دکتر جواد محمدی دبیر هیئت عالی جذب دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، فرهنگ تغذیه را موضوعی جهانی دانست و گفت: باید به سمت استفاده از غذاها کم چرب، کم شیرین و کم نمک برویم. شیرینی، نمک و چربی بالا جزو عوامل موثر در بالابردن ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی، سکته‌های مغزی و قلبی، سرطان است که با آموزش و تربیت، فرهنگ تغذیه‌ای را می‌توانیم اصلاح کنیم.
به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، دکتر محمدی توجه به فرهنگ تغذیه را موضوعی جهانی دانست و اظهار داشت: اصلاح فرهنگ تغذیه جزو اقدامات مهمی است که در راستای پیشگیری بیماری‌ها تعریف می‌شود. با اصلاح فرهنگ تغذیه، می‌توانیم بسیاری از بیماری‌های مرتبط با تغذیه را کاهش دهیم. بیماری‌های قلبی عروقی، سکته‌های مغزی و قلبی، سرطان مهمترین بیماری‌هایی است که ما در ایران از آنها رنج می‌بریم؛ شاید بالاترین عوامل مرگ و میر را در دنیا دارد.
وی افزود: نکته حائز اهمیت این است که وجود قومیت‌های مختلف در ایران باعث شده است که از جهت ژنتیکی استعداد بیشتری برای ابتلا به برخی از انواع بیماری‌ها مثل قلبی عروقی، دیابت و سرطان داشته باشیم چون در تغذیه‌مان میزان چربی، قند و کالری بالایی داریم و افراد مستعد اخذ بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت و سرطان می‌شوند البته دنیا بر روی این موضوع کار کرده است.
دکتر محمدی ادامه داد: بسیاری از کشورها برای کاهش هزینه‌های درمان خانوار و دولت، سیاست‌هایی را در راستای اصلاح فرهنگ تغذیه مردم و ارتقاء سلامت مردم در پیش گرفته‌اند. از مهمترین اقدامات، تشویق افراد جامعه به ورزش از طریق آموزش است. ورزش کردن در بسیاری از کشورها نهادینه شده و سبب کاهش هزینه‌های دولت و خانوار در ابتلا به بیماری‌ها شده است. در راستای هم‌افزایی با ورزش در سلامت؛ به اصلاح الگوی تغذیه و فرهنگ تغذیه مردم با آموزش، ترویج و استانداردسازی مواد غذایی؛ پایش و ارزیابی مواد غذایی مصرفی و بالا بردن استانداردهای سلامت غذا و نظارت بر آن پرداخته‌اند که با این روش‌ها هزینه‌های درمانی کاهش می‌یابد.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران تصریح کرد: بر همین اساس جلسه‌ای را در دبیرخانه شورای انقلاب فرهنگی با دعوت از دست اندرکاران امر تغذیه کشور چون وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان استاندارد برگزار کردیم. اگر ما انتظار داریم اتفاقی در این حوزه بیفتد باید تمام دست اندرکاران این حوزه مثل صدا و سیما، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، صنایع غذایی، وزارت جهاد کشاورزی، آموزش و پرورش، مهد کودک‌ها، دانشگاه‌ها و هم بخش خصوصی با یک عزم ملی در جهت تغییر فرهنگ تغذیه و ذائقه مردم پای کار بیایند که این کار دارای دو جنبه کوتاه مدت و بلند مدت است. در کوتاه مدت باید سریعا بحث آموزش ترویج فرهنگ تغذیه را از طریق صدا و سیما و فضای مجازی برای مادران داشته باشیم. برخی از غذاهایی که سموم بیشتری دارند را می‌توان با یک آموزش ساده، اثرات منفی‌اش را کم کنیم. به عنوان مثال با پوست کندن ساده خیار‌های گلخانه‌ای می‌توان سموم آن را از بین برد.
وی بیان کرد: در محتوای درسی مدارس و دانشگاه‌ها باید بحث تغذیه و غذای سالم را ترویج و تبلیغ کنیم. به گونه‌ای کودکان و بزگسالان با مصرف غذای بسیار شیرین، احساس نامطبوعی به آنها دست دهد. وقتی غذاهای خیلی چرب مصرف می‌کنند هم احساس نامطلوبی داشته باشند. عادت غذایی کودکان در مدارس و مهد کودک‌ها باید به سمت استفاده از غذاها کم چرب، کم شیرین و کم نمک برود. شیرینی، نمک و چربی بالا جزو عوامل موثر در بالابردن ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی، سکته‌های قلبی و مغزی و دیابت است که با آموزش و تربیت فرهنگ تغذیه‌ای را می‌توانیم اصلاح کنیم. خود این کودکان می‌توانند با تذکر به والدین یک نوع الگوی زندگی در فرهنگ تغذیه‌ای باشند که در آینده با تربیت درست تغذیه‌ای فرزندانشان، مروج غذای سالم می‌شوند.
دکتر جواد محمدی عنوان کرد: با نگاهی به چرخه مواد غذایی(از بذری که در خاک کاشته می‌شود تا کود و سمی که کشاورز به محصول می‌دهد تا فرآوری غذا در کارخانه‌ها) بیش از ۶۰ تا ۶۵ درصد مواد غذایی مصرفی خانوارها به صورت صنعتی در کارخانه‌ها فرآوری، بسته‌بندی، کنسرو می‌شود، بدون اینکه به برچسب سلامت آنها توجه کنیم! ما بایستی فرآیند مصرف محصول غذایی را از ابتدا تا انتهای زنجیره ببینیم و سلامت مواد غذایی را با کود و سم کمتر، تامین کنیم. نوع مصرف افراد هم مهم است؛ چه غذاهایی را مصرف کنیم تا سوء تغذیه‌های شایع مثل کمبود آهن، روی، ویتامین آ را از بین بیریم.
