به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، به‌منظور نیل به اهداف انقلاب و نظام اسلامی ایران و اهداف عالیه فرهنگی مقام معظم رهبری، «بنیاد ایران‌شناسی» که در این اساسنامه به اختصار «بنیاد» خوانده می‌شود، تشکیل و فعالیت می‌نماید. بنیاد مؤسسه‌ای است علمی- پژوهشی، آموزشی، فرهنگی، دارای شخصیت حقوقی با تابعیت ایرانی و وابسته به نهاد ریاست جمهوری می‌باشد. کلیه فعالیت‌های بنیاد در چارچوب رهنمودهای مقام معظم رهبری و ضوابط و مقررات عمومی مراکز و مؤسسات تحقیقاتی و آموزشی جمهوری اسلامی ایران انجام می‌پذیرد.

متن  اساسنامه اصلاحی «بنیاد ایران‌شناسی» به شرح ذیل است:

بنیاد ایران‌شناسی
وزیرعلوم، تحقیقات و فناوری
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی
وزیر امور خارجه
وزیر آموزش و پرورش
سازمان برنامه و بودجه کشور
فرهنگستان زبان و ادب فارسی
سازمان اداری و استخدامی کشور
نهاد ریاست جمهوری
دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی

اساسنامه اصلاحی «بنیاد ایران‌شناسی» که در جلسه 798 مورخ 14/6/96 شورای عالی انقلاب فرهنگی و بنا به پیشنهاد مورخ 27/6/1395 رئیس بنیاد ایران‌شناسی، به تصویب رسیده است، به شرح ذیل برای اجرا ابلاغ می‌شود:

مقدمه:
به‌منظور نیل به اهداف انقلاب و نظام اسلامی ایران و اهداف عالیه فرهنگی مقام معظم رهبری، «بنیاد ایران‌شناسی» که در این اساسنامه به اختصار «بنیاد» خوانده می‌شود، تشکیل و فعالیت می‌نماید.
منظور از ایران‌شناسی به‌عنوان قلمرو اصلی و اساسی فعالیت‌ها و ارتباطات و تحقیقات بنیاد، کلیه مباحث و مسائل مربوط به جلوه‌های گوناگون فرهنگ و تمدن ایرانی در معنای وسیع کلمه است و از آنجا که درباره تاریخ، تمدن و فرهنگ و گزارش آنها در شیوه زندگانی فردی و اجتماعی و چگونگی تفکر و اخلاق و آداب و رسوم و کیش‌های ایران باستان و ایران پس از اسلام در دو سده گذشته تحقیقاتی، انجام یافته است، بنیاد ایران‌شناسی خود را موظف به شناختن و شناساندن این جلوه در فرهنگ و تمدن ایران اسلامی و معرفی جایگاه واقعی آن در جهان می‌داند.
ماده 1- بنیاد مؤسسه‌ای است علمی- پژوهشی، آموزشی، فرهنگی، دارای شخصیت حقوقی با تابعیت ایرانی و وابسته به نهاد ریاست جمهوری می‌باشد. کلیه فعالیت‌های بنیاد در چارچوب رهنمودهای مقام معظم رهبری و ضوابط و مقررات عمومی مراکز و مؤسسات تحقیقاتی و آموزشی جمهوری اسلامی ایران انجام می‌پذیرد.
تبصره: مدت فعالیت بنیاد نامحدود است.
ماده 2- اهداف
اهداف بنیاد به شرح زیر است:

1. پژوهش و آموزش در تمام جوانب ایران‌شناسانه و همه ابعاد مربوط به بنیاد.
2. ایجاد محیط مناسب برای مطالعه تخصصی و بهره‌گیری از دانشمندان، دانش‌پژوهان و دانشجویان ایرانی و غیرایرانی علاقمند به مباحث ایران‌شناسی.
3. سامان‌دادن و هماهنگ کردن تمام پژوهش‌های علمی پراکنده در زمینه ایران‌شناسی به‌منظور معرفی و بهره‌گیری از آنها در بنیاد و به‌کارگیری روش‌های مناسب و نوین در پژوهش‌های بین‌رشته‌ای و پیشنهاد آن‌ها به مؤسسات علاقمند به مطالعات ایران‌شناسی در ایرن و دیگر نقاط جهان.
4. بالا بردن سطح آگاهی عامه و خاصه مردم ایران در همه طبقات سنی از پیشینه تاریخی تمدن و فرهنگ ایران و خدمات آن به تمدن و دانش و فرهنگ بشری و تقویت حس میهن‌دوستی آنها و تحکیم ارکان هویت ملی برای مقاومت روحی و فکری در برابر جلوه‌های گوناگون پنهان و آشکار تهاجم فرهنگی بیگانه.
5. تمرکز بخشیدن و ارائه اولویت‌ها و ایجاد هماهنگی در کلیه فعالیت‌ها، مطالعات و پژوهش‌ها و طرح‌ها درباره ایران‌شناسی در سطح ملی و بین‌المللی دیگر سازمان‌ها و نهادهایی که به‌نحوی از بودجه عمومی کشور استفاده می‌نمایند و جلوگیری از کارهای موازی.
6. ایجاد و توسعه مراکز، شعب، کرسی‌ها و رشته‌های ایران‌شناسی در مراکز علمی جهان.
7. ارتقاء دانش چند وجهی ایران‌شناسی از طریق همکاری‌های علمی، پژوهشی و آموزشی تمامی گروه‌های علمی، کرسی‌ها، مؤسسات فرهنگی و مراکز آموزشی ایران‌شناسی در گستره ملی و بین‌المللی.
8. انتشار مجلات و کتب درباره ایران‌شناسی و وظایف و اختیارات بنیاد.

