دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در مراسم بزرگداشت پدافند غیرعامل که ظهر امروز در مرکز همایش‌های بین‌المللی صداوسیما برگزار شد، با اشاره به سیر تاریخ علم در جهان غرب و جهان معاصر، گفت: سیر تاریخ علم را می‌توان به سه دوره قبل از جنگ جهانی دوم، پس از جنگ جهانی دوم و پس از پرتاب سفینه اسپوتنیک توسط شوروری سابق تقسیم کرد.
دکتر طهرانچی خاطرنشان کرد: قبل از جنگ جهانی دوم، علم به عنوان «علم نظریه‌آفرین» مطرح بود. در این دوره مقصد علم، نظریه‌آفرینی بود. پس از جنگ جهانی دوم و زمانی که قدرت ناشی از علم توانست جنگ را خاتمه دهد، «علم قدرت‌آفرین» آغاز شد. این دوره همزمان با پروژه منهتن شروع شد که به واسطه نامه انیشتین به روزولت درباره موفقیت آزمایش‌های هسته‌ای اتفاق افتاد. در این پروژه 70هزار نفر جمع شدند و ماحصل آن سلاح هسته‌ای است که در ژاپن به کار گرفته شد و خاتمه‌بخش جنگ جهانی دوم شد. این دوره آغاز دوره «علم قدرت‌آفرین» است و یک دوران مطلق آمریکایی است که به تبع آن سازمان ملل متحد در آمریکا تأسیس می‌شود. با پرتاب سفینه اسپوتنیک توسط شوروی نیز جنگ سرد آغاز می‌شود. این دوران پس از فروپاشی شوروی تا سال 2000 میلادی ادامه می‌یابد.
وی با بیان اینکه در دوران «علم قدرت‌آفرین»، علم و فناوری ممزوج شده و در هم تنیده شده است، گفت: در این دوره از فناوری، فن تولید شد و از فن، محصول. پدافند غیرعامل در این دوران در حقیقت پدافند غیرعامل فن‌محور است که در پاسخ به قدرت فناوری و فن‌هایی است که تولید می‌شود. بنابراین هر سلاحی را با سلاحی دیگر و هر فنی را با سناریومحوری پاسخ می‌دهند. سلاح‌های گنبد آهنین ماحصل دوران «علم قدرت‌آفرین» است.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: سال 2001 نشستی در کاخ سفید به تدبیر بنیاد علم آمریکا با حضور رئیس‌جمهور وقت آمریکا برگزار شد که 81 نفر از نظامیان ، کنگره ، صنعت و دانشمندان در این جلسه حضور داشتند. در این نشست گفته می‌شود که دوران جدیدی از علم در حال شکل‌گیری است و لازم است همه کشور این تحول را درک کند و موضوع همگرایی در علم و فناوری مطرح می‌شود. از این دوران به عنوان دوران «علم اقتدار‌آفرین» نام برده می‌شود که دوره گذار از «علم قدرت‌آفرین» به «علم اقتدارآفرین» است.
دکتر طهرانچی با بیان اینکه در سده 20 میلادی علم و فناوری درهم آمیخته بود، اما در قرن 21 با ظهور نانوفناوری، بایوتکنولوژی، آی‌تی و... که اَبَرفناوری هستند، علم تخصصی جمع می‌شود، گفت: در قرن 21 ، فن و فناوری درهم آمیخته است، یعنی فناوری دیگر محصول و ضدمحصول ندارد که قابل خرید باشد و به صورت یک بسته است. در این دوره فاصله ایده تا پدیده کم شده، بنابراین با توجه به این توضیحات، نمی‌توان پدافند غیرعامل را به عنوان یک پیوست دید، بلکه پدافند غیرعامل باید در متن خلق فناوری قرار گیرد.
