نشست فعالین عرصه اقتصاد دانشبنیان با حضور معاون علمی و فناوری رییسجمهوری، رئیس و اعضای فراکسیون اقتصاد دانشبنیان مجلس شورای اسلامی و فعالان شرکت هایدانش بنیان برگزار شد.
اعضای فراکسیون اقتصاد دانشبنیان مجلس پیش از این نشست، همراه با معاون علمی و فناوری رییس جمهوری از نمایشگاه دائمی فناوریهای ایرانساخت بازدید و ضمن آشنایی با دستاوردهای دانشبنیان صادراتی و منتخب، با فعالان شرکتهای دانشبنیان گفت و گو کردند.
نقش قانون جهش تولید دانشبنیان در رفع مشکلات فعالان زیست بوم فناوری و نوآوری
سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رییسجمهوری در این نشست با اشاره به همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و مجلس شورای اسلامی در تصویب قاون جهش تولید دانشبنیان گفت: از تمامی نمایندگان مجلس یازدهم، به ویژه اعضای فراکسیون اقتصاد دانش بنیان تشکر می کنم چراکه در تحقق قانون جهش تولید همراهی و همکاری ویژهای را صورت دادند و اگرچه مشقات و چالشهای فراوانی فرارویمان بود، اما این قانون نتایج و ثمرات فراوانی خواهد داشت.
ستاری با بیان این که قانون جهش تولید دانش بنیان، الگوی راهبردی تازهای را برای پیادهسازی اقتصاد دانشبنیان در کشور محقق می کند، ادامه داد: خوشبختانه این قانون در مرحله تصویب نهایی توسط شورای نگهبان است، امید داریم با اجرای این قانون و تصویب آییننامهها، مدل جدید و نوآورانه ای در حمایت از شرکتهای دانشبنیان و خلاق در کشور اجرایی شود.
ستاری با اشاره به تدوین آییننامههایی در قالب یک پلتفرم با همه دستگاه ها و وزارتخانه ها به منظور اجرایی شدن محورهای دانشبنیان در آن حوزه خاص گفت: یکی از حوزه های دارای اولویت و اهمیت دار در معاونت علمی و فناوری ، بحث کشاورزی است. در حوزه امنیت غذایی نیازهای جدی داریم و با توجه به محدودیت هایی که کشورمان در حوزه آب، خاک و محیط زیست با آن ها مواجه است، تنها راه عبور از این وابستگی استفاده از فناوری است.
معاون علمی و فناوری رییسجمهوری ادامه داد: با همکاری و تعامل خوبی که میان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و وزارت جهاد کشاورزی صورت گرفته است، ضمن شناخت نقاط مغفول، در تلاش برای ورود دانشبنیان ها به عرصه کشاورزی و تامین نیازها در این حوزه هستیم. معتقدم حوزه کشاورزی یکی از ظرفیت های اشتغال آفرین و درآمدزا است که همواره تقاضای جدی در آن وجود دارد، بنابراین، بستری مناسب و دارای ارزشی بسیار بالا برای سرمایه گذاری است.
سهم دانشبنیانها از اقتصاد کشور افزایش یابد
در بخش دیگری از این نشست، سید محسن دهنوی عضو هیئت رئیسه و رئیس فراکسیون اقتصاد دانش بنیان مجلس شورای اسلامی هدف از برگزاری این نشست را شناخت نیازها و همافزایی میان بازیگران کلیدی زیست بوم فناوری و نوآوری دانست و گفت: در جمع حاضر، تعدادی از مدیران عامل صندوق های پژوهش و فناوری، دبیران ستادهای فناوری، شرکتهای دانش بنیان برتر و سایر بازیگران فعال و اثرگذاران زیست بوم فناوری و نوآوری کشور حضور دارند. تلاش شد در این نشست و در سالی که مقام معظم رهبری بر تولید، دانش بنیان شدن و اشتغال زایی تأکید دارند، وظایف و نقش هر بخش را مورد توجه و بررسی قرار دهیم.