ماده 3- وظایف و اختیارات
1- تعریف مفهوم و قلمرو مطالعات و تحقیقات ایران‌شناسی و تجدیدنظر متناوب درباره آنها، باتوجه به دستاوردهای جدید علمی و فنی.
2- تعیین فهرست و اولویت‌های تحقیق درباره ایران و ایران‌شناسی و تعیین روش‌های پیشرفته تحقیق برای پژوهشگران و دانشجویان در بنیاد و ارائه موضوعات پژوهش‌های ایران‌شناسی، برای انجام در رساله‌های کارشناسی ارشد و دکترا.
3- نقد و بررسی تحقیقات و آثار منتشره در داخل و خارج در زمینه ایران‌شناسی و اسلام‌شناسی، به‌ویژه بخش مربوط به ایران و حوزه وسیع ایران فرهنگی.
4- رصد و اطلاع‌یابی از نتایج تحقیقات پایان یافته و دستاورد مقالات همایش‌های ملی و بین‌المللی ایران‌شناسی و چگونگی بهره‌گیری، چاپ و نشر آنها.
5- تهیه مقدمات و تدارک وسایل و امکانات و تدوین برنامه‌های لازم پژوهشی در سطوح مختلف به‌منظور اجرای اهداف مذکور در ماده 2 در شورای پژوهشی و فرهنگی.
6- فراهم آوردن کارمایه فراگیر اطلاعات و منابع و مراجع لازم برای اجرای تحقیقات علمی در زمینه ایران‌شناسی از داخل و خارج.
7- گردآوری آثار هنری صنایع دستی و کتب خطی و نفیس و مانند آنها و مصادیق میراث ناملموس.
8- انجام طرح‌های پژوهشی ایران‌شناسی پیرامون مسائل مربوط به تمدن ایران و ایرانی- اسلامی گذشته و معاصر و اجرای آن و کمک به اجرا و نشر این قبیل تحقیقات.
9- گردآوری، پردازش، نگهداری و معرفی اسناد و مدارک مربوط به ایران و اسلام و ایرانیان به ایران‌شناسان و انجمن‌های ایران‌شناسی جهان ازطریق انجمن ایران‌شناسان.
10- ایجاد، احیا و تقویت کرسی‌های ایران‌شناسی در داخل و خارج و کمک به آنها و پژوهش‌های آن.
11- تدوین و اجرای برنامه‌های آموزشی دانشگاهی ایران‌شناسی و اطلاعات و دروس وابسته به آن در مقاطع مختلف تحصیلی در داخل و خارج کشور.
12- تأسیس و تقویت بانک‌های اطلاعاتی لازم برای عرضه خدمات پژوهشی و فرهنگی مربوطه و ارائه نتایج تحقیقات.
13- تأسیس و تکمیل شبکه‌های مجازی(سایت‌های) معرفی بنیاد و ایران‌شناسی و ایران‌شناسان به زبان فارسی و زبان‌های بیگانه.
14- تأسیس و تقویت کتابخانه، مجموعه‌های هنری، موزه‌ای و تاریخی، اسناد و مدارک، صنایع دستی، اشیاء نفیس موزه‌ای و غیرموزه‌ای یا نمایشگاهی، نسخ خطی و چاپ قدیم و نیز آثار و یادگارهای شخصیت‌های علمی، سیاسی، مذهبی و ملی.
15- ارائه خدمات ممکن به مؤسسات، انجمن‌های دولتی و بخش خصوصی غیرانتفاعی و عام‌المنفعه که در راستای اهداف و وظایف بنیاد ایران‌شناسی انجام وظیفه می‌نمایند.
16- تولید و توزیع بسته‌ها و اقلام فرهنگی، آموزشی و اطلاع‌رسانی در زمینه ایران‌شناسی و تهیه کتب درسی در معرفی ایران و تاریخ و فرهنگ آن در سطوح مختلف آموزشی کشور .
17- برگزاری همایش‌های ملی و بین‌المللی با حضور دانشمندان و پژوهشگران ایرانی و غیرایرانی در ایران و یا در خارج.
18- چاپ و نشر آثار مختلف فراهم آمده در اهداف بنیاد از قبیل کتب و ترجمه، مجلات علمی- پژوهشی ایران‌شناسی به زبان فارسی و در موارد مقتضی به زبان‌های بیگانه.
19- عقد تفاهم‌نامه و قرارداد همکاری در زمینه‌های مشترک با دیگر دستگاه‌ها و سازمان‌ها و مؤسسات و بنیادهای فرهنگی داخلی و خارجی.
20- انجام معاملات و خرید اموال و ملک سرمایه‌ای و سودزا به‌منظور تأمین نیازهای ضروری بنیاد و تأسیس شعب آن و تبدیل و فروش.
ماده 4- محل فعالیت
مرکز اصلی بنیاد در تهران است و می‌تواند با نظر ریاست بنیاد نسبت به تأسیس شعبه‌های استانی و منطقه‌ای اقدام نماید. آیین‌نامه مربوط به نحوه تأسیس و فعالیت این شعبه‌ها به تصویب هیأت امنا خواهد رسید.
ماده 5- ارکان

