دکتر سیدعباس صالحی با بیان این مطلب افزود:  اتفاقاتی در دو سال اخیر در ایران پدیده آمده ولی مشکلات و سختی‌ها جامعه ایرانی را از پا نینداخته است.
وی تصریح کرد: مشکلات هست اما در همه حوزه‌ها حرکت پرتپش و مسیری که شروع شده ادامه دارد. حوزه‌های فرهنگی هم  اینچنین است. همانطور که در سایر حوزه‌های اقتصادی شاهد تلاش جهادگران هستیم و حرکت پرتپش ادامه دارد، در حوزه‌های اجتماعی و خدمات‌رسانی هم اینگونه است. در حوزه‌های فرهنگی متغیرهایی که می‌تواند به ما علامت‌هایی بدهد که نشانگر روح ایرانی مثبت و خوب است.
 قطار حرکت ایرانی مستمر و پایدار است
دکتر صالحی ادامه داد:‌ اگر در حوزه اقتصادی ۳۱ میلیارد دلار صادرات داشته ایم و ارزش معاملات بورس در دی‌ماه ۵۰ درصد بیش از آذرماه بود و در حوزه خدمات‌رسانی هر هفته به ۳۰ روستا آب شرب آبرسانی می شد، در حوزه فرهنگ هم شرایط اینگونه بود اما قطار حرکت ایرانی مستمر و پایدار است.
وی با اشاره به متغیرها در حوزه کتاب گفت: متغیر نخست در عناوین کتاب‌ها است. شاید از ۲ سال قبل تبلیغات آغاز شده و شرایط سخت را اهالی فرهنگ تحمل می‌کردند، اما یکی از مسائل در حوزه نشر تعداد تولید کتاب‌های چاپ شده است. در سال ۹۸ در ۱۰ ماهه ابتدایی تا دی‌ماه، بیش از ۸۳ هزار عنوان کتاب چاپ شده که نشان می‌دهد ۱۳درصد بیش از سال گذشته بوده است.
قطار نشر ایران نه متوقف می شود و نه به عقب برمی گردد
دکتر صالحی ادامه داد: تیراژ کل ۱۲۱ میلیون نسخه است که در این زمینه نیز ۱۵درصد بیش از سال گذشته است. معنای این متغیر معنادار این است که پدید آوردندگان و ناشران علی‌رغم‌ تحریم‌ها و فشارها و فراز و نشیب‌های اقتصادی که بر بازار تألیف و نشر اثر گذاشته، ولی با این حال روح و فکر ایرانی تحت تأثیر این فشارها قرار نگرفته و ممکن است سنگ به آن بزنند و شیشه‌اش شکسته شود اما نه متوقف می‌شود و نه به عقب برمی‌گردد.
دکتر صالحی متغیر دیگر را حوزه اقتصاد نشر برشمرد و گفت: می‌دانیم شرایط سختی داریم اما با همه این احوال نمایشگاه کتاب تهران و ۲۳ نمایشگاه استانی در سال ۹۸ تاکنون برگزار شده است که تقریباً از همین فضای حرکت نمایشگاهی ۲۰۰ میلیارد تومان بازار نشر گردش مالی داشته است.
سختی‌ها می‌آید و می‌رود اما ایران می‌ماند
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: اقتصاد نشر گرچه رنجور بوده اما توقف و عقب‌گرد ندارد. در زیرساخت‌ها حرکت در حوزه فرهنگ همچنان ادامه دارد. از ابتدای سال جاری ۶۰ کتابخانه ساخته و ۲۰ کتابخانه تا پایان سال به اتمام می‌رسد و ۸۰ شهر و مرکز، کتابخانه‌ جدید به خود می‌بینند.
دکتر صالحی گفت:‌ حوزه فرهنگ مثل حوزه اقتصاد، حوزه اجتماعی و خدمات‌رسانی علی‌رغم اینکه با بنیه ضعیفی همراه بوده اما چون روح مقاوم ایرانی در آن است نشان می‌دهد سختی‌ها می‌آید و می‌رود اما ایران می‌ماند. 
در ابتدای این آیین حجت‌الاسلام مهدوی راد دبیر علمی سی و هفتمین دوره از کتاب سال گفت:‌ با توجه به آنچه کتاب‌ها در خانه کتاب صرف می‌شود ۴۶ هزار و ۲۵۴ نسخه کتاب چاپ اول در این دوره داشتیم که توسط داوران ارزیابی شد. برخی از کتاب‌ها در غربالگری اولیه ریزش‌هایی داشتند اما در ۷۲ گروه که در ۱۲ موضوع در نظر گرفته شده بود ۲۱۳ اثر به مرحله دوم رسید که این آثار توسط ۶۵۰ داور بررسی شد. هرچند هر کتاب توسط سه داور مورد ارزیابی قرار می‌گرفت.