دهنوی، با تأکید بر این که میباید سهم شرکتهای دانشبنیان از درآمدهای عمومی کشور و به تبع آن از تولید افزایش یابد، افزود: کم تر از یک درصد از محل درآمدهای عمومی کشور به این شرکت ها اختصاص یافته و هنوز درصد زیادی از منابع عمومی را به این حوزه اختصاص نداده ایم اما به لطف خدا خروجیهای قابل توجهی از این حوزه را شاهد هستیم. این موضوع نشان میدهد که میباید سهم دانشبنیانها از محل درآمدهای عمومی دولت افزایش پیدا کند.
رئیس فراکسیون اقتصاد دانشبنیان مجلس شورای اسلامی، مطالبهها و تأکیدات ویژه مقام معظم رهبری نسبت به مقوله تولید ثروت از علم، اشتغال زایی و تولید دانش بنیان را راهگشا دانست و گفت: باید قدردان مقام معظم رهبری باشیم و زمانی که ایشان تولید ثروت از دانش را مطرح فرمودند، این موضوع مورد درک و پذیرش بسیاری از بخخش های دانشگاهی نبود حتی بسیاری از بخش ها در دل دانشگاه نسبت به تحقق این امر مقاومت می کردند. اما مقام معظم رهبری ایستادگی کردند تا این موضوع به گفتمان تبدیل شد و امروز در تلاش هستند که این گفتمان به اقتصاد تبدیل شود.
دهنوی از اهمیت پررنگشدن نقش دانشبنیانها از اقتصاد و تولید کشور گفت و ادامه داد: شرکت های دانش بنیان هنوز سهم بزرگی از کیک اقتصاد به دست نیاورده اند و باید به صورت واقعی و گسترده در این عرصه نقش آفرینی کنند. طرح جهش تولید اقتصاد دانشبنیان با همکاری و تعامل بخش های مختلف به ویژه معاونت علمی و فناوری امروز به صورت یک قانون درآمده است و پس از 12 سال، یک قانون حمایتی تصویب شده که بخش های مهمی از نیازهای زیستبوم فناوری و نوآوری، برای پررنگ شدن نقش آن در اقتصاد کشور را در بر میگیرد. گام بعدی پس از تصویب این قانون، تدوین آیین نامه ها و اجرایی سازی بخشهای آن است.
وی با اشاره به ضرورت توجه به جنبه کیفی فعالیت شرکت های دانش بنیان گفت: مقام معظم رهبری تذکر مهمی دادند و بر ضرورت پرهیز از کمی گرایی، و حرکت به سوی کیفی گرایی تاکید داشتند. با کسب تجربه از صنعت خودرو، باید کاری کنیم که حمایت دولت، موجب انحصارگرایی نشود و کیفیت در تولیدات این شرکتها اولویت باشد. مجلس یازدهم در کنار معاونت علمی و فناوری، برای کیفی گرایی و رسیدن این عرصه به اقتصاد، اهتمام جدی دارد.
غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی تعامل معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و مجلس شورای اسلامی در توجه به اقتصاد دانشبنیان را شایسته قدردانی دانست و گفت: در مجلس یازدهم، بیش از 60 نماینده جوان و متخصص در مسائل روز داریم که در قانون گذاری، رویکرد علمی و واقع بینی را محقق میکنند.
حداد عادل بر ضرورت علمی کردن اقتصاد و اقتصادی کردن علم تأکید کرد و افزود: این رویکرد که همزمان با رشد دانشگاه ها در کشور، به تدریج مطرح شده است، در سالهای اخیر رشدی قابل توجه داشت به طوری که اکنون پیرامون دانشگاه صنعتی شریف 650 شرکت دانش بنیان شکل گرفته است.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به ارتباط میان دانشگاه و صنعت گفت: این ارتباط، یکی از چالشهای جدی و عدم تحقق آن، مایه زیان هر دو سو بوده است. اکنون اما این شکاف به کمک شرکت های دانش بنیان در حال ترمیم است. کاربردی شدن پژوهش ها یکی از دردهایی است که به تدریج و با رونق پارک های علم و فناوری، شتابدهندهها، مراکز رشد و کارخانه های نوآوری، که به اقتصادی کردن علم و علمی کردن اقتصاد توجه و اهتمام ویژه ای داشته اند، راهی برای درمان آن یافت شده است.