1. ریاست عالیه
2. هیأت امنا
3. رئیس بنیاد و رئیس هیأت امنا
4. شورای پژوهشی و فرهنگی

ماده 6- ریاست عالیه
ریاست عالیه بنیاد با رئیس جمهوری اسلامی ایران است.
ماده 7- هیأت امنا
هیأت امنا عالی‌ترین مرجع بنیاد در زمینه سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری‌ و دارای کلیه وظایف و اختیارات قانونی در حدود اهداف و وظایف بنیاد و اداره امور آن می‌باشد.
ماده 8- ترکیب هیأت امنا

1. 1. وزرای علوم، تحقیقات و فناوری، فرهنگ و ارشاد اسلامی، امور خارجه و آموزش و پرورش، رئیس سازمان برنامه و بودجه و رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی (اعضای حقوقی)
   2. 15 نفر از دانشمندان و متخصصان فرهنگی و علمی و اساتید دانشگاه(اعضای حقیقی)

3- رئیس بنیاد
تبصره 1: اعضای هیأت امنا برای چهار سال منصوب می‌شوند و تجدید انتخاب آنها بلامانع است
تبصره 2: اعضای حقیقی به پیشنهاد رئیس بنیاد به تصویب و تایید شورای  عالی انقلاب فرهنگی می‌رسند و احکام  آنها از طرف رئیس هیأت امنا صادر و ابلاغ خواهد شد. ابلاغ احکام اعضای  حقوقی با رئیس جمهور است.
 تبصره3: هیأت امنا دارای دبیرخانه‌ای مستقل است که دبیر آن به پیشنهاد رئیس بنیاد و با تصویب هیأت امنا منصوب خواهد شد که صورت مذاکرات را تنظیم و به امضای اعضای هیأت امنا، می‌رساند و نیز مصوبات هیأت امنا را برای امضای رئیس هیأت امنا، آماده می‌نماید.
تبصره 4: جلسات هیأت امنا حداقل هر سه ماه یکبار تشکیل می‌شود. دعوت برای تشکیل جلسات از طرف رئیس هیأت امنا به‌صورت کتبی و حدود 10 روز پیش از جلسه است. تشکیل جلسات فوق‌العاده با نظر و دعوت رئیس هیأت امنا خواهد بود.
تبصره 5: جلسات با حضور اکثریت نسبی اعضا رسمیت می‌یابند و تصمیمات به استثنای مورد انحلال بنیاد با اکثریت آراء حاضرین معتبر خواهند بود. رئیس هیأت امنا باید در جلسات تصمیم‌گیری حاضر باشند.
تبصره 6: صورت مذاکرات حاوی تصمیمات و مصوبات به امضای کلیه اعضای حاضر در جلسه و به اطلاع سایر اعضای هیأت امنا خواهد رسید.
تبصره 7: هر یک از اعضای هیأت امنا که در دو جلسه متوالی در یک سال و یا چهار جلسه متناوب در طول دو سال، بدون عذر موجه شرکت‌ نکند، مستعفی شناخته می‌شود. تشخیص عذر موجه با رئیس هیأت امناست.
ماده9- وظایف هیأت امنا
1- تصویب آیین‌نامه‌های داخلی.
2- تأیید سازمان اداری بنیاد و پیشنهاد آن به سازمان اداری و استخدامی کشور برای تصویب‌نهایی.
3- بررسی و تصویب برنامه و بودجه بنیاد (پیشنهادی از طرف رئیس بنیاد).
4- تصویب بودجه تفصیلی بنیاد.
5- تصویب هزینه‌ها و ترازنامه سالانه بنیاد.
6- تصویب منابع درآمدهای اختصاصی و مصرف آن مطابق مقررات.
7-تعیین حسابرس برای بنیاد.

