بخشی از مشکلات 40 سال گذشته کشور به خاطر فراموشی فرهنگ بوده است

کد خبر: 14907| تاریخ انتشار: جـمـعــه ، ۲۵ مهر سال ۱۳۹۹ | ساعت ۱۱:۵۷:۰ | تعداد بازدید: ۲۸۱۱

دکتر صالحی:

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: اگر بخواهیم اتفاقات مهم و کم هزینه برای توسعه رقم بخورد حتما باید یک برنامه‌ریزی فرهنگی مشخص از روستاها تا کلان شهرها و سطح ملی داشته باشیم. بخشی از مسائل ما در ۴۰ سال گذشته که به عنوان آسیب توسعه اجتماعی بوده این است که فرهنگ به فراموشی سپرده شده است.

دکتر سید عباس صالحی با حضور در سی‌وششمین اجلاس عمومی شورای عالی استان‌ها که در محل مجلس قدیم برگزار شد با بیان اینکه ظرفیتی که در فضای شورای عالی استان‌ها وجود دارد از چند منظر قابل توجه است، اظهار داشت: از یک سو شورای عالی استان‌ها شبکه وسیع و ‌گسترده استانی است که ۱۲۶هزار عضو شهر و روستا در فضای کشور را در بر می‌گیرد و از سوی دیگر ظرفیت انسانی موجود در این شوراها پتانسیل قابل توجهی را در خود جای داده است. همچنین فضای اختیارات منطقه‌ای و اختیارت ملی این امکان را فراهم‌ کرده است که این شوراها بتوانند لوایح موردنیاز را ارائه کنند.
وی ادامه داد: این ظرفیت‌ها و فرصت‌ها از گذشته وجود داشته و  در فضای پیش‌رو با استفاده از این تو‌ان می‌توان مسیر ایران اسلامی که برای گام دوم انقلاب اسلامی می‌خواهد قدم‌ بردارد طی کرد و این امر به عنوان یک ظرفیت اساسی و متراکم مهم است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید کرد: در این مناسبات حوزه فرهنگ حوزه‌ بسیار مهم و اساسی است، فرهنگ را نمی‌توان به عنوان یکی از ضلع‌های زندگی در کنار امنیت، اقتصاد و سیاست قرار داد بلکه فرهنگ هوا و زمین زندگی اجتماعی است و هم خاک و هم آسمان زیست‌بوم ما به شمار می‌رود، هر اتفاقی که در زندگی اجتماعی ما بخواهد رقم بخورد در این خاک و این آسمان رقم می‌خورد، بنابراین یکی از نکات مهم که تغییر رویکرد را باید در آن لحاظ کرد و به سمت آن رفت این است که در افکار عمومی این تفکر را جا بیاندازیم که معیار اصلی رشد، توسعه و پیشرفت اجتماعی، اقتصاد، سیاست و امنیت نیست بلکه کانون مرکزی تحول اجتماعی فرهنگ است و اتفاقات اصلی باید از این مسیر عبور کند.
صالحی یادآور شد: یکی از مشکلاتی که داشتیم این است که در امور طولانی‌مدت در برنامه‌های ملی، منطقه‌ای و استانی این مهم کمتر مورد توجه بود و همیشه شاخص اندازه‌گیری‌های کمی در حوزه اقتصاد بر شاخص‌های فرهنگی مقدم‌ بوده‌اند.
وی افزود: یکی از نکاتی که باید در مورد آن بیشتر صحبت شود و ‌در شورای شهرها و روستاها با این نگاه ترکیب شود این است که فرهنگ را چگونه می‌توان در کانون توسعه قرار داد، اگر بخواهیم اتفاقات مهم و کم هزینه برای توسعه رقم بخورد حتما باید یک برنامه‌ریزی فرهنگی مشخص از روستاها تا کلان شهرها و سطح ملی داشته باشیم. اگر این تغییر نگاه اتفاق نیفتد و به فرهنگ به عنوان یک نیاز ثانوی یا ضروری در کنار نیازها نگاه شود و در بعضی  موارد فرهنگ را به ضرورت کنار بگذاریم با مشکلات زیادی روبرو خواهیم شد، بخشی از مسائل ما در ۴۰ سال گذشته که به عنوان آسیب توسعه اجتماعی بوده این است که فرهنگ در کجا قرار گرفته است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کرد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حو‌زه‌های متنوعی دارد که شامل حوزه‌های فرهنگی، هنری، مطبوعاتی، تبلیغاتی و دینی می‌شود، ما با نمایندگان شورای عالی استان‌ها دغدغه‌های مشترکی داریم اما باید ببینیم مسیر مشترک برای ما چیست و در سرفصل‌ها با هم وفاق  داشته باشیم.
صالحی بیان کرد: اولین محور در این زمینه بحث مصرف فرهنگی است و باید دید که سطح مصرف فرهنگی در جامعه ایرانی از نظر کمی و کیفی چگونه است. در همین راستا پژوهشگاه فرهنگ، هنر و‌ ارتباطات پیمایشی را به طور پیوسته انجام داده است که برای شوراها می‌تواند مهم باشد.
وی ابراز داشت: یکی از پیمایش‌ها در آبان‌ماه سال گذشته که در ۱۱۳ شهر و بیش از ۴۰۰ روستا با در نظر گرفتن متغیرهای مصرف فرهنگی انجام شد، نشان داد در حوزه کتاب مصرف فرهنگی هفته‌ای یک و نیم ساعت و روزی ۱۳ دقیقه است، نتیجه پیمایشی دیگر نشان داد که حدود ۲۸.۳ درصد جامعه مخاطب، روزنامه و مجله می‌خوانند. در حوزه سینما هم ۷۷.۷  درصد گفتند که سینما نمی‌روند و ۲۳.۳ درصد از آنها یک بار به سینما رفته و ۲۷ درصد آنها فقط دوبار در سال سینما می‌روند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه جامعه ایرانی سبد مصرف کالای فرهنگی پایینی دارد و از نظر مصرف و‌ خرید در سطح پایینی است، تصریح کرد: اگر قرار است اتفاق فرهنگی در جامعه بیفتد بدون هزینه امکان‌پذیر نیست، یکی از رویکردهایی که در توسعه اجتماعی نیاز داریم این است که مصرف فرهنگی خود را بالا ببریم. اگر بخواهیم ام‌القرا بودن خود را داشته باشیم تنها یک جامعه فرهنگی می‌تواند الگوی فرهنگی دنیا باشد.
صالحی عنوان کرد: یکی از اتفاقاتی که با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شهرداری‌ها رخ می‌دهد انتخاب پایتخت کتاب ایران و روستاها و عشایر دوستدار کتاب هستند که هدف از برگزاری آن ارتقای مصرف فرهنگی بوده و این یک همکاری خوبی است که در ادامه راه قابل تعمیم است.
وی ادامه داد: یکی دیگر از زمینه های همکاری ما در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شوراهای شهر و روستا همکاری در تبلیغ در حوزه‌های کالاهای فرهنگی است که نباید با نگاه درآمدی باشد. تبلیغ کتاب و کتابخوانی باید با تبلیغ سرمایه ملی در شهر و روستا باشد و در اصل هم مصرف کردن و هم کیفیت کالای مورد تبلیغ مناسب باشد و باید دید با همکاری شورای استان‌ها چه اقدامی انجام دهیم که تبلیغ کالاهای فرهنگی روان و گسترده‌تر شود.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی اظهار کرد: در حوزه تولید موارد قابل توجه و قابل دفاعی در بهبود کیفی و کمی داریم اما در حوزه توزیع اشکالاتی وجود دارد و نیازمند حمایت‌های مشترک تولید کنندگان کالاهای فرهنگی مثل کتابفروشان و کانون‌های فرهنگی هستیم و هر چند اتفاقاتی افتاده، اما کافی نیست.