وی، انتخاب شعار سال از سوی مقام معظم رهبری و تأکیدات ایشان در سالهای اخیر مبنی بر دانشبنیان شدن اقتصاد کشور را نشان دهنده اهمیت بالای این موضوع دانست و گفت: در کشور ما که از یک سو تحت تحریم هستیم و از سویی می خواهیم تحریم را سکوی پیشرفت قرار دهیم، شرایط ایجاب می کند با رویکرد دانش بنیان به سوی توسعه اقتصاد برویم چراکه رقابتی جدی برای دانش بنیان شدن اقتصاد در سراسر جهان در جریان است.
حداد عادل، ضمن قدردانی از معاونت علمی و فناوری رییس جمهوری بابت تلاشی که در این سال ها برای تحقق اقتصاد دانش بنیان تلاش داشته است، عنوان کرد: با توجه به نیازهای جدی ارزی کشور، باید به سمتی برویم که با تولید محصولات دانش بنیان، نیاز به واردات را به حداقل ممکن برسایم. اگر یک فهرست از نیازهای کشور داشته باشیم، سپس با نقش آفرینی بخش های مختلف فهرستی از نیازها را بر اساس اولویت به دانشگاه ها بدهیم دانشجویان تحصیلات تکمیلی در مسیر کمک به تامین این نیازها هدایت شوند، می توانیم نیازهای صنایع مختلف را بر اساس یک برنامه ریزی و مبتنی بر اولویت، تامین کنیم.
استقبال از حضور پررنگ دانشبنیانها در بخش کشاورزی
سید جواد ساداتی نژاد وزیر جهاد کشاورزی نیز در این نشست با اشاره به آمادگی این وزارتخانه برای بهرهمندی از توانمندی دانشبنیانها در بخش کشاورزی گفت: شعار مقام معظم رهبری اگرچه مربوط به همه بخش ها است اما ایشان در مصداقهایشان، به حوزه کشاورزی توجه ویژه ای داشتند و بر همین اساس امسال مأموریت ویژه ای را برای خودمان در نظر گرفتیم.
وی افزود: کار ویژه ای را با همکاری معاونت علمی و فناوری پیش بردیم که ضمن تغییر در ساختارهای فعلی زمینه ساز نقش آفرینی هرچه بیش تر شرکت های دانش بنیان در بخش کشاورزی می شود. از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری قدردانی می کنم که در این مسیر همراه بودند و کمک های زیادی داشتند.
ساداتی نژاد ادامه داد: سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی را به سمت و سویی پیش بردیم که به سوی ساختار پارک های علمی و فناوری پیش رفته و از مقاله محور به سوی محصول محوری حرکت کند. درخواست من از شرکت های دانش بنیان این است که در حوزه کشاورزی به وزارتخانه کمک کنند و برای عبور از وضعیت فعلی، کاهش ضایعات کشاورزی، راهی جز ورود شرکت های دانش بنیان به حوزه کشاورزی نداریم. آمادگی داریم محصولات دانش بنیان که نیازهای ما را در بخش کشاروزی تامین میکند، پیش خرید و خریداری کنیم.
وزیر جهاد کشاورزی، با بیان اینکه این وزارتخانه رقیب بخش خصوصی نبوده و از این بخش حمایت می کند ادامه داد: در حوزه واکسن فعالان دانش بنیان نگران بودند که بخش هایی از وزارت جهاد کشاورزی در تعارض و رقابت با بخش خصوصی است، در رویکرد جدید، بازار را به شرکت های دانش بنیان واگذار و بر نقش حمایتی وزارتخانه تاکید داریم. در این آیین نامه جدید بخش قابل توجهی از خریدها و محصولات به بخش دانش بنیان اختصاص خواهد داشت و از توانمندی دانشبنیانها برای کمک به این بخش استقبال میکنیم.
