نشست تخصصی «حکمرانی دادهمحور در علم و فرهنگ» در تاریخ 6 آذرماه، به مناسبت چهلمین سالگرد تأسیس شورای عالی انقلاب فرهنگی، با فرهنگی با مشارکت پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) و مرکز رصد، برنامهریزی و ارزیابی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی و با حضور صاحبنظران این حوزه در پژوهشگاه ایرانداک برگزار شد.
به گزارش مرکز رسانه و روابط عمومی شورای عالی انقلاب فرهنگی، در آغاز این نشست، دکتر مصطفی امینی، متخصص حکمرانی داده و عضو هیئت عامل صندوق کارآفرینی امید ریاست جمهوری، به بررسی ملاحظات حکمرانی داده در علوم و فناوریهای همگرا پرداخت. وی به همگرایی میان علوم داده، علوم کامپیوتر، علوم سیاسی رایانشی، علوم اجتماعی، علوم اقتصادی، اطلاعات و پزشکی اشاره کرد و بر لزوم توجه به این همگراییها در حکمرانی دادهمحور تأکید نمود.
دکتر رضا رجبعلی بگلو، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، سخنران بعدی بود که به بررسی شرایط بافتی ایران در زمینه حکمرانی دادهمحور در عرصه علم و فرهنگ پرداخت. وی بیان داشت که مدیریت دادههای علمی و فنی کشور از سال 1347 بر اساس مدل آشوبگونه شکل گرفته و از آغاز تأسیس ایرانداک با چالشهای فراوانی مواجه بوده است. از جمله این چالشها میتوان به نبود نظام همگرایی دادههای علمی کشور و عدم ارتباط ارگانیک سازمانها با یکدیگر اشاره کرد.
در ادامه، دکتر حمزه علی نورمحمدی، عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد، به تبیین حکمرانی داده در عرصه فرهنگ پرداخت. وی بر اهمیت ارتقاء سواد و فرهنگ دادهای، قاعدهمندسازی و بهینهسازی حکمرانی داده و تأثیر آن بر فرهنگ عمومی تأکید نمود و به بررسی هماهنگی این مقوله با ارزشهای فرهنگی و تأثیر متقابل علم و فرهنگ پرداخت. همچنین، وی به چالشهای ارزیابی حکمرانی داده در این حوزه اشاره کرد.
دکتر رضا حسان، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، دیگر سخنران این نشست بود که بر مقدم بودن حکمرانی داده بر حکمرانی دادهمحور تأکید نمود. وی گفت: «در زمینه جمعآوری اطلاعات و شفافیت در فضای علم و فناوری کشور، آمار وجود دارد ولی دادهها چندان گسترده نیست یا محدود است.» دکتر حسان همچنین به ضرورت ترویج فرهنگ دادهمحور در کشور اشاره کرد و افزود که فضای جامعه باید برای جمعآوری دادهها آماده شود تا از آنها برای حکمرانی استفاده شود. وی تأکید کرد که در راستای حکمرانی دادهمحور، استفاده از ابزارهایی همچون هوش مصنوعی و شبیهسازی ضروری است و همچنین به نیاز به قوانین مرتبط با شفافیت و حریم خصوصی اشاره کرد.
سخنران پایانی نشست، دکتر سمیه لبافی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، به بررسی دادههای رسانههای اجتماعی و سیاستگذاری مبتنی بر این دادهها پرداخت. وی گفت: «یکی از عوامل مداخلهگر در حکمرانی دادهمحور، موضوع رسانه است.» دکتر لبافی با اشاره به پیشرانهای مهم برای بکارگیری دادههای رسانهای در سیاستگذاری، شامل حجم، سرعت، اسکیلشدگی و هزینه پایین دادهها، بر لزوم توسعه سیاستگذاری مبتنی بر شواهد تأکید کرد. از سوی دیگر، وی به موانع موجود در این زمینه، از جمله انگیزه پایین، موانع فنی استخراج دادهها، توسعه نیافتگی ابزارهای تحلیل و عدم تطابق فرهنگ سیاستگذاری با استفاده از دادهها اشاره کرد.
این نشست فرصتی ارزشمند برای تبادل نظر و ارزیابی چالشها و راهکارهای حکمرانی دادهمحور در عرصه علم و فرهنگ کشور بود.