نشست علمی «حدوث و چیستی اربعین و جایگاه آن در منظومه دین» از سوی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی و با همکاری دبیرخانه «نخستین کنگره بین‌المللی اربعین و آینده علمی- فرهنگی جهان اسلام» برگزار شد.
به گزارش مرکز رسانه و روابط عمومی شورای عالی انقلاب فرهنگی، ابتدا دبیر علمی نشست دکتر حسین هنرور صدیقیان، عضو هیئت علمی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، با بیان حدیثی از امام حسن عسکری(ع) که زیارت اربعین را یکی از پنج ویژگی مؤمن می‌دانند، بر اهمیت این موضوع از نگاه دین تأکید کرد.
وی افزود: شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌عنوان عالی‌ترین مرجع تصمیم‌گیری در عرصه‌های فرهنگی کشور می‌تواند با بهره‌گیری از ظرفیت بزرگ اربعین، مناسبات جهان اسلام را رقم بزند.
هنرور مسائلی را در سطح راهبردی در عرصه فرهنگ اربعین از جمله فقدان برنامه‌ریزی جدّی در جهت افزایش کمّی تعداد راهپیمایان را برشمرد و ادامه داد: عدم توجه به دو جنبه وحدت و کثرت در برنامه‌ریزی فرهنگی مسئله دیگری است و منظور این است که باید به تنوع فرهنگی اقوام و خرده‌فرهنگ‌ها و مذاهب گوناگون در مناسک اربعین توجه شود و با انسجام‌بخشی به آنها در راستای ایجاد وحدت اقدام شود.
عضو هیئت علمی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه، بی‌توجهی به مسئله بازتولید قدرت نرم در جهت پیاده‌سازی اهداف تمدنی را مسئله دیگری در پدیده کم‌نظیر پیاده روی اربعین دانست و بیان کرد: عدم انعکاس خبری این اجتماع عظیم انسانی مسئله دیگری است، چرا که علیرغم بایکوت خبری توسط رسانه‌های غربی در داخل کشور نیز چندان به این موضوع پرداخته نمی‌شود.
در ادامه این نشست حجت الاسلام والمسلمین سیدمطهر سیدعلیزاده، پژوهشگر و عضو شورای مرکزی فعالان مردمی اربعین به ایراد سخنرانی خود با عنوان «حدوث و چیستی اربعین حسینی» پرداخت.
وی گفت: صحبت کردن اربعین باید از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار گیرد. اربعین همانند یک رسانه عمل می‌کند و پیام عاشورا را به جاهای دیگر می‌رساند. اربعین این ویژگی را دارد که وقتی به جهانیان برسد بر قلوب آنها تأثیر می‌گذارد. امروز نه تنها شیعیان بلکه بسیاری از آزادگان جهان از جمله مسیحیان، در این مراسم حضور پیدا می‌کنند. اربعین صرفاً یک زیارت و مناسک سالانه نیست بلکه پدیده‌ای زنده، پویا و در حرکت است و تمام این پدیده، در مسیر هدایت الهی است. اگر ماهیت اربعین، تجمع احرارِ عالم در راستای ضدّیت با ظلم و ستم و نجات آزادمردان عالم است، در این صورت شیوه برگزاری آن متفاوت خواهد بود و برنامه ریزی دولت‌ها و فعالان مردمی تغییر می کند.
در ادامه نشست حجت الاسلام والمسلمین سیدمحمد صادقی آرمان، پژوهشگر و فعال فرهنگی سخنرانی خود را با عنوان «جایگاه اربعین حسینی در منظومه فکری مقام معظم رهبری» ارائه داد.
وی گفت: مخاطبین اربعین از دیدگاه مقام معظم رهبری عبارتند از: حاضرین، غیرحاضرین، شیعیان عالَم و همه آزادگان در سرتاسر دنیا. مقام معظم رهبری در بیانات خود، به عدم انحصار مذهبی در راهپیمایی اربعین اشاره می کنند. مورد دیگر در منظومه فکری ایشان، الگوهایی است که باید استفاده شود. همچنین انجام بروزرسانی‌های لازم و توجه به اقتضائات زمان و غلبه بر دستگاه تبلیغاتی غرب از دیگر تأکیدات رهبر انقلاب است.
وی یادآوری کرد: رهبر انقلاب تأکید دارند که فعالیت فرهنگی و تبلیغی در این ایام باید به خوبی پیگیری شود. هدف اصلی نباید این باشد که در آن روز فلان مقدار غذا به زوار بدهیم بلکه باید در حین کار، اقدام به تبلیغ و فعالیت فرهنگی هم بکنیم.
وی افزود: پوششِ دو بعد ایمان و عاطفه باید در همه خدمات اربعین محقق شود. رهبر انقلاب به چند مأموریت مهم پیاده‌روی اربعین اشاره می‌کنند که شامل «ایجاد و نمایش وحدت»، «احیای حادثه کربلا از طریق تبیین و تغییر نگرش»، «مبارزه حق علیه باطل»، «ادعیه و زیارات مرتبط با اربعین» و «ارائه الگو» می‌شود.