مهدوی راد به بخش خارجی (جایزه جهانی) هم اشاره کرد و گفت:‌ در این بخش هم ۲ هزار اثر وارد چرخه داوری شد و به این دلیل که ما در این بخش تقدیری نداریم شش اثر برگزیده خواهند شد.
وی ادامه داد: مجموعاً در این دوره ۱۳ برگزیده و ۴۲ تقدیری خواهیم داشت که افراد شایسته تقدیر در مراسم جداگانه تجلیل خواهند شد.
دبیر علمی کتاب سال افزود: آگاهی بسیار مهم است و انبیاء برای آن مبعوث شدند ضمن اینکه ما تلاش خود را می‌کنیم آثار برتر را از طریق این جایزه معرفی کنیم و پس از معرفی جلسات ارزیابی و آسیب‌شناسی را برگزار می‌کنیم و پس از نمایشگاه کتاب مجدداً فراخوان دوره آینده را منتشر می‌کنیم.
وی گفت: پس از این همه تلاش و فعالیت دو سالی است جریانی به راه افتاده و برخی کتاب‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرند اما ما توصیه می‌کنیم که از ماه آینده دانشگاه‌ها و مؤسسات علمی منتخبین کتاب سال را ارزیابی کنند چرا که ما امسال از پنج استان برگزیده و شایسته تقدیر داریم این آثار باید مورد بررسی قرار گیرند که مشخص شود براساس چه مؤلفه‌هایی برتر معرفی شده‌اند.
به گفته وی، در این راستا سال گذشته در جریانی حوزوی یکی از کتاب‌ها به نقد گذاشته شده که آن کتاب طی شش ماه به هم بشود. 
در این آیین برگزیدگان چاپ دوم رسید و نتیجه بسیار خوب بود. ما برای انتخابات و آثار برگزیده تلاش می‌کنیم پس باید آثار پس از معرفی دیده
کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و جایزه جهانی کتاب سال از سوی رییس جمهور تقدیر شدند.
آثار برگزیده سی‌ و هفتمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در گروه های مختلف به شرح زیر اعلام شد:
الف) دین
فقه و اصول
۱. مکاسب محرمه، تألیف علیرضا اعرافی، تقریر گروه محققان، قم: مؤسسه اشراق و عرفان، ۱۳۹۷، ۱۰ ج.
ب) علوم خالص
زیست‌شناسی
به صورت مشترک:
۲. فلور گیلان، گردآوری و تألیف ولی‌الله مظفریان، رشت: فرهنگ ایلیا، ۱۳۹۷، ۱۵۵۶ ص.
۳. فلور ایران: شمارۀ ۱۴۵ تیرۀ پروانه‌آسا (fabaceae) جنس گون III(Astragalus III)، تألیف علی‌اصغر معصومی، ویراستار: مصطفی اسدی و علی‌اصغر معصومی، تهران: سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مؤسسه تحقیقات و جنگل‌ها و مراتع کشور، ۱۳۹۷، ۷۶۸ ص.
ج) علوم کاربردی
مهندسی کشاورزی
تألیف
۴. اندازه‌گیری باقی‌ماندۀ آفت‌کش‌ها در محصولات کشاورزی: مبانی و روش‌ها، تألیف خلیل طالبی‌جهرمی و سیداحسان ترابی، تهران: دانشگاه تهران، مؤسسۀ انتشارات و چاپ، ۱۳۹۷، ۴۰۸ ص.
ترجمه
۵. فلزات سنگین در خاک، تألیف برایان جی. آلووی، ترجمه امیر فتوت، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد، ۱۳۹۷، ۷۰۴ ص.
د) ادبیات
شعر معاصر
در این بخش دو اثر زیر به‌صورت مشترک برگزیده شدند:
۶. رارا، سروده پانته‌آ صفائی‌بروجنی، تهران: فصل پنجم، ۱۳۹۷، ۸۰ ص.
۷. به رنگ دانوب، سروده واهه آرمن، تهران: نشر چشمه، ۱۳۹۷، ۱۲۶ ص.
نقد ادبی
در بخش تألیف دو کتاب زیر به‌صورت مشترک برگزیده شدند:
۸. نظریه و نقد ادبی: درسنامه میان‌رشته‌ای، تألیف حسین پاینده، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، ۱۳۹۷، ۲ ج.
۹. بومی‌سازی رئالیسم جادویی در ایران، تألیف محمد حنیف و محسن حنیف، تهران: شرکت انتشارات علمی فرهنگی، ۱۳۹۷، ۴۴۲ ص.
