به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، طرح استاد حجت الاسلام والمسلمین سیدمحمد نجفی یزدی عضو هیئت علمی جامعة المصطفی العالمیه، با عنوان «عدم حجیت خبر موثق(غیرامامی)» پس از به نقد و داوری گذاشته شدن توسط اساتید به نامِ این حوزه در تاریخ 06/03/1400 با نظر شورای محترم داوری تأیید و با نمره 80 به عنوان کرسی نظریه پردازی پذیرفته و حائز رتبه کرسی موفق از هیأت حمایت از کرسی‌های نظریه پردازی، نقد و نوآوری شد.

نظریه پردازی با ارائه تعاریف کلیدی و مبانی و دلایل نظریه خویش، مسأله اصلی درباره‌­ی حجیت «خبر موثق» را دیدگاه­‌های مختلفی میان فقهای امامیه اعلام کرد. که از میان آن‌ها نظریه­‌ی رقیب که نظریه­‌پرداز نسبت به آن مناقشاتی دارد، «حجیت خبر موثق به­ طور مطلق» دانستند که نماینده­‌ی اصلی این دیدگاه، مرحوم آیت الله خویی(ره) به‌­شمار می‌آ‌ید.
نظریه­ پرداز معتقد است از یک سو، دلایل ارائه شده برای اثبات حجیت، ناکارآمد است و از سوی دیگر، دلایل بسیاری نسبت به عدم حجیت خبر موثق از منابع استنباطی قابل اصطیاد است که تاکنون مغفول مانده و نظریه ­پرداز برای اولین بار، به آنها دست ­یازیده است.

خبر موثق، دارای مراتب است؛ یعنی شامل کافر، غیر مسلمان، مسلمان غیر امامی مانند اهل سنت، ناصبی، غالی و ... می‌­شود. عمده­‌ی بحث در مواجهه با آیت العظمی خویی‌(ره) است که ایشان خبر راوی ثقه را مورد تأیید قرار داده، هرچند که شخص راوی، کافر، ناصبی، و غالی باشد. تأیید خبر ثقه با چنین اطلاقی، مورد پذیرش نظریه‌پرداز نیست و نسبت به آن، مناقشاتی دارد؛ بدین معنا که باید میان خبر راوی مسلمانان از غیر مسلمان و نیز میان راویان مسلمان از جهت سنّی یا شیعه بودن، تفکیک قائل شد که با چه شرایطی خبر راوی ثقه، مورد تأیید شارع بوده است و فقط در صورت تحقق این شرط یا شروط، خبر راوی ثقه، حجت خواهد بود.
در فرضیه‌­ی رقیب، حجیت خبر موثق غیر امامی،«مسلّم» فرض شده است که به زعم ایشان، این فرضیه از پشتوانه­‌ای دلایل متعددی برخوردار است. اما در فرضیه­‌ی نظریه­‌پرداز، خلاف آن، مدنظر بوده است؛ یعنی «عدم حجیت خبر موثق غیر امامی»، از مفروضاتی است که ارائه­دهنده براساس یافته­‌های نوین، به آن دست یازیده است. به اعتقاد وی، ادله­‌ی نظریه‌­ی اول، ناتمام و مخدوش است و در مقابل، نظریه‌­ی دوم، با پشتوانه‌­ای دلایل متنوع و بسیاری به اثبات رسیده است.

نتیجه‌­ی که از مجموعه‌­ی مباحث به‌­دست می‌­آید به‌­طور فشرده این­گونه می­‌توان ترسیم کرد که مهم­ترین دلیل مدعیان «حجیت خبر موثق غیر امامی»، یکی سیره­‌ی عقلا و دیگری، برخی روایات است. با توجه به مناقشاتی که در خصوص سیره‌­ی عقلا و این دسته از روایات انجام گرفت و نیز با توجه به آیات و روایات و ادله­‌ی که برای عدم حجیت خبر موثق ارائه شد، دستِ‌­کم احراز امضای سیره را از سوی معصوم دچار مشکل می­‌کند و حتی شاید بتوان گفت که ردع سیره را از جانب معصوم آشکار می­‌کند؛ به‌­ويژه در مورد روايات اهل سنت از طريق غير اهل بيت و روايات نواصب و واقفيه، گرچه که اين محذور در مورد فطحيه كمتر است. و چه بسا بتوان گفت كه وقتي شهادت مخالف در امور قضا و در مسائل كوچك و جزئی، مردود باشد (هر چند ثقه و متعدد باشند)، چگونه مي‌توان سخن او را در مسأله‌اي به اين عظمت يعني دين الهي پذيرفت؟ که ممکن است نتیجه‌­ی آن، ده­‌ها تصرف در جان و مال و عرض مسلمين باشد. مثلاً سكوني اگر در دادگاه به درهمي براي زيد شهادت دهد، سخنش قبول نيست، چگونه سخن او در مورد مهم­ترين احكامی كه مربوط به خون و عرض و اموال شيعه است، پذيرفتنی است؟! و يا اگر سكوني در دادگاه به اقرار زيد شهادت دهد قبول نيست ولي اگر از همان شخص، روايت نقل كند قبول است، با آن كه هر دو نقل حتي يك سخن است؟