رضوان حکیم‌زاده (معاون آموزش ابتدایی آموزش و پرورش) درباره  شناسایی کودکان بازمانده از تحصیل و بازگرداندن آنها به مدرسه در سال تحصیلی پیش رو گفت: بر اساس مسئولیتی که در مبارزه با بی‌سوادی در معاونت آموزش ابتدایی داریم، مسئله کودکان بازمانده از تحصیل و برگرداندن آنها به چرخه تحصیل، یکی از اموری است که پیگیری می‌کنیم؛ هر چند که مسئله این کودکان موضوعی به نام رفع موانع جذب دارد که خارج از وظیفه آموزش و پرورش است، مثل شرایط بد اقتصادی خانواده اما در مجموع آموزش این کودکان بر عهده آموزش و پرورش است.
وی ادامه داد: با توجه به اهمیت موضوع چند سال است که علی‌رغم اینکه اعتبارات لازم را هم برای این کار نداریم و حمایت هم نشدیم، سعی کردیم به صورت همه‌جانبه مسئله کودکان بازمانده از تحصیل را پیگیری کنیم و بتوانیم آنها را به چرخه تحصیل برگردانیم.
وی ادامه داد: بر اساس تقسیم کار کشوری که وجود دارد، اسامی را از سازمان ثبت احوال دریافت می‌کنیم و با سامانه ثبت‌نامی خودمان تطبیق می‌دهیم و مشخص می‌شود که این کودکان خارج از مدرسه هستند. این‌ها اسامی کلی هستند که باید آنها را تفکیک و به استان‌ها ارسال کنیم و بعد مراحل شناسایی و جذب این کودکان آغاز می‌شود. سپس مدیران مدارس، رؤسای مناطق با همکاری سازمان‌های مختلف به ویژه شورا‌ها با تمام امکاناتی که می‌توانند فراهم کنند، تمام تلاش خود را به کار می‌گیرند تا این کودکان را به چرخه تحصیل برگردانند و کودکان بازمانده را جذب کنند.
حکیم‌زاده در پاسخ به این سوال که در برخی مناطق هیچ‌گونه دسترسی برای شناسایی این کودکان  وجود ندارد. کودکان این گونه مناطق چگونه شناسایی می‌شوند؟ گفت: تمام اسامی را به تفکیک به تمام استان‌های کشور می‌فرستیم. سپس آمار کل ثبت‌نام آموزش و پرورش را با آمار کل موالید ثبت‌شده در ثبت احوال تطبیق می‌دهیم؛ کسانی که تولدشان ثبت شده باشد، شناسایی می‌شوند.
وی افزود: البته در این میان دشواری‌هایی وجود دارد، به طور مثال ممکن است کودک از زمانی که متولد می‌شود تا زمانی که به سن مدرسه می‌رسد، مهاجرت کرده باشند و چون مهاجرت افراد از استانی به استان دیگر ثبت نمی‌شود، از این رو پیدا کردن کودکان کمی سخت می‌شود و دشواری‌های زیادی دارد.
معاون وزیر آموزش و پرورش در خصوص افزایش جذب کودکان بازمانده از تحصیل گفت: خوشبختانه در سال گذشته ۴.۹ درصد افزایش جذب کودکان بازمانده از تحصیل را داشتیم و از رقم ۳۱ هزار نفر در سال ۹۶-۹۷ به رقم ۳۴۴۸۰ در سال ۹۷-۹۸ رسید.
حکیم‌زاده تاکید کرد: امیدواریم با همکاری‌هایی که سایر دستگاه‌ها می‌توانند با ما داشته باشند، به ویژه در رفع موانع جذب یعنی فراهم کردن شرایط حضور بچه‌ها در مدرسه، این امکان فراهم شود که کودکان بیشتری وارد مدرسه شوند.
وی در خصوص نقش آموزش و پرورش در جذب این کودکان گفت: از نظر آموزش و پرورش هر کودکی که برای ثبت‌نام به مدرسه مراجعه کند، هیچ منعی وجود ندارد و ما همه تلاشمان را می‌کنیم؛ اما دشواری اصلی در خصوص کودکان بازمانده رفع موانع جذب است که متأسفانه برای این اقدام، اعتبار خاصی در اختیار آموزش و پرورش قرار نمی‌گیرد. هر چند که افزایش پوشش تحصیلی جزو شاخصه‌های عملکردی این وزارتخانه تعریف شده است.