پژوهش شعر
۱۰. کتاب چهارخطی:کندوکاوی در تاریخ رباعی فارسی، تألیف سیدعلی میرافضلی، تهران: سخن، ۱۳۹۷، ۴۱۲ ص.
ﻫ) تاریخ و جغرافیا
تاریخ
۱۱. پندها و عبرت‌ها از بناها و آثار تاریخی مصر، تألیف تقی‌الدین احمد بن علی بن عبدالقادر بن محمد مقریزی، ترجمه پرویز اتابکی، ترجمۀ مجلد دوم با همکاری محمدرضا عطایی، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، ۱۳۹۷، ۴ ج.
مستندنگاری
۱۲. نقاشی قهوه‌خانه‌، خاطرات کاظم دارابی متهم دادگاه میکونوس، تحقیق و تألیف محسن کاظمی، تهران: شرکت انتشارات سورة مهر، ۱۳۹۷، ۹۶۷ ص.
و) کودک و نوجوان
داستانی تألیفی
۱۳. دروازه مردگان/ ۱: قبرستان عمودی، نوشته حمیدرضا شاه‌آبادی، تهران: افق، ۱۳۹۷، ۲۳۹ ص.
همچنین بر اساس این گزارش، دبیرخانه بیست و هفتمین دوره جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، اسامی آثار برگزیده این دوره را به شرح زیر اعلام کرد:
‌۱:خدای‌نامگ: شاهنامۀ‌ فارسیِ میانه‌، یاکو هِمین-آنتیلا، بریل، ۲۰۱۸.
۲: مبانی طبیعیات ابن سینا: منابع یونانی و نوآوری‌های عربی، آندرئاس لَمِر، دگروتر، ۲۰۱۷.
۳: چرخش‌ روسیه‌ به‌سمت‌ ایران: شرق‌شناسی‌ در دیپلماسی‌ و خدمات اطلاعاتی، دِنیس وُلکوف، انتشارات دانشگاه کمبریج، ۲۰۱۸.
۴: مطالعاتی‌ در باب‌ تاریخ‌ ‌عقلانیت‌ در ایران‌ باستان‌: ادای سهمی به نظریۀ‌ عصرِ محوری‌، گوتز کونیگ، هاراسویتز فرلاگ، ۲۰۱۸.
۵: حمل و هستی‌شناسی: مطالعات و متون در باب خوانش‌های سینوی و پساـ سینوی از مقولات ارسطو، اَلِکْساندِرکالبارْزیک، دگروتر، ۲۰۱۸.
۶: تاریخ قصه‌نویسی ایران: از اوستا تا قرن ۲۱ میلادی، مو هونگ یان، دانشگاه جه جیانگ، ۲۰۱۹.
بر اساس همین گزارش، دبیرخانه سی‌ و هفتمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران آثار شایسته تقدیر این دوره را به شرح زیر اعلام کرد:
الف) کلیات
۱. تهران‌نگاری: طهران در مطبوعات دوره قاجار، تألیف رضا شیرازیان، تهران: دستان، ۱۳۹۷، ۵۷۶ ص.
ب) فلسفه و روان‌شناسی
فلسفۀ اسلامی
۲. خدای متعال، تألیف یان ریچارد نتون، ترجمه سیده لیلا اصغری، تهران: حکمت، ۱۳۹۷، ۴۸۲ ص.
ج) دین
کلیات اسلام
۳. فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی، تألیف گروهی از پژوهشگران، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۷، ۴ ج.
کلام
۴. آموزه تحدیث در خوانش شیعه و اهل سنت، تألیف محمدتقی شاکر، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، ۱۳۹۷، ۵۱۶ ص.
۵. الغدیر: غدیر در کتاب و سنت و ادب، تألیف عبدالحسین امینی‌نجفی، ترجمه سیدابوالقاسم حسینی(ژرفا)، بررسی و تصحیح سیدمهدی نبوی با همکاری طاهر عزیز وکیلی و محمد قدوسی، قم: مؤسسه فرهنگی هنری امامت اهل‌بیت علیهم‌السلام، ۱۳۹۷، ۱۲ ج.
اخلاق
۶. استنباط حکم اخلاقی از متون دینی و ادله لفظی: بررسی چند چالش مهم در اصول لفظی فقه الاخلاق: دفتر دوم، تألیف محمد عالم‌زاده‌نوری، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۷، ۳۰۹ ص.
سیره معصومین و اصحاب
۷. سیمای کارگزاران علی‌بن ابی‌طالب امیرالمؤمنین علیه‌السلام، تألیف علی‌اکبر ذاکری، قم: بوستان کتاب، ۱۳۹۷، ۴ ج.
د) علوم اجتماعی
جامعه‌شناسی
۸. جامعه‌شناسی تمدن، مسائل تاریخی و سنت‌های نظری، تألیف یوهان پی. آرناسون، ترجمة سالار کاشانی، تهران: ترجمان علوم انسانی، ۱۳۹۷، ۵۳۸ ص.
اقتصاد
تألیف
۹. نفت و هژمونیسم امریکا، تألیف محسن مسرت، تهران: نشر نی، ۱۳۹۷، ۴۰۴ ص.
ترجمه
در این بخش دو کتاب زیر به‌صورت مشترک انتخاب شدند:
۱۰. کیفیت زندگی، تألیف مارتا نوسبام و آمارتیا سن، ترجمه حسن فشارکی، تهران: شیرازه کتاب ما، ۱۳۹۷، ۵۵۴ ص.
۱۱. کلیات علم اقتصاد، دارون عجم‌اوغلو و دیوید لیبسون و جان ای. لیست، ترجمه سیدعلیرضا بهشتی‌شیرازی و محمدحسین نعیمی‌پور، تهران: روزنه، ۱۳۹۷، ۱۲۷۸ ص.
علوم نظامی
۱۲. روزشمار جنگ ایران و عراق: کتاب هفتم، ج ۲: طبس تا سنندج، تهاجم‌ها و بحران‌های دوران‌گذر (اردیبهشت ۱۳۹۵)، تألیف هادی نخعی، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، ۱۳۹۷، ۱۱۲۸ ص.
ﻫ) زبان
زبان فارسی
۱۳. طبقه‌بندی وزن‌های شعر فارسی، تألیف ابوالحسن نجفی، به‌همت امید طبیب‌زاده، تهران: نیلوفر، ۱۳۹۷، ۴۹۶ ص.
زبان‌های باستانی و گویش‌های ایرانی
۱۴. فرهنگ اویم ایوک، تألیف فرزانه گشتاسب و نادیا حاجی‌پور، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی؛ سازمان انتشارات فرورهر، ۱۳۹۷، ۳۶۵ ص.
زبان‌شناسی
۱۵. تمهیداتی بر نظریه زبان، تألیف لویی یلمزلف، ترجمه محمدامین شاکری، تهران: خوارزمی، ۱۳۹۷، ۲۹۴ ص.
و) علوم خالص
کلیات و تاریخ علم
۱۶. تاریخ و فلسفه علم: مقالاتی از رشدی راشد و درباره او، تألیف حسین معصومی‌همدانی، با همکاری حسن امینی، تهران: هرمس؛ دانشگاه تهران، پژوهشکده تاریخ علم، ۱۳۹۷، ۲۹۶ ص.
زمین‌شناسی
۱۷. کانسارهای مس پورفیری ایران، تألیف مجید قادری، نرگس یاسمی و مینا بویری‌کناری، تهران: دانشگاه تربیت مدرس، مرکز انتشارات، ۱۳۹۷، ۶۵۸ ص.
زیست‌شناسی
تألیف
۱۸. تحلیل داده‌ها در اکولوژی آبزیان با R، تألیف هادی پورباقر، تهران: دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ، ۱۳۹۷، ۴۸۲ ص.
ترجمه
۱۹. سیماژنتیک: مفاهیم، روش‌ها و کاربردها، تألیف نیکو بالکنهول، ساموئل کاشمن، اندرو استورفر و لستی وایت، ترجمه منصوره ملکیان و رسول خسروی، مشهد: جهاد دانشگاهی واحد مشهد، ۱۳۹۷، ۳۲۶ ص.
ز) علوم کاربردی
پزشکی
تألیف
۲۰. کتاب جامع جراحی کودکان، تألیف گروه مؤلفان، به‌کوشش: هوشنگ پورنگ، مشهد: دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مشهد؛ انتشارات رویان پژوه،  ۱۳۹۷، ۵ ج.
ترجمه
۲۱. اندوکرینولوژی ویلیامز، ویراستاران: شلومو ملمد و دیگران، ترجمه گروه مترجمان، تهران: جامعه‌نگر، ۱۳۹۷، ۹ ج.
دامپزشکی
۲۲. انگل‌های ماهی (پاتوبیولوژی و محافظت)، تألیف پاتریک ت. ک. وو و کورت بوچمن، ترجمه رحیم پیغان، مریم دادار و تکاور محمدیان، اهواز: دانشگاه شهید چمران اهواز، ۱۳۹۷، ۷۹۶ ص.
مهندسی نساجی
۲۳. تکنیک طراحی بافت و رنگ، تألیف شاهپور وزیردفتری، تهران: دانشگاه صنعتی امیرکبیر، ۱۳۹۷، ۳۱۰ ص.
مهندسی کشاورزی
۲۴. نماتدهای انگل گیاهی ایران، تألیف رضا قادری، لیلا کاشی‌نهنجی و اکبر کارگربیده، شیراز: مرجع علم، ۱۳۹۷، ۷۵۴ ص.
ح) هنر
هنرهای نمایشی
۲۵. سینما و مرگ درباره نامیرایی و تصویر، تألیف میلاد روشنی‌پایان، تهران: ققنوس، ۱۳۹۷، ۲۱۶ ص.
نمایشنامه
۲۶. استاد سولنس معمار، نوشته هنریک ایبسن، ترجمه بهزاد قادری، تهران: بیدگل، ۱۳۹۷، ۲۰۴ ص.
ط) ادبیات
داستان کوتاه
۲۷. افتاده بودیم در گردنه حیران، نوشتة حسین لعل بذری، تهران: نیماژ، ۱۳۹۷، ۱۱۰ ص.
رمان و داستان بلند
دو کتاب زیر به‌صورت مشترک انتخاب شدند:
۲۸. وضعیت بی‌عاری، نوشتة حامد جلالی، تهران: شهرستان ادب و کتاب، ۱۳۹۷، ۳۲۷ ص.
۲۹. دورزدن در خیابان یک‌طرفه، نوشتة محمدرضا مرزوقی، نشر ثالث، ۱۳۹۷، ۱۸۸ ص.
نقد ادبی
تألیف
۳۰. درباره مانایی و میرایی، مجموعه نقد ادبیات داستانی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، تألیف احمد شاکری، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۹۷، ۷۱۸ ص.
ترجمه
در این بخش سه کتاب زیر به‌صورت مشترک انتخاب شدند:
۳۱. درآمدی بر ادبیات تطبیقی، تألیف فرانسوا یوست، ترجمه علی رضا انوشیروانی، لاله آتشی، رقیه بهادری، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، ۱۳۹۷، ۳۶۲ ص.
۳۲. ادبیات جهان را چگونه بخوانیم، تألیف دیوید دمراش، ترجمه شبنم بزرگی، تهران: چشمه، ۱۳۹۷، ۲۱۱ ص.
۳۳. سواد روایت، تألیف اچ، پورتر ابوت، ترجمه رویا پور آذر، نیمام، اشرفی، تهران: اطراف، ۱۳۹۷، ۴۲۲ ص.
متون قدیم
۳۴. دیوان سیدحسن غزنوی، تصحیح عباس بگ‌جانی، تهران: کتابخانه مجلس شورای اسلامی، ۱۳۹۷، ۵۴۸ ص.
ی) تاریخ و جغرافیا
تاریخ
در بخش تألیف دو کتاب زیر به‌صورت مشترک انتخاب شدند:
۳۵. خاقان صاحب قران و علمای زمان: نقش فتحعلی‌شاه قاجار در شکل‌گیری روندها و نهادهای مذهبی نو، تألیف احمد کاظمی موسوی، تهران: آگاه، ۱۳۹۷، ۳۰۸ ص.
۳۶. تمامیت ارضی ایران در دوران پهلوی (بحرین)، تألیف محمدعلی بهمنی قاجار، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، ۱۳۹۷، ۳۶۸ ص.
مستندنگاری
۳۷. قطارباز، ماجرای یک خط، تألیف احسان نوروزی، تهران: چشمه، ۱۳۹۷، ۳۷۳ ص.
ک) کودک و نوجوان
شعر
دو کتاب زیر به‌صورت مشترک انتخاب شدند:
۳۸. دل تو برد شرط را...، سروده فاطمه سالاروند، تهران: پیدایش، ۱۳۹۷، ۴۸ ص.
۳۹. مگر لب زیپ دارد، سروده غلامرضا بکتاش، تصویرگر: منصوره محمدحسینی، طراح گرافیک: سعید سلیمی، تهران: امیرکبیر، کتاب‌های شکوفه، ۱۳۹۷، ۱۶ ص.
داستان ترجمه
۴۰. باغبان شب، نوشته جاناتان آکسیر، ترجمه ثمین نبی‌پور، تهران: افق، ۱۳۹۷، ۴۰۸ ص.
کلیات (علوم انسانی و هنر)
۴۱. مجموعه هزار و یک افسانه، تألیف محمدرضا شمس، تهران: محراب قلم، ۱۳۹۷، ۵ ج.