نظام رتبه‌بندی لایدن، نتایج رتبه‌بندی دانشگاه‌های برتر دنیا در سال ۲۰۲۴ میلادی خود را منتشر کرد. در رتبه‌بندی سال جاری این نظام، تعداد ۴۶ دانشگاه از ایران در جمع ۱۵۰۶ دانشگاه برتر جهان قرار گرفتند.
سید احمد فاضل‌زاده گفت: لایدن یکی از نظام‌های معتبر ارزیابی دانشگاهی است که هر ساله دانشگاه‌های برتر دنیا را بر اساس مجموعه پیچیده‌ای از شاخص‌های معتبر علم سنجی مورد ارزیابی و رتبه‌بندی قرار می‌دهد. دانشگاه‌های جهان با دو دسته شاخص وابسته به اندازه و مستقل از اندازه در قالب 4 معیار کلی مرجعیت علمی، دیپلماسی علمی، دسترسی آزاد به انتشارات و تنوع جنسیتی در رتبه‌بندی لایدن مورد ارزیابی قرار گرفتند.
رئیس موسسه ISC گفت: در رتبه‌بندی لایدن از تولیدات علمی دانشگاه‌ها در نمایه‌های پایگاه WoS استفاده شده است. بازه زمانی لحاظ شده در انتشارات دانشگاه‌ها 2022-2019 و استنادها تا پایان سال 2023 می‌باشد. در این رتبه‌بندی تنها شکل انتشاراتی پذیرفته شده مقاله و مقاله مروری هستند و سایر قالب‌های انتشاراتی مانند کتاب و مقاله کنفرانس از بررسی حذف می‌شوند.
در جدول 1 معیارها و شاخص‌های نظام رتبه‌بندی لایدن آورده شده است که عبارتند از:
جدول 1: معیارها و شاخص کلی نظام رتبه‌بندی لایدن
فاضل زاده گفت: نظام رتبه‌بندی لایدن بر خلاف سایر نظام‌های رتبه‌بندی موجود در سطح دنیا، برای دانشگاه‌های حاضر در نظام خود رتبه‌ای واحد محاسبه نمی‌کند بلکه دانشگاه‌ها بر اساس معیارها و شاخص‌های موجود در نظام لایدن مورد رتبه‌بندی قرار می‌گیرند. از این رو یکی از ویژگی‌های رتبه‌بندی لایدن این است که به دانشگاه‌های حاضر در رتبه‌بندی خود، رتبه کل که برگرفته از تاثیر کلیه شاخص‌ها و وزن‌های مرتبط با آن‌ها است، اختصاص نمی‌دهد بلکه، برای کلیه دانشگاه‌ها در این شاخص‌ها نمرات و رتبه‌ها را جداگانه محاسبه و منتشر می‌کند.
حضور دانشگاه‌های جمهوری اسلامی ایران در رتبه‌بندی لایدن
رئیس موسسه ISC گفت: تعداد دانشگاه‌های حاضر از جمهوری اسلامی ایران در این رتبه‌بندی 46 دانشگاه است که نسبت به تعداد دانشگاه‌ها در سال گذشته تفاوتی نداشته است. نمودار زیر رشد عملکرد تعداد دانشگاه‌های کشور در رتبه‌بندی لایدن را نمایش می‌دهد.
نمودار 1. تعداد دانشگاه های جمهوری اسلامی ایران در نظام رتبه بندی لایدن تا سال 2024
در جدول 2 رتبه دانشگاه های جمهوری اسلامی ایران در هر 4 معیار قابل مشاهده است.
جدول 6. رتبه دانشگاه های جمهوری اسلامی ایران در 4 معیار رتبه بندی لایدن
جایگاه کشورهای اسلامی در رتبه‌بندی لایدن 2024
وی افزود: 164 دانشگاه از کشورهای اسلامی در رتبه‌بندی لایدن 2024 حضور دارند. این تعداد در سال گذشته 145 دانشگاه بوده است. جمهوری اسلامی ایران با حضور 46 دانشگاه در این نظام رتبه‌بندی، همچون سال‌های گذشته در بین کشورهای اسلامی رتبه نخست را به لحاظ تعداد دانشگاه در اختیار خود دارد. پس از ایران، ترکیه و عربستان سعودی به ترتیب با 40 و 16 دانشگاه رتبه‌های دوم و سوم را دارند. در جدول زیر تعداد دانشگاه‌های کشورهای اسلامی در نظام رتبه‌بندی لایدن، نشان داده شده است.
جدول 7. تعداد دانشگاه های کشورهای اسلامی در رتبه بندی لایدن در سال های اخیر
منبع: مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC)