8. کوشش برای جلب کمک‌های بخش خصوصی و مردمی اعم از نقدی، تجهیزاتی و ساختمانی با رعایت مقررات.

9- تعیین‌میزان فوق‌العاده‌های اعضای هیأت‌علمی، کارشناسان و سایرین در چارچوب قوانین‌ومقررات
10- تعیین نحوه اداره واحدهای تولیدی، خدماتی، کارگاهی در چهارچوب ضوابط مصوب هیأت وزیران.
11- تعیین میزان پرداخت حق تحقیق، حق تدریس، حق ترجمه، حق تألیف و نظایر آنها در چارچوب قوانین و مقررات.
12-  تعیین خط‌مشی کلی و تصویب سیاست‌ها و برنامه‌ها و فعالیت‌های تحقیقاتی و فرهنگی و انتشاراتی بنیاد به‌منظور وصول به اهداف بنیاد.
13- پیشنهاد رئیس جدید بنیاد در پایان دوره ریاست و اصلاح و تفسیر اساسنامه برای پیشنهاد به مقامات قانونی مربوط برای تصویب و یا تأیید نهایی.
14-  بررسی و تصویب برگزاری همایش‌های بین‌المللی و قرارداد همکاری‌های تحقیقاتی با مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی داخل و خارج.
15-   بررسی و تصویب طرح‌های تشکیلات علمی و تحقیقاتی بنیاد و تشکیل گروه‌های تحقیقاتی باتوجه به رشته‌ها و زمینه‌های مربوط به آموزش و پژوهش‌های ایران‌شناسی.
ماده 10- رئیس بنیاد
رئیس بنیاد، بالاترین مقام اداری و اجرایی و علمی بنیاد و مسئول حسن جریان امور و وظایف آن است و بر کلیه واحدها و گروه‌های آموزشی، پژوهشی و اجرایی نظارت دارد و اداره امور بنیاد به استثنای آنچه در این اساسنامه به صراحت از وظایف و اختیارات هیأت امنا دانسته شده است با وی می‌باشد.
تبصره: رئیس بنیاد به عنوان رئیس هیأت امنا محسوب و با پیشنهاد اعضای هیأت امنا و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی منصوب می‌شود. حکم وی از طرف رئیس جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی امضا و ابلاغ خواهد شد.
ماده 11- وظایف رئیس بنیاد:
1- شرکت در جلسات هیأت امنا و اداره و اجرای مأموریت­های آن و بنیاد.
2- اجرای مفاد اساسنامه و کوشش در جهت پیشبرد اهداف آن و گسترش فعالیت­ها.
3- تهیه و تنظیم برنامه­های اجرایی جاری و بلندمدت بنیاد از طریق معاونت­ها و ادارات مربوطه به منظور تحقق اهداف بنیاد و مصوبات هیأت امنا.
4- بررسی و تهیه و تنظیم پیشنهاد بودجه سالانه و ترازنامه بنیاد و ارائه آن به هیأت امنا برای تصویب.
5- پیشنهاد طرح تشکیلات و آیین­نامه­های اداری و مالی و دیگر آیین­نامه­ها و ضوابط به هیأت امنا برای تصویب.
6- افتتاح حساب و استفاده از آن به نام بنیاد نزد بانک­ها و مؤسسات مالی و اعتباری با رعایت مقررات.
7- قبول هدایای نقدی و غیرنقدی اعم از اموال منقول و غیرمنقول.
8- نمایندگی بنیاد در مراجع قضایی و اداری نزد اشخاص حقیقی و حقوقی.
9- دریافت مطالبات بنیاد و هرگونه  سود متعلقه و پرداخت هزینه­ها و ایفای تعهدات بنیاد .
10- دعوت از پژوهشگران و دانشمندان برای تشکیل گروه­های پژوهشی و استخدام کارکنان براساس ضوابط بنیاد و تمدید و یا تعلیق یا فسخ قراردادهای تحقیق و استخدام بر اساس مقررات استخدامی کشور و مقررات ابلاغی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
11- اجرای سایر اموری که طبق مفاد اساسنامه و آیین­نامه­های مصوب بنیاد به عهده رئیس بنیاد است.
