دکتر محمدمهدی طهرانچی در نشست هم اندیشی «وحدت حوزه و دانشگاه، موانع و راهکارها» عصر امروز با حضور حجت الاسلام والمسلمین محمد شریفانی مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر عبدالحسین خسروپناه معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه، دکتر علی سروری مجد رئیس مرکز حوزه ریاست، روابط عمومی و هماهنگی استان‌ها و جمعی از مدیران گروه‌های معارف، مسئولان بسیج اساتید و دبیران هم اندیشی اساتید در سالن جلسات سازمان مرکزی برگزار شد، با اشاره به نقش ایران در ایجاد تمدن اسلامی، خاطرنشان کرد: کشور ما با تاریخ تمدنی چند هزار ساله، افتخار دارد که بستر دوره تمدن اسلامی علمی قرن دوم تا پنجم هجری بوده است. بنابراین آموزش عالی در ایران غریب نیست و اگر در غرب قدمت ۳۰۰ ساله دارد، در کشور ما آموزش عالی پس از آموزش ابتدایی عمر بسیار طولانی داشته و بزرگانی را در این حوزه به جهان علم تقدیم کرده که بی‌شک به ادعای مورخان بزرگ تاریخ علم، از سرآمدان بودند.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: جرج سارتن در کتاب تاریخ علم برای قرن‌های ۸ تا ۱۳، هر ۵۰ تا ۲۰۰ سال را به نام یک دانشمند برجسته منتسب می‌کند و این نامگذاری‌ها از سال ۱۵۰ تا ۲۰۰ هجری به نام جابربن حیان آغاز می‌شود و تا دوره عمر خیام ادامه دارد. در این دوران افراد بسیار نام‌آوری همچون ابن‌سینا و خوارزمی حتی در علم جدید غرب تأثیرگذار هستند و اساساً روش علمی علوم دقیقه منتسب به این دوره است که افرادی مانند ابن هیثم، تبیین کننده روش علمی علوم تجربی هستند.
وی اظهار کرد: یکی از بزرگان تاریخ علم مطرح می‌کند که اگر عظمت اسلام در شکست فرهنگ قالب روم که بشر را مفتون تفکرات خود کرده بود، وجود نداشت، هیچ‌گاه راه برای علوم تجربی باز نمی‌شد. اساساً رویکرد تجربی مرهون تذکرات قرآنی بود که به تجربه و مشاهده تأکید داشت و ابصار و افئده را کنار هم مطرح کرده بود. این واقعیتی است که پس از ۲۰۰ سال از نزول قرآن، زبان قرآن، زبان علمی جهان شد. جرج سارتن در کتاب خود می‌گوید که بی‌نظیر است که کتابی حرف جدید نداشت، مگر آنکه با زبان قرآن تألیف شده بود.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: در ایران از سالیان دور آموزش عالی، تولید علم و جریان علمی داشت و مدارس ما که بعدها تبدیل به حوزه شد، مسیر خاص خود را طی می‌کرد. این موضوع ادامه داشت تا زمانی که دانشگاه به تعبیر مقام معظم رهبری، بر اساس دین‌زدایی وارد ایران شد. امام راحل به عنوان فردی برآمده از حوزه علمیه نه تنها دانشگاه برآمده از غرب را تکفیر نکردند، بلکه موضوع وحدت حوزه و دانشگاه را مطرح کردند. این رویکرد حتی از حفظ ارتش هم مهم‌تر بود.
دکتر طهرانچی ادامه داد: اگر بخواهیم ریشه نگاه امام به وحدت حوزه و دانشگاه را پیدا کنیم، به سال ۱۳۱۸ بر می‌خوریم که ایشان در کتاب چهل حدیث نگاه خود به علوم را مطرح کرده‌اند. زمانی که دانشگاه با نگاه و درایت امام راحل حفظ شد، برخی تعارض حوزه و دانشگاه را مطرح کردند و حتی برخی در واکنش به دانشگاه اسلامی و علوم انسانی اسلامی آن را ارتدکس مذهبی خواندند، چرا که این افراد معتقدند که رویکرد دانشگاه باید بسط مدرنیته باشد.
عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: دانشگاه حوزوی ما امتزاجی از حوزه و دانشگاه است، اما وحدت حوزه و دانشگاه نیست، چرا که وحدت حوزه و دانشگاه امری والا و یک نگاه متعالی است که تا به امروز به وجود نیامده و حوزه و دانشگاه‌های ما حداکثر به گفت‌وگو بسنده کرده‌اند. امیدواریم با فرصتی که در دوره جدید دانشگاه آزاد اسلامی به وجود آمده، وحدت حوزه و دانشگاه به عنوان اصل اساسی و به نحو احسن در دانشگاه آزاد اسلامی محقق شود.
وی در پایان با اشاره به پسوند دانشگاه آزاد اسلامی گفت: کلمه آزاد به معنای آزاد بودن از تعلقات و مؤسسان غربی دانشگاه است تا بتوانیم دانشگاه را از رویکرد غربی خود جدا کرده و یک دانشگاه اسلامی داشته باشیم و این تعبیر آزاد اسلامی همچون «لا اله الا الله» است که آزاد آن «لا اله» و اسلامی آن «الا الله» است. ان‌شاءالله تلاش و رویکرد دانشگاه آزاد اسلامی به تبیین و کاربست نظریه وحدت حوزه و دانشگاه منجر شود.