مطرح شده، به قدری مفصل است که می‌تواند یک رساله دکترا و چندین پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد از آن‌ها تالیف کرد و بعد از نهایی شدن و اخذ نظر خبرگان باید دانشگاه‌ها، در خصوص این موضوعات کار کنند.
دکتر وطنی اضافه کرد: باید سعی کنیم در این حوزه یک سند ملی تالیف کنیم که با رفت و آمد و تغییر افراد و گذشت زمان تحت تاثیر قرار نگیرد، یعنی یک بسترسازی و ریل گذاری مناسب صورت گیرد تا نسل‌های بعدی بتوانند آن را ادامه بدهند.
دکتر محمود گلابچی رئیس دانشگاه معماری و هنرهای زیبای پردیس دانشگاه تهران طی سخنانی اظهار داشت: سابقه گذشته تمدنی ما نشان می‌دهد که علما، حکما و دانشمندان و افرادی که منشا تاثیراتی در تاریخ تمدنی ما بودند، کسانی بودند که از آخرین یافته‌های دانش و حکمت سرزمین‌های دیگر در کشورها و تمدن های دیگر برخوردار بودند.
وی اضافه کرد: بودن در مرزهای دانش و توجه به یافته‌های علمی و آخرین دستاوردهای علمی دانشمندان جهان، نظریات و اندیشه‌های جدیدی که امروز در جهان هستی مطرح می‌شود و نقد و تحلیل آنها، بخشی از اقداماتی است که جهت تمدن سازی برای آینده جامعه به آنها نیاز داریم.
دکتر گلابچی ادامه داد: باید از دانش و اطلاعات سایر تمدن‌ها مطلع و باخبر باشیم و در ادامه مسیر خود از آنها هم بهره‌گیری نماییم و از مرزهای دانش در حوزه‌های مختلف با اطلاع باشیم.
به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی پس از بحث و تبادل نظر اعضا، ادامه بررسی علل و عوامل خیزش و انحطاط تمدن‌ها به جلسه آینده کمیته فرهنگ و تمدن موکول شد.