سی وششمین اجلاس عمومی شورای عالی استان ها 8

سی وششمین اجلاس عمومی شورای عالی استان ها 8

هویت فرهنگی هر شهر و روستایی باید با نمادی مشخص شود
صالحی با اشاره به بحث هویت فرهنگی شهر، منطقه و روستا گفت: جامعه بدون هویت مثل فرزند بدون شناسنامه است و ‌در شلوغی‌ها گم می شود و نمی‌تواند برای خود جایگاهی پیدا کند، بنابراین هو‌یت شهری و روستایی به یک جامعه هویت می‌دهد و برای حفظ این هویت، اتصال حال به گذشته و ایجاد یک شاکله مشخص ضروری است.
وی اضافه کرد: اینکه چگونه می‌توانیم برای شهر و روستای خود نماد خاص آن محل را پیدا کنیم امر مهمی است، یکی ‌از هویت‌های لازم‌ برای یک شهر یا روستا این است که آن منطقه با نمادی شناخته شود، زیرا بین مخاطب و آن جغرافیا یک ارتباط وجودی و معنایی ایجاد می‌شود، اینکه در سطح جهانی هم یونسکو موضوع شهرهای خلاق را مطرح کرده است به همین موضوع هویت اشاره دارد. به عنوان مثال اصفهان با صنایع دستی و گیلان با غذاهایش در این مبحث پذیرفته شده اند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی معتقد است که در بحث هویت وقتی علامت‌گذاری می‌کنیم و ‌پاره‌ای از عنوان‌ها را می‌شناسیم و ارتباط بین آنها را برقرار می‌کنیم شهر با روستا پیشرفت و‌ ارتباط خوبی برقرار خواهد کرد.
صالحی اضافه کرد: وقتی شهری به عنوان یک شهر خلاق در مورد یک موضوعی انتخاب می‌شود آن شهر در مورد آن موضوع هنری می‌تواند تمرکز و هویت خود را بیشتر کند، آنگاه شهرها یک نماد و نمایه پیدا کرده که کمک می‌کند اعضای آن شهر حس کنند در یک موضوع جایگاه ملی و حتی بین‌المللی دارند و از این رو احساس غرور می‌کنند.‌ در این خصوص می‌توانیم شهرها و روستاهایی که با علامت ها و موقعیت های خاص خود مانند تعزیه و دیگر مراسم ها هستند معرفی کنیم که موجب هم افزایی شهرها و روستاها در سطح ملی و همینطور موجب شناخته شدن در سطوح بین المللی خواهد شد.
وی افزود: در این مقوله با شوراهای اسلامی و همین طور شورای عالی استان‌ها و شهرداری‌ها همکاری‌هایی خواهیم داشت زیرا در هویت‌سازی و هویت‌یابی شهرها و روستاهای کشور مهم است.

