دکتر محمدرضا شمس اردکانی در نخستین دوره از نشست‌های تصویری (وبینار) میان‌رشته‌ای با موضوع «کرونا و معنویت»، با تأکید بر جایگاه بسیار مهم معنویت در آثار پزشکی و ادبی به‌جامانده از بزرگان ایرانی، بحران کرونا را فرصتی برای همگام کردن رهنمود‌های بیان‌شده در این آثار با پیشرفت‌های امروزی علم و خلق مولفه جدیدی در دستیابی به راهکار‌های بیشتر برای راحتی بشر در مقابله با بیماری‌ها دانست.
مشاور وزیر و مدیرکل دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، در این همایش که در فضای مجازی آغاز به کار کرد، با قدردانی از دست‌اندرکاران برگزاری این سلسله نشست‌های تصویری و پرداختن به مبحث معنویت در نخستین دوره گفت: در دوران طلایی علم، مسائل توحیدی و معنوی به علوم حوزه سلامت راه یافت، معنویت، بحث اصلی و مهم در منابع و میراث مکتوب به‌جامانده از گذشته بوده و «قانون»، به‌عنوان قوی‌ترین کتاب پزشکی، روبنایی است بر کتاب شفا که بحث معنویت را به‌خوبی بیان کرده است.
وی با اشاره به آیه «و إذا مرضتُ فهوَ یَشْفِین» و تأکید بر جایگاه بسیار مهم معنویت در حوزه سلامت و بسیاری از منابع علوم انسانی که در این زمینه می‌توانند کمک‌کننده باشند، افزود: معنویت در مقابل مادیت قرار نگرفته و برای شفای یک بیمار، هم نیازمند عامل معنوی و هم نیازمند عامل مادی که همان حوزه سلامت است، هستیم و امروز فرصت مناسبی است که معنویت نقش موثر خود را در بستر سلامت نشان دهد.
مشاور وزیر بهداشت بر لزوم توجه به موضوع معنویت که اثرات آن کمتر از حوزه مادی نیست، نه‌تن‌ها درخصوص ویروس کرونا که امروز بر تمام جوانب زندگی بشر تاثیر گذاشته، بلکه در مورد تمام بیماری‌ها، تاکید کرد و گفت: ویروس کرونا و دیگر عوامل بیماری‌زایی که در آینده ممکن است رشد و نموی به این گستردگی داشته باشند، باید در بدن انسان‌ها رشد کرده و به‌تن‌هایی نمی‌توانند زنده بمانند و ازآنجایی‌که بدن انسان شکلی از جسم با حالت فیزیولوژی خاص بوده و به‌وسیله روحی هدایت می‌شود که از فضای معنوی تاثیر بسیار بیشتری نسبت به فضای مادی می‌گیرد، پالایش روح، به تقویت سیستم ایمنی بدن که شرط مهم مقاومت در مواجهه با عوامل بیماری‌زا و کاهش ابتلا به بیماری است، کمک می‌کند.
دبیر کمیته فرهنگ و تمدن اسلام و ایران دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه شواهد تاریخی گواه مرجعیت کتاب‌های پزشکی دانشمندان و بزرگان ایرانی، به‌عنوان منبع اصلی تدریس در کشور‌های اروپایی در طول قرن‌ها است، گفت: کتاب‌های ما یا به زبان عربی هستند و یا به زبان فارسی که درک آن‌ها برای اروپایی‌ها سخت بوده و علاوه‌براین، کشور‌های اروپایی از نظر فرهنگ و جغرافیا و سلسله و تدام علوم خود به یونان قدیم نزدیک‌تر بوده‌اند تا ایران، ولی جامع و کامل‌تر بودن مباحث کتاب‌های ما، دلیل استفاده از آن‌ها به‌عنوان منابع درسی در اروپا بوده است.
قانون ابن سینا، بیشترین شمارگان چاپ بعد از انجیل را داشته اشت
مدیر کل دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت با اشاره به اینکه کتاب قانون ابن سینا دارای بیشترین شمارگان چاپ بعد از انجیل بوده و این کتاب و کتاب الحاوی رازی تا به امروز به چند زبان دنیا ترجمه شده‌اند، تأکید کرد: اگر این کتاب‌ها ارزشی نداشتند و محتوای آن‌ها با درجات بسیاری با منابع یونانی فاصله نداشت و کامل‌تر نبود، به طور قطع به این میزان مورد توجه قرار نمی‌گرفتند و اشاره به نقش مؤثر معنویت و توحید در فلسفه کار، تشخیص و درمان در حوزه پزشکی، یک دلیل کامل بودن آن‌ها است که به‌عنوان دستاورد بزرگ و ریشه‌دار در فرهنگ و تمدن اسلام و ایران، از دیدگاه علم امروزی هم می‌توانند شاخه و سرآغازی برای اقدامات بعدی باشند.