دبیر هیئت عالی جذب به بررسی انواع محصولات غذایی موجود و احصاء و ترویج آنها اشاره کرد و گفت: با روش مناسب غذایی، اولا می‌توان سوء‌تغذیه را در جامعه برطرف کنیم، در ثانی غذای سالم با حداقل مواد مضر را برای مردم تامین کنیم. از آن طرف بخش خصوصی هم به عنوان یکی از مولفه‌های موثر در کم کردن مواد مضر (65 درصد مواد غذایی کارخانه‌ای) می‌تواند موثر واقع شود. که تجربه این روش‌ها را در کشورهای دنیا چون بالا بردن میزان غلات غذاهای مصرفی دیده‌ایم.
وی اضافه کرد: لازم است 10 نوع از محصولات کشاورزی که بیشترین سموم را دارند، احصاء کنیم و سموم آنها را به حداقل برسانیم و این موضوع را برای کشاورزان تبیین کنیم. همچنین به مردم با آموزش، آگاهی دهیم که این محصولات کشاورزی بیشترین سموم را دارند و حال چه کارهایی انجام دهیم تا این سموم را کمتر جذب کنند. درحقیقت با آموزش، تبیین و ترویج در صدا و سیما، فضای مجازی و رسانه‌ها بسیاری از تبعات منفی مواد غذایی مصرفی را می‌توان کم کرد.
دکتر محمدی تصریح کرد: سازمان ملی استاندار بایستی در اعطای استاندارد به محصولات غذایی سختگیرانه‌تر عمل کند. مثلا اگر در رب گوجه فرنگی کارخانه‌ای مواد نگهدارنده مضر و نمک بیش از اندازه لحاظ می‌شود، سازمان ملی استاندارد با تدوین قوانینی برخورد کند تا استانداردهای مواد غذایی را بالا ببرد. ترویج مواد غذایی مضر، بایستی تابع ضوابط و قوانین باشد و تولیدشان هم تابع قوانین و ضوابط سخت گیرانه‌تر باشد. ما نباید با سلامت مردم شوخی کنیم. باید استانداردهای مواد غذایی را ولو اینکه تا حدی قیمت محصولات غذایی بالاتر رود، افزایش دهیم. اگر غذا سالم مصرف کنیم، تبعات بعدی مبتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی، سکته‌های مغزی و قلبی کاهش چشم گیری می‌یابد. مردم برای غذای سالم با برچسب سلامت، هزینه بیشتری حاضرند بپردازند. در دوران کرونا دیدیم که مردم انصافا برای سلامتشان با وسواس و دقت شرایط را دنبال می‌کنند و درخصوص غذایشان هم توجه ویژه‌ای خواهند کرد.
وی ضمن تاکید بر قوانین محدودکننده در تولید و توزیع غذاهای مضر بیان کرد: قوانین تشویقی از جمله کاهش مالیات، گمرکات برای کارخانه‌هایی که در ارتقای سلامت غذایی جامعه کمک می‌کنند، بگذاریم. مثلا کارخانه‌هایی با تنوع غذاهای پرفیبر، گیاهی با چربی و قند کمتر را توسط قوانین تشویقی حمایت کنیم تا بتوانیم بدین روش انواع غذاهای پر ویتامین با طعم‌های مختلف را در دسترس مردم قرار دهیم. درواقع باید بخش خصوصی را به این کار تشویق و دعوت کنیم تا انواع غذاها با فیبر زیاد را با استانداردهای بالایی، در اختیار مردم قرار دهند. با این روند به تدریج بین 5 تا 10 سال، فرهنگ تغذیه‌ای مناسب بین مردم نهادینه می‌شود و فرهنگ غذایی ما به سمت غذاهای کم کالری، کم چرب و کم نمک می‌رود.
دبیر هیئت عالی جذب اظهار داشت: با تغییر فرهنگ غذایی شاهد افزایش طول عمر خواهیم بود. اگر متوسط طول عمر ایرانی‌ها 70 و چند سال است؛ طول عمر به ۸۰ تا ۸۵ سال می‌رسد. هزینه درمان خانوار و دولت پایین می‌آید و در جامعه نشاط ایجاد خواهد شد. زمانی که یکی از اعضای خانواده مبتلا به سرطان می‌شود یا سکته مغزی می‌کند، نشاط در خانواده از بین می‌رود. پیرمرد یا پیرزنی که به 75 سالگی می‌رسد، متاسفانه باید زیر بغل آن را بگیرند و با واکر راه برود! اگر فرهنگ غذایی مردم را اصلاح کنیم، افراد با سن 85 یا 90 سال از پس کارهای روزمره خود بر‌می‌آیند. من شاهد بودم در برخی از کشورهای خارجی افراد در سن حدود 90 سال سوار قطارهای مترو می‌شدند، بدون اینکه کسی به آنها کمک کند، حداکثر چیزی که در دست‌شان بود، یک عصا بود. علت طول عمر و تن درستی بدنشان را سوال کردم و در جواب به تغییر فرهنگ غذایی سالم در استفاده از غذاهای کم چرب، کم کالری و کم نمک اشاره داشتند. بنابراین فرهنگ غذایی سالم در این کشورها نهادینه شده و اگر غذایی چربی بالا، نمک بسیار یا شیرینی مفرط داشته باشد، به مذاقشان خوش نمی‌آید چون بعد از چند دهه جزو عادت‌هایشان شده است.
