بر اساس آخرین رتبه‌بندی شانگهای؛ ایران و ترکیه با ۱۱ دانشگاه بیشترین تعداد دانشگاه را در نظام رتبه‌بندی شانگهای دارند. همچنین از نظر بهترین رتبه دانشگاهی، عربستان در رتبه اول و ایران، مصر و مالزی به صورت مشترک در رتبه دوم قرار گرفته‌اند.
دکتر منصوره صراطی، مدیر گروه رتبه‌بندی ISC گفت: رتبه‌بندی شانگهای یکی از معتبرترین رتبه‌بندی‌های جهانی است که نتایج آن توسط دانشگاه شانگهای ژیائوتنگ منتشر می‌شود. این رتبه‌بندی برای اولین بار در سال ۲۰۰۳، در سطح بین‌المللی منتشر شد و از آن سال به بعد به‌طور سالانه به‌روز می‌شود.
وی گفت: در رتبه‌بندی منتشر شده در سال ۲۰۲۲ شانگهای، ۱۰۰۰ دانشگاه برتر جهان رتبه‌بندی شده‌اند که دانشگاهای هاروارد و استنفورد و مؤسسه MIT از ایالات متحده به ترتیب رتبه‌های اول تا سوم را از آن خود کرده‌اند.
مدیرگروه رتبه‌بندی ISC ادامه داد: در این بین تعداد ۱۱ دانشگاه نیز از ایران حضور یافته‌اند. لازم به ذکر است حضور دانشگاه‌های ایران در این نظام رتبه‌بندی اولین‌بار با یک دانشگاه (دانشگاه تهران) در سال ۲۰۱۴ بوده است.
وی افزود: در رتبه‌بندی سال ۲۰۲۲ دانشگاه تهران مشابه رتبه‌بندی سال‌های پیش، توانست با کسب رتبه در بازه ۴۰۰-۳۰۱ در جمع ۴۰۰ دانشگاه برتر دنیا قرار گیرد و رتبه اول دانشگاه‌های ایران را از آن خود کند.
صراطی گفت: دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران در بازه رتبه‌ای ۴۰۱-۵۰۰ قرار دارد و با یک رده ارتقا، رتبه دوم ایران و تربیت مدرس با بازه رتبه‌ای ۶۰۰-۵۰۱ رتبه سوم ایران را کسب کرده‌اند.
مدیر گروه رتبه بندی ISC گفت: در این بین، دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز برای اولین بار در این رتبه‌بندی حضور پیدا کرده است.
وضعیت دانشگاه‌های کشورهای اسلامی در رتبه‌بندی شانگهای
مدیر گروه رتبه‌بندی ISC ادامه داد: در رتبه‌بندی جهانی شانگهای سال ۲۰۲۲، تعداد ۱۲ کشور اسلامی در رتبه بندی حضور دارند. ایران و ترکیه با ۱۱ دانشگاه، مصر، پاکستان و عربستان هر کدام با ۷ دانشگاه، مالزی با ۵ دانشگاه و کشورهای اردن، لبنان، نیجریه، عمان، قطر و عمارات متحده عربی با یک دانشگاه در جمع هزار دانشگاه برتر دنیا حضور داشتند.
همچنین به لحاظ بهترین رتبه دانشگاهی، عربستان با رتبه ۱۵۰-۱۰۱ در رتبه اول و ایران، مصر و مالزی با رتبه ۴۰۰-۳۰۱ به صورت مشترک در رتبه دوم قرار گرفتند.
روش‌شناسی رتبه‌بندی شانگهای
وی گفت: شانگهای یکی از نظام‌های معتبر رتبه‌بندی در سطح بین‌المللی است. کیفیت آموزش، کیفیت اعضای هیئت علمی، برون‌داد پژوهشی و عملکرد سرانه، چهار معیار به کار برده شده در نظام رتبه‌بندی شانگهای است که توسط ۶ شاخص ارزیابی می‌شود. این ۶ شاخص عبارتند از: تعداد فارغ التحصیلان برنده جایزه نوبل یا فیلد مدال، تعداد اعضای هیئت علمی برنده جایزه نوبل یا فیلد مدال، تعداد محققان پراستناد در ۲۱ حیطه موضوعی، تعداد مقالات منتشر شده در دو مجله Nature و Science، تعداد مقالات نمایه شده در نمایه‌نامه‌های توسعه یافته علوم و علوم اجتماعی و عملکرد دانشگاهی با توجه به اندازه سازمان.
صراطی گفت: منابع گردآوری داده در این رتبه‌بندی شامل وب‌سایت‌های جوایز نوبل، مدال فیلدز، پایگاه‌های اطلاعاتی و اطلاعات آماری دولتی است. اطلاعات پژوهشی دانشگاه‌ها نیز از پایگاه استنادی WOS استخراج می‌شود.
بنابر اعلام اداره روابط عمومی و همکاری‌های علمی بین‌المللی مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری و پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)؛ بیش از ۲۵۰۰ دانشگاه به صورت سالانه مورد بررسی قرار گرفته و رتبه‌بندی می‌شوند و در نهایت رتبه ۱۰۰۰ دانشگاه برتر جهان منتشر می‌شود.
