آیت‌الله علی اکبر رشاد روز دوشنبه در مراسم رونمایی از کتاب الهیات سایبر نوشته حجت‌الاسلام علیرضا قائمی‌نیا (پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۴۰۰) گفت: امروز سیل بنیان کن عقاید، سبک زندگی، اخلاق، شریعت و دینداری ما را تهدید و ویران می کند و ما به جزئیات مشغول هستیم. لذا زعمای حوزه های علمیه باید اهتمام ویژه در این زمینه داشته باشند.
وی افزود: همه شئون ما به شکل ایجابی و سلبی آسیب دیده است. حوزه در این زمینه فاصله بسیاری با تکلیف و آنچه ضروری است دارد. سایبر یک حوزه مطالعات فلسفی و هستی شناختی دارد. اگر زمانی از وجود ذهنی سخن می گفتیم امروز باید بدانیم سایبر نیر یک وجود خارجی است و فهم این هستی کار دشوار و فوق العاده ضروری است.
رشاد اضافه کرد: در کلام و عقاید نیز انبوهی از سوالات و شبهات تولید شده است. آیا کلاس درسی در این زمینه وجود دارد چه برسد به این که رشته ای تاسیس کرده باشیم. امروز در قلمرو اخلاق، حقوق، فقه و سایر موضوعات مطرح شده است.
رئیس حوزه های علمیه استان تهران گفت: سایبر و سایبرنتیک یک موضوع جدید است که کسی هنوز به آن نپرداخته است؛ در حالی که فضای مجازی همه زندگی بشر معاصر را فراگرفته و این موجی که آغاز شده تا مدت ها با جهان زیست سایبری همچنان توسعه خواهد یافت.
موضوع های جدید کوچک بسیاری داریم که در تکامل زندگی بشر موثر نیستند ولی این موضوع همه زندگی انسان را تحت تاثیر قرار داده و آینده بشریت را به شدت دگرگون خواهد کرد.
وی با تجلیل از آثار حجت الاسلام علیرضا قائمی نیا گفت: کارهای این اندیشمند همواره با نوآوری همراه و وی پیشگام و پیشتاز در موضوع های جدید است. آثار متعددی در زمینه های مختلف از وی منتشر شده است و کتاب الهیات سایبر یکی از آثار جدید وی است. 
 انتقاد بدون راهکار، تخریب است
رشاد افزود: حوزه علمیه در دو یا سه دهه اخیر تحولات تکاملی داشته و قابل مقایسه با تحولاتی است که در قرون گذشته در حوزه واقع شده است. گاهی تحولات یک یا دو قرن طول می کشد ولی در دهه های اخیر تحولات پرشتابی داشته ایم که قابل مقایسه با قبل نیست. ولی یکی از آفات این است که برخی تحولات به دلیل خام بودن یا عدم انعکاس، به خوبی دیده نمی شود به گونه ای که به مرز انکار می رسد. 
وی ادامه داد: برخی نقدها به حوزه وارد است ولی باید به روش صحیح انجام شود. مثلا به جای این که به کارشناسان بگوییم به مردم یا طلبه ها گفته می شود در حالی که طلبه، تصمیم گیر یا تصمیم ساز نیست و حتی گاهی باعث از بین رفتن انگیزه و نشاط طلبه در تحصیل می شود. 
این استاد حوزه افزود: بعضی نقدها از سر ناآگاهی است ولی من به حوزه خوش بین هستم. باور دارم اگر دو یا سه نفر منتقد حوزه در کشور وجود داشته باشد یکی از آنان من هستم ولی انتقاد سلبی صرف و نابجا بودن و بدون ارائه راهکار منسجم عملی، اثربخش نیست بلکه تخریب است.
تحولات حوزه های علمیه فراخور تحولات جهانی نیست
وی اضافه کرد: انتقاد باید جهت دار و روشمند باشد. ما از ۵۰۰ آسیب توانسته ایم ۱۸۰ آسیب را برگزینیم و راهکار ارائه داده ایم ولی در بعضی زمینه ها خیلی عقب هستیم. این تحولات حوزه فراخور تحولات جهانی نیست و اگر فعال و پیشرو نباشیم، تحولات ما را با خود خواهد برد.
رشاد با اشاره به پویایی فقه شیعه گفت: اجتهاد هیچ توقفی ندارد و در هر مساله ای راهکار دارد که یکی از ا ین مسائل، حوزه سایبر است که قلمرو وسیعی دارد و از حوزه انتظار است در این زمینه فعال باشد. زمانی نگران بودیم که در هوش مصنوعی آسیب ببینیم. مثلا این موضوع مطرح می شد که تجرد روح را زیر سوال می برد که حالا مساله بسیار پیش رفته است. منظور از الهیات در کتاب قائمی نیا هر چیزی است که مربوط به دین می شود و به معنی الهیات به معنی الاخص نیست که در فلسفه به کار می رود. 
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: حوزه های علمیه باید همراه با فقه کارهای کلامی و فلسفی هم بکنند و بحث های اخلاقی را نیز مطرح کنند. ایجاد رشته ای در حوزه سایبر به عنوان یک رشته علمی پژوهش‌محور مطرح است و سال ها طول می کشد تا به بهره برداری برسد.