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش درباره نبود بودجه برای رسیدگی به کودکان بازمانده از تحصیل گفت: متأسفانه اعتبار متناسب با این شاخص عملکردی که بخشی از آن هم شامل جذب کودکان بازمانده از تحصیل است، برای وزارتخانه تعریف نشده است. اگر بودجه‌های سرگردانی که به سایر سازمان‌ها داده می‌شود، در اختیار آموزش و پرورش قرار بگیرد و از موازی‌کاری پرهیز شود، به نظرم ما می‌توانیم توفیقات بیشتری داشته باشیم.
حکیم‌زاده در پاسخ به این سوال که چه عواملی در نقاط مختلف کشور در بازماندن کودکان از تحصیل تأثیر می‌گذارد؟ گفت: بر اساس شناسایی‌هایی که در سال‌های گذشته داشتیم، در این خصوص دسته‌بندی‌هایی وجود دارد که شامل مسائل اقتصادی، آسیب‌های اجتماعی، کار کودکان و وجود خانواده‌های بی‌سرپرست یا بد سرپرست را شامل می‌شود.
وی تصریح کرد: علاوه بر این ما مسائل فرهنگی را هم داریم به این شکل که در بسیاری از استان‌های کشور به ویژه در برخی از مناطق مرزی یا روستایی، خانواده‌ها به دلیل تعصباتی که دارند، اجازه حضور دختران را در مدرسه نمی‌دهند یا اینکه ازدواج‌های زود هنگامی که اتفاق می‌افتد، عملا دختران را از ادامه تحصیل و حضور در چرخه آموزش باز می‌دارد. به طور کلی عوامل متعددی هستند که شامل مسائل اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی می‌شوند و هر کدام از این‌ها در ذیل خود عناوین جزئی‌تری را شامل می‌شوند که در مجموع سبب می‌شوند، کودکان خارج از مدرسه بمانند یا زود‌تر از موعد مدرسه را ترک کنند.
معاون وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه حتی ترک تحصیل یک دانش‌آموز هم برای ما اهمیت زیادی دارد، گفت: آنچه ما می‌توانیم اعلام کنیم این است که از جهت فراهم کردن فرصت دسترسی به آموزش یعنی فراهم کردن معلم و مدرسه آموزش و پرورش، علی‌رغم هزینه‌هایی که این کار دارد، حتی ۲۰۲ مدرسه دایر کرده است که تنها یک دانش‌آموز در آن تحصیل می‌کند و شما می‌دانید که اینها هزینه بالایی دارد.
وی افزود: وقتی این امکان وجود داشته باشد که دانش‌آموزی شناسایی شود، ما برای یک نفر هم خدمات آموزشی را ارائه می‌کنیم. امیدواریم که موانع جذب که به سازمان‌های دیگر مربوط می‌شود، رفع شود و این سازمان‌ها با آموزش و پرورش همکاری کنند. ما هم سعی کردیم که حتی یک کودک هم تا جایی که به آموزش و پرورش مربوط می‌شود از تحصیل باز نماند.
حکیم‌زاده در پاسخ به این سوال که به طور کلی در حال حاضر تعداد کودکان باز مانده از تحصیل در کدام نقاط کشور بیشتر است؟ گفت: معمولا در استان‌های کمتر برخوردار تعداد این کودکان بیشتر است. سیستان و بلوچستان، هرمزگان، آذربایجان غربی، مناطق جنوبی کرمان استان‌هایی هستند که بیشترین بازمانده از تحصیل را دارند.
معاون آموزش ابتدایی آموزش و پرورش در پایان اظهار داشت: به طور کلی روند جذب کودکان بازمانده از تحصیل روند رو به رشدی بوده است.در سال گذشته ۳۴۴۸۰ نفر از این دانش‌آموزان به مدرسه برگشتند.
منبع: وزارت آموزش و پرورش