وی افزود: به عنوان نمونه، جهان شبکه‌ای و فضای مجازی یکی از فناوری‌هایی است که باید پدافند غیرعامل را در متن آن دید، نمی توان گفت که فن و محصولات فضای مجاری و پدافند غیر عامل را هم در کنار آنها می‌آوریم بلکه بایدخودمان خالق فناوری بشویم و در متن خلق فناوری پدافند غیرعلامل را برویانیم. در کشاورزی و محصولات ژنتیکی نیز این موضوع صدق می‌کند و پدافند غیرعامل باید در متن این فناوری قرار بگیرد، چرا که نمی‌توان گفت محصولات ژنتیکی GMO را وارد می‌کنیم و پادزهر آن را هم می‌آوریم.
عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه در این دوره عمر فناوری، فن و محصول درهم تنیده است، اظهار داشت: در دوران «علم قدرت‌آفرین»، کشورها موشک وارد می‌کردند و کاری با فناوری آن نداشتند، چرا که در آن دوره علم، قدرت‌آفرین و پاسخ فناوری، محصول‌محور بود، اما در این دوران باید توجه جدید داشت و خودمان باید محور پیشرفت علم باشیم.
دکتر طهرانچی با اشاره به نگاه مقام معظم رهبری به اقتدار در 10 سال اخیر، گفت: رهبر معظم انقلاب بر پیشرفت علمی، پیشرو و مرجع و خالق بودن در علم تأکید بسیار دارند و علم، اقتصاد و فرهنگ را به عنوان سه مؤلفه اقتدار مطرح کردند و فرمودند که پیشرفت علمی جمهوری اسلامی ایران دشمن دارد نه موشک‌های آن.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با تأکید بر توجه به پدافند غیرعامل در پیشرفت‌های علمی، اظهار داشت: واقعیت این است که در عصر حاضر پدافند غیرعامل دیگر پیوست فناوری نیست، بلکه در متن فناوری قرار دارد. بنابراین رویکرد ما در دانشگاه‌ها نسبت به پدافند غیرعامل باید رویکرد متنی باشد و همان جا که در آزمایشگاه محصول و فناوری خلق می‌شود، باید پدافند غیرعامل آن هم در نظر گرفته شود. نمی‌شود دنباله‌رو بود و پدافند غیرعامل داشت. خودمان باید جزو برترین‌ها باشیم تا بتوانیم در حفظ امنیت و اقتصاد، نقش‌آفرینی کنیم.
وی در ادامه تأکید کرد: امروز نگاه به پدافند غیرعامل برای جامعه علمی کشور با پیشرفت علم توأمان شده، بنابراین ما در تمامی برنامه‌های علمی در خلق، فناوری، پژوهش و... باید نگاه پدافند غیرعاملی را مشاهده کنیم.
دکتر طهرانچی خاطرنشان کرد: با این رویکرد دانشگاه آزاد اسلامی که 38درصد از آموزش عالی کشور را در اختیار دارد، در کنار همه برنامه‌های علمی خود، برنامه علمی پدافند غیرعامل را مطرح کرده و به جامعه مخاطب و پژوهشگران خود گفته که در همه علوم ازجمله مهندسی، علوم پایه، علوم انسانی، پزشکی، کشاورزی و... باید نگاه پدافند غیرعامل را در متن کار خود قرار دهند و تاکنون بالغ بر هزاران مسئله در حوزه پدافند غیرعامل احصاء کرده است. امروز همه محققان ما باید با پدافند غیرعامل همانند دیگر الفبای علم خود آشنا شوند، چرا که نمی توانیم بگوییم ما در تحقیقات و آزمایشگاه کار خود را انجام می‌دهیم و محققان و آزمایشگاه‌های دیگر کار پدافند غیرعامل را انجام دهند.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی اظهار داشت: در این دوره که اقتدار، حاصل علم، فرهنگ و اقتصاد بوده و این سه مؤلفه درهم تنیده است، موضوع پدافند غیرعامل بحث جدی است و این نگاه جدید اگر در جامعه علمی ما حاکم نشود، آنچه انجام می‌دهیم مربوط به قرن بیستم است و ما را عقب نگه خواهد داشت.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در پایان گفت: لازم است با نگاه جدید، تحول در پدافند غیرعامل را برای رفتن از حاشیه به متن و نگاه محصول‌محور به علم و فناوری‌محور در زمینه پدافند غیرعامل داشته باشیم.