محمد وحیدی نایب رییس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی و سیدفرهنگ فصیحی قائم مقام دبیر ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی شب گذشته ۵ اردیبهشت ماه در برنامه زنده «به وقت ایران» شبکه آموزش سیما درباره ضرورت‌های نقشه جامع علمی کشور و پرداختن همه جانبه به آن به گفتگو پرداختند.
سیدفرهنگ فصیحی قائم مقام دبیر ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی در ابتدای برنامه عنوان کرد: در سال ۱۳۸۲ برای اولین بار یک چشم‌انداز ۲۰ ساله برای کشور ترسیم شد که مقدمه آن این بود که ایران را ظرف ۲۰ سال آینده کشوری دارای جایگاه اول منطقه در حوزه اقتصادی و علم و فناوری معرفی کرده است.
وی ادامه داد: این چشم‌انداز یک سند بالادستی دیگری می‌طلبید که راهبرد کلان را تببین کند. از سال ۸۵ با ابلاغ مقام معظم رهبری موضوع سند جامع علمی کشور مطرح شد که از همان زمان مجموعه‌های مختلفی در این زمینه تلاش کردند.
قائم مقام دبیر ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: سال ۸۹ این سند پس از ۱۵ یا ۱۶ جلسه در صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید.
فصیحی با اشاره به اینکه این سند از جنس سند سیاستی و راهبردی است، خاطرنشان کرد: این سند حدود ۱۱ سال پیش در حوزه علم و فناوری تببین و تلاش شد در یک مرحله به صورت جامع جمع آوری شود. بودن این سند باعث شده است که بسیاری از فناوری‌ها نقش راه خود را تبیین کنند. به عنوان مثال سند جامع توسعه هوا و فضای کشور به استناد این سند به تصویب رسیده و امروزه موضوعات مهمی متاثر از این سند در حال انجام است. همچنین برنامه‌ریزان کشور نیز از این سند خوب استفاده می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه بخش عمده موانع در اجرای سند مقوله اجرایی شدن آن است، مطرح کرد: پاسخ برخی از نقد‌هایی که به این سند ملی و فراقوه‌ای می‌شود، در خود سند موجود است. برخی موارد در سند دیده شده است، اما در اجرا به هر دلیلی به مشکل خورده است.
قائم مقام دبیر ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره وضعیت کنکور تصریح کرد: مساله کنکور تنها مساله دانش آموزان نیست این موضوع افراد را در سنین مختلف درگیر کرده و تبدیل به یک کلاف سردرگم شده و منافع عده‌ای هم به این مساله وابسته است.
فصیحی سازوکار اجرایی این سند از ابتدا مشخص شده است، اظهار کرد: تعامل ما با مجموعه‌های مختلف در این سند نیز مطرح شده است، اما در اجرا باید تحرک و چابک بیشتری از سوی نهاد‌های مسئول صورت بگیرد.
محمد وحیدی نایب رییس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در ادامه موضوع این برنامه گفت: زیرساخت مهم یک کشور برای ایجاد فرصت جدید در نظام بین الملل ایجاد یک سند راهبردی در همه زمینه‌ها به ویژه علم است. قبل از تدوین نقشه جامع علمی کشور مقام معظم رهبری بار‌ها از جنبش نرم‌افزاری، ایجاد فرصت‌های خلاق در حوزه علم و فناوری و... سخن به میان آورده بودند.
وی ادامه داد: هر سند مهمی که در کشور تولید می‌شود انتظار عمومی آن ۲ وجه است. یک وجه این است که سند تنها در محافل علمی قرار نگیرد و تعریف نشود بلکه در محافل عمومی نیز مطرح شود.
نایب رییس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: ما به اصل سند وفادار هستیم البته نقد‌هایی هم ممکن است به آن وارد بشود، اما نکته مهم دیگر این است که دولت‌ها در زمان مسئولیت خود چگونه به آن نگاه کرده‌اند چراکه اجرایی شدن یک سند به عوامل مختلفی بستگی دارد و گاهی سیاست زده شده است.
وحیدی درباره توجه این سند به حوزه مهارتی تصریح کرد: نقشه جامع علمی کشور توجه خوبی به حوزه مهارت داشته است، اما اگر خلا در اجرای آن مشاهده می‌کنیم به دلیل نگاه اجرایی مسئولانی است که وظیفه دارند. دانشگاه فنی و حرفه‌ای کشور وظیفه اش تربیت تکنسین ماهر است، اما ما در این بخش نقص داریم. همچنین نظام پذیرش و سنجش با نیاز‌های کشور همخوانی ندارد و ما سیر معکوسی را طی می‌کنیم.
وی درباره وضعیت کنکور گفت: ۸۵ درصد صندلی‌های دانشگاه می‌تواند مبتنی بر سوابق تحصیلی باشد، اما برای رشته‌های خاص افراد می‌توانند رقابت کنند چراکه باید فرصت برای مستعدان فراهم شود.
نایب رییس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در پایان سخنان خود تصریح کرد: من معتقدم علاوه بر اصلاح ساختار‌های ناکارآمد باید فرصت آموزش و درگیر کردن همه مجموعه‌ها را داشته باشیم تا در اجرا نتیجه خوبی بگیریم.
ابراهیم صالحی عمران رییس دانشگاه فنی و حرفه‌ای درباره نگاه نقشه جامع علمی کشور به کنکور خاطرنشان کرد: این سند اقدام بسیاری خوبی بود که اتفاق افتاد و امروز ۱۱ سال از آن می‌گذرد. به غیر از مقوله آموزش و پژوهش من مقوله مهارتی را نیز به این سند اضافه کرده‌ام، اما جهت‌گیری سند چهت‌گیری مهارتی و کاربردی نیست.
وی ادامه داد: این سند حدود ۵ فصل دارد، اما مهارت و رشته‌های عالی مربوط به آن در نقشه جامع علمی کشور جایگاه آنچنانی ندارد.
رییس دانشگاه فنی و حرفه‌ای در این سند باید مسیر هدایت تحصیلی به سمت رشته‌های مهارتی سوق داده شود، عنوان کرد: در این سند اولویت رشته‌ای وجود دارد، اما سهم رشته‌های مهارتی یک درصد و بسیار کم است.
برنامه «به وقت ایران» در فصل دوم با رویکرد مهارتی و با ساختار گفتگومحور به تهیه‌کنندگی علیرضا عاصم یوسفی با اجرای ناصر خیرخواه روز‌های یکشنبه و سه‌شنبه ساعت ۲۱:۴۵ تا ۲۳ به صورت زنده روی آنتن شبکه آموزش می‌رود.