دکتر سورنا ستاری معاونت علمی و فناوری رییس جمهوری و عبدالظاهر شکیب رییس آکادمی علوم افغانستان با هدف بررسی شرایط توسعه روابط دوجانبه میان دو کشور و شکل‌گیری همکاری‌ها برای انجام پروژه‌های دو کشور برای گسترش  زبان فارسی در دنیا دیدار و گفت‌وگو کردند.
معاون علمی و فناوری رییس جمهوری در این دیدار با ارائه گزارشی از روند شکل‌گیری زیست‌بوم فناوری و نوآوری در ایران، گفت: این زیست‌بوم تلاش می‌کند همه بازیگران عرصه علم و فناوری را را زیر یک سقف جمع کند و توانمندی نیروی انسانی خلاق را به اقتصاد و صنعت پیوند زند.
ستاری ادامه داد: ایران یکی از کشورهایی است که از موهبت نیروی انسانی خلاق و نوآور برخوردار است و از این نعمت ارزشمند باید استفاده درست کند. به همین دلیل یکی از ارکان اصلی زیست‌بوم فناوری و نوآوری در ایران را توان دانشی و تخصصی جوانانمان تشکیل می‌دهد.
رییس بنیاد ملی نخبگان در بخش دیگری از سخنان خود، بیان کرد: اقتصاد ایران وابسته به منابع زیرزمینی است. ما بزرگ‌ترین ذخیره هیدروکربنی دنیا را  در اختیار داریم و چهارمین تولیدکننده نفت و سومین تولیدکننده گاز جهان هستیم. اما در اقتصاد دانش‌بنیان تلاش می‌کنیم نگاهمان را از این منابع برداریم و به تخصص و توان نیروی انسانی خود اتکا کنیم.
ستاری با اشاره به اینکه در ایران سالیانه هزینه زیادی برای آموزش می‌شود، گفت: در این زیست‌بوم تلاش می‌کنیم دانش را به بازار متصل کنیم. یعنی محصولات تولیدی در مرز دانش را به زندگی مردم پیوند بزنیم و جامعه دستاورد این تلاش‌های فناورانه را لمس کند. چون آموزشی مفید است که نتیجه آن بین 5 تا 10 سال در کشور نمود یابد در غیر این صورت، این آموزش اثرگذار و مثمر ثمر نیست.
گذر از روزهای تحریم به یاری دانش و تخصص بومی
معاون علمی و فناوری رییس جمهوری با بیان اینکه ایران 3 میلیون و 500 هزار دانشجو دارد، افزود: این نیروی انسانی بزرگ، ظرفیت بالای دانشی دارند و باید از توان آنها  برای تحقق اقتصاد دانش بنیان بهره ببریم. جوانانی که در روزهای تحریم و بروز بحران‌ها یاریگر کشور هستند و ایران را از در گذر از شرایط سخت مدد می‌کنند.
ستاری با اشاره به طراحی زیست‌بومی برای بازگشت نخبگان ایرانی از یکصد دانشگاه برتر جهان، گفت: در این مدل بومی ابتدا سازوکارهای بازگشت آنها به کشور را فراهم می‌کنیم. مثلا با ایجاد پارک‌های فناوری، خانه‌های خلاق و مراکز نوآوری و کارخانجات نوآوری زمینه فعالیت نخبگان در کشور را ایجاد و سپس آنها را برای بازگشت ترغیب می‌کنیم.
معاون علمی و فناوری رییس جمهوری همچنین بیان کرد: در این مدل بومی توانستیم در طی 3 سال، 2 هزار و 300 دانشجوی ایرانی را از یکصد دانشگاه برتر دنیا به کشور بازگردانیم. قطعا این افراد با هدف پول بازنگشتند بلکه برای آنها تاثیرگذاری در جامعه مهم است.
رییس بنیاد ملی نخبگان همچنین با اشاره به اجرایی شدن اقتصاد دانش‌بنیان در ایران، گفت: نتیجه و دستاورد بارز این اقتصاد هر روز در زندگی مردم قابل لمس است و کاربردی عمومی در روزمرگی‌های مردم دارد. این دستاوردها زندگی مردم را راحت‌تر کرده است.
ستاری در ادامه تاکید کرد: ایران کشوری درگیر با تحریم‌ها و دشمنی‌های برخی کشورها است. اما با وجود همه مشکلات توانستیم در روزهای بحرانی نیازهای خود را تامین کنیم. مثلا شیوع کرونا ما را به هیچ کشوری وابسته نکرد و با اتکا به توان و دانش متخصصان داخلی خود همه تجهیزات مورد نیاز در این زمینه را تولید و تامین کردیم.
 
