تاریخ دفاع مقدس سرشار از نام بزرگانی است که مظهر عزت و اقتدار ایران اسلامی بوده‌اند و ایثارگری‌ها، عشق و پاکی آن‌ها در یاد و خاطر مردم این مرزوبوم جاودانه خواهد بود.
نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران مملو از شهدای والامقامی است که زندگی و عشق آن‌ها به دین و کشور برای ما سرشار از نکات پندآموز و حس غرور است.
در ماه مرداد 1381 شاهد تشییع پیکر پاک قهرمان ایرانی که نماد صلابت و شجاعت برای ما بود یعنی شهید عباس دوران بودیم و به این بهانه به بازخوانی زندگی‌نامه و رشادت‌های این شهید افتخارآفرین پرداخته‌ایم و قطعاً هر چه امروز در کشور داریم از برکت جان‌فشانی‌ها و فداکاری‌های شهداست.
شهید عباس دوران در ۲۰ مهر سال ۱۳۲۹ در شیراز به دنیا آمد و در سال ۱۳۴۸ مدرک دیپلم خود را گرفت و سپس وارد دانشکده خلبانی نیروی هوایی ارتش شد و پس از گذراندن دوره مقدماتی در ایران برای ادامه تحصیل و طی دوره تکمیلی به آمریکا رفت و پس از طی مراحل خلبانی و اخذ گواهینامه خلبانی به ایران بازگشت.
شهید عباس دوران در زمان جنگ ایران و عراق به‌عنوان افسر خلبان شکاری و معاونت عملیات فرماندهی پایگاه سوم شکاری مشغول خدمت بود و پس از مدتی، برای ادامه پروازهای جنگی به پایگاه ششم شکاری بوشهر منتقل شد.
شهید دوران بسیار شجاع و بی‌باک بود و دشوارترین مأموریت‌ها را می‌پذیرفت، وی در بین نیروهای عراقی نیز خیلی معروف به شجاعت بود و عراقی‌ها آرزو داشتند او را اسیر کنند.
شهید سرلشکر خلبان عباس دوران ۱۲۰ مأموریت بمباران هوایی در دوران دفاع مقدس انجام داده که از این لحاظ یکی از رکوردداران این پرواز‌ها، در نیروی هوایی محسوب می‌شود.
این قهرمان ایرانی در جریان جنگ تحمیلی رشادت‌ها و دلاوری‌های زیادی از خود نشان داد که مهم‌ترین آن‌ها در
عملیات مروارید بود که حماسه‌ای بزرگ خلق کرد و پنج فروند ناوچه عراقی را در حوالی اسکله الامیه و البکر منهدم ساخت، چنان چه بارها گفته‌شده فرمانده نیروی دریایی عراق را سرهنگ خلبان عباس دوران و سرهنگ خلبان خلعتبری به نابودی کشاندند، شهید دوران همچنین یکی از افراد تأثیرگذار در عملیات فتح‌المبین بود.
این فداکاری شهید دوران در تاریخ ایران ماندگار شد که در سال ۱۳۶۱و در بحبوحه جنگ، صدام حسین درصدد میزبانی از اجلاس سران عدم تعهد در بغداد بود و در پی اعلام رسمی مواضع ایران در مورد ناامنی بغداد برای برگزاری این اجلاس، با تبلیغات گسترده‌ای که از سوی اغلب رسانه‌های خبری جهان نیز انعکاس داده میشد، بر امنیت شهر بغداد تأکید می‌کرد و از سوی دیگر به‌طور مداوم عنوان می‌کرد که هیچ خلبان ایرانی جرئت نزدیک شدن به آسمان بغداد را برای برهم زدن اجلاس ندارد.
در چنین شرایط خطیری که تلاش‌های دیپلماتیک ایران برای تغییر محل اجلاس عدم تعهد به نتیجه مطلوب نرسیده بود برای غلبه بر تبلیغات رژیم صدام، تصمیم به استفاده از نیروی هوایی گرفته شد.
اجرای این عملیات مهم بر عهده شش تن از برجسته‌ترین و زبده‌ترین خلبانان نیروی هوایی گذاشته شد و فرمانده دسته پروازی این عملیات، خلبان عباس دوران بود.
در این عملیات، تعداد سه فروند هواپیمای (اف-۴) برای اجرای مأموریت در نظر گرفته شده بود که دو فروند آن نقش اصلی را بر عهده داشتند و هواپیمای سوم به‌عنوان رزرو بود.
صبح روز ۳۰ تیرماه ۱۳۶۱ خلبانان شجاع کشورمان، توانستند به شبکه دفاعی امنیتی کاملاً امن مورد ادعای صدام نفوذ کنند.
این خلبانان ورزیده کشورمان پس از نمایش قدرت و مانور بر فراز شهر بغداد و عبور از دیوارهای آتش دشمن، به پالایشگاه الدوره حمله و آنجا را بمباران کردند و در حین بازگشت هواپیمای فرمانده دسته پرواز، سرهنگ خلبان عباس دوران مورد اصابت موشک قرار گرفت اما بازهم وی تصمیم به ادامه عملیات می‌گیرند.
در همین زمان هواپیمای محمود اسکندری که به‌شدت آسیب‌دیده با مهارت بالای خلبان، از پدافند قوی دشمن گریخته و به پایگاه هوایی نوژه برمی‌گردد؛ پس از اینکه هواپیما شهید دوران مورد اصابت چند گلوله ضد هوایی قرار گرفت، از دم هواپیما تا محل قرار گرفتن اتاقک خلبان آتش می‌گیرد در این هنگام شهید دوران به کمک‌خلبان هم‌رزمش منصور کاظمیان، دستور می‌دهد تا هواپیما را ترک کند، اما خودش علیرغم اینکه می‌توانست با استفاده از چتر نجات سالم فرود آید، با صرف‌نظر کردن از خروج اضطراری، هواپیمای (اف ۴) سانحه دیده‌اش را که در آتش می‌سوخت، به‌سوی یکی از تأسیسات مهم عراق که در نزدیکی محل برگزاری اجلاس سران غیرمتعهد‌ها بود، کوبید و خود نیز طعم شیرین شهادت چشید.
شهید عباس دوران که صدام برای سرش جایزه تعیین کرده بود، پس از بمباران پالایشگاه بغداد هواپیمای نیمه‌سوخته خود را به هتل محل برگزاری اجلاس سران غیرمتعهد‌ها کوبید و با شهادت خود، مانع از برگزاری این اجلاس در عراق شد این عملیات تحت عنوان عملیات بغداد نام گرفت.
شهید سرلشگر خلبان دوران برای تمام ملت ایران افتخار بزرگی است وی قبل از شهادت، بارها به هم‌رزمان و دوستانش به‌صراحت گفته بود: «اگر روزی هواپیمای من در خاک دشمن مورد اصابت قرار گیرد من شهادت را بر اسارت ترجیح می‌دهم».
پس از سال‌ها انتظار در تیرماه سال ۱۳۸۱ پیکر پاک شهید عباس دوران به همراه ۵۷۰ شهید دیگر، به میهن بازگشت و در پنجم مرداد همان سال در جریان مراسمی رسمی با حضور مسئولان کشوری و لشکری، تشییع و در زادگاهش شیراز به خاک سپرده شد.
مقام معظم رهبری در تاریخ 18/04/1383 در رثای شهید دوران فرمودند که: " اگر ماجراى شهيد دوران را در كتاب‌ها خوانده بوديم يا امروز هر كس مى‌خواند، احتمال مى‌داد كه افسانه باشد".
روحش شاد و راهش پر رهرو
