رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی ضمن تأکید بر اینکه اینکه فردوسی در شاهنامه هرگز دوگانگی و دوقطبی ملی و مذهبی را ایجاد نکرده اما هویت ایرانی را نشان داده است، عنوان کرد: هم تاریخ و هم زبان فارسی وامدار زبان فارسی است.
همایش بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی و آئین رونمایی از نشان قند پارسی در راستای پاسداشت زبان فارسی، امروز شنبه، ۲۳ اردیبهشت با حضور محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، غلامعلی حدادعادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی و هیئت‌های دیپلماتیک مستقر در تهران در تالار رودکی برگزار شد.
غلامعلی حدادعادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در این مراسم ضمن تشکر از برگزارکنندگان این آئین، گفت: یکی از مزیت‌های اردیبهشت‌ماه که ماه جلوه بهار است و تهران در این ماه از همه ماه‌ها و فصل‌ها زیباتر است، این است که بیست و پنجم آن روز پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت حکیم فردوسی است و نمایشگاه بین‌المللی کتاب که عرصه گسترده شکوه زبان فارسی است، نیز در این ماه برگزار می‌شود.
حدادعادل ضمن ابراز خوشحالی خود از اهتمام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به پاسداری از زبان فارسی، ابراز امیدواری کرد تلاش آن وزارتخانه و دستگاه‌هایی مانند فرهنگستان زبان و ادب فارسی و صداوسیما و دیگر رسانه‌ها نتیجه‌بخش باشد و این درخت کهن و پر شاخ و برگ با ریشه‌های عمیق و شاخه‌های به فضا افشانده شده، بار و برگ و سایه و ثمر افزون‌تری بدهد.
وی در بخش دیگر صحبت‌های خود ضمن بیان اینکه هر جا سخن از ایران و ایرانی و هویت و ملیت ایرانی است، نام فردوسی مطرح، پای فردوسی در میان و سفره فردوسی گسترده است، تاکید کرد: فردوسی بزرگ پاسدار زبان فارسی است و برای ایرانیان مایه افتخار است که کتابی با بیش از هزار سال سابقه و نزدیک به ۶۰ هزار بیت دارند که امروز و پس از گذشت هزار سال همه آن را می‌‌خوانند و می‌فهمند.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: شاید چنین چیزی در میان سایر ملل اصلاً نظیر نداشته یا کم‌نظیر باشد که یک کتاب رابطه خود را با مردم در طول هزار سال به یکسان حفظ کرده است. بسیار حیرت‌انگیز است که قشرها و گروه‌های گوناگون مردم از عامه مدرسه نرفته تا استادان دانشگاه، همه با فردوسی و شاهنامه سروکار دارند.
حدادعادل در بیان مثال‌هایی از این معنا، اضافه کرد: در روستاها فراوان بوده و هستند کسانی که شاهنامه را از حفظ دارند و در طول تاریخ، در شب‌های دراز زمستان، پای آتش داستان‌های شاهنامه را برای روستائیان می‌خواندند یا در شهرها، نقال‌ها در قهوه‌خانه‌ها شاهنامه را برای مردم می‌خواندند و مردم هم می‌فهمیدند. حتی در روستاها تعزیه سیاوش برپا می‌شده و روستائیان با آن می‌گریستند. در زورخانه‌ها و ورزش‌های سنتی هم نام فردوسی و شعر حماسی اوست.
وی در بخش دیگر صحبت‌های خود با اشاره به اینکه در کتاب‌های حکمت و اشعار شاعران بزرگ هم زیاد از فردوسی نام برده و یاد شده است، عنوان کرد: نزدیک به ۳۰۰ سال بعد از سروده شدن شاهنامه، سعدی شیراز از فردوسی که در شهر غزنه این اشعار را سروده، آنچنان نقل می‌کند که خواننده نمی‌تواند تشخیص دهد کجا شعر فردوسی و کجا شعر سعدی است.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در بخش دیگر صحبت‌های خود با تاکید بر اهمیت شاهنامه، تصریح کرد: اگر شاهنامه را به یک ظرف بلورین تشبیه کنیم، هم ظرف و هم مظروف آن برای ما ارزشمند است. آنچه در این ظرف ریخته شده و مایه و محتوای این ۶۰ هزار بیت، تاریخ کهن و مکتوب و نامکتوب و اسطوره‌ای ایرانیان است که فردوسیِ مسلمانِ شیعه، آن را به زبان خود و از دریچه نگاه خود نقل کرده است.
حدادعادل با تاکید بر اینکه نقل فردوسی از تاریخ ایران در شاهنامه سرشار از ظرائف قرآنی، معنوی و اسلامی است، اضافه کرد: این اشعار به گونه‌ای است که ایرانیان در طول تاریخ با همه اعتقاد و دلبستگی که به اسلام داشتند، هرگز با خواندن شاهنامه احساس تضاد و تقابل میان آن ملیتی که فردوسی در شاهنامه عرضه می‌کند با اسلامیتی که آن‌ها به ان معتقدند، پیدا نکردند.
وی با اشاره به اینکه فردوسی در شاهنامه هرگز دوگانگی و دوقطبی ملی و مذهبی را ایجاد نکرده اما هویت ایرانی را نشان داده است، اضافه کرد: فردوسی به خوبی این مظروف را در ظرف زبان فارسی ریخته است، لذا هم تاریخ و هم زبان فارسی وامدار زبان فارسی است. شاهنامه فردوسی سرشار از حکمت، خردمندی، و عقل‌ورزی با زبانی لطیف، محکم، استوار و دلنشین است، به همینت جهت شورای عالی انقلاب فرهنگی روز پاسداشت زبان فارسی را همان روز بزرگداشت حکیم فردوسی قرار داده است.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در بخش پایانی صحبت‌های خود با اشاره به اینکه در جهان امروز همه ملت‌ها برای حفظ خود در برابر طوفان جهانی‌شدن و جهانی‌سازی به هویت ملی احتیاج دارند؛ عنوان کرد: ما هم با اسلام و فرهنگ اسلامی-ایرانی و زبان فارسی هویت خود را گرامی می‌داریم و با بزرگداشت فردوسی و پاسداشت فردوسی سعی می‌کنیم به عنوان یک ملت هم هویت خود را حفظ کنیم و هم در ارتباط با سایر ملل تعامل و همکاری و تبادل فرهنگی داشته باشیم و در این مسیر هر کسی در هر جای جهان بخواهد زبان فارسی را بشناسد، باید فردوسی را بشناسد.
فرشاد مهدی‌پور، معاون مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که برگزاری این مراسم را برعهده داشت از دیگر سخنرانان این مراسم بود.
در ادامه این مراسم با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، معاون مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و جمعی از سفرا و رایزنان فرهنگی کشورهای حوزه زبان فارسی از نشان ملی قند پارسی و دو نشان «خوبان پارسی‌گو» و «زبان مادری، رونمایی شد.