12- رئیس بنیاد می­تواند براساس تشکیلات مصوب، معاون‌هایی داشته باشد و در موارد ضروری، تمامی یا قسمتی از اختیارات خود را به یکی از معاون‌های خود تفویض نماید.
13- ارائه گزارش عملکرد سالانه به هیأت امنا.
14- امضای احکام مسئولین و مدیران براساس تشکیلات مصوب.
تبصره: رئیس بنیاد در صورت استعفا یا اتمام دوره تصدی تا تعیین رئیس جدید کماکان عهده­دار مسئولیت‌های محوله در اساسنامه خواهد بود.
ماده 12- شورای پژوهشی و فرهنگی
شورای پژوهشی و فرهنگی به‌منظور هماهنگی میان بخش­ها و گروه­های مختلف پژوهشی، آموزشی و امور فرهنگی بنیاد و با ترکیب زیر تشکیل می­شود:
1- رئیس بنیاد (رئیس شورا).
2- یکی از اعضای هیأت امنا به عنوان نماینده هیأت امنا.
3- معاون پژوهشی بنیاد.
4- معاون اطلاع­رسانی و امور بین­الملل بنیاد.
5- سه تا پنج نفر از اعضای خبره در زمینه­های مربوطه، به انتخاب رئیس.
تبصره1: حداقل یک نفر از اعضای مذکور در بند 5 باید از میان فرهیختگان و صاحب‌نظران خارج از بنیاد انتخاب شود.
تبصره2: اعضای شورا با حکم رئیس بنیاد منصوب می­گردند.
ماده 13- وظایف شورای پژوهشی و فرهنگی
1- بررسی و تصویب طرح­های تحقیقاتی پیشنهادی گروه­های پژوهشی بنیاد.
2- نظارت بر حسن اجرای طرح­ها و پژوهش­های در حال انجام.
3- نظارت بر امور مربوط به برنامه­های علمی و دستور کار همایش­ها و نشست­های علمی و فرهنگی.
4- نظارت بر امر برگزاری همایش­های پژوهشی گروه­ها.
5- نظارت بر محتوای نشریات تخصصی گروه­ها و منشورات بنیاد.
6- ارزیابی و تصویب آثار علمی و نشریات برای چاپ و نشر و پیشنهاد آن به هیأت امنا برای تأیید از طریق رئیس بنیاد.
7- تصمیم­گیری درباره امور محوله از سوی رئیس بنیاد.
ماده 14- بنیاد مشمول ماده 1 قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور مصوب 10/11/1395 مجلس شورای اسلامی می­باشد.
ماده 15- منابع مالی بنیاد عبارتند از:
1- اعتباری که همه ساله در ردیف مستقل و ذیل بودجه نهاد ریاست جمهوری در بودجه کل کشور به صورت کمک پیش­بینی می‌­شود.
2- کلیه اموال منقول و غیرمنقول و وجوه نقدی که توسط اشخاص حقیقی و حقوقی به بنیاد واگذار و یا به حساب آن – به عنوان کمک یا هدیه و سود سرمایه و نظایر اینها- واریز می­شود.
3- سایر درآمدها
ماده 16- هرگونه تغییر و یا اصلاح و تکمیل اساسنامه بر اساس راهکارهای ذیل امکان‌پذیر است:

1. 3. بنا به پیشنهاد هیأت امنا و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی.
   4. بنا به پیشنهاد و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی.

ماده 17- اعضای هیأت علمی پژوهشی و آموزشی بنیاد از نظر مقررات استخدامی و نحوه انتخاب و گزینش (علمی و عمومی) تابع مقررات مورد عمل مؤسسات پژوهشی تابعه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری می­باشند.
ماده 18- اجرای این مصوبه باید به‌گونه‌ای تدبیر شود که بار مالی، تشکیلاتی و مغایرت حقوقی با سایر قوانین و مقررات نداشته باشد.
ماده 19- این اساسنامه مشتمل بر یک مقدمه، 19 ماده و 13 تبصره در جلسه 798 مورخ 14/6/96 شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید و جایگزین اساسنامه قبلی (مصوب 10/12/1381 شورای گسترش آموزش عالی) گردید.