علیرضا منادی رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی با اشاره به این که افزایش سهم اقتصاد دانشبنیان در اقتصاد نه تنها به کاهش مشاغل نمی انجامد بلکه اشتغال زا و ارزش آفرین است، ادامه داد: در اثر دانش بنیان شدن صنعت اگرچه برخی از مشاغل سنتی از بین می رود، اما تعداد قابل توجهی اشتغال ایجاد می شود. سهم شرکت های دانش بنیان از اقتصاد به 400 هزار میلیارد تومان رسیده است، میزان قابل توجهی که نشان می دهد این اقتصاد ظرفیت های بالایی دارد و می تواند جایگزین اقتصاد نفت شود و درآمدزایی کند.
منادی با بیان اینکه تحول و افزایش کیفیت آموزش در آینده به رونق اقتصاد و افزایش شرکت های دانش بنیان کمک خواهد کرد، افزود: با کمک معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و مجلس،بزنگاه ها و چالش های شرکت های دانش بنیان در قانون جهش تولید دانش بنیان، پیش بینی شده است و با تحقق این قانون رشد این شرکت ها چند برابرخواهد شد. تصویب این قانون نشان می دهد که مجلس شورای اسلامی به فرمایشات مقام معظم رهبری توجه و اهتمام جدی دارد.
ظرفیت بالقوه زیست فناوری در تولید دانشبنیان و صادرات
مصطفی قانعی دبیر ستاد توسعه زیست فناوری با اشاره به تعریف یک زیرساخت مشترک میان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و وزارتخانهها برای پیشبرد اهداف دانشبنیان گفت: برای هر وزارتخانه، معاونت علمی و فناوری، مصوبه ای در معاونت علمی و فناوری تدوین و در کمیسیون دانش بنیان تصویب می شود که اجرای بندهای آن، گام قابل توجهی در حرکت دستگاه ها و وزارتخانه ها در پیشبرد اقتصاد دانش بنیان به حساب می آید
وی با اشاره به ضرورت افزایش سهم شرکتهای دانشبنیان در صادرات و تولید ناخالص ملی افزود: سهم صادرات فناوری های پیشرفته در کشور کم تر از یک درصد است که برای افزایش این میزان، باید برای صادرات محصولات دانش بنیان هدفگذاری شود؛ این امر تکمیل کننده ریل گذاری برای دانش بنیان خواهد بود.
قانعی با بیان اینکه زیست فناوری می تواند به تنهایی تا 10 درصد در تولید ناخالص داخلی کشور نقش آفرین شود، ادامه داد: باید برای سایر بخش ها نیز سهمی از تولید ناخالص داخلی را تعریف کنیم. سپس بررسی کنیم که در هر بخش تا چه میزان پیش رفته ایم و سهم هر وزارتخانه مورد بررسی قرار بگیرد.
نقش آفرینی ساختارهای نوین تامین مالی در حمایت از دانشبنیانها
علی وحدت رئیس هیئت عامل صندوق نوآوری و شکوفایی، با تاکید بر تقویت مدل ها و ساختارهای نوین تأمین مالی شرکتهای دانشبنیان گفت: قانون جدید جهش تولید دانش بنیان امکانات جدیدی را در حوزه تامین مالی برای شرکت های دانش بنیان ای می کند. ابزارهای نوین در نظام تامین مالی در کنار سایر بخش های زنجیره اقتصاد دانش بنیان، نقش قابل توجهی را در توسعه این اقتصاد ایفا می کنند و صندوق های پژوهش و فناوری، در استان های مختلف در پیشبرد اقتصاد دانش بنیان کشور نقش مهمی ایفا می کنند.همچنین باید نقش بنک ها و بیمه ها نیز مورد توجه بیش تری قرار بگیرد.
بیان دیدگاهها
در این نشست، جمعی از فعالان شرکتهای دانشبنیان، مدیران مراکز نوآوری و پارکهای علم و فناوری به بیان دیدگاههایشان پرداختند. همچنین زمینه برای تسهیلات حمایتی ذیل قانون به منظور توسعه شرکتهای دانشبنیان مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
منبع:مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری