آیت الله جوادی آملی: شناخت بُعد غیر مادی انسان تنها از طریق معارف اسلامی ممکن است
به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، در ابتدای این آئین، پیام تصویری آیت الله جوادی آملی پیرامون علوم انسانی اسلامی پخش شد.
آیت الله جوادی آملی در این پیام گفت: برخی از علوم از آن جهت که به بررسی فعل خداوند متعال می‌پردازند، حتما علم دینی هستند مانند زمین شناسی، نجوم و ... .
این استاد حوزه افزود: علوم انسانی اگر معطوف به بررسی فعل انسانی از آن منظر که او خلیفه خداوند است بپردازد، حتما آن علوم انسانی هم دینی است.
وی ادامه داد: اگر موضوع علمی خود انسان بود با توجه به این نکته که انسان خود "فعل خداوند" است، این علم هم حتما دینی است.
آیت الله جوادی آملی گفت: در بخش الهی انسان هیچ نکته اشتراکی بین انسان و سائر موجودات نیست.
وی افزود: بُعد غیر مادی انسان که همان روح اوست، محدود به زمان و مکان خاصی نیست و این روح وجه مشترک انسان با فرشتگان وملائک الهی است.
مفسر قرآن کریم با اشاره به دشواری‌های شناخت ابعاد غیر مادی انسان ادامه داد: این بُعد مهم که هویت اصلی انسانی را تشکیل می‌دهد ابعاد ناشناخته زیادی دارد و تنها با استفاده از معارف اسلامی می‌توان این بُعد را شناخت.
حجت الاسلام و المسلمین دکتر پارسانیا: نباید مسئله تقسیم بندی علوم و تعریف علوم را دست کم بگیریم
حجت الاسلام و المسلمین دکتر پارسانیا  هم در این مراسم با طرح این پرسش اکه هدف اصلی و پرسش اصلی این طرح چیست؟ گفت: پرسش از اینکه علم چیست و علوم انسانی چیست و نسبت علوم انسانی با سایر علوم چیست، یک پرسش هویتی برای این رشته‌هاست و همچنین یک پرسش هویتی و بنیادی برای فرهنگ اسلامی و تمدن اسلامی است بنا براین نباید مسئله تقسیم بندی علوم و تعریف علوم را دست کم بگیریم.
وی افزود: ما قبل از دانشگاه دارالفنون را درست کردیم و علوم را یکایک از غرب الگو گرفتیم و به کشورمان آوردیم و امروز هم تقسیم بندی علوم الان بر اساس تقسیم بندی دهه‌های اول قرن بیستم  است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: در گذشته تاریخی ما نزاع‌هایی در مورد نسبت بین علوم وجود داشته است و دعوای بین عقل و نقل و تقسیم بندی آنها و تکفیرهایی که در پی آن می آمد جزء مسائل جدی و زنده تاریخ علم ما بوده است.
رئیس شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: در جهان غرب هم دعواهایی در مورد چیستی علوم انسانی بوده است اما آن نزاع ها برای ما موضوعیت ندارد و ما برای خودآگاهی خود و برای اینکه بتوانیم تصمیم بگیریم، نیازمند پرسش‌های خود هستیم.
وی افزود: در پاسخ به این سوال که علوم انسانی چرا اینگونه تعریف شده است؟ باید گفت گاهی ترجمه‌های دقیقی برای تقسیم بندی های غربی علوم نداریم و به عنوان مثال ما Humanities را به علوم انسانی ترجمه کرده ایم که این ترجمه صحیح نیست.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران ادامه داد: نظام آموزشی همه کشورها نوعاً متاثر از نظام آموزشی غربی است البته ما باید دیگری خود را بشناسیم اما نباید تقلید کنیم و این تجربه، صرفاً تجربه بخشی از بشریت در بخشی از تاریخ است.
به گزارش مرکز خبرشورای عالی انقلاب فرهنگی، حجت الاسلام و المسلمین دکتر پارسانیا در پایان سخنان خود نیز گفت:  باید به این سوالات بپردازیم که علوم انسانی مدرن چیست و تقسیم بندی آن چگونه است و با علوم پایه چه فرقی دارد؟ تفاوت انسانیات و علوم انسانی چیست؟ این‌ها پرسش‌هایی است که در این دوره به دنبال آن هستیم البته در غرب سوال‌هایی در مورد فلسفه علوم به وجود آورده اند اما آن سوال‌ها، سوال‌های ما نیست.
حجت الاسلام احمد واعظی: همه تمدن‌ها به علوم انسانی نیاز دارند
حجت الاسلام و المسلمین دکتر احمد واعظی هم در این مراسم  گفت: تمدن فقط برآمده از علوم طبیعی نیست بلکه در نهایت مرهون رشد علوم انسانی هم هست چون خروجی علوم انسانی، نهادسازی و سیستم سازی‌های حکمرانی است.
وی افزود: هر تمدنی یک وجه سخت افزاری و یک وجه نرم افزاری دارد؛ وجه سخت افزاری مانند معماری، شهرسازی، حمل و نقل و ابزار تولید و... است و وجه نرم افزاری تمدن عبارت است از نگرش‌هایی است که قدرتی را به جامعه می دهد که معضلات خود را حل کند.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: علم هم در وجه سخت افزارانه و هم در وجه نرم افزارانه تمدن سهیم است و در آن ایفای نقش می کند.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم گفت: رشد علوم طبیعی هم به توانایی و بینش انسان و جامعه کمک می کند و هم خروجی  فناورانه علم، چهره سخت افزارانه تمدن را دگرگون می کند؛ اما چیزی که از آن غفلت می شود نقش عظیمی است که علوم انسانی در تمدن ایفا می کند.
وی افزود: علوم انسانی با خود نهادسازی لازم را می‌آورد و اینکه امروز جوامع به سمت پارلمان و نقش آفرینی احزاب و نهادسازی‌های نظارتی و شکل دهی نظام بروکراتیک می‌روند، همه این موارد خروجی‌های علوم انسانی است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهگی ادامه داد: حوزه اقتصاد، بحث بانک و بورس، ابداع انواع و اقسام حوزه‌های حقوقی در حوزه اقتصاد و... همه مرهون علوم انسانی است.
وی گفت: علم فقط فرمول های در ذهن عالمان نیست و یک خروجی به عنوان فناوری دارد و به همین شکل، خروجی علوم انسانی، نهادسازی و سیستم سازی های حکمرانی است.
 حجت الاسلام و المسلمین دکتر احمد واعظی افزود: اگر می‌خواهیم گفتمان و اهداف انقلاب اسلامی در داشتن یک جامعه عادلانه و عاری از فساد و معنویت گرا شکل پیدا کند، یکی از ابزارهای مهم این امر شکوفایی علوم انسانی است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهگی ادامه داد: همانطور که علوم طبیعی و رشد فناورانه حمایت و پشتیبانی می خواهد، علوم انسانی هم حمایت می خواهد البته جنس حمایت آن متفاوت است.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم ادامه داد: حمایت‌ها در علوم طبیعی معطوف به آزمایشگاه‌ها و ابزارهای تحقیق است اما برای رشد و پیشرفت علوم انسانی، احتیاج به یک خودآگاهی معرفتی داریم.
وی گفت: اولاً ما نیازمندیم، ماهیت علوم انسانی را بشناسیم و بدانیم جایگاه آن را در نظام معرفتی بشر چیست؛ ثانیاً نیازمند به مسئله خوانش انتقادی علوم انسانی موجود هستیم.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: ما باید به یک درک انتقادی و آگاهانه از علوم انسانی موجود برسیم و از تقلید و دلدادگی به آن بیرون بیاییم.  
وی ادامه داد: ثالثاً ما نیازمند این هستیم که به دنبال حل مسائل بومی خودمان باشیم. مثلاً آثار هابز، جان لاک و... متاثر از اوضاع سیاسی اجتماعی آن دوره انگلستان بود و راه حل برای آن جغرافیای سیاسی و فکر است بنا براین همیشه عالم به واقعیت‌های عینی جامعه خود می نگرد و می کوشد راه حل پیدا کند پس ما احتیاج داریم به مشکلات خودمان معطوف شویم.
به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، حجت الاسلام و المسلمین دکتر احمد واعظی در پایان سخنان خود نیز گفت: رابعاً ما نیازمند شکل گرفتن و جدی تر شدن فرآیند تولید علم و نظریه پردازی برای حل مسائل بومی خود هستیم؛ ما باید کمک کنیم که جامعه علمی به این مسائل نگاه جدی تری داشته باشد.
دکتر ستاری: تحقق اقتصاد دانش بنیان به علوم انسانی توانمند نیاز دارد
دکتر سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور هم در این مراسم طی سخنانی گفت: حرکت در مسیر تجاری‌سازی ظرفیت‌های علوم انسانی با میدان دادن به کسب و کارهای دانش‌بنیان و استارتاپ‌ها، فرصت‌های تازه اشتغال و ارزش آفرینی از راه برطرف ساختن مشکلات جامعه خلق می کند و پیروزی در میدان مبارزه علیه تمام عیار تهاجم فرهنگی را به ارمغان می‌آورد.
وی با اشاره به اهمیت وجود یک زیست‌بوم برای بروز توانمندی‌ها در حوزه علوم انسانی افزود: نام دانشمندان ارزنده‌ای همچون ابن هیثم، زکریای رازی، فارابی بر تاریخ این کشور ماندگار شده است، اما اکنون با وجود این که کشور در آموزش نسبت به هر دوره دیگری به میزان بیشتری بودجه هزینه می‌کند، اما نتوانسته‌ایم این تجربه موفق در بروز و ظهور دانشمندان نام آور را تکرار کنیم و خلأ وجود یک زیست‌بوم مساعد برای بروز این دانشمندان حس می‌شود.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با تاکید بر جزم شدن عزم‌ها برای ایجادزیست‌بوم مساعد نوآوری‌ها و زمینه بروز دانشمندان تاریخ‌ساز کشور ادامه داد: این ظرفیت شکوفایی دانشمندان برجسته در میان دانشجویان و استعدادهای برتر کشورمان وجود دارد، اما باید محیطی وجود داشته باشد تا این افراد توانمندی هایشان را نمایان کنند.
معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور با بیان مثالی، توسعه پایدار را مستلزم وجود این زیست‌بوم دانست و گفت: جنگل‌های دست‌کاشت حوالی پایتخت، بدون بودجه دولت و شهرداری، برای نگهداری ماندگار نخواهد بود؛ در مقابل اما جنگل‌های بارانی و سرسبز شمال کشور که در یک محیط بومی فضای رشد یافته، ماندگار و استوار شده است. پژوهش وابسته به بودجه دولتی نیز، کارآمد نمی‌شود و محصول کارآمد و اثرمند برای جامعه از دل پژوهش بخش خصوصی به ثمر می‌نشیند.
وی افزود: اندیشه ناصواب ناشی از خام فروشی و نفتی، به ما قبولانده است که حل تمامی مشکلات کشور در گروی درآمدهای نفتی است در صورتی‌که چنین نیست و خوشبختانه این فرهنگ و تفکر در سال‌های اخیر، با حضور فعالان جوان و خلاق دانش بنیان و استارتاپی بر بستر زیست‌بوم نوآوری تحول یافته است.
دکتر ستاری با بیان این که بسیاری از کسب و کارهای استارتاپی در مسیر تولید محصولات علوم انسانی گام گذاشته اند و به موفقیت‌های چشمگیری در خلق ارزش افزوده و اشغال توأم با تحول فرهنگی جامعه دست‌یافته‌اند، ادامه داد: شرکت‌های دانش بنیان و استارتاپ‌های حوزه تولید محتوا و علوم انسانی، مبارزان خط مقدم تهاجم فرهنگی و اقتصادی به شمار می‌روند.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی به ضرورت تمرکز بر حضور بخش خصوصی اشاره کرد و گفت: در حوزه علوم بنیادی و پایه، دولت‌ها موظف به سرمایه‌گذاری هستند اما برای تولید محصول و لمس رشد اقتصادی، باید میدان به سرمایه گذار بخش خصوصی داده شود که با پول خود پژوهش را به پیش می برد.
معاون علمی و فناوری رئیس جمهور حضور بخش خصوصی و حمایت از محصول مبتنی بر نیاز بومی جامعه را عامل اثرمند در جریان‌ساز بودن و رونق محصول حوزه علوم انسانی دانست و افزود: محصولی تأثیرگذار خواهد بود که جامعه خواهان و مشتاقش باشد به ویژه در حوزه علوم انسانی و فرهنگی؛ زمانی جامعه شیرینی چنین محصولی را می‌چشد که بخش خصوصی به میدان سرمایه گذاری وارد شود و اگر بتوانیم چنین زیست بومی را برای نقش آفرینی بخش خصوصی به راه بیندازیم، قطعا می توانیم اندوخته‌های فرهنگی و تاریخی و دینی خود را نیز به مدد یک محصول ارزش آفرین و رقابتی، فرهنگسازی و ترویج کنیم.
وی ادامه داد: اگر به بخش خصوصی که سرمایه خود را با پژوهش های علوم انسانی همراه کند میدان دهیم، قطعا به محصول کارآمد و اثرمند خواهیم رسید. هیچ دانشگاه یا مرکز پژوهشی در دنیا مستقیما محصول تولید نمی کند و این کار، در قالب شرکت‌های حمایت شده توسط دانشگاه محقق می شود، اگر به دنبال محصول فرهنگی موفق و اثرگذار هستیم، این شرکت‌ها با پشتوانه دانشگاه باید در این مسیر وارد شود.
 عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با تاکید بر جایگاه تعیین‌کننده علوم انسانی در رونق اقتصاد دانش‌بنیان گفت: هنگامی که از اقتصاد دانش بنیان می گوییم درباره علوم انسانی صحبت می کنیم چراکه بخش عمده‌ای از این اقتصاد، متکی و مبتنی بر علوم انسانی است.
وی افزود: بسیاری از کسب و کارهای استارتاپی موفق، سوار بر ویژگی‌های علوم انسانی و تولید محتوا است مثلا غرب با سینمای خود توانسته است تسلط فرهنگی خود را ایجاد کند ما نیز با فرهنگ چندهزارساله و ارزش‌های غنی دینی، می توانیم در توسعه فرهنگ و اقتصاد به کمک علوم انسانی موفق باشیم.
دکتر ستاری با بیان این‌که دانشگاه باید بر مدار حل مشکلات جامعه حرکت کند، ادامه داد: دانشگاه باید جهت‌گیری خود را با مسیر حل مشکلات جامعه و بر اساس ویژگی‌های بومی همراه کند و این جهت‌گیری را در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، به طور جدی پیگیری می‌کنیم.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان این‌که در میدان مبارزه تمام عیار فرهنگی علیه کشورمان، شرکت‌های دانش‌بنیان و استارتاپ‌ها سربازان خط مقدم میدان تلاش برای حفظ ارزش‌ها هستند، گفت: فعالان زیست‌بوم کارآفرینی و نوآوری از جمله شرکت‌های دانش‌بنیان و استارتاپی گرفته تا سرمایه گذارهای بخش خصوصی، نقش مهم و سرنوشت‌سازی در رویارویی با  تهاجم فرهنگی و اقتصادی ایفا می‌کنند و  باید فعالان پشت صحنه از جمله سیاستگذاران، نهادهای فرهنگی و دانشگاه‌ها به مثابه جزء جدایی ناپذیر زیست‌بوم، محیطی مساعد برای فعالیت این مبارزان فراهم کنند.
دکتر ستاری باتاکید بر این موضوع که رسالت اصلی علوم انسانی در تولید محصول فرهنگی تحول آفرین و رقابتی، مطابق با ویژگی های فرهنگی جامعه پدیدار می‌شود، افزود: ماحصل پژوهش علوم انسانی به تولید کتاب یا پژوهش محدود نمی‌شود و اگر علوم انسانی به درستی در مسیر تجاری سازی قرار گیرد، بسیاری از معضلات اجتماعی و فرهنگی کشور را به دست کسب و کارهای خلاق این حوزه حل می کند و همچنین به یک فرصت تازه برای اشتغال و خلق ارزش افزوده بدل می‌شود.
معاون علمی و فناوری رئیس جمهور با تاکید بر این موضوع که فعالان برجسته و نخبگان علوم انسانی باید موضوع تجاری سازی را ستون کارهای علمی و پژوهشی خود قرار دهند ادامه داد: این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که فرهنگ‌سازی و ترویج ارزش‌ها، با وجود یک محصول یا خدمت دارای متقاضی و رقابتی مبتنی بر زیست بوم جامعه رنگ واقعیت می گیرد.
 به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پایان این مراسم از ۱۰ کتاب در حوزه علوم انسانی رونمایی شد.
مجموعه ۴ جلدی «ما و علوم انسانی»، شامل درس گفتارهای مقدماتی ارائه شده به دانشجویان شرکت‌کننده طرح در ۴ دوره پیشین گفتمان نخبگان علوم انسانی در طول سال های ۹۴ تا ۹۷  با ویرایش، طراحی جدید و یکپارچه در این مراسم رونمایی شد.
کتاب «رویکردهای فقهی، فقه فردی، فقه اجتماعی و فقه حکومتی» که درس‌گفتارهای حجت الاسلام والمسلمین دکتر احمد واعظی دردوره‌های این طرح را شامل می‌شود نیز در میان کتب رونمایی شده در این مراسم قرار داشت.
همچنین کتاب‌های «درآمدی بر چیستی علوم انسانی اسلامی»، «درآمدی بر تکوین حقوق مدرن در ایران»، «درآمدی بر فقه حکومتی و نظام سازی حقوقی» و «درآمدی بر نسبت فلسفه اسلامی و علوم انسانی» در این مراسم رونمایی شدند.