وی کرامت انسانی را حرف نخست و تعیین‌کننده در طب و فرهنگ گذشته کشور دانست که قبل و بعد از طب ایرانی، به طور شایسته و بایسته به ابعاد مختلف آن در حوزه سلامت توجه نشده و با اشاره به انتشار نخستین ترجمه انگلیسی کتاب قانون در سال ۱۹۷۳ و ترجمه مجدد آن در امریکا در سال‌های اخیر که تأکیدی بر غنای این کتاب است، افزود: به طور قطع اگر محتوای مطالب این کتاب، جدید، جالب و کاربردی و قابل استفاده در دنیای امروز نبود، بعد از هزار و ۱۰۰ سال دوباره در امریکا ترجمه نمی‌شد و ما با استفاده از این ظرفیت بزرگ که بخش مهمی از آن طب ایرانی و طب سنتی است و با توجه به منابع موجود در کشورمان در رابطه با معنویت در حوزه سلامت، تشخیص و درمان بیماری و بالاتر و مهم‌تر از آن، کرامت انسانی و تعاریف اخلاق پزشکی، به‌عنوان یک مولفه معنویت در کتاب‌های بزرگان خود، می‌توانیم معنویت را به جایگاه واقعی آن در حوزه سلامت برگردانیم و در این حوزه، آنچه را که لازمه شان و کرامت انسانی است، مد نظر قرار دهیم.
بحران کرونا، هشداری برای تفکر درخصوص دیگر حوزه‌های مؤثر بر آینده سلامت کشور است
مدیر کل دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت با تاکید بر دستاورد‌ها و موفقیت‌های بی‌نظیر پزشکی نوین که تمامی جوامع از نتایج آن بهره‌مند شده‌اند، گفت: بنا نداریم به گذشته برگردیم و آنچه را که در گذشته بوده است، به‌عنوان یک مولفه جدید معرفی کنیم، بلکه می‌توانیم با استفاده از رهنمود‌ها و دستاورد‌های پیشین موجود در آثار ادبی و پزشکی و همگام با دنیای امروز و پیشرفت‌های امروزی علم، مولفه جدیدی را برای دستیابی به اهداف مد نظر و راهکار‌های بیشتری را برای راحتی بشر در مقابله با بیماری‌ها خلق کرده و در آینده نزدیک، تولیدکننده علم در این زمینه باشیم.
وی بحران کوید ۱۹ را هشداری برای تفکر درخصوص دیگر حوزه‌های مؤثر بر آینده سلامت کشور و استفاده از دیگر راهکار‌ها در این زمینه، به غیر از آنچه که تا کنون مرسوم بوده است، دانست و افزود: معنویت شاید بالاترین و ممتازترین این حوزه‌ها باشد که باید مورد توجه قرار گیرد و امیدوارم بتوانیم از این مسیر و با استفاده از دستاورد‌های جدید این همایش که با محوریت شهر مقدس مشهد برگزار می‌شود، ورود جدیدی به این حوزه داشته باشیم و با توجه به سخنرانان بی‌نظیری که از سراسر جهان برای ارائه مطلب انتخاب شده‌اند، با انتشار نخستین بیانیه تاثیر معنویت در حوزه سلامت در پایان همایش، نتایج حاصل از آن به‌صورت دستورالعملی در این زمینه و راهنمایی برای برگزاری وبینار‌های بعدی، در اختیار تمامی حوزه‌های مرتبط قرار گیرد.
گفتنی است، نخستین دوره از نشست‌های تصویری (وبینار) میان‌رشته‌ای با موضوع «کرونا و معنویت»، به مدت ۱۰ روز، حدود ساعت ۱۷ هر روز، با سخنرانی یکی از فعالان داخلی و خارجی حوزه مراقبت معنوی و طب تسکینی در بهبود بیماران، ادامه یافته و چهارشنبه، پانزدهم مردادماه، روز پایانی این همایش است.