ایران صاحب بزرگ‌ترین استارتاپ‌های منطقه
رییس ستاد فرهنگ‌سازی اقتصاد دانش‌بنیان و توسعه صنایع نرم و خلاق با بیان اینکه شکل‌گیری زیست‌بوم فناوری و نوآوری مهم‌ترین و اساسی‌ترین نیاز تحقق اقتصاد دانش‌بنیان در کشور است، گفت: در کنار نیروی تحصیل کرده، دانشگاه ها، مراکز نوآوری، کارخانجات نوآوری و خانه‌های خلاق اصلی‌ترین اجزای این زیست بوم هستند. در حال حاضر بیش از 6 هزار شرکت دانش‌بنیان در ایران فعالیت دارد.
ستاری ادامه داد: ایران صاحب بزرگ‌ترین استارتاپ‌های منطقه در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، زیست‌فناوری، نانوفناوری، سلول‌های بنیادی و فناوری‌های نرم است و حدود 50 پارک فناوری هم در کل ایران شکل گرفته است.
رییس ستاد فرهنگ‌سازی اقتصاد دانش‌بنیان و توسعه صنایع نرم و خلاق در ادامه بیان کرد: جایگاه ایران در حوزه تولید مقالات علمی رتبه 15 دنیا است. البته در برخی حوزه‌های فناورانه در بین 10 کشور نخست ایستاده‌ایم. باید در حوزه علوم انسانی و هنر بیشتر ورود کنیم و این حوزه را توسعه دهیم.
معاون علمی و فناوری رییس جمهوری با اشاره به پیشینه فرهنگی و تمدنی ایران، بیان کرد: البته در این حوزه نیز با راه‌اندازی خانه‌های خلاق و حمایت از شرکت های خلاق و نوآور اقداماتی شکل گرفته است و اکنون یک هزار و 400 شرکت خلاق در حوزه‌های مختلف صنایع نرم و فرهنگی مشغول به فعالیت هستند.
ستاری ادامه داد: در حال حاضر در ایران بیشتر تجهیزات آزمایشگاهی به شکل بومی تولید می‌شود. ما نمایشگاه تجهیزات آزمایشگاهی ایران ساخت را داریم که در حال حاضر 10 هزار محصول در آن به نمایش درآمده است. ایران آماده همکاری با افغانستان در این حوزه نیز هست.
 
گسترش زبان فارسی
معاون علمی و فناوری رییس جمهوری با اشاره به جایگاه زبان فارسی در جستجوی اینترنتی، گفت: فارسی نهمین زبان اینترنت است که این موضع با وجود شاخص جمیعیتی کم، یک کار و اتفاق بزرگ است. امروز آپارات استارتاپی به زبان فارسی است که رتبه زیر 100 را در میان صفحات مجازی به خود اختصاص داده است.
ستاری با تاکید بر اینکه ایران و افغانستان اشتراکات فرهنگی و زبان دارند، افزود: باید از این مزیت برای گسترش زبان فارسی استفاده کنیم تا زبان فارسی در جایگاه اصلی خود بایستد و در دنیا شناخته شده‌تر شود.
رییس بنیاد ملی نخبگان با اشاره به توجه ویژه زیست‌بوم فناوری و نوآوری به زنان کارآفرین، گفت: برنامه ویژه ای در کشور برای حمایت از زنان کارآفرین و نخبه داریم. چون سهم زنان ما در حوزه های فناورانه بالا است و بیش از 40 درصد دانشجویان کشور را این قشر تشکیل می‌دهند. زنان نسل آینده کارآفرینی کشور هستند.
معاون علمی و فناوری رییس جمهوری معتقد است که اجرای طرح‌های مشترک فناورانه بین دو کشور ضروری است چون این کار به توسعه ارتباطات طرفین کمک می‌کند و به تقویت همکاری‌های دو جانبه منجر خواهد شد. تقویت ارتباطات دانشگاهی دو طرف تاثیر زیادی بر توسعه روابط میان دو کشور دارد.
ستاری با اشاره به توان ایران در تامین تجهیزات آزمایشگاهی دانشگاه‌های افغانستان، بیان کرد: این توانمندی در ایران وجود دارد و بخش بزرگی از تجهیزات آزمایشگاهی که در دانشگاه‌های ایران استفاده می‌شود ساخت داخل است. همه این تجهیزات با شرایط ویژه و قیمت‌هایی مناسب در اختیار کشور افغانستان نیز هست.
 
تلاش برای توسعه روابط ایران و افغانستان
در ادامه عبدالظاهر شکیب رییس آکادمی علوم با ارائه توضیح مختصری از فعالیت این آکادمی، گفت: آکادمی علوم افغانستان در 3 بخش تحقیقات علوم اسلامی، علوم طبیعی و علوم انسانی فعالیت می‌کند. در این مرکز تلاش می‌کنیم ارتباط بین‌المللی میان افغانستان و مراکز علمی منطقه و جهان را احیا کنیم.
وی همچنین بیان کرد: ایران و افغانستان دو کشور دوست و همسایه با اشتراکات فرهنگی، دینی، فرهنگی و زبان هستند که باید از این داشته‌های برای توسعه روابط دو کشور استفاده کنیم.