سی وششمین اجلاس عمومی شورای عالی استان ها 5

سی وششمین اجلاس عمومی شورای عالی استان ها 5

روح انسان نیز به فضاهای فرهنگی نیاز دارد
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تاکید کرد: فضاهای فرهنگی هم باید مورد توجه خاص قرار بگیرند زیرا به شدت این سرانه کم است. در دو دهه اخیر به بحث فضای سبز در شهرداری‌ها توجهاتی شد که سرانه فضای سبز در کشور ۱۱ و ۸ دهم متر مربع و در تهران بالای ۱۵ متر است اما در حوزه سرانه فرهنگی این سرانه در حد سانتیمتر است.
صالحی تاکید کرد: همانطور که شهر برای نفس کشیدن نیاز به اکسیژن و فضای سبز دارد روح انسان نیز به فضاهای فرهنگی نیاز دارد و اگر به این سرانه کم بها داده شود معادله معکوس و نابه جا ایجاد می‌شود.

حجم قابل توجهی از سرمایه جهانی به اقتصاد فرهنگ و هنر اختصاص یافته است
وی با اشاره به اهمیت موضوع اقتصاد فرهنگ و هنر گفت: صنایع خلاق از ایده خلاق و نه سرمایه زیاد می‌آید، امروزه حجم قابل توجهی از سرمایه جهانی به اقتصاد خلاق اختصاص ‌یافته است، در این حوزه از دو سال قبل اقداماتی را شروع کردیم که با کمک شهرداری و شورای شهرها توانسته‌ایم میدان‌ها، خیابان‌ها و حتی گذرهای فرهنگ و هنر را در نظر بگیریم.

سی وششمین اجلاس عمومی شورای عالی استان ها 1

سی وششمین اجلاس عمومی شورای عالی استان ها 1

شور و نشاط اجتماعی و فردی اهمیت زیادی دارد
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه در مباحث مربوط به فرهنگ عمومی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، شوراها و شهرداری‌ها و همینطور شورای عالی استان‌ها مسئولیت‌هایی دارند، خاطرنشان کرد: شور و نشاط اجتماعی و نشاط فردی اهمیت زیادی دارد و همیشه مهم بوده و در حال حاضر هم اهمیت مضاعفی یافته است.
صالحی ادامه داد: همانطور که فرد افسرده در معرض خطر و آسیب است جامعه افسرده نیز در معرض افکار و اندیشه‌های غلط خو‌اهد بود. بنابراین شادابی و نشاط اجتماعی موضوع مهمی است که مولفه‌هایی دارد که احساسات و هیجانات مثبت و مشارکت‌های جمعی جزو مولفه‌های آن است و هر قدر فرد در پیله خود فرو برود، نشاط اجتماعی جامعه را به خطر می‌اندازد.
وی بیان کرد: در بررسی و پیمایشی که انجام شده، از افراد پرسیده شد که در کدام مشارکت جمعی شرکت دارند و ۷۰ درصد آنها گفتند که عضو هیچ مشارکت جمعی نیستند و این به این معناست که هر چه قدر فرد در گروه و جمعی نباشد در خطر انزوا قرار می گیرد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه باید برای احساسات مثبت، هیجانات مثبت و مشارکت‌های جمعی فرصت‌سازی شود، تصریح کرد: کارهایی در حوزه شهرداری و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام شده  اما به خاطر کرونا وقفه‌ای در آن ایجاد شد.
صالحی افزود: در سال، ایام سرور ملی، مذهبی و انقلابی داریم، ایام سرور ملی مانند عید نوروز و شب یلدا، سرور انقلابی مانند دهه فجر و سرور مذهبی مانند ولایت پیامبر(ص) و عید مبعث و اعیاد اهل‌بیت(ع) است. برای انجام سوگ، هیجانات مثبت و مشارکت‌های جمعی داریم، اما برای ایام سرور نتوانسته‌ایم قاعده و هنجارهایی را درست کنیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان گفت: برای این منظور ستادی تحت عنوان ستاد «بهار مهربانی» شکل گرفت که در میلاد پیامبر(ص) و هفته وحدت هم اتفاقاتی افتاد و دو سال هم این رویدادها انجام شد و  نمونه‌ای در نشاط اجتماعی بود که منجر به تخلیه احساسات و هیجانات مثبت می‌شد اما باید در این خصوص برنامه‌های بیشتر و تکمیلی داشته باشیم.
در پایان این مراسم با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و نمایندگان شورای عالی استان‌ها، پایگاه خبری و اطلاع‌رسانی «رکن چهار» راه‌اندازی شد.

سی وششمین اجلاس عمومی شورای عالی استان ها 11