وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بازدید از نمایشگاه قرآن و غرفه ایکنا، با تأکید بر اینکه هوش مصنوعی میتواند انقلابی در مسیر فعالیتهای قرآنی ایجاد کند، گفت: باید دادههای قرآنی را غنیتر در فضای مجازی بارگذاری کنیم.
به گزارش خبرنگار ایکنا، سید عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شب گذشته ۱۷ اسفندماه از سیودومین نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم و غرفه ایکنا در این نمایشگاه، بازدید کرد.
دکتر صالحی در پاسخ به این سؤال که نمایشگاه تا چه اندازه با تحولات تکنولوژی و فناوری روز مطابقت دارد؟ گفت: امسال شاهد ورود هوش مصنوعی به نمایشگاه قرآن هستیم، اما حضور هوش مصنوعی در فضای قرآنی، به ویژه در نمایشگاههای مرتبط، در مرحله ابتدایی و اولیه قرار دارد و به نظر میرسد این تجربه اولیه نیازمند توسعه، عمقبخشی و گسترش بیشتر است.
وی ادامه داد: در دهههای اخیر، مناسبات بین حوزه قرآن کریم و فناوری در قالبهای مختلفی دنبال شده است. شاید اولین گامها در این زمینه در حوزههایی مانند نمایهسازیهای دیجیتال، جستجوگرها، ویکیها و موارد مشابه برداشته شد که هر کدام از این مرحلهها به نوبه خود پیشرفتهایی در تحولات حوزه قرآنی بود.
صالحی اظهار کرد: اگر به گذشته نگاه کنیم، مثلاً ۵۰ سال پیش، برای بررسی موضوعات قرآنی از فهرستها و معجمها استفاده میشد، مثلاً کتاب «المعجم المفهرس لألفاظ القرآن الکریم» داشتیم و با این کتاب واژههای قرآن را دنبال میکردیم اما با پیشرفت فناوری در چند دهه اخیر، هر چه پیش رفتهایم نسبتی بین فناوری و مباحث قرآنی حاصل و به کمک مطالعات قرآنی و حوزههای مرتبط به قرآن آمده است.
وزیر ارشاد تصریح کرد: با این حال به نظر میرسد هوش مصنوعی میتواند انقلابی در مسیر فعالیتهای قرآنی ایجاد کند. برخلاف فناوریهای قبلی که بیشتر متنمحور بودند و صرفاً به عنوان ابزار کمکی در متن محوری به کمک میآمدند، هوش مصنوعی صرفاً محدود به متن نیست و میتواند در حوزههای گستردهتری مانند خط و خوشنویسی، نگارگری، تصویرسازی، چند بعدسازی مفاهیم، چندرسانهایسازی مفاهیم و حتی حوزههای دیگر نیز به کمک بیاید.
وی اضافه کرد: آنچه امسال در نمایشگاه قرآن داریم، یک شروع است و حتماً این شروع باید در ادامه نمایشگاههای آینده گسترش یابد و تجربههای جدید و افقهای تازهای را در ایران و دیگر کشورهای اسلامی ایجاد کند.
صالحی تصریح کرد: اگر معتقدیم که در آخرالزمان، اقوام «متعمق» به قرآن نزدیکتر خواهند شد، طبیعی است که هر مقدار فناوری و عقل بشری پیش میرود به درک بهتر و عمیقتر از قرآن کمک کند. هوش مصنوعی نیز به عنوان ابزاری قدرتمند میتواند در این مسیر نقش ایفا کند.
وی در پاسخ به این سؤال که متخصصان مطرح میکنند که مباحث اصیل دینی به ویژه منابع شیعی وارد فضای مجازی نشده و همین امر موجب شده هوش مصنوعی نتواند در ارائه نتایج از این اسناد استفاده کند، آیا برنامهای برای بارگذاری این منابع در فضای مجازی دارید؟ گفت: نهادهایی مانند وزارت ارشاد و دیگر مجموعههای مرتبط میتوانند در این زمینه حساسیت و دقت داشته باشند. طبیعی است که ما هر مقدار که بتوانیم دادههای قرآنی را غنیتر و گستردهتر در این فضا قرار دهیم، هوش مصنوعی میتواند با پردازش و تحلیل این دادهها، نتایج دقیقتر و مفیدتری ارائه دهد، چراکه هوش مصنوعی دادهای را خلق نمیکند بلکه دادهها را فراوری میکند.
وی تصریح کرد: همه باید در این زمینه تلاش و این مسیر را تقویت کنیم. البته به نظر میرسد مسیر هوش مصنوعی در آینده به حجم دادهها محدود نخواهد بود و اینطور نخواهد بود که به کثرت دادهها بنگرد، بلکه بعد از مدتی مسیر هوش مصنوعی بر تنوع دادهها نیز دقت خواهد داشت و به این سمت خواهد رفت که دادههای مختلف را کنار هم قرار دهد و روایتهای متکثر را درباره یک موضوع واحد ارائه کند. برای مثال، در موضوع مهدویت، میتواند نگاه اهل سنت و شیعه را در کنار هم مطرح کند و روایتهای مختلف را به شکلی متکثر عرضه کند.
صالحی در پایان گفت: دغدغهای نسبت به این مطلب ندارم که دادههای ما در فضای مجاری ضعیف است، اما همه باید در این زمینه کار کنیم؛ هر مقدار دادهها را بیشتر کنیم طبیعتاً روایتهایی که هوش مصنوعی میتواند از موضوعات دینی ارائه کند میتواند دقیقتر باشد.
منبع:ایکنا